واضح آرشیو وب فارسی:تین نیوز: وبلاگ تین نیوز، محمدصادق جنان صفت | در دهه 1340 بود که برنامه سوم عمرانی در ایران تهیه و در دستور اجرای دولت وقت قرار گرفت. برنامه عمرانی سال های 1341 تا 1346 از سوی کارشناسان به مثابه برنامه صنعتی شدن ایران به حساب می آید. حضور یک وزیر طرفدار اقتصاد کمتر دولتی در کابینه آن سال ها و منابع ارزی و ریالی قابل توجه موجب شد شماری از تولیدکنندگان ایرانی در رشته های خودرو، لوازم خانگی، لاستیک، شیشه و... زاد و رشد یابند و توسعه صنعتی شدن ایران را شروع کنند. در آن دهه طلایی اقتصاد ایران بود که دولت وقت با اتخاذ استراتژی جایگزینی واردات دیوار بلند تعرفه ای برای صیانت از تولید صنعتی ایران را در دستور کار قرار داد و شاید همین نقطه ضعف توسعه صنعتی ایران شد. ایران در 15 سال منتهی به 1357 اما گام های بلندی در مسیر رشد تولید صنعتی برداشت تا اینکه انقلاب اسلامی در ایران پیروز شد و صنعت ایران در محاق قرار گرفت. مصادره و ملی کردن صنعت ساخته شده توسط بخش خصوصی و وصل کردن آنها به دولت یک نقطه عطف در مسیر توسعه صنعتی شدن بود که آن را به سرازیری هدایت کرد. صنعت ایران در دهه منتهی به 1368 در گرداب دولتی شدن فرو رفت و سرمایه گذاری جدیدی اتفاق نیفتاد تا اینکه به برنامه اول توسعه (1372- 1368) رسیدیم. در این برنامه نخستین گام های واقعی کردن توسعه صنعتی با کاهش قیدها و بندهای دولتی برداشته شد اما استراتژی توسعه صادرات هنوز قابل قبول نبود. در برنامه دوم توسعه اما صنعت بار دیگر فراموش شد و در قانون برنامه سوم توسعه بود که بار دیگر مسیر توسعه صنعتی در راهی تازه از سر گرفته شد. فراز و فرودهای صنعت ایران در نیم قرن اخیر حیرت انگیز بوده و هست. در حالی که اکنون در آستانه برنامه ششم توسعه قرار داریم یک پرسش مطرح است: آیا نیاز به توسعه صنعتی داریم؟ در شرایطی که دگرگونی ها در کسب و کار شهروندان جهان و شکل و ماهیت اقتصاد جهانی شتابان و دامنه دار شده است و جهانی شدن تولید یک واقعیت انکارناپذیر به حساب می آید، این پرسش وجود دارد که آیا «توسعه صنعتی» برای ایران هنوز یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. برای روشن شدن موضوع به متن واقعیت های صنعت ایران و جهان در شرایط حاضر نگاه می کنیم در شکلی از توسعه صنعتی که کره جنوبی به آن اشتهار یافته است، توسعه صنعتی با تعریف برخی رشته های صنعتی به عنوان صنعت پیشگام و تمرکز سرمایه گذاری روی آنها از این صنایع به عنوان موتور توسعه صنعتی استفاده می کردند. پرسش این است که از میان رشته های صنعتی فولاد، پتروشیمی، نساجی، لوازم خانگی و... کدام یک قابلیت تبدیل شدن به موتور توسعه را دارند؟ مقایسه وضع موجود میان نساجی ایران با ترکیه، فولاد ایران، چین، پتروشیمی ایران با عربستان و... می تواند پاسخ مناسبی به این پرسش باشد. از طرف دیگر، اندیشه و عمل آزادسازی تجارت جهانی که هر روز طرفداران بیشتری پیدا می کند نیز راه را برای حمایت گرایی از مسیر تعرفه و موانع تعرفه ای ناهموار کرده است و این نیز نمی تواند، انجام شود. توسعه صنعتی در دنیای امروز بدون تردید با آنچه در اوایل دهه 1340 و حتی اوایل دهه 1380 بود تفاوت هاهی بنیادین دارد و نمی توان برای توسعه این بخش مهم با نسخه های قبلی حرکت کرد.
چهارشنبه ، ۹دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تین نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]