واضح آرشیو وب فارسی:اقتصاد پرس: با وجود مزایای متعدد صادرات برق به جای گاز، وزارت نفت تمایلی به افزایش صادرات برق کشور ندارد. این در حالی است که با استفاده از مدل های پیشرفته قیمت گذاری گاز نیروگاه ها، می توان درآمد این وزارت خانه از صادرات برق را نسبت به صادرات گاز بیشتر کرد.اقتصاد پرس : برای صادرات انرژی از محل ذخایر گازی کشور دو گزینه وجود دارد: الف) «صادرات گاز به صورت مستقیم» ب) «تبدیل گاز به برق و صادرات آن» بر اساس بررسی های انجام شده صادرات برق به جای گاز مزایای بیشتری برای کشور دارد که عباتند از: امکان شیرین سازی آب در کنار نیروگاه های صادر کننده برق، استفاده از توان فنی-مهندسی داخلی و ایجاد اشتغال در فرآیند تاسیس نیروگاه در داخل کشور، وابسته سازی بیشتر کشورهای مقصد صادرات، ایجاد ظرفیت پشتیبان برای تأمین برق داخلی و ... . در نتیجه با توجه به منافع کشور لازم است که صادرات برق در اولویت قرار بگیرد اما مهم ترین موضوعی که انتخاب این گزینه را با مشکل روبه رو کرده، بالاتر بودن درآمد وزارت نفت از صادرات گاز به جای تحویل گاز به نیروگاه های صادرکننده برق است. این در حالی است که این وزارت خانه می تواند با به کارگیری مدل های پیشرفته قیمت گذاری گاز درآمد خود را از صادرات برق افزایش دهد. برای روشن تر شدن موضوع در ادامه از یک مثال واقعی استفاده می کنیم. به عنوان نمونه فرض می شود که برای صادرات برق یک نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت 500 مگاوات و بازده 50%، با هزینه سرمایه گذاری 400 میلیون دلار توسط بخش غیردولتی در مدت 4 سال احداث و در مدت 20 سال بهره برداری شود. این نیروگاه گاز را به برق تبدیل می کند در نتیجه درآمد آن از محل فروش برق و هزینه ی اصلی آن از محل خرید گاز است. اگر قیمت برق صادر شده ی نیروگاه را 10 سنت به ازای هر متر مکعب (میانگین قیمت صادرات برق در سال 93) در نظر بگیریم، قیمت گاز تحویلی به آن باید به نحوی تعیین شود که فعالیت نیروگاه اقتصادی باشد. برای تأمین این شرط نرخ بازگشت داخلی (IRR) سرمایه گذاری در احداث نیروگاه 14% (در حالت دلاری) در نظر گرفته می شود که متناظر با نرخ سود پروژه های معمول جهانی است. برای تعیین قیمت گاز دو حالت می توان در نظر گرفت. الف) پرداخت هزینه گاز با قیمت ثابت در طول دوره بهره برداری توسط نیروگاه غیردولتی این روش، روش مرسوم در محاسبات فنی-اقتصادی است که در آن قیمت گاز در طول دوره بهره برداری ثابت فرض می شود. محاسبات نشان می دهد در این روش برای تأمین نرخ بازگشت داخلی سرمایه 14 درصدی (به صورت دلاری) لازم است که گاز با قیمت ثابت 36 سنت به ازای هر متر مکعب در طول دوره ی بیست ساله ی بهره برداری به نیروگاه تحویل شود. ب) پرداخت هزینه گاز با استفاده از روش افزایش پلکانی قیمت گاز توسط نیروگاه غیردولتی در این روش، قیمت گاز ثابت در نظر گرفته نمی شود بلکه در سال های اول بهره برداری، گاز با قیمت پایین تری به نیروگاه تحویل داده می شود تا بازگشت اصل و سود سرمایه ی سرمایه گذار سریع تر اتفاق بیفتد. اما در طی 4 سال و به صورت پلکانی قیمت گاز تا حد ممکن افزایش می یابد به نحوی که اثرات قیمت پایین گاز در سال های اولیه جبران می شود و حتی درآمد وزارت نفت نسبت به حالت معمول افزایش چشم گیری پیدا می کند. محاسبات نشان می دهد که با اعمال این سازوکار می توان در مجموع هر متر مکعب گاز را با قیمت 44 سنت به نیروگاه تحویل و درآمد وزارت نفت را 22% افزایش داد. همچنین به دلیل کوتاه شدن دوره بازگشت سرمایه، احداث نیروگاه در این حالت اقتصادی تر از گذشته می شود و جذابیت بالاتری برای سرمایه گذاری پیدا می کند. در واقع با استفاده از این روش، صادرات برق به یک بازی برد-برد برای وزارت نفت و سرمایه گذار غیردولتی تبدیل می شود. شکل 1) قیمت گاز تحویلی به نیروگاه در دو حالت الف) پرداخت هزینه گاز به صورت ثابت ب)پرداخت هزینه گاز با روش افزایش پلکانی روش افزایش پلکانی قیمت گاز روش ثابت بودن قیمت گاز متغیر 14% 14% نرخ بازگشت سرمایه احداث نیروگاه غیردولتی 1.6 4.7 دوره بازگشت سرمایه احداث نیروگاه غیردولتی (سال) 44 36 میانگین قیمت گاز (سنت به ازای هر متر مکعب) 5.9 4.8 مجموع درآمد وزارت نفت طی 20 سال (میلیارد دلار) 4.2 3.6 مجموع درآمد وزارت نفت طی 20 سال به صورت ارزش حال با نرخ تنزیل 3% (میلیارد دلار) جدول 1) متغیرهای ارزیابی سود اقتصادی صادرات برق همان طور که مشاهده می شود در حالت دوم می توان گاز را با میانگین قیمت 44 سنت به ازای هر متر مکعب در مدت 20 سال به نیروگاه فروخت. این در حالی است که با صادرات این گاز در حالت خوش بینانه حداکثر 40 سنت به ازای هر متر مکعب نصیب دولت می شود. (1) در نتیجه بر اساس این بررسی ها با به کار گیری روش «افزایش پلکانی قیمت گاز»، صادرات برق نسبت به صادرات گاز در دراز مدت درآمد بیشتری برای وزارت نفت به همراه دارد. با توجه به این موضوع و سایر مزایای متعدد صادرات برق انتظار می رود وزارت نفت با ایجاد هماهنگی های لازم با وزارت نیرو و با اتخاذ یک سیاست راهبردی بلند مدت، افزایش صادرات برق کشور را در دستور کار قرار دهد. 1) با توجه به شرایط بازار گاز منطقه، قیمت گاز صادراتی در قراردادهای بلند مدت جدید در حالت خوش بینانه حداکثر 40 سنت به ازای هر متر مکعب خواهد بود. *طه محقق، کارشناس ارشد انرژی
دوشنبه ، ۱۶آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اقتصاد پرس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]