خورشيد خردادهاي انقلاب.../ مقدس‌نماهاي واپس‌گرا از منظر امام(ره)

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: خورشيد خردادهاي انقلاب.../ مقدس‌نماهاي واپس‌گرا از منظر امام(ره)
"در شروع مبارزات اسلامى اگر مى خواستى بگويى شاه خائن است، بلافاصله جواب مى شنيدى كه شاه شيعه است! عده اى مقدس‌ نماى واپسگرا همه چيز را حرام مى دانستند و هيچ كـس قـدرت ايـن را نـداشـت كـه در مقابل آنها قد علم كند...ترويج تفكر شاه سايه خداست و يـا بـا گـوشـت و پـوست نمى توان در مقابل توپ و تانك ايستاد و اين كه ما مكلف به جهاد و مبارزه نيستيم و يا جواب خون مقتولين را چه كسى مى دهد و از همه شكننده تر، شعار گـمـراه كـنـنـده حـكـومـت قـبـل از ظـهـور امـام زمـان عـليـه السـلام بـاطـل است و هزاران ان قلت ديگر..."

باشگاه جواني برنا/ حميد برقباني - همان قدر كه زندگي در دنياي امروز، روزانه جلوه هايي ويژه از پيشرفت را تجربه مي كند و پله هاي ترقي را يك به يك طي طي كرده باب هاي جديدي از علم را به روي انسان ها مي گشايد، علم به نيازهاي انسان هم از وظايف انسان شناسان و جامعه شناسان خواهد بود. حال در دين اسلام كه خود منادي ارائه برنامه جامع و كامل براي زندگي در اين دنياست، اين قضيه به مراتب چشمگيرتر مي نمايد.

"فقيه" نامي است در دنياي اسلام كه وظيفه تبيين و تفسير راه زندگي را بر عهده دارد. او هميشه در صدد است تا مدلي خاص و به روز را براي زندگي در اين دنيا به مردم ارائه دهد. مدلي اسلامي و تكامل يافته كه نيازهاي روزانه انسان ها را پاسخ گو باشد. اين مدل در بعضي زمان ها با ركودي چند ساله، ايستايي خاصي را طي كرده و به اصول سنتي پاي بند بوده است به اين معنا كه هرگونه نوآوري در مسائل فقهي را كه رابطه تنگاتنگي هم با زندگي انسان دارد، تكفير كرده و نقشي جز عبادت و گوشه نشيني را براي فقها متصور نبوده اند.

وقتي فقه پويا، طلوع مي كند

اما در مقابل اين ركود، شاهديم كه در بعضي از مقاطع تاريخ، فقها با حركت هاي اصلاحي و نوآورانه خود، چنان پويايي و طراوتي را در جان جامعه تزريق كرده اند كه نه تنها راهبردهايي را جهت پيشرفت در زندگي فردي و اجتماعي مردم ارائه داده‌اند بلكه نقشه اي را روي ميز قرار مي دهند كه جهان اسلام را با پيشرفت هاي شگرفي در عرصه جهاني روبرو مي كند. يكي از دوره‌هاي بي مثال و پرفروغ در تاريخ فقه و اجتهاد دوره مصلح بزرگ شيعه "حضرت امام (ره)" است.

امام(ره) با احياي احكام فقهي اسلام كه غباري از فراموشي بر آن نشسته بود، بعد جديدي از فقه اسلامي را به ظهور رساند كه تا اين زمان حلقه مفقوده اي بود براي رها شدن از زير بار ظلم و ستم مستكبرين. امام خميني(ره) در نظريه فقهي خود از آئين اسلام به تئوري و برنامه اي براي از "گهواره تا گور" اشاره مي كند. بر خلاف نظرات صريح امام در باب مسائل ديني، در گذشته و حتي در زمان امام(ره)، كساني بودند كه احكام دين را فقط به جنبه فردي دين محدود كرده و هيچ عكس‌العملي نسبت به اعمال حاكمان و مسائل اجتماعي نداشتند. اينان كه گوشه حجره هاي مدرسه هاي علوم ديني را جاي خوبي براي آرامش و سير در الله مي دانستند، هميشه اين كلمه ورد زبانشان بود كه "بگذاريد هر كاري كه مي‌خواهند بكنند."

متحجرين در لباس دين چه مي كنند؟

تا قبل از پيروزى انقلاب اسلامى، دو جريان فقهى در ميان انديشمندان دينى قابل مشاهده بود. در يك نگرش كه از سوى روشنفكران سكولار نيز حمايت مى‏شد، دين اسلام اصلا" خصلت و توان حضور در عرصه‏هاى اجتماعى را نداشت و نمى‏توانست پاسخگوى معضلات مربوط به حيات جمعى باشد و يا آنكه مسلمين شرعا"حق رويكرد به تشكيل حكومت در عصر غيبت را نداشتند. و اگر در ميان آموزه‏هاى دينى با آموزه‏هاى سياسى و يا اجتماعى هم رو به رو مى‏شويم، اين آموزه‏ها مربوط به دوران تشكيل حكومت در عصر امام معصوم مى‏باشد.

بهترين مصداق عملي اين نظرات، در قالب شعار "جدايي دين از سياست" مطرح مي شد. روحانيوني كه دين را فقط و فقط در احكام فردي خلاصه كرده و هرگونه اظهارنظر در امور حكومت و مسائل اجتماعي را تكفير مي كردند. امام خميني(ره) اين گروه و افكارشان را اينطور توصيف مي‌كند:

" خون دلى كه پدر پيرتان از اين دسـته متحجر خورده است هرگز از فشارها و سختى هاى ديگران نخورده است . وقتى شعار جدايى دين از سياست جا افتاد و فقاهت در منطق ناآگاهان غرق شدن در احكام فردى و عبادى شـد، قـهـرا فـقـيه هم مجاز نبود كه در سياست و حكومت دخـالت نـمـايـد... حـمـاقـت روحانى در معاشرت با مردم فضيلت شد... روحـانـيـت زمانى قابل احترام و تكريم بود كه حماقت از سراپاى وجودش ببارد و الا عالم سـيـاسي و روحـانـى كـاردان و زيـرك ، كـاسـه اى زيـر نـيـم كـاسـه داشـت ... ياد گرفتن زبان خـارجـى كـفـر و فـلسـفـه و عـرفـان گـناه و شرك به شمار مى رفت."

اگرچه امام(ره) اين سخنان را در زماني عنوان مي كند كه انقلاب اسلامي ايران در مسير هموار خود قرار گرفته و به سير طبيعي خود ادامه مي دهد ولي اينها همه خبر از تاريخ و گذشته اي مي دهد آغشته با تحجر و جمود، كه شخصيتي چون امام يك تنه در برابر آن به مبارزه برخواسته بود.

"در مدرسه فيضيه فـرزنـد خـرد سـالم مرحوم مصطفى از كوزه اى آب نوشيد، كوزه را آب كشيدند، چرا كه من فـلسـفـه مى گفتم . ترديدى ندارم اگر همين روند ادامه مى يافت، وضع روحانيت و حوزه ها، وضع كليساهاى قرون وسطى مى شد كه خداوند بر مسلمين روحانيت منت نهاد و كيان و مجد واقعى حوزه ها را حفظ نمود."

اين تفكر كه دين اسلام كاري به دنياي مردم، حكومت و .... ندارد آن چنان در ميان حوزويان و متعلقين آنها رواج پيدا كرده بود كه يقينا نظريه هاي امام(ره) كه همه مبتني بر اهميت به "زمان و مكان" در اجتهاد است، آنها را وادار به هم چنين موضع گيري هايي نمايد.امام در نامه خود به روحانيون، پرده از دردها و رازهايي بر مي دارد كه ظاهرا همچون خاري در گلوي ايشان بوده است.

"در شروع مبارزات اسلامى اگر مى خواستى بگويى شاه خائن است، بلافاصله جواب مى شنيدى كه شاه شيعه است! عده اى مقدس‌ نماى واپسگرا همه چيز را حرام مى دانستند و هيچ كـس قـدرت ايـن را نـداشـت كـه در مقابل آنها قد علم كند...ترويج تفكر شاه سايه خداست و يـا بـا گـوشـت و پـوست نمى توان در مقابل توپ و تانك ايستاد و اين كه ما مكلف به جهاد و مبارزه نيستيم و يا جواب خون مقتولين را چه كسى مى دهد و از همه شكننده تر، شعار گـمـراه كـنـنـده حـكـومـت قـبـل از ظـهـور امـام زمـان عـليـه السـلام بـاطـل است و هزاران ان قلت ديگر..."

با همه اين ها، امام خميني (ره) در كنار بازگويي آنچه بر انقلاب و روحانيت در تاريخ انقلاب اسلامي گذشته است، هشدار خود را از وجود چنين گروه ها و تفكراتي در ادامه راه انقلاب اعلام مي كند.

" در حوزه هـاى عـلميه هستند افرادى كه عليه انقلاب و اسلام ناب محمدى فعاليت دارند.امروز عده اى بـا ژسـت تـقـدس مـابـى چـنـان تـيشه به ريشه دين و انقلاب و نظام مى زنند كه گويى وظيفه اى غير از اين ندارند. خطر تحجرگرايان و مقدس نمايان احمق در حوزه هاى علميه كم نـيـسـت. طـلاب عـزيـز لحـظـه اى از فـكـر ايـن مـارهـاى خـوش خـط و خـال كـوتـاهـى نـكـنـنـد، ايـنـهـا مـروج اسـلام آمـريـكـايـى انـد و دشـمـن رسول الله"

با شناختي كه از وضعيت حوزه هاي علميه و نظرات فقهي فقهاي قبل از امام خميني(ره) به دست آورديم، در گزارش بعد، به بسط و تشريح نگرش دوم در مسائل فقهي مي پردازيم.خصوصا نوآوري هاي فقهي امام كه اين چنين خشم روحانيون متجر و مقدس مآب را برانگيخته بود.

***

در باشگاه جواني برنا ثبت‌نام كنيد: [email protected]
سه شنبه 14 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 288]