واضح آرشیو وب فارسی:تیار: همه ساله با رسیدن به ایام پایانی ماه صفر ، زنان در آذربایجان طبق سنتی دیرینه مراسم مینجیق سالما و یا همان فالگیری با بایاتی را اجرا می کنند.به گزارش تیار به نقل از اروم نیوز؛ در فرهنگ شفاهی و فولکلور آذربایجان، مراسمات و آداب و رسوم مختلفی و جود دارد که برخی از آنها امروزه نیز در بین مردم این دیار زنده بوده و رواج دارد. یکی از این مراسمات سنتی که در بین مردم آذربایجان، خصوصاً زنان طرفداران زیادی دارد، مراسم «مینجیق سالما» نام دارد. این مراسم که به «کوپه فالی» نیز معروف است، در آخرین چهارشنبه ماه صفر (در میان بعضی از مردم نیز آخرین چهارشنبه سال) انجام می گیرد. در این ماه اگر چیزی بشکند یا اتفاقی بیافتد، برخی از زنان بر این عقیده اند که «الله اوچونجوندن اوزاق ائله سین» (خدا سومی اش را دور کند). برای همین نیز در روزهای پایانی این ماه برای یک سال خود فالی را می گیرند و عقیده دارند که هر چه در فال بایاتی بیاید (بنا به نیتی که دلشان گرفته اند) همان می شود. گفته می شود، در این مراسم زنان و دختران حاجتمند از یک روز قبل برای حل مشکلات خود یا به نیابت از شخص دیگری، نیّت کرده و اشیایی مانند منجوق یا دگمه و… که خود شخص از قبل آماده کرده است در داخل «ساخسی کوپه» (کوزه سفالین) حاوی آب می اندازند و هنگام غروب همان روز ظرف سفالی را ستونی بیرون از خانه و رو به قبله قرار می دهند. در شهر ارومیه صبح روز چهارشنبه یکی دو نفر از زنان پا به سن گذاشته به مسجد محلّه رفته و جهت اجابت دعاها و نذر خود دو رکعت نماز می خوانند، در پایان نیز می گویند: سو گؤرموشم یا علی(ع) یوخو گؤرموشم یا علی(ع) موشکول ایشیم دوشوبدور موشکول آچان یا علی(ع) با دعوت و خبر رسانی قبلی بعد از ظهر همان روز (آخرین چهارشنبه ماه صفر) زنان (متشکل از اقوام و همسایگان و آشنایان) در منزل یک نفر جمع می شوند. برای اینکه کودکان را معصوم می دانند دختر بچه خردسالی را کنار کوزه فرا می خوانند و نیز چادری را روی سرش می اندازند تا ظرف کوزه و محتویاتش را نبیند. بعد یکی از خانم های کار بلد از کتاب بایاتی، به طور شانسی یک بایاتی می خواند. دخترک نیز دست خود را به داخل کوزه برده و به طور شانسی یکی از اشیاء انداخته شده را بیرون می آورد. منجوق متعلق به هر که باشد آن را گرفته و بر اساس مضامین بایاتی خوانده شده خوب و بدی نیّت خود را تفسیر می کند. اکثراً نیز آنرا در تکه کاغذی یادداشت می کنند، خصوصاً اگر آن «بایاتی فالی» نیابتی گرفته شده باشد. در مراسماتی مانند این، چیزهایی که بیشتر از هر چیز دیگر دارای اهمیت است شامل: صله رحم، صمیمیت، دوستی، ارتباط گرم، ارزش های اخلاقی، آشنایی بیشتر خانواده ها و کودکان با همدیگر، حفظ حرمت بزرگسالان و جمع گرایی، و …» است. همچنین برگزاری چنین مراسمات سنتی باعث زنده ماندنشان برای نسلهای بعدی است. نمونه هایی از بایاتی هایی که در این مراسم خوانده می شود: قرنفیل اویوم-اویوم دریم قوینووا قویوم یاغیش یاغار، یئر دویماز من سندن نئجه دویوم معنی اش این است که: دو عاشق به هم خواهند رسید. قیزیل گولو دره رلر، مخمل اوسته سره رلر، خوش او قیزین حالینا، سئودییینه وئره رلر. معنی اش این است که، آن فرد به مراد خود خواهد رسید. قرنفیل قوتودادی، خومار گؤز یوخودادی، غم یئمه غمخوار گؤیلوم، مطلب وئرن خدادی. معنی اش این است که، هرگز از خداوند ناامید نشویم. خداوند قادر و تواناست. اوتورموشدوم سکی ده، اوره ییم سک-سکی ده اوچ قیزیل آلما گلدی، بیر گوموش نلبکی ده. معنی اش این است که، خبر خوشی در راه است. آناسی یانار آغلار، حریفی قانار آغلار، آنا دئیه ر گؤیرچین، تابوتا قونار آغلار. معنی اش این است که، اتفاق ناگواری برای نامزد آن فرد خواهد افتاد. عزیزیم وطن یاخشی، کؤینه یی کتان یاخشی، غربت یئر جنّت اولسا، یئنه ده وطن یاخشی. معنی اش این است که، فرد سفر کرده باز می گردد. جان قارداش،جانیم قارداش، آغلادیر جانیم قارداش، باش قویوم دیزین اوسته، قوی چیخسین جانیم قارداش. معنی اش این است که، آن نیتی که گرفته ای برآورده شدنش سخت است. آپاردی تاتار منی، قول ائیله ر ساتار منی، وفالی یاریم اولسا آختاریب، تاپار منی. معنی اش این است که، راهی غربت خواهی شد. امیدواریم با حفظ فرهنگ غنی آذربایجان و نگه داشتن آن برای نسل های آینده باعث شویم تا نسل های آینده از خود بیگانه نشود و به غنای فرهنگی خود افتخار کنند. حسین واحدی انتهای پیام/
سه شنبه ، ۱۷آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تیار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 85]