واضح آرشیو وب فارسی:بازارکار: دکتر محمدرضا بنازاده پژوهشگر و رئیس سابق پردیس کیش در گفتگو با «نسیم» درباره وضعیت علمی و پژوهشی کشور گفت: وضع وزارت علوم ما اسفناک است، همه به دنبال مدرک گرایی هستند. گزارش گروه اجتماعی «نسیم»، امسال هفته پژوهش و فناوری از ۲۲ تا ۲۷ آذرماه در دانشگاه ها، موسسات و مراکز علمی کشور برگزار شد. مجموعه ای از همایش ها، مصاحبه ها، کنفرانس ها و نمایشگاه هایی که دغدغه اصلی آن ها بررسی دستاوردهای پژوهشی و تجلیل از پژوهشگران برگزیده را در دستور کار قرار داده بودند. اما با همه پیشرفت ها و زحمات بسیاری که قشر دانشگاهی و علمی کشور در این راستا انجام داده اند متاسفانه تاثیر این کارهای علمی در کشور آن گونه که باید مشاهده نمی شود. در ابتدای دولت یازدهم بحث رای اعتماد وزیر علوم مدتی دانشگاه ها را درگیر خود می کند و در این بین پرداختن به بحث واهی بورسیه ها مزید علت می شود و رشد علمی کشور را کند می کند. مسئله ای که رهبر انقلاب بار ها آن را متذکر شدند. امروز سوال مهمی که مطرح می شود این است که چرا وزارت علوم و مجموعه دانشگاه ها نمی توانند با انجام پژوهش های کاربردی مشکلات کشور را حل کنند؟ در این رابطه گفتگویی با دکتر محمدرضا بنازاده ماهانی پژوهشگر و چهره نام آشنای علوم دریایی و اقیانوسی کشور انجام دادیم. آقای دکتر! تفاوت محیط های علمی ما با دنیا در چیست؟ ما در کشور به نوعی کمبود دانش داریم و همه کار هایمان در چارچوب مدرک گرایی خلاصه شده است. در دنیای پیشرفته همه دنبال دوای درد اجتماع خودشان هستند ما دنبال مدرک گرایی و حل مشکل شخصی هستیم. دنبال این نیستیم که برویم درد اجتماعمان را پیدا کنیم. به طور مثال کارشناسهای ما دنبال درد مملکت نیستند دنبال این هستند که مدرکی بگیرند و حقوقی دریافت کنند و به روزمرگی بپردازند. این مشکل ماست این باید منعکس شود باید گفته شود و خیلی هم باید گفته شود. چه کسی مقصر است؟ دولت یا مردم؟ در این زمینه دولت تنها مقصر نیست، خود ما هم مقصر هستیم. من به عنوان یک ایرانی و یک مسلمان باید احساس مسئولیت داشته باشیم و برای کشورم کار کنم و یک دردی را دوا کنم. حالا پزشک باشم، هوا شناس باشم یا اینکه تخصصم چه باشد مهم نیست، هر چه که هستم و در هر کار تحقیقاتی که انجام می دهم به این فکر کنم که در راستای حل مشکلات مملکتم قدم بردارم. به عنوان مثال سازمان هوا شناسی اگر بخواهد پیش بینی صحیحی بکند باید همه دست به دست هم بدهند و امکانات هم بگیرند. باید هم بدانند که اگر پیش بینی صحیحی نمی شود و از سازمان انتقاد می شود به نوعی آن ها هم حق دارند. اینکه آن ها با چه ابزاری پیش بینی می کنند هم مهم است، مثلا NOAA را با سازمان هوا شناسی خودمان مقایسه کنید آن ها چه امکاناتی دارند و چه هزینه ای می کنند ما چقدر هزینه می کنیم. هر چقدر پول بدهی همان قدر هم آش می خوری. راهکار پیشنهادی شما برای برون رفت از این وضعیت چیست؟ دولت اگر بخواهد مشکلات مرتفع شوند باید سیستم آموزش کشور را اصلاح کند. وضع وزارت علوم ما اسفناک است همه مدرک می خواهند، همه دنبال گرفتن مدرک هستند تا حقوقشان افزایش پیدا کند اصلا دنبال پیشرفت مملکت نیستند. یکی از بحث هایی که در رادیو و تلویزیون شنیدم این بود که با وجود حجم بالای تولید مقالات علمی در کشور چرا مشکلات مملکت حل نمی شوند؟ من فکر می کنم به خاطر این است که آن ها درد آشنا هستند اما درد دوا کن نیستند. ما آدم ها همه درد آشنا هستیم درد دوا کن نیستیم. یعنی مشکلات مملکت را نگاه کنند و در چارچوب توان شان برای حل مشکلات تلاش کنند. این یکی از نکاتی بود که به نظر من در رابطه با وزارت علوم باید گفته بشود. اگر من که به عنوان رئیس انجمن علوم دریایی کشور قبول مسئولیت می کنم و می گویم که وزارت علوم مدرک گرایی می کند درد دوا کن نیست. یک پارک فناوری در آمریکا داریم یک پارک فناوری در انگلیس داریم اینجا هم پارک فناوری داریم! بیایید با هم مقایسه شان کنیم. ببینید آن ها دارند دنیا را تسخیر می کنند و ما فقط مقلد هستیم. چرا نمی خواهیم از فکر و اندیشه مان استفاده کنیم. همین آدمی که اینجا مقلد است می رود آنجا و چون در سیستم درستی می افتد پیشرفت می کند. مثلا در ناسا ما دانشمندان ایرانی خوبی داریم در جاهای مختلف هم همین طور است. ما باید جوانان خودمان را راه بیاندازیم تا بتوانند درد دوا کنند. باید ابزارش را بتوانیم فراهم کنیم. باید امکانات داشته باشیم تا بتوانیم جوان ها را راه بیاندازیم که مشکل مملکت را حل کنند. این فرهنگ چگونه باید نهادینه شود؟ منتظر این ننشینیم که یک نفر پیدا شود تا کارهای ما را انجام دهد. تا ما دستمان را بر روی زانوی خودمان نگذاریم و حرکت نکنیم هیچ اتفاقی نمی افتد هیچ کشوری عوض نمی شود مگر اینکه تاکتیکش عوض شود، آیه صریح قرآن هم وجود دارد، تا ما عوض نشویم مملکتمان عوض نمی شود هر مشکلی که ما داریم از خودمان است. نه می توانیم دولت را سرزنش کنیم نه می توانیم سازمان را سرزنش کنیم. باید همان سازمان را نگاه کنیم ببینیم همان افرادی که انتقاد می کنند نشسته اند نگاه می کنند و حرکت نمی کنند. این قضیه باید به یک نحوی اصلاح شود. باید فرهنگ خودساختگی ایجاد شود. ما دو نوع علم داریم یک علمی که خدا شناسی است و به خاطر خدا انسان آموزش می بیند و تحصیل علم می کند و در درون خودش خودساختگی دارد یکی دیگر تکنولوژی است. تکنولوژی اگر پول نسازد به درد نمی خورد. ما یک موقع پیکان می ساختیم که نسبتا خودرو خوبی بوده در رقابت با کره عرض اندام می کردیم همه هم راضی بودند اما نسبت به خودروهای ساخت روسیه فاصله معقولی داشتیم. الان کجا هستیم؟ به دلیل اینکه کار تحقیقاتی، علمی و نوآوری بر روی آن انجام نشد نابود شد. کره در خودروسازی بعد از ژاپن شروع کرد. تویوتا آن زمان که ما پیکان تولید می کردیم آن ها هم تولید می کردند اما الان آن ها لکسوس تولید می کنند و ما که دیگر پیکان را نداریم و پژو هم که به این وضعیت افتاده است. ثروتی که کار تحقیقاتی و نوآوری بر روی آن انجام نشود محکوم به نابودی است. ما در شرکت های صنعتی واحدهای تحقیق و توسعه داریم و بعضا بودجه های خوبی به آن ها اختصاص داده شده است اما خروجی آن ها را که بررسی می کنیم نشانه امیدوارکننده ای نمی بینیم. چه کسی به مردم و دولت این قضیه را تفهیم کند که ثروت ملی ما باید توام با تحقیقات باشد که رشد کند. الان دنیا دنیای جهان خواری است، درست است که ما آن ها را رد می کنیم اما آن ها قدرتی که دارند و فشاری که بر ما وارد می کنند بر اساس دانش و علمی است که بر آن تکیه کرده اند. آن ها با چراغ جلو می آیند و قوی عمل می کنند. ما هم که منطق قوی داریم منتهی در این جهل هستیم که کار تحقیقاتی و علمی را در جهت پولسازی و ثروت سازی استفاده نمی کنیم. مثلا ماشینی که می سازیم نسبت به مدل سال گذشته متفاوت باید باشد، باید به جلو برویم نه اینکه افت کنیم. در همه مسائلی که ما مشکل داریم به این دلیل است که ثروت ملی خدادادیمان بیشتر از همه جای دنیا است اما بیشتر از همه به راحتی به بادشان می دهیم. باید وزارت علوم دگرگون شود، نوآوری ایجاد شود باید اصلا مدرک گرایی کنار برود. چند سال پیش با هدف اینکه مدرک گرایی کنار برود دانشگاه جامع علمی کاربردی و سازمان فنی حرفه ای و نظایر آن را ایجاد کردند. قرار بود فن و دانش را به افراد یاد بدهند و پس از آن آن ها در صنعت کار کنند. دانشگاه ها و موسسات علمی اصلی کشور هم بر روی نوآوری های علمی فعالیت داشته باشند اما همه شروع به مدرک گرایی کردند. تعداد بیکاران ما خیلی زیاد است اما تعداد کاردانان ما هم کم است. امکان ندارد کسی کاربلد باشد و بیکار بماند. اکثر اینهایی که بیکار هستند کاربلد نیستند.
سه شنبه ، ۱دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بازارکار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]