بسياري از مدارس غيرانتفاعي كاربري آموزشي ندارند

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: بسياري از مدارس غيرانتفاعي كاربري آموزشي ندارند

عمومي- فائزه توكل صديق:
مجلس هفتم در يكي از آخرين مصوبات خود، دولت را موظف كرد‌ تا 5 سال به‌طور آزمايشي 50 درصد سرانه مدارس غيرانتفاعي را بپردازد و بودجه‌اي در اختيار آنان قرار دهد.

اين تصميم پرسش‌هاي زيادي مطرح كرده است. از جمله اينكه مدارس دولتي تقريبا در همه شهرها و روستاهاي كشور با مشكلات فضاي آموزشي، آزمايشگاه، زمين ورزشي، كتابخانه و... روبه‌رو هستند و يا بعضي مدارس دولتي دوشيفته يا سه‌شيفته به كار خود ادامه مي‌دهند و يا فرسودگي بناي مدارس جان دانش‌آموزان را تهديد مي‌كند، بنا براين چه ضرورتي براي كمك به مدارس غيرانتفاعي است؟ و چرا از اين كمك براي ايجاد شرايط بهتر در مدارس دولتي استفاده نمي‌شود؟

در قانون اساسي جمهوري اسلامي آموزش رايگان از سطح ابتدايي تا دانشگاه پيش‌بيني شده است. همين پيش‌بيني باعث شده كه دولت تنها متولي آموزش و پرورش باشد تا بتواند با استفاده از درآمدهاي كشور هزينه آموزش و پرورش رايگان را بپردازد. اما از آنجا كه نظام جمهوري اسلامي در مقطعي به اين نتيجه رسيد كه بهتر است مردم نيز در امر آموزش و پرورش سهيم شوند، لايحه‌اي را به مجلس برد تا با فراهم كردن زمينه همكاري مردم با آموزش و پرورش، تصدي‌گري دولت در اين بخش كاهش يافته و مردم بخشي از هزينه‌هاي آموزش فرزندانشان را تقبل كرده و افرادي نيز با سرمايه‌گذاري به تاسيس مدارسي كه آن زمان نام غيرانتفاعي به‌خود گرفت، اقدام كنند.

بسياري از مردمي كه علاقه‌مند به كار آموزشي و پرورشي و تاسيس مدرسه بودند، وارد اين عرصه شدند. بعضي از آنها به‌دليل سرمايه اندك‌شان ناچار شدند با اجاره املاك كه بعضا براي فضاي آموزشي هم مناسب نبودند كار خود را شروع كنند. تعدادي از اين مدارس با افزايش سطح كيفي خود نظر والدين را به كمك بيشترجلب كرده و به رشد كمي نيزدست يافتند.

اما بعضي مدارس نيز نتوانستند زمينه رشد كمي وكيفي خود را فراهم كنند، اما در جلب دانش‌آموز و كاهش مشكلات مدارس دولتي مؤثر بودند. اكنون دولت به اين نتيجه رسيده كه به همياري مردم در امر آموزش و پرورش كمك بيشتري كند تا هم از بار مدارس دولتي كاسته شود و هم در رقابت‌هايي كه بين بخش خصوصي ايجاد مي‌شود، كيفيت آموزشي و فضاهاي پرورشي به شرايط بهتر خود نزديك شود.

در رابطه با مصوبه اخير مجلس و تمهيداتي كه دولت در رابطه با مدارس غيرانتفاعي انديشيده و همچنين نحوه نظارت بر كمك‌هاي دولتي به مدارس غيرانتفاعي گفت‌وگويي با سيد نصرت‌الله فاضلي، معاونت توسعه مشاركت‌هاي مردمي وزارت آموزش و پرورش انجام داده‌ايم كه در ادامه مي‌خوانيد:

* آيا امكانات مدارس دولتي كافي است كه دولت قصد رسيدگي و كمك به مدارس غيرانتفاعي را دارد؟

سابقه آموزش و پرورش در اين 29-28 سال نشان مي‌دهد از نظر فضا و تجهيزات و بودجه مدارس دولتي همواره با معضل روبه‌رو بوده‌اند. به‌عنوان مثال، خيلي از مدارس دوشيفته و سه‌شيفته كه بعضي از آنها اكنون دوشيفته هستند، در مجلس تمهيدات خوبي براي حل اين مشكلات خصوصا براي بازسازي و مقاوم‌سازي آنها انديشيده شد و بودجه جاري آموزش و پرورش 25 تا 30 درصد افزايش پيدا كرد.

مدارس دولتي در زمينه فضاي آموزشي، ورزشي، تجهيزات، كارگاه، آزمايشگاه با مشكل روبه‌رو هستند. اما اين سؤال هم مطرح است كه آيا آموزش و پرورش به تنهايي مي‌تواند با بودجه دولت اداره شود؟ تجربيات جهاني نشان داده اين كار شدني نيست، در حال حاضر در تمام كشورهاي جهان مدارس به‌صورت دولتي، خصوصي و نيمه‌خصوصي اداره مي‌شوند.در حال حاضر بيش از 145هزار مدرسه در كشور وجود دارد كه اداره آنها توسط دولت كار مشكلي است، لذا مشاركت مردم در اداره مدارس امري ضروري است. در قانون كمك به دولت در امر آموزش و پرورش به 2 صورت امكان‌پذير است، يكي از طريق نهادينه كردن و ديگري از طريق انجمن اوليا و مربيان. مردم سال گذشته از طريق اين انجمن‌ها 30 ميليارد تومان به آموزش و پرورش كمك كردند.

كمك به دولت به‌صورت نهادينه از طريق ايجاد مدارس غيرانتفاعي مصوب سال 1367 مجلس صورت مي‌گيرد.در حال حاضر سرانه دانش‌آموزي بدون احتساب هزينه تملك و سرمايه در حدود 500 تا 600 هزار تومان است كه دولت آن را مي‌پردازد. همچنين ما داراي 15 هزار مدرسه غيرانتفاعي هستيم كه تاكنون حمايت‌هاي دولت از اين مدارس، هم قابل توجه بوده و هم نبوده است. اين كمك‌ها شامل سرمايه‌گذاري در ساخت مدرسه نبوده است. ساختمان بسياري از مدارس غيرانتفاعي كاربري آموزشي ندارند. اگر دولت در اين بخش حمايت مي‌كرد، حداقل الان 10 هزار ساختمان با كاربري آموزشي داشتيم.

در حال حاضر 500 هزار صندلي خالي در مدارس غيرانتفاعي داريم كه اگر آن را بر ميانگين تعداد 250 دانش‌آموز در يك مدرسه تقسيم كنيم، حجم مدارس دولتي بسيار كاهش پيدا مي‌كند. يكي از راه‌هاي رسيدگي به مدارس دولتي كمك به مدارس غيرانتفاعي است.

براي خروج از بحران مالي آموزش و پرورش بايد يك‌سوم هزينه مدارس غيرانتفاعي را دولت و دوسوم آن را مردم تقبل كنند. دولت اگر نمي‌تواند مدارس دولتي را استاندارد كند، يكي از راه‌هاي آن حمايت از بخش غيردولتي است. با حمايت دولت شهريه مدارس غيرانتفاعي كاهش يافته و موجب افزايش تعداد دانش‌آموزان در اين مدارس مي‌شود كه همين امر كاهش هزينه‌هاي مدارس دولتي و افزايش كيفيت آنها را به‌دنبال دارد.

* آيا كمك دولت تاثيرقابل‌توجهي در كاهش شهريه‌هاي مدارس غيرانتفاعي خواهد داشت؟ چه الزاماتي در اين بخش وجود دارد؟

اگر منسجم و قانوني شود، بله تاثيرگذار است. هم اكنون 50 درصد هزينه‌هاي اين نوع مدارس در تهران غيرآموزشي است. بيشتر اين مدارس استيجاري هستند و هزينه قابل‌توجهي براي اجاره بها پرداخت مي‌كنند، بنابراين مؤسسان مدارس ناچارند اين هزينه را روي شهريه دانش‌آموزان سرشكن كنند. لذا اگر كمك‌هاي نظام‌مند و مشخصي وجود داشته باشد و به‌موقع به مؤسسان اعلام شود در كاهش شهريه‌ها مؤثر است.

* آيا رويكرد دولت افزايش و توسعه مدارس غيرانتفاعي است؟ مبناي كمك دولت به اين مدارس چيست؟

كمك دولت به‌صورت پرداخت 50 درصد سرانه دانش آموزي (50 درصد هزينه تمام شده براي هر دانش آموز) است. البته مصوبه مجلس بايد به شوراي نگهبان برود و پس از تاييد، نيازمند تدوين حداقل 6 آيين‌نامه، اساسنامه و دستورالعمل است كه يكي از دو اساسنامه مربوط به سازمان مدارس غيردولتي و توسعه مشاركت‌هاي مردمي است كه مسئول آن معاون وزير آموزش و پرورش است و ديگري اساسنامه حمايت از مدارس غيردولتي است. آيين‌نامه‌ها نيز بايد به تصويب هيات وزيران برسد و دستورالعمل شوراي مركزي نظارت بر مدارس نيز بايد اصلاح شود. اگر رديف خاصي در بودجه ديده شود، مي‌توان مفاد تبصره 1 را اجرا كرد.

* با توجه به تاثير معدل دبيرستان در نمره كنكور چه تضميني وجود دارد كه در مدارس غيرانتفاعي كه به‌صورت تضميني كار مي‌كنند، نمره به‌صورت غيرعادلانه داده نشود؟

در حال حاضر معدل سال سوم دبيرستان دركنكور مؤثر است كه امتحانات آن نهايي است و همه دانش‌آموزان در حوزه‌هايي امتحان مي‌دهند كه اداره مشخص مي‌كند. در مدارس دولتي هم از نظر معلم، امكانات آموزشي، تعداد دانش‌آموزان و... تفاوت‌هاي زيادي وجود دارد. لذا در برگزاري امتحانات نهايي تا اندازه‌اي بايد يكسان‌سازي صورت گيرد، بنابراين مدارس غيردولتي هيچ نقشي در امتحانات نهايي و نمره آن ندارند.

* مكانيزم نظارت بر مدارس غيرانتفاعي به چه صورت است؟

فرآيند نظارت در گذشته و حال از نظر ساختاري مشخص بوده است، در شهرستان‌ها اگر تشكيل شوراي نظارت بر مدارس غيرانتفاعي را ضروري ببينند، آن را تشكيل مي‌دهند. در حال حاضر در تهران 14درصد دانش‌آموزان در مدارس غيرانتفاعي تحصيل مي‌كنند كه 45 درصد آنها تنها در منطقه يك هستند، لذا ضرورت دارد شوراي نظارت بر مدارس غيرانتفاعي در اين منطقه تشكيل شود.

شوراي نظارت كه رئيس آن وزير آموزش و پرورش و قائم مقام او معاون سازمان توسعه و مشاركت‌هاي مردمي است، هر هفته يك جلسه دارند كه به موارد تخلفات در مدارس غيرانتفاعي رسيدگي و اگر نظرشان بر انحلال يك مدرسه باشد، اين درخواست به ستاد مي‌رود و آنها نظر نهايي را اعلام مي‌كنند. تا به حال تعدادي از مدارس غيرانتفاعي به‌دليل انجام تخلفات متعدد منحل شده‌اند. دفتر استاني توسعه مدارس غيردولتي براساس اظهار نظر سال گذشته بيشترين بازديد از اين مدارس را داشته‌اند.

در مورد نظارت ملاك‌هاي كمي و كيفي مختلفي وجود دارد، مثلا چند درصد از دانش‌آموزان از پايه سوم وارد پايه چهارم ابتدايي شده‌اند؟ آمارها نشان مي‌دهد از نظر كيفيت آموزشي بعد از مدارس شاهد، مدارس غيرانتفاعي قرار دارند. يكي ديگر از ملاك‌هاي كيفيت از نظر ما ميانگين معدل دانش‌آموزان است.

همچنين ميزان شهريه مدارس غيرانتفاعي براساس ضوابطي ازجمله عملكرد سال گذشته و برنامه‌هاي آموزشي و پرورشي مورد ارزيابي قرار گرفته و براساس اين ملاك‌ها، مدارس غيرانتفاعي درجه‌بندي و براساس اين درجه‌بندي شهريه‌ها مشخص مي‌شوند. در 4 سال گذشته 70 درصد مدارس غيرانتفاعي درجه‌بندي شده‌اند. كل امتيازات كه هزار است، براساس عملكرد سال گذشته، برنامه‌هاي ارائه شده و هزينه‌هاي غيرآموزشي در نظرگرفته مي‌شود.

براي درجه‌بندي مدارس كميته‌اي در شهرستان‌ها تشكيل مي‌شود. در تهران هم تمام روساي كميته‌ها توجيه شده‌اند.

تاريخ درج: 12 خرداد 1387 ساعت 13:56 تاريخ تاييد: 12 خرداد 1387 ساعت 18:18 تاريخ به روز رساني: 12 خرداد 1387 ساعت 15:15
يکشنبه 12 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 299]