واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
هرچند صنعت هواپیمایی به دلیل كارآیی و سرعت بالا، رشد اقتصادی و تجاری كشورها را شتاب بخشیده است ولی این صنعت خود دچار نوسانات شدیدی در صعود و نزول سودآوری شده است، این تحولات كه در نیمه اول دهه ۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی به اوج خود رسید، ورشكستگی تعداد زیادی از خطوط هواپیمایی دنیا را در پی داشت.در چهار سال نخست دهه ۹۰ میلادی، خطوط هوایی عضو اتحادیه بین المللی حمل و نقل هوایی، یاتا، در پروازهای بین المللی خود ۱۵/۶ میلیارد دلار ضرر كردند كه بیشتر از كل سودی بود كه طی ۴۴ سال گذشته به دست آورده بودند. در نیمه دوم دهه ۹۰ درآمد این صنعت به واسطه افزایش تقاضا برای سفرهای هوایی افزایش یافت. تعداد مسافران هوایی از ۷۸ میلیون نفر در سال ۱۹۵۶ میلادی به ۱/۶۵ میلیارد نفر در سال ۲۰۰۰ رسید. ولی حاشیه سود این افزایش در مقایسه با دیگر صنایع چندان قابل توجه نبود و حتی رو به نزول بود. این وضعیت در ایالات متحده آمریكا كه ۴۰ درصد بازار هواپیمایی جهان را در اختیار دارد به مراتب پررنگ تر از سایر نقاط دنیا بود.● ۲۰۰۱، بدترین سال تاریخ صنعت هواپیماییبراساس برآورد یاتا، صنعت هواپیمایی پس از وقایع ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی در كل جهان ۱۵ میلیارد دلار متضرر شد. این حوادث باعث شد كه پس از سال ۲۰۰۱ و حتی در مقایسه با سال ۱۹۹۱ یعنی زمان جنگ خلیج فارس، تعداد مسافران هوایی سال به سال كاهش یابد.گرچه صاحبان صنعت هواپیمایی در جنگ خلیج فارس چنین تجربه ای را داشتند و برای بهبود وضعیت شركت های خود دست به كار شدند ولی ابعاد حوادث ۱۱ سپتامبر تا چند سال سایه ركود را بر سر ایرلاین های بین المللی پهن كرد. همچنین این ركود تقاضا برای هواپیماهای جدید در سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ را نیز تحت الشعاع قرار داد. مجموع هواپیماهای تحویل شده بوئینگ و ایرباس به عنوان بزرگ ترین سازنده هواپیما در جهان در سال ،۲۰۰۲ ۶۵۰ فروند هواپیما بوده كه نسبت به سال قبل از آن، ۲۴ درصد كاهش نشان می دهد. پس از حوادث ۱۱سپتامبر بوئینگ، ۳۰ هزار نفر از كاركنان خود را تعدیل كرد كه در حدود یك سوم كل نیروی كار خطوط هواپیماهای تجاری است.● بحران ادامه داردبا فاصله گرفتن از سال۲۰۰۱ میلادی كه به واسطه حوادث ۱۱ سپتامبر، باعث كاهش سفرهای هوایی و ضرر ایرلاین ها شده بود، تعداد مسافرت های هوایی به روال سابق بازگشت ولی این افزایش تقاضا در سایه ركود اقتصادی جهانی و افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، سود چندانی عاید شركت های هوایی جهان نكرد و حتی آنها را با بحران مالی روبه رو كرد.براساس اعلام سازمان بین المللی حمل و نقل هوایی، یاتا، افزایش بهای نفت در سال۲۰۰۶ بیش از ۳ میلیارد دلار به شركت های هواپیمایی زیان رساند. بدین ترتیب بخش حمل و نقل هوایی جهان در سال۲۰۰۶ برای ششمین سال پیاپی متحمل زیان مالی شد. در سال۲۰۰۵ نیز ایرلاین ها ضرر ۶ میلیارددلاری را تجربه كردند.پیامدهای حوادث ۱۱سپتامبر، جنگ در عراق، شروع سارس و آنفلوانزای پرندگان از مواردی هستند كه در نیمه اول دهه۲۰۰۰ بر عملكرد ایرلاین ها تأثیر گذاشته اند ولی هم اكنون افزایش بهای سوخت به بزرگترین چالش شركت های هواپیمایی تبدیل شده است. ایرلاین ها مقاومت خود را در برابر افزایش بهای نفت از دست داده اند. حتی پناه گرفتن در پشت قانون حمایت از ورشكستگی كه در آن دولت به كمك ایرلاین ها آمده است هم نتوانسته تأثیر افزایش بهای سوخت را كم كند.به گفته «بی.سی. نیاتی» مدیر كل یاتاف زیان بخش حمل و نقل هوایی سال به سال سنگین تر خواهد شد. هزینه سوخت ایرلاین ها در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ از مرز ۱۳۰میلیارد دلار فراتر رفته است. سهم نفت در هزینه های این شركت ها در سال های۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی به ترتیب ۴۴ و ۹۲ میلیارد دلار بوده است.شركت های هواپیمایی برای مقابله با افزایش بهای سوخت، طرح های اقتصادی بسیاری در پیش گرفته اند و تاكنون موفق شده اند هزینه های بهره برداری خود را كاهش دهند ولی اوضاع اقتصادی ایرلاین ها به حدی حساس است كه این شركت ها به رغم وجود رونق ترافیك هوایی و افزایش بی سابقه ضریب اشغال صندلی های هواپیما كه به بیش از ۷۷ درصد رسیده است، نمی توانند سود لازم برای پوشش هزینه های خود را به دست آورند.برای خروج از چنین بحرانی بسیاری از شركت های هواپیمایی افزایش بهای سوخت را در بلیت ها منظور كرده اند. مدیركل یاتا كاهش مدت زمان پرواز از طریق كوتاه كردن مسیرهای پروازی و محدود كردن مدت زمان انتظار هواپیماها روی باند فرودگاه ها را یكی از راههای مؤثر در كاهش مصرف سوخت اعلام كرده است. كاهش هر دقیقه انتظار در مقیاس جهانی معادل ۴ میلیارد دلار صرفه جویی خواهد بود.یكی دیگر از اولویت های یاتا برای كاهش هزینه ها، جایگزین كردن بلیت های كاغذی هواپیما با بلیت های الكترونیكی است. این جایگزینی موجب صرفه جویی ۳/۵ میلیارد دلاری در هر سال خواهد شد. البته به كارگیری این روش ها بیكاری تعداد زیادی از كاركنان شركت های هواپیمایی را درپی دارد كه خود بحران دیگری را موجب خواهد شد.بحران مالی در شركت های هواپیمایی بخصوص افزایش بهای سوخت در ایرلاین های آمریكایی اثربخشی بسیاری در مقایسه باسایر ایرلاین ها به ویژه اروپا و آسیا داشته است. در پی بحران اخیر، صنعت هواپیمایی آمریكا نیروی كار خود را تا ۳۹ درصد و دستمزدها را تا ۳۰ درصد كاهش داده و ۲۰ میلیارد دلار از حقوق بازنشستگی كاركنان خود را پرداخت نكرده است.سوخت گرانقیمت به شركت های آمریكایی آسیب بیشتری رسانده زیرا ناوگان آنها مسن تر از ناوگان اروپا و آسیاست. میانگین سن هواپیماهای آمریكایی در شركت نورث وست ۱۸ سال است. ولی به دلیل بحران اقتصادی عمیقی كه در این ایرلاین ها وجود دارد، خرید هواپیماهای جدید كه از نظر مصرف سوخت ۳۰ درصد بهره وری بیشتری نسبت به هواپیماهای كهنه دارد، مقدور نیست.● ادغام، گزینه پیش روبه رغم بحران های اخیری كه ایرلاین ها با آن دست به گریبان بودند، برآوردها نشان می دهد این صنعت در آینده با رشد چشمگیری روبه رو خواهد شد. براساس گزارش بوئینگ، میزان رشد صنعت هوایی در جهان بین ۳/۱ تا ۷/۷ درصد است. بوئینگ پیش بینی كرده است ایرلاین ها ۱/۷ میلیارد دلار برای ساخت هواپیماهای جدید سرمایه گذاری كنند كه معادل تحویل ۲۳ هزار و ۵۰۰ فروند هواپیما در عرض ۲۰ سال آینده خواهد بود. اعتقاد بر این است كه بحران های اخیر باعث به تعویق افتادن رشد اقتصادی و توسعه صنعت هوایی می شود و در بلند مدت روند رشد به این صنعت بازخواهد گشت.از این رو ایرلاین هایی كه در حال حاضر با بحران مالی دست و پنجه نرم می كنند برای عبور از این وضعیت باید توانایی ماندگاری در بازار را داشته باشند. ادغام و ائتلاف یكی از گزینه هایی است كه دوام و بقای ایرلاین های بحران زده را تضمین می كند. براین اساس در نیمه دوم سال ،۲۰۰۰ بریتیش ایرویز با خرید كی.ال.ام هلند بزرگترین شركت هواپیمایی جهان را ایجاد كرد و این كار سرآغاز ادغام در اروپا شد.لوفت هانزا هم سوئیس ایر را خرید. در آمریكا نیز اشتیاق زیادی برای ادغام وجود دارد. تنها عاملی كه باعث شده ادغام ایرلاین های آمریكا یی با سرعت انجام نشود قوانین كشوری و تعاریف برخی از دولتمردان بوده است. در سال ۲۰۰۱ شركت امریكن ایرلاینز، شركت ترانس ورلد ایرلاینز را خرید و از یونایتد ایرلاینز به عنوان بزرگترین شركت هوایی جهان پیشی گرفت.ائتلاف میان ایرلاین های بزرگ نیز در كنار ادغام جریان دارد. ائتلاف ها در مقایسه با ادغام كه بر اثر قوانین هر كشور محدودیت هایی ایجاد می كند با سهولت بیشتری انجام می پذیرد. در حال حاضر ۳ گروه مهم ائتلافی در جهان ظهور كرده اند. «وان ورد» به رهبری شركت های امریكن ایرلاینز و بریتیش ایرویز، «استار» به رهبری لوفت هانزا و یونایتد ایرلاینز و «اسكای تیم» به رهبری ایرفرانس و دلتا ایرلاینز، ۳ ائتلاف مهم هوایی جهان به شمار می روند. ظرفیت مازاد، قیمت بالای سوخت، افزایش هزینه های كار و فشار شركت هایی كه خدمات خود را ارزان تر ارائه می دهند، مهمترین دلایلی هستند كه ایرلاین ها را برای ائتلاف یا ادغام با یكدیگر متقاعد می كند.● ایرلاین های ایرانی در حاشیه امنشركت های هواپیمایی ایرانی به دلیل شرایط خاص كشور و قوانینی كه بر عملكرد آنها حكمفرماست در حاشیه امن بحران های بین المللی به سر می برند. هرچند افزایش بهای سوخت بسیاری از ایرلاین های خارجی را با مشكل جدی روبه رو كرده است ولی در ایران چون دولت قیمت بلیت هواپیما را تعیین می كند، قیمت سوخت هواپیما تغییر چندانی نكرده است.مدیرعامل شركت ایران ایرتور نیز اعتقاد دارد اگر بخواهیم قیمت سوخت هواپیما را بر اساس تحولات جهانی عرضه كنیم بدیهی است كه تعیین قیمت بلیت باید برعهده ایرلاین ها باشد تا بتوانند بین درآمدها و هزینه های خود موازنه برقرار كنند.به گفته مهدی صادقی، صنعت هواپیمایی ایران به دلیل تفوق بخش دولتی و عمومی بر بخش خصوصی توسط دولت كنترل می شود.در حال حاضر قیمت سوخت ۱۸ تا ۲۰ درصد هزینه های عملیاتی شركت های هواپیمایی را شامل می شود. در نتیجه ۸۰ درصد هزینه های یك ایرلاین از هزینه سوخت جداست كه به نظر صادقی «مدیریت»، نقطه طلایی كاهش ۸۰ درصد هزینه هاست سوددهی یك ایرلاین به كاركرد، تجربه و نوع مدیریت آن بستگی دارد. مدیرعامل ایران ایرتور می گوید: هنگامی كه یك مدیریت آگاه ایرلاینی و آشنا با مدیریت سیستمی بر امورات یك شركت نظارت داشته باشد، ضریب سوددهی بالا می رود و حتی یك ایرلاین ضررده می تواند به سودآوری برسد.به اعتقاد صادقی، شناسایی بازار، حضور در بازار، تداوم و ماندگاری در بازار و كسب اعتبار از طریق مشتری می تواند پشتوانه درآمد یك ایرلاین باشد.آمارها بیانگر افزایش تقاضا برای سفرهای هوایی در كشور است كه به طور متوسط سالانه ۱۵ درصد رشد داشته است كه این افزایش تقاضا می تواند در كنار سایر عوامل، سودآوری ایرلاین های ایرانی را تضمین كند. اما مدیرعامل ایران ایرتور می گوید: افزایش تقاضا به خودی خود نمی تواند باعث افزایش سودآوری شود؛ چرا كه اگر بخواهیم افزایش تقاضا را پاسخگو باشیم باید عرضه را نیز افزایش دهیم كه خود باعث زیاد شدن هزینه های یك ایرلاین می شود. برهمین اساس به دلیل شرایط خاص صنعت هواپیمایی در ایران و اعمال تحریم ها، افزایش عرضه با هزینه های زیادی همراه است كه اگر مدیریت نشود زیان دهی را نیز می تواند به دنبال داشته باشد.از این رو«مدیریت» محوری ترین موضوع در سودآوری است. اگر بتوانیم از ظرفیت موجود حداكثر استفاده را كنیم و تقاضاها را پاسخ دهیم، سود حاصل می شود. در حالی كه طی سال های گذشته در ایرلاین ها حتی نتوانسته ایم از ظرفیت موجود استفاده حداكثری كنیم.براین اساس و با توجه به تفاوت های صنعت حمل و نقل هوایی در ایران و سایر كشورهای جهان كه بسیاری از متغیرها از پیش كنترل شده است این انتظار وجود دارد كه ایرلاین ها با مدیریت كارآمد و ارتقای بهره وری ضمن افزایش سودآوری، دوام و بقای خود را در عرصه رقابت داخلی و خارجی تضمین كنند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 566]