واضح آرشیو وب فارسی:پیام آفتاب: پیام آفتاب: دو دهه از طرح و مطالعات اقتصادی و تخنیکی پروژه انتقال گاز ترکمنستان از مسیر افغانستان به پاکستان و هند می گذرد. هرچند برخی کشورهای دیگر نیز تلاش داشتند که این پروژه عملی نشده و بلکه بدیل آن (خط لوله صلح) عملی گردد.دو دهه از طرح و مطالعات اقتصادی و تخنیکی پروژه انتقال گاز ترکمنستان از مسیر افغانستان به پاکستان و هند می گذرد. هرچند برخی کشورهای دیگر نیز تلاش داشتند که این پروژه عملی نشده و بلکه بدیل آن (خط لوله صلح) عملی گردد. لیکن علاوه بر حمایت برخی از کشورهای قدرتمند بیرونی از این پروژه، رایزنیها و درک متقابل چهار کشور ذی نفع فوق ـ با وجود اختلافات و دیدگاه های سیاسی گاه متضاد در میان برخی از این کشورها ـ از مزایا و امتیازات که هر چهار کشور به تناسب اهداف و برآیند نهایی آن می برند، روی کار عملی این پروژه عظیم و مشترک توافق و با حضور مقامات این کشورها از جمله رئیس جمهور افغانستان داکتر محمداشرف غنی، به صورت عملی کار این پروژه از بخش ترکمنستان آغاز گردید. ۱- تاریخچه پروژه تاپی طرح اولیه این پروژه در آغاز دهه ۱۹۹۰ میلادی پس از فروپاشی و سقوط حکومت کمونیستی کابل، توسط شرکت آرجانتینی «یونیکال» مطرح شد. پس از چندی و با ورود شرکت «بریداس» آمریکایی با حمایت دولت این کشور، شرکت «یونیکال» کنار زده می شود. با به قدرت رسیدن رژیم طالبان، دولت پاکستان همگام با مقامات آمریکایی تلاش کردند که گروه طالبان را با هدف تأمین امنیت مسیر احداث این خط لوله انتقال گاز وارد پروژه کنند اما رویداد ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و فروپاشی رژیم طالبان، پروژه را عملاً متوقف کرد. در سال ۲۰۰۵ میلادی کنفرانسی در دهلی نو با اشتراک بیش از بیست کشور و سازمان بینالمللی، با محوریت این پروژه به منظور کمک اقتصادی به افغانستان تدویر یافت و شرکتکنندگان تعهد کردند تا در طرحهای کلان اقتصادی خویش افغانستان را نیز شامل سازند. در سالهای پسین مطالعات اقتصادی و امکان سنجی تخنیکی این پروژه در کنفرانسهای متعدد مورد بحث قرار گرفت و تاحدودی باعث پیشرفت کارهای مقدماتی گردید. بر بنیاد توافقنامه ای که در سال ۲۰۱۰ میلادی میان رییسان جمهور ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و وزیر انرژی هند در مورد این پروژه در ترکمنستان به امضا رسید، بنا بود تا پایان سال ۲۰۱۴ کار اجرایی و عملیاتی این پروژه آغاز و در سال ۲۰۱۷ آماده بهره برداری گردد. طول این پروژه بیش از ۱۸۰۰ کیلومتر می باشد که از دولت آباد ترکمنستان آغاز و از مسیر ولایات هرات، فراه، هلمند و قندهار در افغانستان به مرکز ایالت بلوچستان (کویته) پاکستان کشیده شده و سپس به هند متصل گردد. در حدود ۷۵۰ کیلومتر این پایپ لاین در جغرافیای افغانستان واقع شده است. ۲- مزایای اقتصادی و اجتماعی یک) ایجاد اشتغال و کاهش ناامنی این پروژه یکی از پروژه های بسیار مهم برای کشور ما بوده و می تواند نقش ارزنده ای در ایجاد هزاران شغل، کاهش ناامنی و درآمد قابل توجهی برای دولت افغانستان داشته باشد. براساس مطالعات و سروی های تخنیکی انجام شده، هزینه ساخت و اجرای این پروژه در حدود ۱۰ میلیارد دالر برآورد شده است که بخشی از آن را بانک انکشاف آسیایی متقبل شده است و بخش عمدهای دیگر توسط ترکمنستان تأمین می گردد. شرکت ترکمن گاز با سهم ۵۱ درصدی رهبری کنسرسیوم احداث خطوط انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند را از مسیر افغانستان به عهده می گیرد. ۲) درآمد افغانستان از حق ترانزیت پایپ لاین تاپی سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز به مدت ۳۰ سال از ترکمنستان به افغانستان، پاکستان و هند انتقال خواهد داد. براساس پیشبینیها دولت افغانستان سالانه بیش از ۴۰۰ میلیون دالر بابت حق ترانزیت از اجرای این پروژه درآمد خواهد داشت. از ۱۲ ایستگاه گازی، ۵ ایستگاه در قلمرو افغانستان احداث خواهد گردید که می تواند یک فرصت مناسبی برای شرکت گاز و پطرولیم افغانستان باشد. ۳) تأمین گاز مورد نیاز با قیمت مناسب بر اساس توافق انجام شده، افغانستان در طی ۳۰ سال. ۱. در ده سال نخست سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز، ۲. در ده سال دوم سالانه یک میلیارد مترمکعب گاز، ۳. در ده سال سوم سالانه یک و نیم میلیارد متر مکعب گاز، خریداری نماید. ۳- چالشهای پیشرو هرچند پس از دو دهه این پروژه به مرحله اجرایی و عملیاتی نزدیک شده است، اما تکمیل آن در زمان تعیین شده با چالشها و مشکلاتی روبرو است. مهمترین چالشهای موجود عبارتاند از: ۱. وجود ناامنی در مسیر احداث این پایپلاین در ولایاتی که این خط از آن عبور می کند مثل ولایات هرات، فراه، هلمند و قندهار. ۲. اختلاف دیدگاه های سیاسی میان هند و پاکستان که گاهی باعث کندی انجام پروژه های مشترک می گردد. ۳. سنگاندازی برخی از کشورهای منطقه و قدرتهای فرامنطقه ای که ممکن است زمان انجام پروژه را با تأخیر مواجه سازد. البته این مشکلات با اراده قوی و تصمیم جدی و سریع و به مورد می تواند حل گردد و حتی باعث بهتر شدن امنیت در کل کشور شود. لازمه چنین اتفاقی، صداقت کشورهای ذی دخل در پروژه و به ویژه دولت پاکستان در امر مبارزه با تروریزم و افراط گرایی در منطقه می باشد. امید است منافع کلان اقتصادی و همگرایی منطقه ای بتواند مانع از گسترش و پرورش بیشتر ناامنی در این منطقه استراتژیک و چهار راه تجاری و ترانزیت انرژی و کالاهای بازرگانی میان آسیای میانه و آسیای جنوبی گردد. حفیظ الله رجبی، خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی پیام آفتاب در کابل نویسنده: توسلی غرجستانی
چهارشنبه ، ۲۵آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پیام آفتاب]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]