تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834180239
۹ پیش نیاز برای راه اندازی بورس ارز
واضح آرشیو وب فارسی:سنا: مصوبه شورای عالی بورس در واقع طراحی و بکارگیری ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه (فوروارد، فیوچرز، آپشن و سوآپ ارزی) است.مدیر اداره صادرات بانک مرکزی با تاکید بر اینکه مصوبه شورای عالی بورس، طراحی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز بود، ۹ پیش نیاز برای راه اندازی بورس ارز را تشریح کرد . به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، صمد کریمی به خبرگزاری فارس گفت: جلسه نهایی در شورای عالی بورس با حضور رئیس کل محترم بانک مرکزی برگزار و موضوع طراحی و راه اندازی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه تصویب شد . وی افزود: مصوبه شورا در واقع طراحی و بکارگیری ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه (فوروارد، فیوچرز، آپشن و سوآپ ارزی) است . متن کامل گفت وگوی فارس با صمد کریمی مدیر اداره صادرات بانک مرکزی را در ادامه می خوانید . فارس: رئیس کل بانک مرکزی در اولین و آخرین اظهارنظر خود درباره بورس ارز، ضمن اعلام موافقت با آن، یکسان سازی نرخ ارز را پیش نیاز راه اندازی بورس ارز دانست. آیا پیش نیاز های دیگری از نظر بانک مرکزی برای ایجاد این ساختار جدید وجود دارد؟ بر اساس تبصره 3 ماده 20 قانون رفع موانع تولید وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف شده در مدت مشخصی پس از تصویب قانون با همکاری بانک مرکزی، سازمان بورس و اوراق بهادار آیین نامه ای را تحت عنوان «پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز» تدوین و به هیات وزیران ارائه کند . شورای عالی بورس در همین راستا جلساتی را برگزار کرد. نمایندگان بانک مرکزی هم در این جلسات شرکت و نقطه نظرات خود را مطرح کردند. جلسه نهایی در شورای عالی بورس با حضور رئیس کل بانک مرکزی برگزار و موضوع طراحی و راه اندازی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه تصویب شد . بنابراین آنچه که در جلسه شورای عالی بورس به تصویب رسید این بود که بانک مرکزی با همکاری سازمان بورس و سایر دستگاه های ذیربط در کمیته های تخصصی، موضوع بکارگیری ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه و الزامات آن، به ویژه یکسان سازی نرخ ارز را بررسی و گزارش مربوطه در شورای عالی بورس مطرح شود. پیش نیاز های دیگری نیز توسط این بانک مطرح شد دارد که تشریح خواهم کرد . فارس: یعنی مصوبه شورای عالی بورس راه اندازی بورس ارز نبود؟ مصوبه شورا در واقع طراحی و بکارگیری ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه (فوروارد، فیوچرز، آپشن و سوآپ ارزی) است . فارس: ملاحظات طراحی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز چیست؟ نرخ ارز در اقتصاد کشورها اهمیت بسزایی دارد؛ ابزار سیاست پولی است و در کنار نرخ بهره بر جریان های سرمایه و ثبات در بازارهای چهارگانه اقتصاد بسیار موثر است . نمی توان در اقتصاد ایران محدودیت های جدی برای بازارهای اقتصاد شامل بازار پول و کالا و خدمات کرد و بازار ارز را کاملاً آزاد گذاشت . بازار ارز در یک اقتصاد باز با سایر بازارهای اقتصاد ارتباط تنگاتنگی دارد. در چنین سیستمی نمی توان مدل های پوشش نوسانات ریسک نرخ ارز را به راحتی اجرایی کرد . به عبارت دیگر حرکت به سمت طراحی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز حرکت تدریجی است و ملاحظات خاص خود را دارد. در بکارگیری ابزارهای فوق باید وضعیت متغیرهای کلان اقتصادی را در نظر داشت، اینکه اقتصاد ایران از مرحله تثبیت اقتصادی و سرکوب مالی عبور کرده و وارد مرحله آزادسازی مالی شده است یا خیر؟ دیگر اینکه نرخ ارز در کشور ما براساس چه الگوها و نظام ارزی تعیین می شود؟ آیا فقط نظریه برابری قدرت خرید (PPP) ملاک عمل است؟ یا نظریات دیگر همانند رهیافت حساب جاری، الگوی پولی نرخ ارز و مدل ترکیب دارایی را نیز باید در نظر گرفت؟ فارس: درباره بازار ارز خارجی و معاملات مشتقه بیشتر توضیح دهید؟ بازار ارز خارجی (Forex) مرکز مبادله اسعار مختلف نسبت به هم است. نقدترین بازار مالی جهان بعد از بازار اوراق قرضه است. این بازار به دنبال تحقق سیاست های تثبیت اقتصادی و آزادسازی مالی در دنیا، به ویژه در دهه 1990 توسعه یافت . بازاری منحصر به فرد است و دارای حجم بسیار بالای معاملات، نقدشونده و در هفت روز هفته و 24 ساعت فعال است. معاملات در این بازار به دو دسته نقدی و مشتقه تقسیم می شوند. ابزارهای مشتقه شامل فوروارد، فیوچر، آپشن و سوآپ است . * سهم معاملات فیوچرز ارز (بورس آتی ارز) از کل معاملات ارزی در جهان فقط 5 درصد است براساس آمار بانک تسویه بین الملل (BIS) که در آوریل سال 2013 انتشار یافت، روزانه به طور متوسط 5.3 تریلیون دلار معامله در بازار ارز خارجی صورت گرفته که بالغ بر 3 تریلیون دلار آن معاملات مشتقه است.فقط سوآپ ارزی 2.3 تریلیون دلار بوده است . کمترین حجم معاملات مربوط به فیوچرز ارز است. در واقع معاملات فیوچرز ارز که در بورس ارز انجام می شود کمتر از 5 درصد معاملات را به خودش اختصاص داده است . در این بازار بانک های مرکزی، بانک های تجاری، بانک های سرمایه گذاری، صادرکنندگان،واردکنندگان و اشخاص حقیقی و حقوقی حضور دارند. کمترین سهم در این بازار متعلق به اشخاص حقیقی است . فارس: تحریم ها مانع از حضور بانک های ایرانی در بازار ارز خارجی نمی شود؟ تحریم باعث می شود حجم معاملات ارزی سیستم بانکی و اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی در بازار ارز خارجی کاهش یابد، روابط کارگزاری کم شده و نقل و انتقالات وجوه و تبدیل ارز با هزینه بالایی انجام شود، ضمن اینکه خطوط اعتباری فاینانس، ریفاینانس و یوزانس را به راحتی نتوان دریافت کرد. تحریم های بین المللی بانکی بر معاملات نقد ارز نیز تاثیر گذاشته و گذار به بازار آتی و استفاده از ابزارهای مشتقه را دچار مشکل می کند . تحریم های بانکی سبب شد فروش عمومی بانک مرکزی به بانک های عضو بازار بین بانکی از 18 تیر ماه سال 1391 قطع شده و تأمین و فروش ارز از طریق مرکز مبادلات ارزی کشور انجام شود . فارس: وضعیت بازار ارز ایران شامل نقد و مشتقه چگونه است؟ بازار ارز کشور یکی از نقدترین بازار های کشور محسوب می شود که نقش اساسی در تامین مالی تجارت و پروژه ها دارد. طی این سال ها بازار بین بانکی ارز و بازار آزاد ارز با مختصات خاص خود در کشور فعالیت داشته و پس از یکسان سازی نرخ ارز در سال 1381 بر معاملات بازار ارز افزوده شده، اما با تشدید تحریم ها از نیمه دوم سال 1389 حجم معاملات کاهش یافت . هم اکنون بازار ارز ایران در کنار بازار سهام فعال ترین بازار معاملات دارایی مالی محسوب می شود. لازم به ذکر است این بانک در مردادماه سال 1389 آیین نامه معاملات آتی ارز را ابلاغ کرد، اما به دلیل قطع فروش عمومی بانک مرکزی به بانک های کشور، تشدید تحریم های بانکی و کاهش سطح روابط کارگزاری و ...اجرایی نشد . بر اساس «مقررات ناظر بر عملیات صرافی ها» هم که در 29 دی ماه سال 1393 ابلاغ شد فقط معاملات نقدی ارز قانونی بوده و انجام معاملات سلف و آتی منوط به ابلاغ دستورالعمل آن توسط بانک مرکزی شده است،البته معاملات فردایی که معاملاتی کاغذی و شناوری است در کشور در حال انجام بوده و غیرقانونی است . فارس: یعنی معتقدید این بازار پاسخگوی آنچه که هدف راه اندازی بورس ارز است، خواهد بود و نیازی به راه اندازی بورس نیست؟ مهم طراحی و راه اندازی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه جهت کنترل و مدیریت ریسک نرخ ارز است که بورس ارز نیز تحت شرایطی می تواند در دستیابی به این هدف مؤثر باشد . فارس: موافقان راه اندازی بورس ارز می گویند ما نیازمند بازار شفاف و رسمی برای کشف قیمت واقعی ارز هستیم تا این چند نرخی وجود نداشته باشد. اینکه نرخ ارز باید یکسان شود از پیش نیازهایی بود که موافقان راه اندازی بورس ارز هم بدان معتقدند. سوال بنده این است که آیا ما نیاز به راه اندازی بازار ارز شفافی هستیم که نرخ واقعی ارز در آن کشف شود؟ البته در ادبیات اقتصادی نرخ واقعی ارز تعریف دیگری دارد که بیانگر قدرت واقعی خرید پول ملی و شاخصی از رقابت پذیری در تجارت خارجی و تابعی از نرخ اسمی ارز و شاخص قیمت داخل و خارج است. در حال حاضر نرخ ارز در بازار بر اساس عوامل عرضه و تقاضای بازار و سایر عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی تعیین می شود . نرخ ارز متغیر کلیدی و حاوی اطلاعات گذشته، حال و آینده است. هم اکنون در اقتصاد ایران دو نرخ بازار بین بانکی و نرخ آزاد وجود دارد که هر دو رسمیت دارد. شفافیت در بازارهای چهارگانه اقتصاد تعاریف خاص خود را دارد . فارس: اما هنوز بازار شفافی نیست . بازار آزاد ارز در حال ساماندهی است. از دی ماه سال 1393 که «مقررات ناظر بر عملیات صرافی ها» ابلاغ شد، بازار ارز بتدریج در حال ساماندهی بوده که می توان به هدایت معاملات ارز به شبکه صرافی های مجاز، اعلام میانگین وزنی و خرید و فروش ارز هر ساعت و کل روز و برخورد با معاملات غیرمجاز و دلالان ارز اشاره کرد . فارس: روی این مساله هم بحث وجود دارد؟ میانگین وزنی خرید و فروش دقیقاً براساس اطلاعات خرید و فروشی است که توسط صرافی در سامانه نظارت ارز (سنا) ثبت و در پایگاه اینترنتی www. sanarate.ir اعلام می شود . فارس: بله؛ اما پیگیری ما از صرافی ها نشان می دهد، نرخی که ثبت می شود نرخ ارزی است که صرافی عامل (منتخب) بانک مرکزی به صراف ها می دهد نه نرخی که صراف به متقاضی می دهد؟ ببینید، میانگین وزنی معاملات انجام شده در شبکه صرافی های مجاز کل کشور در سامانه نظارت ارز (سنا) ثبت می شود و سیستم میانگین وزنی خرید و فروش را بر اساس اطلاعات ارسالی صرافی های مجاز بانکی و غیربانکی را اعلام می کند. این نرخ بهترین شاخص بازار آزاد ارز در کشور است . بر اساس اطلاعات معاملات واقعی (نقد و حواله) بوده و معیاری از شاخص بازار آزاد جهت استفاده دستگاه ها، بانک ها و فعالان اقتصادی در بخش های واقعی و مالی است . فارس: البته این معاملات نقد را در بر می گیرد و شامل معاملات آتی که هدف از راه اندازی بورس ارز است، نمی شود . بله؛ براساس «مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی ها» معاملات سلف ارز (آتی) زمانی رسمیت خواهد یافت که دستورالعمل آن توسط بانک مرکزی تدوین شود. البته قبلاً این مقررات به شبکه بانکی اعلام شده بود، اما به دلیل تحریم های بانکی بین المللی و موانع دیگری اجرایی نشد . فارس: بورس ارز هم چند سال پیش مطرح شد و تا حدی هم بحث آن جدی شد . بله، در سال 1391 طرح راه اندازی بورس ارز مطرح شد، ولی پس از نشست ها و جلسات زیادی بین بانک مرکزی، سازمان بورس، وزارت اقتصاد، شورای عالی امنیت ملی و دولت در نهایت این طرح به دلیل مشکلاتی که داشت اجرایی نشد و طرح مرکز مبادلات ارزی تصویب و راه اندازی شد . * 9 پیش نیاز برای راه اندازی بورس ارز فارس: خوب الزامات بکارگیری ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز چیست؟ براساس تبصره 20 قانون رفع موانع تولید قرار است آیین نامه پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز (ابزارهای مشتقه) تدوین شود. آنچه که در شورای عالی بورس تصویب شد این بود که بانک مرکزی با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز را طراحی و به شورای عالی بورس ارائه دهد که البته الزاماتی دارد؛ یعنی عرضه کنندگان و متقاضیان ارز بی شمار باشند . اینکه اقتصاد کشور از سرکوب های مالی، یعنی کنترل های نرخ بهره و سهمیه بندی اعتباری عبور نموده و سیاست های تثبیت اقتصادی شامل کنترل تورم و انضباط مالی انجام یافته و در نهایت به مرحله آزادسازی مالی که آخرین مرحله آن آزادسازی حساب سرمایه است وارد شده باشیم . وجود نرم افزارهای فنی، انسانی، سازمانی و مدیریتی مناسب، مقررات زدایی و وضع مقررات جدید، یکسان سازی نرخ ارز و تعمیق معاملات نقد (Spot) در بازار بین بانکی، رفع تحریم های بانکی و طراحی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز فاز نهایی محسوب می شود . اگر اجازه دهید برخی از الزامات را بیشتر تبیین کنم. همانطور که گفتم یکی دیگر از پیش نیازهای راه اندازی این ابزارها یکسان سازی نرخ ارز است. وقتی نرخ ارز یکسان شود در آن نرخ تأمین ارز همه کالاهای مجاز برای سیاست گذار پولی تفاوتی نخواهد داشت، یعنی تامین و فرزوش ارز برای حدود 7000 کالای مجاز از نظر بانک مرکزی و سایر دستگاه ها از درجه اهمیت یکسانی در گشایش LC و برخوردار خواهند بود . بنابراین استفاده از ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز در بازار ارز خارجی مانند ابزارهای مشتقه مستلزم یکسان سازی نرخ ارز است، البته تعمیق معاملات نقد در بازار بین بانکی الزام دیگری است. تنها عرضه کننده نباید بانک مرکزی باشد، بانک ها نیز در این بازار باید مبادرت به خرید و فروش نمایند . * راه اندازی بورس ارز در شرایط فعلی آثار مثبتی برای اقتصاد ندارد وقتی معاملات نقد در بازار بین بانکی افزایش یابد، آنوقت می توان روی معاملات فوروارد، فیوچرز، آپشن و سوآپ ارزی نیز برنامه ریزی کرد، البته برخی از صاحبنظران اصرار دارند در شرایط فعلی بورس آتی ارز راه اندازی شود. این بانک صددرصد موافق طراحی ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز شامل ابزارهای مشتقه است است، اما راه اندازی بورس ارز در شرایط فعلی اقتصاد ایران آثار مثبتی به همراه ندارد . در شرایطی که مرکز مبادلات و سیستم تخصیص ارز و تحریم های بانکی کماکان وجود دارند، راه اندازی بورس ارز می تواند ریسک سیستماتیک ایجاد می کند، ارز چون متغیر بسیار کلیدی است و در بورس ارز هم عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می کند، تنها عرضه کننده بانک مرکزی خواهد بود، اما در مقابل متقاضی ارز زیاد خواهد بود و به همین دلیل نرخ ارز افزایش خواهد یافت . فارس: فکر نمی کنید با این الزاماتی که گفتید روزنه راه اندازی بورس ارز بسته می شود؟ الزامات به معنای بستن روزنه راه اندازی بورس ارز یا بکارگیری ابزارهای مشتقه ارز نمی باشد، بالاخره راه اندازی ابزار فوق مستلزم یکسان سازی، استخراج منحنی بازده ریال، وجود نرخ بازار آزاد (میانگین وزنی پایگاه اینترنتی sanarate.ir) است . فارس: یکی از مواردی که برای اجرای بورس ارز مطرح است اصلاح قانون پولی بانکی است. در این بخش از قانون که بانک مرکزی را ملزم به خرید ارز دولت می کند. چون هم این شائبه دیگر مطرح نشود که بانک مرکزی نرخ ها را تغییر می دهد برای کسب درآمد از محل نوسان نرخ ارز و هم بانک مرکزی دیگر دست به رفتارهایی در بازار نزند که منجر به بروز نوسان در بازار شود؟ یک سری قوانین و مقرراتی وجود دارد که جهت طراحی ابزارهای مشتقه ضرورتی برای اصلاح آن نیست. ضمن اینکه تراز تجاری کشور تغییر یافته است. یک زمانی بودجه و جریان های ورودی ارز به کشور تا 80 درصد به صادرات نفت و گاز وابسته بود، اما هم اکنون ترکیب عوض شده و سهم درآمدهای ارزی نفت و گاز به حدود 35 درصد کاهش یافته است. بنابراین عرضه کننده عمده ارز در بازار ارز کشور صادرکنندگان غیرنفتی هستند و نه بانک مرکزی . هدف از مطرح شدن اصلاح این بخش از قانون پولی و بانکی این است که بانک مرکزی دیگر عرضه کننده عمده ارز نباشد. بانک های مختلف باشند؟ در سوال قبلی اشاره شد که ساختار تراز تجاری تغییر یافته و عرضه کننده عمده صادرکنندگان غیر نفتی هستند. ضمن اینکه وقتی بازار بین بانکی نقد توسعه و عمق یابد، این مشکلات حل می شود، چرا باید خطای استراتژیک داشت . * ترجیح صادرکنندگان غیرنفتی استفاده از شبکه صرافی ها است فارس: این بحث شما با بحث قبلی که وضعیت ارزی کشور تغییر کرده و سهم صادرات غیرنقتی رشد قابل توجهی داشته مطابقت ندارد. با زیاد شدن صادرکنندگان، عرضه کنندگان ارز در بورس ارز بیشتر خواهند شد؛ پس بنابراین عرضه کننده تنها بانک مرکزی نیست . دارندگان ارز که اغلب صادرکنندگان غیرنفتی هستند، ترجیح می دهند درآمدهای ارزی خود را از طریق شبکه صرافی های مجاز عرضه کنند . فارس: خوب صادرکنندگان همین عرضه را در بورس ارز هم انجام می دهند . براساس سیستم فعلی که سهم حواله به 70 درصد رسیده است، نقش شبکه های صرافی های مجاز در تامین مالی تجارت به شدت افزایش پیدا کرده است. عمده صادرکنندگان غیرنفتی در دریافت ها و پرداخت های ارزی خود از خدمات صرافی های مجاز بانکی و غیر بانکی استفاده می کنند . * دارندگان ارز منابع خود را به بورس ارز نمی آورند به عبارت دیگر در شرایط کنونی نیز دارندگان ارز ترجیح نخواهند داد ارز خود را از طریق بورس ارز عرضه کنند. از لحاظ اجرایی نیز نمی توان آن را در شرایط کنونی عملیاتی کرد. ساختار فعلی بازار ارز کشور بر استفاده از خدمات سیستم بانکی و شبکه صرافی های مجاز استوار است تا مکانیزم بورس ارز . * خطر به وجود آمدن نرخ سوم ارز با راه اندازی بورس ارز در شرایط فعلی فارس: چرا فکر می کنید دارندگان ارز وارد بورس ارز نمی شوند؟ ببینید، محدودیت های بین المللی در اقتصاد ایران شامل تحریم های بانکی بین المللی کارکرد بورس ارز را در تسویه ارزی و ریالی و نقل و انتقال وجود دچار اشکال می نماید. شما با یک حجم بالایی از تقاضا در بورس ارز مواجه شده و این باعث ایجاد ریسک سیستماتیک و به وجود آمدن نرخ سوم ارز می شود . در اقتصادی که تمامی تقاضاهای ارزی از طریق سیستم بانکی پوشش داده نمی شود، سهم ابزارهای پرداخت بین المللی بانکی کاهش چشمگیری داشته و معاملات نقد در تسویه و انتقال دچار مشکل است راه اندازی بورس آتی ارز مشکلات کنونی را حل نمی کند . * ابزارهای پوشش ریسک در دنیا تحت شرایط خاصی رشد کرده اند در دنیا نیز ابزار های پوشش ریسک نرخ تحت شرایط و الزامات خاصی رشد یافته اند. یک ادله قوی پشت راه اندازی ابزارهای مشتقه وجود دارد. این ابزارها برای این ایجاد نمی شود که اشخاص حقیقی و حقوقی معاملات فقط سفته بازانه ارز انجام دهند . * بازار مشتقه باید بعد از گسترش بازار نقد ارز راه اندازی شود ابتدا باید بازار ساختار یافته نقدی وجود داشته باشد و سپس ابزار های مشتقه ایجاد شوند. ضمن اینکه اگر فرض بورس آتی ارز هم ایجاد شود انتقال ارز از طریق حساب های بانکی انجام می شود که با توجه به محدودیت روابط کارگزاری و هزینه نقل و انتقالات ارز، این کار پرهزینه است . * صاحبان تجارت غیررسمی 20 تا 25 میلیارد دلاری به صرافی ها نمی روند چه برسد به بورس آتی ارز ضمن اینکه حجم تجارت خارجی غیررسمی ما بسیار بالا بین 20 تا 25 میلیارد دلار است که فعالان آن تمایلی به استفاده از خدمات سیستم بانکی و شبکه صرافی مجاز ندارند چه برسد به بورس آتی ارز . فارس: سیاست گذار پولی و ارزی روی این 20 تا 25 میلیارد دلار حساب می کند؟ سیاست گذار پولی و ارزی همیشه به این 20 تا 25 میلیارد دلار توجه کرده تا شوک های ارزی ناشی از آن را کنترل کند. تا زمانی که پدیده قاچاق وجود دارد بانک مرکزی باید ضمن مدیریت و کنترل یک بازار بین بانکی، بازار آزاد آزاد را نیز کنترل و مدیریت کند . این گروه از متقاضیان ارز تمایلی به استفاده از خدمات ارزی سیستم بانکی و شبکه صرافی های مجاز ندارند، چون نمی خواهند فعالیت های تجاری، بانکی و ارزی آنها رصد شود . رفتار های تجاری و خرید و فروش ارز این گروه به طور معناداری بر بازار ارز مؤثر است و بانک مرکزی چاره ای جز کنترل و مدیریت آن ندارد، مگر روزی با همکاری همه دستگاه ها حجم قاچاق به طور چشمگیری کاهش یابد . * تاثیر منفی بورس آتی سکه بر بازار ارز در سال 91 فارس: درخصوص مدیریت بورس ارز مثال بازار آتی سکه توسط برخی موافقان بورس ارز مطرح شد. گفته شد همانطور که برخی التهابات بازار آتی سکه با ابزارهایی کنترل شد، بورس ارز در صورت بروز التهاب قابل کنترل و مدیریت است؟ بورس آتی سکه در کشور در سال 1391 بر حملات سفته بازی ارز تاثیر گذاشت و منجر به رشد قیمت ارز شد؛ ارز با سکه و سهام تفاوت دارد. عملکرد بورس آتی سکه لازم است بررسی شود. اینکه عملکرد بازار آتی سکه چگونه بوده، خریداران و فروشندگان عمده در این بازار چه کسانی هستند؟ آثار اقتصادی این بازار بر ترازنامه اشخاص حقیقی و حقوقی و کارگزاران بورس چیست؟ تاثیرات آن بر سایر بازار ها و اقتصاد ملی نیز نیاز است تبیین شود . * بازار آتی سکه نه تنها کمکی بهبانک مرکزی برای کنترل بازار ارز نکرد بلکه شرایط را سخت تر کرد فارس: نظر خود شما درباره بازار آتی سکه چیست؟ موفق بوده؟ بازار آتی سکه در شوک های ارزی سال 1390 و 1391 نقش کاتالیزور داشته است. اخیراً هم شوک های ارزی آن را می بینیم. با توجه به کاهش قیمت جهانی طلا، یکی از دلایلی که موجب شد نرخ ارز در یک ماه اخیر افزایش یابد تقاضایی بود که از بازار طلا وارد بازار ارز شد و بانک مرکزی را در مدیریت بازار ارز نه تنها کمک نکرد و حتی شرایط را سخت تر کرد . فارس: درخصوص آثار راه اندازی بورس ارز در شرایط فعلی اگر مورد دیگری هست بفرمایید . بانک مرکزی به دنبال طراحی ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز هستیم. ولی لازم است «مقررات ناظر بر عملیات صرافی ها» به طور کامل اجرا شود و خرید و فروش ارز فقط در صرافی های مجاز انجام شود. با معاملات فردایی ارز نیز که معاملات غیرقانونی هستند برخورد شود . یکسان سازی نرخ ارز انجام شود، معاملات نقد با حجم بسیار بالایی انجام شود، فروش عمومی ارز در بازار بین بانکی توسط بانک مرکزی برقرار شود و در نهایت ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز شامل فوروارد، فیوچرز آپشن و سوآپ ارزی راه اندازی شود. راه اندازی بورس ارز نیز در این چارچوب قابل بررسی است . فارس: یعنی شما گام آخر را بورس ارز می دانید؟ گام نخست و آخر طراحی و بکارگیری ابزار های پوش ریسک نوسانات نرخ ارز است . فارس: البته نگاهی غالب موافقان راه اندازی بورس ارز هم این است که این بازار بعد از یکسان سازی و رفع تحریم ها انجام شود. اگر این مورد انجام شود بخشی از دغدغه های شما هم برطرف می شود؟ بیایید از دید یک واردکننده به موضوع بورس ارز نگاه کنیم. برای یک واردکننده مهم است که نیازهای ارزی خود را ابتدا از طریق سیستم بانکی پوشش دهد، فرض در قالب تخصیص ارز به نرخ مبادله ای. پس اولویت نخست این است که ارز مبادله ای دریافت کند. اگر نتوانست این ارز را بموقع از شبکه بانکی تهیه کند اولویت و انتخاب بعدی او بازار آزاد است . به عبارت دیگر دغدغه اصلی او تأمین نیازهای ارزی خود جهت واردات موارد اولیه، کالاهای واسطه ای و سرمایه ای و خدمات است. البته واردکنندگان تمایل دارند نوسان ارز خود را پوشش دهد، اما اولویت نخست آن ها این است که ارز مورد نیازشان را تهیه کند. صادرکنندگان غیرنفتی هم می توانند درآمدهای ارزی خود را جهت واردات خود با واردکنندگان دیگر، بازپرداخت تسهیلات ارزی و فروش به نرخ بازار آزاد استفاده کنند . اولویت صادرکنندگان توزیع متقارنی ندارد، ولی بازار آزاد تنها گزینه فروش ارز آنهاست. اگر این محدودیت ها برداشته شود و نقل و انتقال وجوه به راحتی انجام شود، سوئیفت برای همه بانک ها برقرار شود، فروش عمومی ارز از سر گرفته شود، خطوط فاینانس، ریفاینانس و یوزانس برقرار شود و بازار بین بانکی عمق یابد و معاملات نقد افزایش یابد در آن موقع وقتی واردکننده با بانک عامل وارد مذاکره می شود، امکان پرداخت 30 درصد ارز مورد نیاز را داشته و مابقی را 180 روز دیگر تامین می کند، هر چند در سررسید نرخ ارز متفاوت خواهد بود که در آن صورت عرضه محصولات مالی و ابزار های پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز مفهوم خود را پیدا می کند . * راه اندازی و بکارگیری ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز را باید در سیستم بانکی جستجو کرد پس باید راه اندازی و بکارگیری ابزارهای فوق را در سیستم بانکی جستجو و آغاز کرد. هر چند نباید از خدمات صندوق ضمانت صادرات ایران و شرکت های بیمه خصوصی و دولتی جهت پوشش ریسک نوسان نرخ ارز غافل بود . بالاخره اقتصاد هر کشوری ریسک سیستماتیک نیز دارد و حتماً نیاز نیست با ابزارهای مشتقه آن را پوشش داد. می توان از طریق بیمه و یا صندوق ضمانت صادرات پوشش داد. پس نباید هدف را فراموش کرد. هدف این است که ریسک نوسانات نرخ ارز در کشور برای فعالان اقتصادی و بانک ها و شرکت های بزرگ را به حداقل برسانیم. برای اینکه به آن نقطه برسیم یک سری الزاماتی نیاز دارد که ذکر شد . فارس: در واقع می توان از صحبت شما اینگونه استنباط کرد که بانک مرکزی قائل به کارکرد حداقلی برای بورس ارز است . بانک مرکزی اعتقاد صد در صد به طراحی و بکارگیری ابزار های پوشش ریسک نوسانات نرخ ارزدارد. در بازار ارز خارجی همانطور که اشاره شد روزانه به طور متوسط 5.3 هزار میلیارد دلار اسعار مختلف بصورت نقدی و مشتقه انجام می شود که فقط 5 درصد آن فیوچرز است . فارس: چه کسانی نیاز به پوشش ریسک نرخ ارز دارند؟ واردکنندگان، صادرکنندگان، بانک ها و شرکت های بزرگ، بانک های مرکزی که مدیریت ذخایر ارزی را انجام می دهند در بازارهای بین المللی سرمایه گذاری مالی می کنند . سپرده گذاری بانک های مرکزی به اسعار مختلف است. در بازار خارجی تغییرات نرخ ها به صورت پویا اتفاق می افتد و بانک ها و شرکت هایی که عملیات ارزی بالایی دارند در معرض ریسک های بیشتری هستند. از این رو آنها بیشتر نیازمند استفاده از ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز بر اساس ارزش در معرض ریسک (VAR) نرخ ارز هستند؛ خانوارها کمترین نیاز را دارند؛ صاحبان کسب و کار شامل بانک ها، واردکنندگان و صادرکنندگان متقاضیان اصلی این محصولات مالی هستند . کسانی که چنین رویکردی در راه اندازی این ابزارها دارند، به این مسائل کمتر توجه می کنند. وقتی یک ابداع و یا محصول مالی وجود دارد و قصد عرضه آن را داریم باید دید متقاضیان اصلی آن چه کسانی هستند . وقتی همه این کارها انجام شد و نیازهای اصلی صادرکننده و واردکننده تامین شد و ساختار برای آن ایجاد شد و به راحتی مبادلات ارزی شامل نقل و انتقال و تبدیلات ارزی، خدمات ال سی، ریفاینانس و یوزانس را مهیا کردیم و معاملات نقد تعمیق شد، آنوقت به عنوان فاز بعدی و مهم ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز باید طراحی و اجرایی شود . فارس: اگر معتقدید سهم معاملات فیوچرز ارز که در بورس ارز باید انجام شود حداکثر 5 درصد کل معاملات است، چرا این همه پیش نیاز برای راه اندازی بورس ارز را ضروری می دانید؟ در شرایط فعلی با توجه به محدودیت های کارگزاری به دلیل تحریم ها و عرضه کننده کم اصلا قابل اجرا نیست، اما در آینده و بعد از رفع تحریم ها، در صورتی که سوئیفت متصل، روابط کارگزاری از سر گرفته، نرخ ارز یکسان، فروش عمومی آغاز و دارایی های بلوکه شده آزاد و واردات تسهیل شود، با توسعه معاملات نقد، قراردادهای فوروارد، فیوچرز آپشن و سوآپ ارزی در اجرایی می شود. بنابراین بانک مرکزی نه تنها مخالفتی با ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز ندارد، بلکه کار طراحی آن را شروع کرده است . تدوین ابزارهای پوشش ریسک کار خوبی است و یک نوع همگرایی با بازار ارز خارجی در دنیا است و ما باید به این سمت برویم. امیدواریم با توجه به الزاماتی که مطرح شد، این کار انجام شود و حتما نتیجه آن به نفع اقتصاد کشورخواهد به شرطی که درست انجام شود . فارس: برخی معتقدند با راه اندازی بورس ارز بازار شفاف می شود و در نتیجه اقدامات بانک مرکزی در حوزه ارز مشخص خواهد شد. اینکه بانک مرکزی چه زمانی ورود می کند و چه زمانی از بازار خارج می شود و درآمد ناشی از فروش ارز برای بانک مرکزی چقدر است. به همین دلیل بانک مرکزی تمایلی به شکل گیری بورس ارز ندارد . فروش ارز دربازار بین بانکی و مداخله ارزی براساس قانون پولی و بانکی، ضوابط و دستورالعمل مشخص و در چارچوب نظام ارز شناور مدیریت شده انجام می شود و کاملاً شفاف است . مداخله هم یک امر تخصصی است که همه بانک های مرکزی دنیا انجام می دهند. بانک های مرکزی با توجه به سیاست های کلان اقتصادی در بازار ارز مداخله می کنند و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هم از این قاعده مستثنی نیست . اما بانک مرکزی مدام روش های مداخله را مدام بهبود می بخشد و به یک نقطه تکاملی خوبی هم رسیده است. در مواقعی که نوسان نرخ ارز بیش از آنچه که بانک مرکزی تعیین کرده باشد و می تواند آثار مخرب داشته باشد، به بازار ورود می کند تا نرخ ارز را در دامنه مورد نظر کنترل کند . به عبارت دیگر عملیات مداخله بانک مرکزی چه از طریق بانک ها و صرافی های منتخب و چه در آینده کاملاً شفاف خواهد بود. بنابراین بانک مرکزی مشخص است که چه زمانی وارد بازار می شود و چه زمانی از آن خارج می شود، تابع ضوابط مشخص است و تمایل بالایی به استفاده از ابزار های پوشش ریسک نرخ ارز دارد . در سال 1389 نیز مقررات آن را تهیه و به بانک های کشور ابلاغ کرده و هم اکنون نیز روی ابزار های مزبور جهت عملیاتی کردن آن در زمان مناسب متمرکز است . * نگران شفاف شدن بازار ارز نیستیم فارس: مشخص است که بانک مرکزی ورود می کند، اما اینکه درآمد بانک مرکزی از فروش ارز چقدر است و اینکه چه زمانی وارد بازار می شود و چه زمانی خارج، از نکاتی است که چندان روشن نیست. گفته می شود نگرانی این است که رفتارهای بانک مرکزی در حوزه ارز مشخص شود. مثلا یک میلیارد دلار دولت به بانک مرکزی فروخته و بانک مرکزی هم می خواهد اثرات تورمی تبدیل دلار به ریال کم شود، به سرعت ارز را به بازار تزریق می کند .... بانک مرکزی هر زمان تشخیص دهد در بازار مداخله می کند، به متغیرهای اقتصادی، سیاست پولی، اهداف کلان اقتصادی، وضعیت تجارت و چندین مولفه دیگر توجه می کند. ثبات بازار ارز و قیمت ها و رشد اقتصادی بسیار بااهمیت است. منابع و مصارف بانک دقیقاً مشخص است . فارس: در مواقعی کسری بودجه برای دولت به وجود می آید و ما همزمان نوسان نرخ ارز در بازار را می بینیم ... نوسانات نرخ ارز نیز ارتباطی به کسری بودجه ندارد. نرخ ارز در بازار آزاد بر ترازنامه صادرکنندگان غیرنفتی و واردکنندگان ارز متقاضی (آزاد) مؤثر است . فارس: یعنی بانک مرکزی نگران شفاف شدن رفتارهای خود در بازار نیست؟ مثلا بانک مرکزی یک هفته در بورس ارز عرضه نداشته باشد و همین کار نرخ ارز در بازار را افزایش دهد . رفتار بانک مرکزی در بازار بین بانکی و بازار آزاد کاملاً شفاف است . فارس: بله اما اطلاعات آن منتشر نمی شود . بانک مرکزی آمار ها و صورت های مالی خود را انتشار می دهد. جزو سازمان هایی است که خوب و به موقع اطلاع رسانی می کند. البته اطلاعات طبقه بندی شده نیز برای همه سازمان ها وجود دارد . فارس: یکی از موافقان راه اندازی بورس ارز می گفت بهتر است برای شفافیت بیشتر بانک مرکزی درآمدهای ارزی یک سال را محاسبه و آن بخشی را که قابل عرضه به بازار است را در 52 هفته سال تقسیم و توزیع کند. مثلاً اعلام کند ما هفته ای 200 میلیون دلار ارز عرضه می کنیم . عمده تامین کننده منابع بین بازار بین بانکی ارز بانک مرکزی است و در آینده هم اینگونه خواهد بود. در بازار آزاد عمده تامین کننده گان ارز، صادرکنندگان غیرنفتی هستند. بانک مرکزی در بازار بین بانکی و بازار آزاد حضور مسمتر دارد، اما این حضور مستمر به معنای فروش هر روزه ارز در بازار بین بانکی و مداخله ای موردی در بازار آزاد است . فارس: پس بانک مرکزی از بابت شفاف شدن اطلاعات در بازار ارز نگرانی ندارد . خیر؛ بانک مرکزی هم اکنون در بازار بین بانکی و بازار آزاد حضور دارد و اگر ساختارهای جدیدی نیز در بازار ارز طراحی شود بر اساس قانون پولی و بانکی حضوری مؤثر قانونی خود را خواهد داشت .
شنبه ، ۲۸آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سنا]
[مشاهده در: www.sena.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
گوناگون
پربازدیدترینها