واضح آرشیو وب فارسی:اعتماد: «آسیب شناسی تجربه و گفتمان توسعه در ایران» عنوانی بود که بتواند بحثی جذاب و شنیدنی و البته خواندنی را میان محسن رنانی کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه و غلامرضا مصباحی مقدم نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون اقتصادی رقم بزند. دیدگاه متفاوت این دو به مفهوم توسعه البته جذابیت بحث را به شدت افزایش داد. رنانی در حالی تاکید می کرد که هیچ دولتی پس از مشروطه طرحی برای توسعه نداشته است و آنچه رخ داده پیشرفت بود، نه توسعه که مصباحی مقدم صراحتا توسعه غربی را پس می زد و آن را مذموم می دانست. مصباحی مقدم با تاکید بر اینکه غرب نیز به مضرات توسعه پی برده است، تاکید داشت طی سه دهه گذشته تقلید کرده ایم و حالا می خواهیم الگوی بومی را در دستور کار قرار دهیم. پاسخ رنانی اما این بود: بخشی از آرمان گراها بعد از انقلاب آمدند و ما را به این نقطه رساندند. «هر دو ما معتقدیم که وضع موجود خوب نیست. اگر قرار باشد که عده ای نورچشمی بیایند برای 30 سال آینده برنامه ریزی کنند دوباره همان می شود.» بخش هایی از این مناظره در پی می آید: رنانی: مفاهیمی مثل نقدپذیری باید از خانواده و از مادران شروع شود. بذر توسعه دو لبه دارد؛ لبه صبر و لبه گفت وگو که این دو را مادر باید در فرزند بپروراند. بذر توسعه توسط مادر در خانواده پرورانده می شود. مصباحی مقدم: توسعه از خانواده شروع می شود و نقش خانواده در شکل گیری توسعه بسیار مهم است. رنانی: اگر توسعه می خواهیم محتوای توسعه مدرنیته است. مدرنیته مثل بلوغ انسان است. نمی توان گفت توسعه می خواهیم اما مدرنیته نمی خواهیم. نظام تدبیر ما در این مورد تصمیم ندارد که این مدرنیته و توسعه را می خواهد یا نمی خواهد. مصباحی مقدم: ما توسعه را می خواهیم اما نه با این الگو. خود غرب به این نتیجه رسیده که اشتباهاتی را مرتکب شده و اگر سخن از توسعه و پیشرفت می گوییم حتما نیاز به الگوی بومی هست که آن الگوی بومی با مبانی ما سازگار باشد. رنانی: اگر می خواستید زنان در خانه بمانند نباید دانشگاه ها را توسعه می دادید. زنان وقتی وارد دانشگاه شوند خواستار مشارکت اجتماعی می شوند. اینجا همان جایی است که باید گفت هنوز به نتیجه نرسیده ایم. مصباحی مقدم: اصلا با تحصیل زنان مخالف نیستیم. اما نباید زنان بگویند هر صحنه ای که مرد وارد آن شده من هم می خواهم وارد آن شوم. رنانی: بین ماهیت و شکل توسعه باید تفاوت قایل شد. شما اگر بخواهید تحصیل هم کنید هزینه دارد. توسعه هم هزینه دارد. اصطلاحا می گویند ما مزیت عقب ماندگی داریم، یعنی این فرصت را داریم که خطاهای آنها را تکرار نکنیم. شکل توسعه می تواند بومی باشد اما ما نمی توانیم محتوای آن را عوض کنیم. مصباحی مقدم: ما می توانیم با حفظ ارزش ها و اصول های دینی به جایی برسیم که توسعه یافتگی است، آن هم بدون آن آسیب ها و آفت هایی که غربی ها دچار شدند. رنانی: در تصویری که ما در ایران از توسعه می دهیم فقط فساد کشورهای غربی را ارایه می کنیم. یک فیلم را باید دید نه یک تصویر را. فیلم مدرنیته را که می بینیم متوجه می شویم بعد از 200 سال شاخص آزادی دارد به تدریج نمایان می شود. مصباحی مقدم: از مشروطه تا انقلاب اسلامی برنامه پیشرفت الگو برگرفته شده از غرب بوده است. بعد از انقلاب هم سه دهه از الگوهای وارداتی تقلید کردیم و تازه می خواهیم وارد الگوی بومی شویم. نخبگان کشور می توانند این الگوی توسعه را تدوین کنند. رنانی: اگر در 35 سال گذشته نتوانستیم، دیگر هم نمی توانیم. ما از دوران مشروطه تا انقلاب اسلامی 30 میلیارد بشکه نفت و از انقلاب تاکنون 35 میلیارد بشکه نفت فروختیم. ما در این 35 سال همه منابع را مصرف کردیم، آن وقت تازه می گویید که می خواهیم از نو شروع کنیم. به توسعه غرب به عنوان یک لجنزار نگاه کردیم و فرصت های خودمان را از دست دادیم. شما تازه می خواهید از ابتدا شروع کنید. مصباحی مقدم: پس باید تابع غرب باشیم؟ دنبال آنها برویم؟ نسخه آنها را تجویز کنیم؟ شما نسخه بدهید. رنانی: اگر نسخه عملیاتی می خواهید باید به قانون اساسی برگردید. گام اول مدرنیته این است. مصباحی مقدم: چرا از این قانون الگو نگرفتیم؟ رنانی: این سوال ما است نه شما. مصباحی مقدم: چرا اینگونه می گویید. مگر بین من و شما چه فرقی است؟ هم شما در اینجا رشد کردید و هم من. رنانی: برای آنکه شما می گویید باید از صفر شروع کنیم. مصباحی مقدم: از صفر نیست. ما که نباید هواپیمای در حال حرکت را متوقف کنیم. وقتی انقلاب کردیم علوم انسانی پیشرفته، فنی و مهندسی پیشرفته نداشتیم و بخش هایی مانند این ها بودند که در این سال ها رشد کردند. چه کسی می گوید که ما پیشرفت نمی خواهیم. نظام ما به دنبال این است که از نخبگی استفاده کند. مگر مقام معظم رهبری از نخبگان دعوت نکردند که الگوی اسلامی را تدوین کنند. رنانی: بخشی از آرمان گراها بعد از انقلاب آمدند و ما را به این نقطه رساندند. هر دو ما معتقدیم که وضع موجود خوب نیست. اگر قرار باشد که عده ای نورچشمی بیایند برای 30 سال آینده برنامه ریزی کنند دوباره همان می شود.
یکشنبه ، ۲۲آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اعتماد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]