واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه شهروند: حسین شریف آرا مدرس موسسه آموزش عالی هلال ایران همه با هلال احمر آشناییم. جمعیتی که نه فقط در ارتقای جایگاه و کرامت انسان ها پیشتاز است، بلکه با تبعیت از اصول و ارزش های خود، هر جا انسانی دچار حادثه شده برای نجات او و تسکین آلام جوامع آسیب دیده، حضوری فعال داشته است. از آقای حسین شریف آرا خواستیم تا در مجموعه ای از یادداشت های هشتگانه درباره مسائل اصلی هلال احمر بنویسد. او در سال های گذشته، نماینده کمیته بین المللی صلیب سرخ مستقر در کشور صربستان و مونته نگرو، مشاور جمعیت هلال احمر افغانستان، نماینده جمعیت هلال احمر ایران در نشست ها و مناسبات بین المللی و رئیس اداره ارتباطات و گزارش های بین الملل جمعیت هلال احمر بوده است و درحال حاضر مدرس موسسه آموزش عالی هلال ایران است. نخستین بخش از نوشته های او به فلسفه تاسیس جمعیت هلال احمر اختصاص یافته و در هفته های پیش رو چارچوب ماموریت هلال احمر، چگونگی برنامه ریزی و اولویت سنجی فعالیت های هلال احمر، اثربخشی و کارآمدی جمعیت هلال احمر، هندسه اداره یکپارچه حوادث و بحران ها، جنبه ها و کارکردهای بین المللی فعالیت های جمعیت هلال احمر، ضرورت و کارکرد نقش مدافعه گری و جنبه های داوطلبانه و حضور جوانان در فعالیت های جمعیت هلال احمر را مورد بررسی قرار خواهد داد. پرسش در مورد فلسفه تاسیس جمعیت هلال احمر، به واقع بنیادی ترین سوال برای دستیابی به یک شناخت عمیق، جامع و اساسی از آن است و پاسخ به آن، تصویرگر چشم انداز یا زاویه نگاهی است که این جمعیت به محیط و موضوعات پیرامون خود دارد. چشم انداز و زاویه نگاهی که می تواند به پرسشگر، خاستگاه و سرمنشأ پیدایش این جمعیت را با دلایلی جامع و روشن نشان دهد و شناسنامه و هویت وجودی آن را مشخص کند، هویتی که همواره به مثابه یک شاخص، از یکپارچگی موضوعات ماموریتی این جمعیت، حفاظت و نگهبانی کرده و راهنمای تعیین نقشه اولویت های پیش روی آن برای طراحی اهداف برنامه هایش بوده است. جمعیتی که هم اکنون با ساختار مشخص و نشان خاص، تحت نام هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در سراسر کشور به فعالیت مشغول است، درواقع عضوی از 189 جمعیت ملی صلیب سرخ و هلال احمری است که در یک شبکه بزرگ و بین المللی بشردوستانه در سراسر دنیا به فعالیت مشغولند. فلسفه تاسیس این جمعیت های ملی را هم می توان در ساختار تفکر و نگاه بنیادی و سنتی آن یافت که در فرهنگ و باور و ارزش های والای ملت ها برای انجام یا مشارکت در کارها و اقدامات خیرخواهانه در قالب کمک به محرومان و نیازمندان ریشه دارد و هم در ساختاری که اساس موجودیت چنین جمعیت های ملی را در کشورهای مختلف فراهم کرده است. ساختار نخست، برگرفته از مجموعه فعالیت های نیکوکارانه، انسان دوستانه و خیرخواهانه است. فعالیت هایی که انسان ها از هر جایگاه، ملیت و فرهنگی در طول تاریخ حیات خود، صادقانه و بدون تبعیض برای رفع مشکلات اقشار محروم، نیازمند و آسیب پذیر انجام می دهند. این دسته از فعالیت های انسان دوستانه که بدون انتظار پاداش و جبران نیکی صورت می گیرد، از پشتوانه های باارزش اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی برخوردارند و نه تنها در ارتقا و بهبود زندگی افراد و جوامع از خود اثرات سازنده بر جای می گذارند، بلکه موجب تقویت، ترویج و تعمیق هر چه بیشتر ارزش ها و باورهای فرهنگی، دینی، مذهبی و اجتماعی می شوند. تاثیرات سازنده و امیدبخش این فعالیت های نیکوکارانه و خیرخواهانه در گذشته سبب می شد تا زمینه های لازم برای شکل گیری، رشد و اعتلای هر اقدام انسان دوستانه ای توسط افراد، هیأت ها، انجمن ها و سازمان های فرهنگی، اعتقادی و اجتماعی در گذر زمان فراهم شده و عمیقا مورد استقبال مسئولان، مقامات و اقشار مختلف مردم قرار گیرد. چرا که آنان، خود شاهد تاثیرات مستقیم این فعالیت ها بر حل مشکلات ناشی از محرومیت ها و نیازمندی های معمول و غیرمعمول زندگی افراد محروم و نیازمند بوده اند. ناگفته آشکار است که استمرار اثربخشی این اقدامات انسان دوستانه در بهبود شرایط زندگی محرومان و نیازمندان، جوی از اعتماد و اطمینان مضاعف برای نقش آفرینان این عرصه به وجود آورده است. ایرانیان نیز با پشتوانه فرهنگ و اعتقادات ایرانی و اسلامی خود نه تنها از این قاعده مستثنی نبوده اند، بلکه توانسته اند خالق افتخارات بزرگ و به یادماندنی متعددی در این زمینه باشند. ساختار نخست که در سطور پیشین بدان پرداختم، توانست در قالب سازمان ها، نهادها و موسسات فعلی در سطوح ملی و بین المللی، زمینه های بسیار مناسبی را برای تولد و رشد ساختار دوم فراهم آورد. بر همین اساس و به دلیل فراهم بودن زمینه های لازم، پس از شکل گیری سازمانی بشردوستانه و بین المللی به نام کمیته بین المللی صلیب سرخ فعلی، کشورها یکی پس از دیگری به این نهضت انسان دوستانه پیوستند. در این میان، ایران نیز با تکیه بر تاریخی باشکوه از اجرای اقدامات خیرخواهانه و در راستای پیوستن به این سازمان بزرگ بین المللی، به تاسیس جمعیت انسان دوستانه و خیریه خود همت گمارد. تاریخ شکل گیری این نهضت انسان دوستانه، خود مفسر فلسفه پیدایش آن است. تاریخی که از نبرد سولفرینو در سال 1859 میلادی با هدایت تاجری سوییسی به نام هانری دونان آغاز می شود و با تدوین خاطرات آن نبرد در سال 1862 میلادی و شکل گیری کمیته ای خیرخواه از میان اعضای یک گروه خیر مردمی برای تحقق عملیاتی دو پیشنهاد معروف او ادامه می یابد که در حقیقت فلسفه بنیادین تاسیس جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر فعلی هستند. پیشنهادهای او عبارت بودند از: تربیت داوطلبانی برای درمان مجروحان هنگام جنگ ها - تدوین قوانینی برای تامین مصونیت این دسته از داوطلبان در میدان های جنگ. تحقق عینی این دو پیشنهاد منجر به شکل گیری کمیته ای انسان دوستانه در سال 1863 و کنوانسیونی در سال 1864 شد. کشور ما نیز در سال 1874 میلادی کنوانسیون مصوب را پذیرفته و در سال 1923 مطابق با سال 1302ه.ش به طور رسمی جمعیت خیریه خود را با نام شیر و خورشید سرخ تاسیس کرد تا به انجام وظایف مهمی ازجمله موارد زیر بپردازد: امدادرسانی در حوادث غیرمترقبه، تاسیس بیمارستان و درمانگاه، تهیه دارو و تجهیزات پزشکی، تربیت پرستار، نگهداری از کودکان بی سرپرست، ارایه برنامه های ویژه برای جوانان و برخی فعالیت های عمرانی در داخل و خارج از کشور. این جمعیت درحال حاضر با نام و نشان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران به ادامه فعالیت های انسان دوستانه در داخل و خارج کشور و در مقیاسی وسیع تر به عنوان عضوی از فدراسیون بین المللی جمعیت های ملی صلیب سرخ و هلال احمر مشغول است. جمعیت هایی که در نظامی فدراتیو، البته از نوع انسان دوستانه، فدراسیونی بین المللی را به نمایندگی یک دبیرخانه با مسئولیت های عمده هماهنگی و حمایت فنی شکل می دهند، به علاوه فدراسیون بین المللی و کمیته بین المللی صلیب سرخ، 3 رکن تشکیل دهنده هیأت بزرگتری به نام نهضت بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمرند که بدون جانبداری، تبعیض و غرض ورزی به ارایه خدمات متنوعی ازجمله موارد زیر می پردازند: خدمات اجتماعی، نجات و امداد قربانیان حوادث طبیعی و غیرطبیعی و لطمه دیدگان در جنگ ها و خشونت ها. این خدمات در قالب تامین آمادگی های لازم برای مردم و به ویژه افراد آسیب پذیر، افزایش توانمندی آنان در پاسخ به سوانح، ارتقای ظرفیت تحمل و مقاومت آنان در برابر ناملایمات جسمی، روحی و روانی تحقق می یابد. فلسفه تاسیس جمعیت هلال احمر ایران - که در حقیقت آینه تمام نمای بنیادی ترین اصول و دلایل لازم برای شکل گیری فعالیت های آن است - را می توان در اساسنامه آن جست وجو کرد. مجموعه محتوایی این اساسنامه و به ویژه 6 ماده اولیه آن دربردارنده مفاهیمی در تبیین فلسفه تاسیس آن در قالب هر دو ساختار است. با وجود آخرین اصلاحات انجام شده در سال 1388ه.ش. هنوز یک بررسی مجدد به منظور نزدیک تر شدن به فلسفه وجودی تشکیل این جمعیت و همچنین ماهیت، معنی و ادبیات این فعالیت بزرگ خیرخواهانه و انسان دوستانه، مورد نیاز است تا بتواند به روشنی پاسخگوی بنیادی ترین پرسش های علاقه مندان، نقش آفرینان و پژوهشگران این عرصه باشد. براساس این فلسفه تاسیس، جمعیت هلال احمر به عنوان یک جمعیت خیرخواه و انسان دوست، ملزم به ارایه خدمات بدون تبعیض، جانبداری، غرض ورزی و به گونه ای مستقل و داوطلبانه است. با این وصف اگر این جمعیت به هر شکل و دلیلی اقدام به فعالیتی کند که ناقض اصول بنیادین و ارزش های خیرخواهانه و انسان دوستانه در امر کمک رسانی شود، در حقیقت فلسفه وجودی و تصویر کلی خویش را با سوالی چالش برانگیز مواجه ساخته است. به واقع رسیدن به آنچه از آن با نام فلسفه پیدایش و تاسیس یاد می کنیم، دستیابی به مرحله ای از دانش و معرفت است که موجب تشخیص درست مسیر حرکت می شود و همان طور که از اولویت برای تعمیق و بسط آگاهی در شناخت جمعیت هلال احمر برخوردار است، در تشخیص و اصلاح مسیر کارآمد و اثربخش نیز دارای اهمیت محسوب می شود. خوانندگان محترم جهت اطلاع از سیر تاریخی شکل گیری جمعیت هلال احمر، می توانند به مطالب موجود در سایت جمعیت و فصلنامه های علمی - پژوهشی امداد و نجات (سال پنجم شماره 4و سال ششم شماره های 3 و 4) مراجعه کنند.
دوشنبه ، ۱۶آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه شهروند]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]