واضح آرشیو وب فارسی:اورمیا: در بررسی تاریخ منطقه می توان فهمید که "کشف الحقائق عن نکت الایات والدقائق" و "البیان فی تفسیر القرآن" از جمله ترجمه های مهم و تاریخی قرآن کریم به زبان ترکی آذربایجانی هستند.به گزارش اروم نیوز ، ترجمه به لفظ از ریشه رجم است به معنای سنگسار کردن و برگرداندن! اما در تعریف آن گفته اند که ترجمه عبارت است ازجایگزینی مواد متنی زبان با مواد متنی معادل در زبان دیگر! به مفهومی دیگر ترجمه، هنر درک و تفسیر موضوعات، معانی و مفاهیم پدید آمده در یک زبان (زبان مبداء) و سپس انتقال، معادل یابی و بازسازی آنها در زبانی دیگر(زبان مقصد) است. متأسفانه به شکل عام و یا خاص در بین اقشار مختلف مردم و حتی خود مترجمین این دید و قاعده غلط حاکم است که در زبان و ترجمه هم درست همانند علمی دقیق می توان هر واژه و مفهومی را هم به طور دقیق تعریف و درک کرد و هم آنها را به شیوه ای شفاف با پیوندهای متقابل و کاملا ً ثابت از دو حوزه زبانی متفاوت به هم اتصال داد. هر چند چنین برخوردی ممکن است در مورد زبان های برنامه نویسی رایانه ای و زبان های ماشینی تا اندازه ای میسر باشد اما در خصوص زبان های طبیعی انسانی دور از واقعیت و امکان است. بیشترین بعد در این پیچیدگی به طبیعت و نقش بی همانند زبان درتمامی تجربه ها و فرایندهای حیات انسانی چه در سطوح فردی و شخصیتی و چه در ترازهای اجتماعی و فرهنگی باز می گردد. عوامل بسیاری در تبلور معنایی یک متن دخالت دارند. در درک مطلب یک متن یعنی شناسایی دقیق عوامل تبلور معنایی آن از جانب مخاطب، گاه ممکن است معنای متکلم و معنای مخاطب با هم تفاوت داشته باشد، یعنی آنچه مورد نظر متکلم است با آنچه مخاطب برداشت می کند فرق داشته باشد و یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای زبانی حاکم اند که متون و بزارهای نظام زبان ( اصوات، دستورو واژگان و...) تنها یکی از آنها است. این صورت دشوار و خطیر در ترجمه فقط در بعد انسان به انسان یعنی زبان و معنایی انسانی در مقابل زبان و معنای انسانی دیگر است. یعنی متکلم انسانی در یک زبان مانند انگلیسی و مخاطب انسانی در زبان دیگر مانند فارسی یا ترکی و... . اما در صورتی که متن و متکلم در یک زبان، منشاء و مبدأ فرا انسانی دارد، و مخاطب یا مخاطبینی انسانی در همان زبان و با دیگر زبان ها، صورت ترجمه حالی دیگر پیدا می کند؟! برای مثال کلام حق قرآن کریم! متکلم در قرآن کریم و در زبان عربی حق است و فرا انسانی! اما مخاطب یا مخاطبین صورت کاملا ً انسانی دارند! آیا دراینجا امر ترجمه صورت خاصی پیدا نمی کند؟ آیا ترجمه قرآن کریم از زبان عربی به دیگر زبان ها صورت نوعی ترجمه معمول را دارد یا خیر؟! واضح است که در ترجمه قرآن کریم به دیگرزبان ها، صورت ترجمه شده دیگر خودِ قرآن نیست و نمی توان باشد؛ چون مترجم نه قدرت درک و وفاء به همه معانی و مقاصد متصوره در ترجمه قرآن را دارد و نه می تواند چنین کاری را با توجه به وضعیت زبان مقصد انجام دهد. با این وجود ترجمه های گوناگونی از قرآن کریم به زبان های گوناگون انجام شده است: انگلیسی، چینی، ژاپنی، فارسی، عبری، ایتالیایی، آلمانی، اسپانیایی و... . اما در چهار چوب زبان ترکی نیز تا کنون ترجمه های گوناگونی به ترکی آذربایجانی، استانبولی یا عثمانی انجام شده است. در این مقال به معرفی دو ترجمه تاریخی که به زبان ترکی آذربایجانی انجام شده است می پردازیم. *کشف الحقائق عن نکت الایات والدقائق: این ترجمه، و یا به عبارت صحیح تر، این تفسیر توسط میرمحمد کریم نجل الحاج میرجعفرالعلوی الحسینی الموسوی الباکویی، قاضی شهر باکو انجام شده، و در سال 1322 هجری توسط مرحوم حاج زین العابدین تقی اوف در سه جلد نفیس و زیبا به چاپ رسیده است. مترجم و مفسر فوق الذکر از علمای مشهور زمان خود بوده و تألیفات متعددی در زمینه های مختلف دارد. مؤلف در مقدمه این ترجمه چنین می گوید: از آن جا که ملت های مختلف اسلامی نمی توانند آنچنان که سزاوار است از مفاهیم قرآنی به جهت عربی بودن آن استفاده کنند، لذا ترجمه قرآن به زبان های مختلف ملت های اسلامی لازم و ضروری است. اگر چه از هر ملتی چون فارس، ترک، هندو، بربر و غیره دانشمندانی وجود دارند که احکام قرآن را به آنان تفهیم می کنند، لیکن میانِ شنیدن از عالم و خواندن قرآن و درک مفاهیم قرآنی به زبان مادری خودِ شخص تفاوت زیادی وجود دارد. *البیان فی تفسیر القرآن: این ترجمه و تفسیر توسط مفتی شیعه قفقاز شیخ الاسلام محمد حسن مولی زاده شکوی در دو جلد به قطع وزیری در سال 1326 هجری قمری برابر با 1284 هجری شمسی در مطبعه غیرت تفلیس چاپ شده، و چاپ دوم آن نیز در سال 1399 هجری قمری برابر با 1357 هجری شمسی از طرف علمای قم، و چاپ سوم آن در سال 1411 هجری قمری برابر 1369 هجری شمسی از طرف سازمان تبلیغات اسلامی انجام یافته و در همین سال توسط مسلمانان قفقاز تجدید چاپ شده است. مرحوم شیخ الاسلام محمد حسن مولی زاده شکوی، آیات قرآنی را خیلی دقیق ترجمه و تفسیر نموده و برای اصطلاحات قرآنی معادل های مناسبی در ترکی آذربایجانی آورده است. این ترجمه و تفسیر از جنبه علمی بسیار دقیق و کامل بوده و در این ترجمه تفسیری منابع تشیع و اهل سنت به شکل کاملا ًعلمی مورد استفاده مترجم و مفسرآن بوده است.
سه شنبه ، ۱۷آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اورمیا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]