تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820237577
سی امین بخش از «دفترچه خاطرات افغانستان» منتشر شد
واضح آرشیو وب فارسی:دولت بهار: دولت بهار: سی امین بخش دفترچه خاطرات افغانستان، منتشر می شود. این کتاب ترجمه فارسی کتاب خاطرات ج. ان. دیکسیت (J. N. Dixit) ، وزیر خارجه سابق هند پیرامون یکی از ماموریت های حساس او در کابل افغانستان استتسنیم: افغانستان سرزمین ظاهرا شناخته شده و در عین حال پر از ابهامی در مرزهای شرقی سرزمینی ایران، تاریخ پرپیچ و خم، ملتهب و در عین حال پر از سوالی برای تمام جهان است. جنگ با شوروی، حضور جنگجویان مجاهد، ظهور طالبان، حمله آمریکا و... اتفاقات بزرگی برای نیم قرن تاریخ سرزمینی با مردمان پیچیده در قلب غرب آسیاست.حوادثی که هر کدام به تنهایی می توانند سرنوشت یک کشور را برای قرن ها تحت تاثیر قرار دهد.اما این تاریخ پیچیده، پرمساله و پرداستان بیش از همه برای خود مردمان سختکوش افغانستانی پوشیده نگه داشته شده است.اما علاوه بر افغانستانی ها، بخش مهمی از تاریخ ایران به تاریخ معاصر افغانستان گره خورده است و خطر ندانستن آنچه در این سالها بر سر افغانستان آمد و نداشتن یک نگاه تاریخی به مساله افغانستانی کم کم در حال نمایان شده است. ج.ان.دیکسیت (J.N.Dixit) ، وزیر خارجه سابق هند از سال 1981 تا سال 1985 به عنوان سفیر هند در افغانستان مشغول به فعالیت می شود.دوره ای که اقتدار و سلطه شوروی بر این کشور در حال به پایان رسیدن است و مجاهدین در حال قدرت گرفتن. او در کتابی تحت عنوان «دفترچه خاطراتی از افغانستان» یادداشت های روزانه خود را از خضور در افغانستان در این دوره حیاتی وتاریخ ساز منتشر کرده است. خبرگزاری تسنیم به منظور به وجود آوردن آن دید تاریخی که ذکرش رفت، ترجمه فارسی کتاب خاطرات ج.ان.دیکسیت (J.N.Dixit) ، وزیر خارجه سابق هند پیرامون یکی از ماموریت های حساس او در کابل افغانستان را منتشر می کند. سید عبدالحسین رئیس السادات، رایزن فرهنگی ایران در پاکستان و مسئول خانه فرهنگ ایران در پیشاور این کتاب را ترجمه کرده است و در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده است و قرار است به تناوب همه بخش های کتاب منتشر می شود. برای ارتباط مستقیم با مترجم می توانید با این آدرس ایمیل در ارتباط باشید:[email protected] 17 اوت روز شانزدهم اوت رئیس جمهور کارمل در یک گردهمایی خطاب به اعضای حزب، دیپلمات های خارجی و رهبران نظامی و سیاسی افغانستان سخنرانی کرد. یکی از نکات حاشیه ای و جالب مراسم حضور کاردار اتریش هتزل و شوتز مولر (SchutzMuller) نمایندهٔ UNDP [برنامهٔ توسعهٔ سازمان ملل] مقیم در کابل در مراسم بود که برای نخستین بار در دورهٔ مأموریّت من اتّفاق می افتاد. غیر از آن ها اندونزی هم گویی قبل از این تجربه ی چنین جلساتی را نداشت. برآورد من این است که کاردار اتریش و نمایندهٔ مقیم UNDP که او هم یک اتریشی است تصمیم گرفته اند در برنامه های دولتی شرکت کنند با این انگیزهٔ سیاسی آشکار که بعنوان دلّال اطّلاعات برای هیأت های دیپلماتیک غربی مستقر در کابل انجام وظیفه کنند. شرکت اندونزیایی در چنین مراسمی نیز با نیّت مشابهی صورت می گیرد تا بازخوردی برای هیأت های دیپلماتیک اسلامی، بخصوص سفارت خانه های مسلمان غیر عرب باشد. دفتر سیاسی حزب روز هشتم جلسه داشت تا به بررسی اوضاع نظامی و اقتصادی بپردازد. وطن جار عضو دفتر سیاسی را که دوازدهم ملاقات کردم به من گفت در حالیکه در مورد کفایت رو به رشد نظامی نیروهای شوروی علیه شورشیان و نقش حمایتی که نیروهای افغانی بر عهده داشتند رضایت حاصل است، نگرانی زیادی پیرامون برنامه های اقتصادی و توسعه ای وجود دارد که به موقع راه اندازی نشوند و به مورد اجرا در نیایند. وی بر این باور بود که بازسازی اقتصادی افغانستان تنها پس از آن آغاز خواهد شد که دولت بتواند مناطق پرجمعیّت پشتون را با استفاده از ابزاری غیر نظامی متقاعد کند وجود انقلاب ثور را باور کنند. وی افزود این تنها وقتی امکان پذیر خواهد بود که ابتدا بطور کامل برتری نظامی بر شورشیان به اثبات برسد. او صادقانه اعلام کرد این مرحله حدّاقل یک پنج سال دیگر زمان می برد. عنوان جدیدی در روزنامه های افغانستان تلاش دولت برای بالا بردن اعتبارش در مورد کنترل مناطق غیر شهری است. روزنامه های هردو زبان [فارسی و پشتو] و انگلیسی این روز ها آنچه را که می توان به انگلیسی «home news in brief» ترجمه کرد [خلاصهٔ اخبار داخلی]، منتشر می کنند. این یک بخش سه ستونه شامل اخبار از ولایت های مختلف افغانستان و مربوط به برنامه های دولتی و فعّالیّت های توسعه ای می شود که در مراکز ولایات اتّفاق افتاده و از آنجا گزارش شده اند. بنظر من این بطور خالص تلاشی تبلیغاتی است که اوضاع موجود را منعکس می کند. اوضاع هرات را نظامیان شوروی تحت کنترل درآورده اند. قندهار همچنان آشوب زده است. دفعات حملهٔ متقابل شورشیان علیه نظامیان شوروی مستقر در پنجشیر با خبر بازگشت مسعود به اندرآب افزایش یافته است. نیروهای شوروی به تهاجم خویش علیه عناصر شورشی در ولایت های شرقی افغانستان مخصوصاً پکتیکا، خوست و جنوب ننگرهار ادامه می دهند. در مورد تلاش دیگری برای ایجاد اتّحاد سیاسی بین شورشیان که عربستان سعودی از طریق ظاهرشاه بانی آن شده است، ارزیابی افغانستان و شوروی این است که باردیگر بی نتیجه خواهد بود. هیأت های سیاسی غربی در کابل در این نظر با شوروی و افغانستان مشترکند امّا جالب است حتّی این امید که این اتّفاق خواهد افتاد، زیرا ایشان یک دولت جایگزین یا یک دولت موازی در تبعید ایجاد خواهند کرد، یک پریشانی و هزیان گویی سیاسی است به دلایل کاملاً روشن. تصویر اوّلیّه ای که در مورد شورشیان به ذهن می رسد این است که: (الف) شکاف آشکاری بین گروه های شورشی بنیاد-گرای اسلامی و میانه رو ها وجود دارد؛ (ب) دولت پاکستان بخاطر اجبارهای داخلی خودش دارد پافشاری می کند شورشیان از مناطق شهری ایالت سرحدّ شمالغربی بیرون بروند و نزدیک اردوگاه-های پناهندگان افغانی مستقر شوند؛ (ج) پاکستان بدنبال همکاری فعّال تر از سوی چینی ها برای جا دادن و آموزش گروه های شورشی، بویژه سبکبال تر ها و بنیادگراهای غیر قابل کنترل است. جشن های استقلال هند در کابل با یک اجرا بوسیلهٔ گروه رقص و قوّالی که از سوی مرکز فرهنگی هند پشتیبانی می شدند و گروهی شامل یازده هنرمند بودند آغاز شد. این بار انتخاب هنرمندان و شکل های هنری بسیار بهتر از قبل بوده است. نخستین برنامه روز سیزدهم اوت برگزار شد و هنرمندانمان تا نوزدهم اوت در کابل به اجرای برنامه خواهند پرداخت. استقبال شرکت کنندگان از اجراهای رقص کوچی پودی (Kuchi Pudi) بوسیلهٔ خانم مهرا (Mehra) و آواز قوّالی گروه به رهبری استاد ظفرحسین مشتاقانه و گرم بوده است. روز پانزدهم اوت دو برنامه برگزار کردم: مراسم بالا بردن پرچم در صبح که پس از آن پذیرایی از تبعه های هندی را داشتیم و برنامهٔ شام شب برای رهبری افغانستان و جماعت خارجی. حدود پانصد نفر شرکت کننده در مراسم صبح داشتیم و حدود هشتصد می ه مان در میهمانی شام. چون نخست وزیر کشتمند در مسکو بسر می برد، دکتر زیری نفر سوم سیاسی حزب و رئیس جبههٔ ملّی میهن می ه مان ویژهٔ میهمانی شام بود. بریالی و وطن جار اعضای دفتر سیاسی هم آمدند. در مجموع سطح نمایندگی سیاسی شرکت کننده تا حدودی پایین تر از قبل بود. گزارشی جدا در مورد جشن های روز استقلال طیّ هفته یا ده روز آینده برایتان ارسال خواهم کرد. روز هفتم اوت گروهی از پناهندگان افغانی به سفارت افغاستان در بن حمله کردند. بعضی از دیپلمات های افغانی زخمی شدند و اسناد و مدارک موجود در سفارت یا خسارت دیده یا برده شد. جدا از اعتراض معمول که از طریق کانال های دیپلماتیک در بن و کابل انجام گرفت، روز سیزدهم اوت حزب حاکم و جبههٔ ملّی میهن تظاهرات عظیمی مقابل سفارت آلمان غربی در کابل برپا کردند. حدود دویست هزار نفر در تظاهرات شرکت کردند. آلمان غربی اکنون در لیست شرورهای سطح بالاست که به همراه آمریکا، پاکستان، چین و ایران علیه افغانستان و مردم آن رفتار می کند. بایستی یادآوری کنم تظاهرات بسیار منظّم برگزار شد و به جمعیّت اجازه داده نشد از کنترل خارج شوند. بجز شکسته شدن یکی دو شیشهٔ پنجره های ساختمان سفارت خسارت دیگری وارد نشد. اگر چه جمعیّت زیاد بود قلبش در تظاهرات نبود. آن ها بطور مشهود همگی تحت هدایت حزب در راهپیمایی شرکت کرده بودند. رسانه های افغانستان و منابع دولتی طیّ هفتهٔ گذشته در تبلیغات علیه چینی ها گامی بالا تر گذاشته اند. مقالهٔ انتقادی طولانی دربارهٔ اتّحاد چین– پاکستان علیه افغانستان در پس دیدار یعقوب خان از بیجینگ در اوایل ژوئیه منتشر شد. گزارش هایی در مورد محلّ اردوگاه های آموزشی شورشیان در زین چیانگ رسیده است. منابع افغانی تأیید می کنند که چینی ها پس از آمریکا دومین تأمین کنندهٔ بزرگ سلاح برای شورشیان هستند. 24 اوت اعضای رده بالای حزبی افغانستان به من اطّلاع داده اند چهاردهمین پلنوم کمیتهٔ مرکزی PDPA در ماه سپتامبر برگزار خواهد شد. انتظار می رود پلنوم به تأیید تصمیماتی بپردازد که در جلسه های دفتر سیاسی حزب از مارس گذشته اتخاذ شده است. دو عنوان مهمّ در مورد برنامه ها برای پلنوم چهاردهم وجود دارد: بررسی توان کادر حزب و ارزیابی وضعیّت نظامی داخلی. رئیس جمهور کارمل به دنبال تأیید رسمی اقدام اطمینان بخش تر از نظر نظامی است که بوسیلهٔ نیروهای روسی و افغانی علیه شورشیان و نیز پاکستان، ایران و چین انجام خواهد شد. اعضای سطح میانی حزب انتظار داشته اند از جناح خلقی اعضای جدیدی در دفتر سیاسی و کمیتهٔ مرکزی پذیرفته شوند. اظهار نظر کرده اند پلنوم چهاردهم تصمیم هایی خواهد گرفت که تا پایان سال جاری به حلّ مسائل رقابت جناحی و رهبری کمک خواهد کرد. پاکستان ادّعا کرده است نیروی هوایی افغانستان وارد خاک آن کشور شده و مناطق پاراچنار و تری منگل را بین هفدهم و بیست و دوم پنج بار بمباران کرده است. مسئولین افغانی بطور کامل این اتّهام ها را رد کرده اند. پاکستان هم چنین توپخانه افغانستان را متّهم کرد که از حدود نهائی جنوبی ولایت ننگرهار و حدود نهایی شرقی ولایت پکتیکا به داخل خاک پاکستان آتش گشوده است. پاکستان مدّعی شد منطقهٔ مرزی چسبیده به مرز افغانستان از پاراچنار تا می رامشاه هدف حملات نیروهای افغانستان قرار گرفته است. واقعیّت امر این است که نیروهای شوروی و افغانستان اقدام های تهاجمی علیه اردوگاه های شورشیان که در طول مرز پکتیکا و ننگرهار مستقرّ است، داشته-اند. یادداشت اعتراضیّه و تکذیب معمول از طریق هیأت های سیاسی و با زبانی بسیار تند ردّو بدل شد. این ها همه بخشی از نمایش هایی است که لزوماً پیش از گفتگوهای ژنو که قرار است روز 24 اوت آغاز شود اجرا می شود. رسانه های پاکستان و افغانستان هردو وقت و فضای قابل توجّهی را وقف تهاجم نظامی گزارش شدهٔ افغانستان علیه خاک پاکستان کرده اند. شورشیان در قندهار، نیمروز، دره پنجشیر، پکتیکا، بویژه اطراف جاجی میدان و ننگرهار فعّال بودند. در حالیکه بطور کلّی حالت تهاجمی علیه شورشیان ادامه داشته مقداری هم عقب نشینی بوده است. نظامیان تیپ سی و ششم پیاده نظام از لشکر بیست و پنجم ارتش افغانستان که تحت فرماندهی سپاه سوم عمل می کردند در نزدیکی جاجی میدان به محاصرهٔ شورشیان درآمدند. تعدادی از نظامیان فرار کردند و تلفات سنگینی هم وارد شد. شورشیان به روستای آنابه (Anaba) در درهٔ پنجشیر حمله کردند که پادگانی مهمّ است که نیروهای شوروی و افغانی پس از تهاجم ماه آوریل در دره ساختند. ارزیابی پیشین ما که پیروان مسعود روی واحدهای نظامی افغانی در دره متمرکز شده اند تأیید شده است. وابستهٔ نظامی سفارت شوروی تأیید کرده است که در حالیکه نیروهای شوروی بطور کلّی کنترل دره را بدست آورده اند، از آخرین هفتهٔ ژوئیه بار دیگر فعّالیّت-های شورشیان جان گرفته است. اطّلاعات تأیید شد هٔ بیشتری وجود دارد که شاه سابق، ظاهرشاه در نیمهٔ نخست سپتامبر جلسه ای با رهبران میانه رو گروه های شورشی غیربنیادگرا در ریاض خواهد داشت. گیلانی گروه را از پاکستان رهبری می کند. رهبران گروه های دیگر مثل مولوی محمد نبی و مجدّدی هم احتمال دارد شرکت کنند. رهبران افغانی در تبعید از اروپا و آ مریکا هم برای جلسه خواهند آمد. رهبران گروه-های شورشی بزرگ تر و بنیادگرا، حکمتیار، خالص و سیّاف این جلسه را تحریم کرده اند. اطّلاعات موجود این است که ربّانی در مورد شرکت کردن در برنامهٔ ظاهرشاه برای ایجاد وحدت در میان شورشیان دو دل است. طی چهار هفتهٔ گذشته داشته ام یک سری مصاحبه ها یی را که مخالفین افغانستان با رسانه-های گروهی پاکستان و آمریکا داشته اند مطالعه می کرده ام. این ها ارزیابی پیشین ما را که احتمال ایجاد اتّحاد سیاسی کارساز بین گروه های مختلف شورشی تصادفی و دور از دسترس است، تأیید می کنند. این اعتقاد وقتی بیشتر تأیید شد که دولت افغانستان به نامه ها و اسنادی از دو گروه شورشی حزب اسلامی و جامعهٔ اسلامی افغانستان دست یافت و آن ها را چاپ و منتشر کرد. این اسناد نه تنها اختلافات سیاسی را مطرح، بلکه دشمنی و خشونت های دوجانبهٔ طرّاحی و اجرا شدهٔ گروه های شورشی علیه یکدیگر را افشا می کند. گمان من این است که جلسه ای که ظاهرشاه ریاست خواهد کرد نوعی بیانیّه بیرون خواهد داد که در آن ادّعای وحدت شورشیان مطرح خواهد شد و بعضی طرح های عملیّاتی علیه رژیم کارمل را برای اهداف تبلیغاتی یا طیّ مذاکرات تقریبی ژنو یا فوراً پس از آن اعلام خواهد کرد. فدا یونس کادار پاکستان، هیجدهم اوت کابل را به مقصد جدّه و ریاض (برای حج!) ترک کرد. او به من گفت اواسط سپتامبر برمی گردد. گزارش هایی داریم که تبعیدی های ضدّ کارمل در اروپا هجومی تبلیغاتی علیه اتّحادشوروی در جمهوری های آسیای میانه و با پشتیبانی مالی از سوی عوامل اطّلاعاتی غربی آغاز کرده اند. بروشور ها و تفسیرهای سیاسی به انتقاد از فعّالیّت های شوروی در افغانستان و سیاست های شوروی بطور عموم، به زبان های دری و ترکمنی، برای توزیع مخفیانه در جمهوری های آسیای میانه دارند چاپ می شوند. بعضی از این بروشور ها و تفسیر ها را مسئولین افغانی در ولایت های بلخ و بدخشان بدست آورده اند. ارزیابی افغانستان و شوروی این است که طیّ این زمستان شورشیانی که در حال آموزش در جنوب زینجیانگ هستند برای عملیّات علیه نیروهای شوروی مستقر در کریدور واخان در تابستان آینده به بعد، وارد این کریدور خواهند شد. گردهمایی عمومی برنامه ریزی شده بوسیلهٔ رفقای اتّحادشوروی (Friends Of The Soviet Union) که روز سیزدهم اوت در دهلی نو و با سخنرانی شری راجیو گاندی برگزار شد در سطح گسترده ای در رسانه های دیداری–شنیداری افغانستان منتشر گردید. روس ها یک نوار ویدئویی از این گردهمایی برای تلویزیون افغانستان تهیّه کرده اند که نشان می دهد شری راجیو گاندی برای گردهمایی سخنرانی می کند. اهمیّت معاهدهٔ صلح، دوستی و همکاری بین هند و اتّحادشوروی موضوع هایی هستند که رسانه های جمعی افغانستان در حالیکه به اظهار نظر در مورد گردهمایی می پردازند، بر آن تأکید دارند. شری پی. ا. نزارث (Shri. P. A. Nazareth)، دبیر ICCR [مؤسّسه ای که برنامهٔ فرهنگی روز استقلال هند در کابل را پشتیبانی کرد] قرار است روز بیست و ششم اوت به کابل بیاید تا در مراسم افتتاحیهٔ مرکز موسیقی هند در کابل شرکت کند که پروژه ای تحت نظارت کمیسیون مشترک هند– افغان برای همکاری دوجانبه است. نکتهٔ اصلی که رئیس جمهور ضیاءالحق در سخنرانی [کجا؟ کی؟] ارائه کرد این بود که وی متعهّد است به حمایت کامل از پناهندگان افغانی و رهبرانشان، به عبارت دیگر، رهبران شورشیان ادامه دهد. او اظهار داشت فشار نظامی و سیاسی شوروی یا افغانستان، پاکستان را به زانو درنخواهد آورد. او همچنین گفت خروج نظامیان شوروی پیش شرطی غیر قابل بحث برای یافتن راه حلّی سیاسی برای مسائل مربوط به افغانستان است. جالب است در حالیکه بی بی سی پوشش گسترده ای برای این بخش های سخنرانی رئیس جمهور ضیاءالحق در روز بیستم اوت ایجاد کرد، رادیو پاکستان آنرا پخش نکرد. در حقیقت من بسیار علاقمند هستم متن کامل سخنرانی رئیس جمهور ضیاءالحق در روز نوزدهم اوت و متن کامل سخنرانی وزیر خارجه یعقوب خان را که روز دوم اوت در کلوپ روتاری ایراد کرد داشته باشم. هردوی این سخنرانی ها وارد جزئیّاتی در مسئلهٔ افغانستان می شوند و آخرین دیدگاه های پاکستان را پیرامون موضوع منعکس می کنند. امیدوارم سفیرمان در اسلام آباد که یک نسخه از این نامه را دریافت می کند ترتیب متن سخنرانی ها را جهت ارسال برای من در موقع خود بدهد. روز 22 اوت دوست، وزیر خارجه پس از انجام گفتگو هایی با آقای گرومیکو در مسکو وارد ژنو شد. وقتی مطبوعات از او دربارهٔ فعّالیّت های نظامی افغانستان در خاک پاکستان پرسیدند، آقای دوست این اتّهام را تکذیب کرد و ابراز امیدواری کرد این ادّعا ها گفتگو هایی را که روز 24 اوت در ژنو قرار است آغاز شود بی حاصل نکند. یعقوب خان وزیر خارجه پیش از حرکت به سمت ژنو در روز 22 اوت مصاحبه ای با مطبوعات پاکستان داشت. رادیو پاکستان از قول او گزارش کرد که نکات زیر را گفته است: الف) به راه حلّ سیاسی تنها از طریق چارچوب قطعنامه های کنفرانس اسلامی و سازمان ملل می توان دست یافت. خروج نظامیان شوروی برای این منظور اساسی است؛ ب) پاکستان می تواند نگاهی به مذاکرات مستقیم با هر دولت افغانی داشته باشد تنها پس از آنکه دولتی واقعاً ملّی را مردم افغانستان انتخاب کنند و به قدرت برسد؛ و پ) او گفت نباید هیچ نتیجهٔ دراماتیکی از گفتگوهای تقریبی که قرار است اواخر هفته در ژنو بر گزار شود، انتظار داشت. او نظرش این بود که دستیابی به راه حلّی سیاسی کاری است که آهسته و کند پیش می رود. بنظر من چارچوب مذاکرات ژنو آشکارا در سخنرانی شانزدهٔ اوت ر ئیس جمهور کارمل و نوزدهم اوت رئیس جمهور ضیا مشخّص شده است. در این رابطه دیدم اظهارات آقای کوردووز در نیویورک پیش از حرکت به سوی ژنو بار دیگر تا حدودی بیش از حدّ خوشبینانه است. گفته می شود آقای کوردووز اظهار داشته امیدوار است به «پیشرفت اساسی» دست یابد. امیدواری آقای کوردووز تماماً بستگی به این دارد که فرد چگونه کلمهٔ «اساسی» را تعریف کند. اگر تولید یک سند، اساسی به حساب آید، ممکن است احتمالاتی داده شود. امّا من پیش بینی هیچ نوع پیشرفتی دراماتیک، از نظر سیاسی یا نظامی، در وضعیّت موجود درون افغانستان نمی کنم. قرار است حدود هفت هزار زائر افغانی طیّ اوت-سپتامبر راهی حجّ شوند. آن ها هوایی و تحت اجازهٔ ویژه ای که دولت عربستان سعودی داده است سفر خواهند کرد. دولت افغانستان برای هر حاجی 28 تا 30 هزار افغانی سوبسید می دهد. دولت افغانستان مسئولین ایرانی را متّهم به تولید سلاح های شیمیایی برای گروه های شورشی افغانی کرده که از درون ایران در ولایت های غربی افغانستان دست به عملیّات می زنند. از وابستهٔ نظامی خواهش کرده ام اطّلاعاتی در مورد سلاح های شیمیایی که ادّعا شده است شورشیان دارند، بدست آورد و آ نرا برای بخش و برای ستاد خودش گزارش کند. فدایونس، کادار پاکستان به من گفت اطّلاعاتی دارد که روس ها با تهیّهٔ سلاح و پول به فعّال کردن دوبارهٔ گروه های دانشجویان بلوچ در ولایت نیمروز افغانستان علیه مسئولین پاکستان پرداخته اند. او گفت طیّ ماه ژوئیه و اوایل اوت چندتایی ملاقات طولانی بین نجیب و نوّاب خیر-بخش مری صورت گرفته است. یونس تاکید کرد این حرکت شوروی– افغان بعنوان بخشی از عمل تهاجمی عمومی آن ها علیه شورشیانی است که برای شمال غربی پاکستان و جنوب شرقی ایران کار می کنند. این رویدادی جدید است که ضرورت دارد مدّ نظر قرار گیرد. 31 اوت وطن جار عضو دفتر سیاسی و ژنرال صادقی مدیر کلّ نیروهای مسلّح در امور سیاسی در طول هفته از ولایات نیمروز و هلمند در جنوب شرقی و فراه در غرب دیدار کردند. این مسافرت هم با هدف بازرسی نظامی و هم سیاسی انجام گرفت. بازرسی به این منظور بود که بررسی کنند طیّ دو ماه گذشته تا چه حدّ فعّالیّت شورشیان از پایگاه های واقع در ایران افزایش یافته است. گفته می شود این دو رهبر افغانی گفتگوهایی هم با بعضی رهبران سیاسی بلوچ که بعنوان تبعیدی در نیمروز و هلمند زندگی می کنند داشته اند. این اطّلاعات اندیشه های فدایونس کاردار پاکستان را تأیید می کند. وی گفته بود افغان ها و روس ها بار دیگر دارند ناراضیان بلوچ را علیه ایران و پاکستان فعّال می کنند. شورشیان بویژه در ولایت های پکتیکا و ننگرهار فعّال بودند. نیروهای شوروی و افغانی عملیّات تهاجمی در ولایت های لوگر و وردک در جنوب و جنوب غربی کابل اجرا کرده اند. عملیّات سنگین هوایی علیه شورشیان در ولایت های جنوبی و شرقی افغانستان انجام شد. هواپیما ها از پایگاه-های هوایی بگرام و کابل روزانه و تقریباً در تمامی هفتهٔ گذشته 110 تا 140 سورتی پرواز داشته-اند. اگرچه منابع دولتی افغانستان به تکذیب شدید هر نوع حرکت تهاجمی یا ورود به خاک پاکستان ادامه می دهند، نیروی هوایی افغانستان و نیز ارتش این کشور در گرماگرم نبرد از حقّ تعقیب شورشیان به داخل خاک پاکستان استفاده کرده آنرا به مورد اجرا گذاشته اند. طی هفته شهر کابل، با انفجار بمب و حملات زمان بندی شده بوسیلهٔ راکت و خمپاره انداز در حومهٔ شهر، آشوب زده بود. بیشترین خسارتی که شورشیان بوجود آوردند ویران کردن بخشی از مرکز فرهنگی شوروی واقع در پایین خیابان دارالامان بود که با یک راکت صورت گرفت. نیز بمبی را در یک سینما منفجر کردند که تعمیراتش تمام شده بود. این سینما حدود دو ماه پیش با بمب مورد حمله قرار گرفته و ویران شده بود. حتّی از نظر کیفیّت هم جوّ خشونت در افغانستان به یک ثبات رسیده است. اطّلاعاتی که از جدّه و ریاض به کابل می رسد نشان می دهد آخرین تلاش برای دستیابی شورشیان به یک اتّحاد سیاسی به رهبری ظاهرشاه خوب پیش نمی رود. ظاهرشاه به همراه دامادش ولی و دیگر اعضای خانواده اش از حدود بیستم اوت در عربستان سعودی بوده است. چنین برداشت می شود که در حالیکه پاکستان و آمریکا بدون اینکه در نظر داشته باشند فرضیّهٔ هویّت یک دولت در تبعید را در ذهن شورشیان ایجاد کنند، ظاهرشاه را برای پیشقدمی در رسیدن به ایجاد یک سازمان سیاسی و نظامی از مجموعهٔ شورشیان می خواستند. سعودی ها تا حدّی در مورد تبدیل و تغییر گروه های شورشی به نوعی دولت از خود علاقه نشان می دهند. بنظر می رسد بیماری بومی تفرقه در بین شورشیان و نامناسب بودن رهبری ظاهرشاه همراه با تضادّ اندیشه در بین کشورهایی که تأمین کنندهٔ خطوط گوناگون ایجاد اتّحاد بین شورشیان هستند بیشتر اوضاع را پیچیده کرده باشد. بریالی برادر جوان تر رئیس جمهور و عضو دفتر سیاسی بیست و پنجم اوت با من ملاقات داشت. او پیامی از سفیر افغانستان در دهلی را به من نشان داد که از او (بریالی) دعوت کرده بود در پاسخ به دعوت گزارش شدهٔ شری راجیوگاندی، سپتامبر یا اکتبر امسال از دهلی دیدار داشته باشد. من تلگرافی پیامی جدا و فوری پیرامون موضوع برای وزیر خارجه فرستادم که منتظر جواب آن هستم. طیّ گفتگویش با من، بر علاقمندی شدید و اشتیاق ثابت و محکم PDPA برای توسعهٔ ارتباط هایی با CPI [حزب کمونیست هند] و (M) CPIداشته است. این ارتباط ها در سطح پائینی برقرار مانده با این امید که کنگره– ایندیرا پاسخگوی علاقمندی PDPA برای برقراری ارتباط های گسترده تر با این حزب خواهد شد. [بریالی] اظهار داشت PDPA از خانم گاندی و حزبش نه تنها در مناسبات سیاست خارجی بلکه در موضوعات مربوط به سیاست های داخلی پشتیبانی می کند. PDPA اقدام انتقاد آمیز CPI و (M) CPI علیه خانم گاندی پیرامون سیاست های داخلی را تأیید نمی کند. رهبری افغانستان به این نتیجه رسیده است که خانم گاندی نمایندگی نیروهای ملّی گرا و پیشرو واقعی را در هند برعهده دارد و دستانش می بایستی چنان قوی شوند که تمامی منطقهٔ آسیای جنوبی بتوانند از رهبری و تجربیّات او بهره مند شوند. آقای پی. ا. نزارث دبیر کلّ ICCP، از 26 تا 29 اوت از کابل دیدار کرد. وی به کابل آ مد تا در مراسم افتتاحیهٔ مرکز موسیقی هند، که ایجادش طیّ ششمین نشست کمیسیون مشترک هند- افغان در ماه مه 1982 تصمیم گرفته شد، حضور داشته باشد. مرکز در شب بیست و هشتم اوت با حضور جمع زیادی از رهبری افغانستان و نمایندگی های سیاسی خارجی در کابل بوسیله معاون نخست وزیر آقای عبدالمجید سربلند افتتاح شد. در مراسم افتتاح غیر از معاون نخست وزیر سه نفر از اعضای شورای وزیران شرکت کردند. آن ها آقایان آشنا، وزیر فرهنگ، دکتر ذرّه، وزیر شبکهٔ ارتباطات ملّی و آقای قیاسی، وزیر آموزش بودند. هیأت های نمایندگی کشورهای سوسیالیست و غیر متعهّد ها در برنامه حضور داشتند. هیأت های سیاسی چین و غربی ها اگرچه دعوت شده بودند، نماینده ای به مراسم نفرستادند. آقای نزارث با سربلند معاون نخست وزیر، وزیر فرهنگ آقای آشنا و آقای دانشجو معاون وزیر خارجه هم دیدار کرد. گمان می کنم وی گزارش جداگانه ای پیرامون دیدار و گفتگو هایش تقدیم خواهد کرد. در سی ام اوت کمیتهٔ مرکزی PDPA و سازمان صلح، دوستی و استحکام افغانستان یک سری بیانیّه به مناسبت روز پشتونستان صادر کردند و در آن ها همدردی خویش را به مناسبت مصائبی که توده های پشتون، بلوچ و سندی می کشند ابراز داشتند. رادیو و تلویزیون از شب بیست و هشتم به بعد برنامه هایی پخش کردند که در آن از حقّ پشتون ها و بلوچ ها برای خودمختاری و خودکفایی سیاسی حمایت کردند. یک گردهمایی عمومی در میدان پشتونستان برگزار شد که فضای آن و موضوعات مطرح شده در محتوای سخنرانی هایی که در آن ارائه شد در مقایسه با دو سال گذشته بیشتر حالت جنگ طلبانه علیه پاکستان داشت. همهٔ این ها پیروی کامل منطقی از یک حالت سیاسی است که رئیس جمهور کارمل با نظر و اندرز شوروی از ماه مه امسال در موضوع پشتونستان اتخاذ کرده است. حالتی که در آن موضوع پشتون جان تازه گرفته و حمایتی که از موجودیّت بلوچ ها در پیش گرفته شده است تأیید کنندهٔ این موضوع است که افغانستان و اتّحادشوروی تصمیم گرفته اند از آن ها برای ایجاد فشار بر ایران و پاکستان استفاده کنند. این اندیشه، بُعد سیاسی وضعیّت سخت و تهاجمی نظامی را که از بهار امسال در قبال ایران و پاکستان اتخاذ شده است می سازد. شاه نواز، نمایندهٔ دائم پاکستان در سازمان ملل متّحد، بین 21 و 25 اوت چهار نامه جدا برای دبیر کلّ سازمان ملل فرستاد که در آن ها علیه ورود نظامی افغانستان به داخل خاک پاکستان شکایت کرده است. ادّعاهای مطرح شده در این نامه ها را وزارت خارجه افغانستان از طریق کانال های دیپلماتیک هم در کابل و هم در نیویورک حتّی پیش ازآنکه دبیر کلّی سازمان ملل بتواند نامه های اقای شاه نواز را به جریان بیاندازد، قویاً تکذیب کرد. جالب توجّه است که اگر چه بعضی از نظامیانی که وارد خاک پاکستان شدند احتمالاً نظامیان روسی بوده اند، پاکستان با وسواس زیاد از بردن نام روس ها در اعتراضیّه هایش به سازمان ملل، یا در سطح گسترده تری به جهان، خودداری کرد. بین 24 و 26 اوت دوست و یعقوب خان، وزرای خارجه، گفتگوهای اوّلیّه و جداگانه شان را در ژنو با آقای کوردووز انجام دادند. گفتگوهای تقریبی بین دو کشور بصورت رسمی روز بیست و هفتم آغاز شد. آن ها ادامه می دهند. گزارش های اوّلیّه که به کابل رسیده است چیزی نشان نمی دهد که درآینده در کیفیت گذر برای رسیدن به راه حلّی سیاسی در این گفتگو ها تغییری ایجاد شود. کوردووز دارد تلاش می کند بر مشکلات پیرامون موضوع های خروج نظامیان شوروی و دخالت خارجی از طریق حدس و گمان هایی که رسانه های گروهی [بر فضای مذاکرات القا می کنند] فائق آید. او ظاهراً هر دو طرف را متقاعد می کند در مورد طبیعت و اصل تضمین های بین المللی که بایستی از سوی تضمین کنندگان داده شود بحث کنند. ظاهراً پاکستان و افغانستان هر دو موافقت کرده اند تضمین کننده ها صرفاً آمریکا و شوروی باشند. کوردووز علاقمند است تعهّدی برای خروج نظامیان شوروی از افغانستان و تعهّدی از سوی آمریکا و متّحدانش برای متوقّف کردن ارائهٔ حمایت مالی و نظامی به شورشیان از طریق تعریف دقیق اصل و اساس تضمین بین المللی بدست آورد. نه آمریکا و نه اتّحادشوروی بنظر نمی رسد در خطی بیافتند که با تلاش مستمر و پیچیدهٔ آقای کوردووز برای وادار کردن آن ها به داشتن رفتاری منطقی در ارتباط با افغانستان همخوانی داشته باشد. نکتهٔ دومی که آقای کوردووز بر آن متمرکز شده است این است که افغان ها را متقاعد کند برای دستیابی به راه حلّی سیاسی نوعی مشورت با پناهندگان را بپذیرند. در آغاز هفته پاسخ آقای دوست به آقای کوردووز این بود که به تمامی پناهندگان واقعی تضمین عفو سیاسی و امنیّت اقتصادی داد شده است. بنابراین موضوع مشورت با آن ها پیرامون راه حلّی سیاسی از موضوع بحث خارج می -شود. آنچه که قرار است پیرامون آن مورد مشورت قرار گیرند موضوع افغانستان است. دوست در امتناع از پذیرش هرنوع مشورتی با هر گروه شورشی قاطع بود. شاید تنها نتیجهٔ قطعی و محکم این دور از گفتگوهای ژنو تهیّهٔ فرمولی باشد از نوعی از یادداشت فیمابین یا سندی که تعهّد تمامی طرف های مربوط را برای شرکت در تلاش های سازمان ملل تکرار می کرد و به آقای کوردووز اجازه می داد نوعی پیشرفت ظاهری را در ابتکار در حال اجرای سازمان ملل به نشست عمومی سازمان ملل ارائه کند. انتظار نمی رود هیچ چیز اصولی و اساسی در ارتباط با واقعیّت های سیاسی که متأسّفانه در این کشور جا خوش کرده اند اتّفاق بیافتد. 7 سپتامبر طی هفته جهشی ناگهانی در فعّالیّت های شورشیان وجود داشته است که با انفجار بمب در فرودگاه کابل در صبح روز 31 اوت آغاز شد. منابعی از «خاد» اکنون به من اطّلاع داده اند افغان هایی که کشته شدند همه داشتند برای یک دورهٔ آموزش سیاسی و ایدئولوژیک می رفتند. آن ها وابسته به ادارهٔ سیاسی نیروهای مسلّح افغانستان بودند. زنان و بچه های افغانی بر اساس برنامه مبادله جوانان و زنان داشتند به تاشکند می رفتند. در حالیکه دولت گروه های اسلامی بنیادگرا را برای این حادثه مقصّر دانسته است، مکتبی فکری در بین اعضای حزب افغان [؟] وجود دارد که بمب می تواند بوسیلهٔ خلقی های ارتش افغانستان کار گذاشته شده باشد که تا حدودی از رشد سیاسی نیروهای مسلّح حول محور شوروی خشمگین هستند. وقتی در ملاقات اخیرم از دکتر نجیب در مورد این شایعه پرسیدم او نظرش این بود که این برداشت از حادثه فکر دست دوم و بعد از حادثه ای است که بوسیلهٔ خلقی های متعصّب پراکنده شده است. حادثهٔ فرودگاه یقیناً مردم کابل را تکان داده است. پس از اوت 1982 بار دیگر فضایی از وحشت شهر را در برگرفته است. شورشیان در جوزجان، سمنگان، بلخ، قندهار و پکتیکا فعّال بودند. در حالیکه نیروهای مسلّح شوروی و افغانستان در حالت تهاجمی باقی مانده اند، شورشیان به تروریسم شهری در شهرهای مهمّ کشور روی آورده اند. آن ها به چنین فعّالیّتی در قندهار دست زدند و تلاش کردند به خطّ لوله ای که گاز طبیعی را از مزارشریف به سمت جنوب می برد و نیز تأسیسات گاز طبیعی در شهر حمله کنند. گزارش هایی بود که دو گروه از شورشیان مجهّز به مادهٔ سمی شیمیایی فوسژین (Phosgen) اوایل سپتامبر از پاکستان وارد افغانستان شده اند و هدفشان این بوده است که تأسیسات آبرسانی شهرهای کابل، جلال آباد، قندهار و هرات را مسموم کنند. دکتر نجیب به من اطّلاع داد که عملیّات ارتش شوروی و افغانستان علیه شورشیان، عمدتاً متعلّق به گروه های حکمتیار و خالص، در ولایات جنوبی و شرقی موفّق بوده است. او گفت در یک عملیّات که در اوایل این هفته بین 31 اوت و 2 سپتامبر انجام شد حدوداً 350تا400 نفر از مجاهدین در ولایات وردک و پکتیا کشته شده اند. بزرگ ترین تهاجم برخاسته از سوی شورشیان در ولایت های پکتیکا و ننگرهار با موفّقیّت دفع شده، اگر چه از دست دادن هواپیما ها، هم متعلّق به شوروی و هم افغانستان سنگین بود. منابع نیروی هوایی افغانستان به ما اطّلاع داده اند در طول هفته شورشیان دو بمب افکن و یازده بالگرد را با ضدّ هوایی های زمین به هوا ساقط کرده اند. این نشان می دهد تهیّهٔ سلاح های ضدّ هوایی برای مجاهدین افزایش یافته و آموزشی که در زینجیانگ (xinjiang) جنوبی دیده اند مفید بوده است. گزارش هایی در مورد فرار سربازان از لشکر هفدهم ارتش افغانستان که در هرات مستقر است دریافت کرده ایم. روس ها مجبور بوده اند عملیّات در هرات و قندهار را پیش ببرند زیرا نظامیان افغانی مستقر در این دو ولایت روحیّه شان را از دست داده اند. در کابل و اطراف این شهر رقابت تیر اندازی و جنگ توپخانه شبانه برقرار بوده است. فرودگاه کابل و بخش های جنوب شرقی شهر که سفارت شوروی و ستادهای فرماندهی دفاعی و مرکز موسیقی هند و مرکز فرهنگی شوروی در آن قرار دارند هدف راکت و حملات سلاح اتوماتیک شورشیان بوده است. مرکز موسیقی ما صدمه ندیده است ولی خرابی هایی در دیگر جاهایی که نام بردم بوجود آمده است. یک راکت که به سمت مرکز فرهنگی شوروی هدایت شده بود آشپزخانهٔ زیرزمینی و یک سالن اجتماعات زیر زمینی را ویران کرد و حدوداً هشت نفر کشته شدند. پس از فاصله ای تقریبا ده ماهه کابل بار دیگر بدلیل خرابکاری شورشیان در حقیقت بوسیله-ی محافظ سابق تولید برق که خود شورشی شده است، شدیداً دارد کمبود برق را تجربه می کند. فرماندهٔ میلیشیای قبایلی که از ایستگاه های سرابی و ماهی پر و خطوط انتقال نیرویی که از این دو ایستگاه به شهر کابل می آمد محافظت می کرد در هفتهٔ آخر اوت فراری شد. وی یک میلیشیای قبایلی متشکّل از حدود یک هزار نفر تحت فرمان خود داشت که جدا از تأمین سلاح بطور کامل از دولت افغانستان کمک هزینه دریافت می کردند. همین آقا بود که از خطوط انتقال نیرو و تولید برق در تمام ده-دوازده ماه [گذشته] در ازای مبلغ زیادی وجه که به او داده می شد محافظت می کرد. حزب اسلامی و جمعیت اسلامی مشوّق های مالی بیشتری به وی دادند. او با چهار صد نفر از هوادارانش پس از خرابکاری در جایگاه های تولید برق و از ریشه در آوردن تعداد زیادی از ستون های فولادی که خطوط نیرو را به کابل می رساندند فرار کرد. گُل حسن با طرفدارانش پس از اینکه هنرشان را پیاده کردند و علیرغم تلاش هایی که نیروهای هوایی و زمینی افغانی و شوروی بکار بردند تا او را دستگیر کنند، به پیشاور فرار کرده اند. آقای گلاب زئی وزیر داخله قرار است بزودی نظارت بر کار تعمیر و بازسازی ایستگاه های خطوط نیرو را بعهده بگیرد. گلاب زئی و پاکتین وزیر نیرو با دسته هایی ویژه از پلیس مسلّح افغان و مهندسین شوروی و افغانی در سرابی اردو زده اند تا بر کار تعمیر، تحت شرایط دقیق و امن مطمئن باشند. در این مدّت ساکنین کابل بطور چرخشی یک تا یک و نیم ساعت برق، هر کدام 45 تا50 دقیقه صبح و شب، از ژنراتورهای دیزلی استفاده می کنند. این ها را روس ها براه انداخته اند تا پاسخگوی نیازهای اساسی شهر باشد. دکتر نجیب به من گفت فشار شورشیان بر پاسگاه های افغانی و شوروی در پنجشیر افزایش یافته است. پیش بینی نجیب این بود که شورشیان تلاش خواهند کرد از رسیدن موادّ ضروری اوّلیّه به شهرهای عمدهٔ مزارشریف، قندهار، هرات، جلال آباد و کابل جلوگیری کنند. هم چنین سعی خواهند کرد ارتباط های بین کابل و بگرام را از یک سو و درهٔ پنجشیر را از سوی دیگر قطع کنند. کوشش هایی خواهد شد تا رفت و آمد بین خطوط ارتباطی اصلی از مرز شوروی به کابل را در بزرگراه سالنگ و راه های مواصلاتی که کابل را به قندهار و جلال آباد وصل می کند، قطع کنند. مسئولین افغانی و شوروی از تمامی این اهداف استراتژیک آگاهند و دارند بطور کامل آماده می شوند تا با این اوضاع برخورد کنند. نجیب گفت خشونت بوسیلهٔ شورشیان علیه جمعیّت غیر نظامی هم در ماه های آینده بیشتر خواهد شد. حادثهٔ فرودگاه کابل تازه آغاز کار بود. وی به من اطّلاع داد مسئولین افغانی بین 31 اوت و 2 سپتامبر یک انبار بزرگ سلاح را کشف کردند. حدود سه هزار سلاح بعلاوهٔ نیم تن مواد منفجره و تنظیم کنندهٔ الکتریکی کشف شد. سلاح ها شامل مسلسل های سبک، تفنگ اتوماتیک، هفت تیر، نارنجک و نارنجک انداز بود. وی گفت بخش عمده ای از سلاح ها متعلّق به آلمان غربی بودند که نشان دهندهٔ این است که آلمان غربی یک منبع دیگر تهیّه سلاح برای شورشیان شده که قبلا اینگونه نبود. وی پیش بینی کرد در سال 85 -1984 در افغانستان زمستان خشن تری در راه است. مختصر خشم و تنشی در بین سیک ها و هندوهای افغانی علیه سفارت وجود داشته زیرا صدور ویزا را برای تمام خارجی ها از حدود 20 اوت تا 4 سپتامبر متوقّف کرده ایم. این بخاطر جلوگیری از رسیدن سیک های افغانی به امریتسر برای تجمّع سیک ها بوده است که روحانیّون اصلی معبد طلایی سازماندهی کرده اند. سفارت مایل نبود تنها نسبت به سیک ها تبعیض قائل شود زیرا موجب زیاد تر شدن تنش هایی می شد که بین هندو ها و سیک های افغانی از عمل قاطعمان علیه تروریست های سیک در امریتسر در ژوئن وجود داشته است. ما صدور ویزا را از پنجم سپتامبر بار دیگر آغاز کردیم. در نگاه به گذشته، تبعیض قائل نشدنمان در محدودیّت های صدور ویزا مورد تمجید و تحسین سیک های افغانی شده است. گزارش هایی داریم که سه یا چهار نماینده از کمیتهٔ مدیریّت گورداوارا در کابل حدود اواسط ژوئن به لندن رفته و در تجمّع ها و تظاهرات علیه دولت و کمیسیون عالی هند شرکت کرده-اند. روز 31اوت کوردووز پیرامون نتایج آخرین دور مذاکرات تقریبی [نزدیک ساز] در یک کنفرانس مطبوعاتی دمدمی مزاج، پیچیده و طولانی شرکت کرد. شنیدم آقای کوردووز پس از بازگشت به نیویورک تنها یک بیانیّهٔ مختصر صادر کرد که در آن اعلام نموده گزارش گفتگو ها را به دبیر کلّ سازمان ملل داده است. فعّالیّت ها و رویدادهای همزمان در پاکستان و افغانستان از آغاز این دوره از گفتگوهای ژنو و حین آن بخوبی نشان دهندهٔ این است که وضعیّت گفتگوی پاکستان و افغانستان و فاصلهٔ بین آن ها زیاد شده و این منعکس کنندهٔ ادامهٔ تفکّر رویارویی طلبانهٔ دو ابر قدرت در همهٔ موضوع هایی است که با یکدیگر اختلاف دارند. مسئولین افغانی و شوروی با کنجکاوی شکّ آلود منتظر نتیجهٔ گفتگوی ظاهرشاه با رهبران گروه های میانه رو شورشی در عربستان سعودی هستند. تلگراف جداگانه ای در مورد آنچه که در ریاض رخ می دهد و بر طبق آنچه که دکتر نجیب به من منعکس می کند به وزارت خارجه فرستادم. بیش از این پیرامون موضوع پرگویی نمی کنم. تصوّرات سیاسی اطرافیان ظاهرشاه که از سوی آمریکا، عربستان سعودی، پاکستان و از این قبیل حمایت می شود بنظر می رسد به حاشیه رانده شود. من از طریق ترجمه های انگلیسی سخنرانی هایی را که اجمل خان ختک، سلیمان لایق و دیگر رهبران بمناسبت روز پشتونستان ایراد کرده اند، خوانده ام. سخنرانی ها این را روشن می کنند که مسئولین افغانی بنا به راهنمایی شوروی تصمیم گرفته اند قضیّهٔ آیندهٔ سیاسی پشتون ها و بلوچ ها را تبدیل به اهرم فشاری کنند و پاکستان را بترسانند. موضوع اصلی در سخنرانی هایی که امسال شد این بود که سندی ها، بلوچ ها وپشتون ها در پاکستان تنها در صورتی می توانند به تعالی و پیشرفت برسند که به آن ها خود مختاری ایالتی داده شود و پاکستان تبدیل به یک کنفدراسیون شود. سخنرانی- ها بر این نکته تأکید کردند که این حدّاقل نیاز سیاسی برای رفاه پشتون ها و دیگر گروه های قومی-زبانی است که پاکستان را می سازند. سخنرانی ها تا آنجا پیش رفتند که مشخّص کنند اگر مسئولین پاکستان به خواسته های پشتون ها، بلوچ ها و سندی ها پاسخ نگویند راه جایگزین آن درگیری برای استقلال خواهد بود. سخنرانی هایی که رهبران افغانستان کردند بیانگر این تهدید پنهان شده بود که جمهوری دموکراتیک افغانستان جز اینکه نسبت به حقّ قانونی و خواست دموکراتیک پشتون ها، بلوچ ها و سندی ها همدردی نشان دهد، نمی تواند کاری کند. بنظر می رسد اگر پاکستان به مخالفتش با رژیم افغانستان ادامه دهد، رهبری افغانستان مخالف این نیست که دست به جادو جمبلی بزند و آشفتگی ایجاد کند تا ثبات داخلی پاکستان بر هم بخورد. خان عبدالغفّارخان پس از معالجهٔ پزشکی حدود یک ماهه از چکسلواکی بازگشت. وی مورداستقبال رهبران عالی حزبی افغانستان به رهبری خانم راتب زاد قرار گرفت. من روز پنجم سپتامبر بادشاه خان را ملاقات کردم. بنظر می رسد حالش در نهایت خوبی است. او نسبت به چکسلواکی انتقاد داشت و اینطور شروع کرد که مداوای تازه ای نداشتند و سفرش ضرورتی نداشت. وی همچنین سپاسگزاری اش را بخاطر پیام نخست وزیر که در آن وی برایش آرزوی نیکبختی کرده بود و در پراگ آنرا دریافت کرد، ابراز داشت. بنظر می رسد بادشاه خان دو تا سه هفته در کابل بماند. 14 سپتامبر رئیس جمهور کارمل پیامی به مناسبت عید قربان صادر کرد که در مقایسه با دوسال گذشته محتوایش بیشتر سیاسی بود. در حالیکه در پیام های سال های 1982 و 1983 وی بر احترام نسبت به اسلام و تعهّد حزب نسبت به ارزش های اسلامی تأکید می کرد، امسال بیانیّهٔ او فضایی کاملاً سیاسی داشت. نکات عمده ای که در پیامش آمده بود عبارت بودند از: 1) انقلاب غیر قابل بازگشت است. هر بهایی که برنامه هایش نیاز داشته باشد پرداخت می شود. (2پیروزی تودهٔ کارگر افغانستان غیر قابل بازگشت است. 3) حزب، حکومت و دولت تصمیم بر این دارند با شورشیان برخورد قاطع داشته و در جنگ ناخواسته ای که ایشان آغاز کرده اند پیروز گردند. 4) افغانستان خواهان صلح و دوستی با مردم برادر مسلمان پاکستان و ایران است ولی به این نمی توان دست یافت زیرا دولت های این کشور ها نمایندهٔ مردمشان نیستند. شورشیان در ولایت های بلخ و جوزجان در شمال، فاریاب در غرب، پکتیکا، وردک و ننگرهار در جنوب فعّال بودند. در یک حرکت عمدهٔ مخالفت با دانش و صنعت، شورشیان روز نهم سپتامبر بطور کامل کتابخانهٔ مولانا خسته در بلخ را آتش زدند. پنجهزار نسخه کتاب از جمله 213 نسخه قرآن در این آتش سوزی عمدی نابود شدند. اطّلاعات قابل اعتمادی داریم که شورشیان مجهّز به سلاح های ضدّهوایی رد آی (Red Eye) و سام7 شده اند. سام7 ها از چین و مصر می رسند و سلاح های ردآی از آمریکا. همانگونه که پیش تر گزارش کردم، مقدار خسارت زدن به هواپیماهای افغانی و روسی بدلیل فراهم شدن این سلاح ها برای شورشیان بیشتر شده است. در حالیکه کار ظاهرشاه برای ایجاد یک جبههٔ متّحد دولت در تبعید در عربستان ادامه دارد، گزارش هایی داریم در مورد حکمتیار، خالص، سیّاف و ربّانی که دارند تلاش می کنند اتّحاد مشابهی را از طریق بحث و بررسی در پیشاور و کویته بوجود آورند. پیوستن ربّانی به این سه نفر رویدادی مهمّ است، زیرا تا نزدیکی های آغاز امسال وی با شورشیان میانه رو مانند گیلانی و مجدّدی بود و با ظاهرشاه خوش وبش داشت و گرم می گرفت. نرخ فرار از ارتش افغانستان در سال جاری افزایش یافت. دلایل این ها هستند: سختگیری بیشتر و درخواست زیاد تر نیرو در قوانین نظام وظیفه و اقدام روس ها از تابستان در گماشتن نیروهای افغانی در نقش های پایین تر در تهاجم هایشان علیه شورشیان. منابع وزارت دفاع افغانستان به ما گفته اند مجموع تعداد فرار طیّ هشت ماههٔ نخست سال 1984 حدود هیجده هزار نفر بوده است. حدّاکثر تعداد فرار در ماه ژوئیه و اوت اتّفاق افتاده که حدوداً 3800 نفر از نظامیان فرار کرده-اند. در نتیجه مجموعهٔ توان نیروهای مسلّح کاهش یافته است. فرار عمدتاً ار درهٔ پنجشیر و ولایات هرات، قندهار و پکتیکا اتّفاق افتاده است. اتّحادشوروی سه لشکر دیگر از نیروهای مسلّح خویش را در طول مرز شرقی با پاکستان مستقر کرده است زیرا فعّالیّت شورشیان در آنجا افزایش یافته و می بایستی در مقابله با آن ها از آمادگی نظامی بهتری برخوردار بود. توان نیروهای شوروی در افغانستان اکنون بین یکصد و سی و پنج تا یکصد و چهل هزار نفر است. 21 سپتامبر گفته می شود در یک جلسهٔ دفتر سیاسی که روز 16 سپتامبر تشکیل شد دوست اینگونه ارزیابی کرده است که افغانستان باید به تعهّدش نسبت به کار سازمان ملل ادامه دهد و بر این اساس تأکید کرده است می بایستی برای توقّف دخالت خارجی و تضمین های کافی بین المللی که این [عدم-دخالت] را اطمینان بخش کند، اولویّت بالایی در رسیدن به یک راه حلّ سیاسی قائل شد. دوست همچنین تأکید کرد بطور کلّی باید هدف سیاسی تلاش سازمان ملل این باشد که دولت افغانستان را قادر سازد مذاکرات مستقیم با پاکستان و ایران برگزار کند. دفتر سیاسی حزب پیشنهادهای وزیر خارجه را تأیید کرد. رئیس جمهور کارمل تأکید کرد تنها مانع دسترسی به یک راه حلّ سیا
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دولت بهار]
[مشاهده در: www.]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]
-
گوناگون
پربازدیدترینها