محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827403391
درستایش فرهنگ زنده و جاری
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: زبان را خانه وجود دانسته اند. ابتنای حیات و سکونت گزیدن در هستی انسانی و تبدیل حیوان ناطق به انسان عاقل از مسیر زبان و گویش صورت می پذیرد. تجربه نشان داده درخصوص پدیده ها یا امور ساری و جاری که آدمی در آنها غرق یا در زندگی و زیستن است اندیشه و تأمل نیز کمتر صورت می پذیرد و زبان و پیرامونش نیز چنین اند. با آوا و لحن و صدا بدنیا می آییم و در جریان و در بستر رشد و جهش، توانش گفتاری و بیانیِ و سخن ما وامیشکفد و بروز می یابد و تکمیل می شود و با فرهنگ و آداب و رفتار های اجتماعی در می آمیزد و با خود شاخ و برگ ها و احتمالاً میوه های مختلف را برای جوامع انسانی فرا می آرد. اما اگر در این پدیده دم دستی که بواسطه آن می اندیشیم و می زییم بیشتر تأمل کنیم خواهیم دید اگر یک زبان را درخت و مادر بیان و گفتار بدانیم ساق و برگش گویش ها و لهجه های آن زبان هستند. فرهنگ و اندیشه ها در بستر زبان شکل می گیرند و می بالند و متقابلاً آنها را دگرگون و دچار تغییر می کنند. به علاوه زبان مهمترین عامل مؤثر، زنده و واقعیِ پیوند امروز با دیروز، نسل کنونی و معاصر با پیشینیان و گذشتگان، انتقال راحت و تدریجی و بدون عارضه اندیشه ها و هنجارها و ارزش ها و در اصل افزایش غنا و انبان و اندوخته فکری و فرهنگی امروزیان است. هرچه پیوند و ارتباطات امروزیان از گذشته بیشتر قطع و گسسته گردد هزینه های ابداع و اختراع مجدد و بازآموزی و نوسازی و بروزرسانی جوامع و نظام های آنها نیز بیشتر می شود. لذا اگر از ابزارهای زبانی در این راه کمک گیریم و در راه حفظ و بهره برداری و تقویت این ابزارهای بعضاً خدادادی و طبیعی و بقول برخی گشتاری بیشتر و با برنامه ها و سیاست های کارآمدتر بیشتر بکوشیم هم در راه پیشرفت جامعه تلاش کرده ایم و هم آسیب ها و هزینه های مختلف فرهنگی و اجتماعی را تقلیل داده ایم. به عبارتی زبان ها، گویش ها و لهجه ها منابع و معادن عظیم، نسلی، تاریخی و فرهنگی بزرگی هستند که به رایگان و آزاد و همگانی در دسترس عامه مردم قرار دارند که هرچه از آنها برداشت شود نه کم، که بر ارزش و درونمایه و کانساریشان بیشتر فزوده خواهد شد. لذا جوامعی که از تکثر و تنوع زبانی برخوردارند به نحوی از معادن و ذخایر عظیمی بهره دارند که اگر در استفاده مؤثرش بکوشند چه بسا که داری، بیکاری و بی دولتی و مفلسی از آنها رخت برخواهد بست. اما همانگونه که می دانیم همه و خاصه سیاستگذاران چنین نظری نخواهند داشت. در جوامع چند فرهنگی و لاجرم چند زبانه این ویژگی را می توان به عنوان یک قابلیت جهت تنوع در اندیشیدن و نوآوری فکری و فرهنگی و زیستن افراد بحساب آورد و از این طریق در راه شادابی فکری و فرهنگی و بهزیستی کل جامعه بهره برد. به عبارتی یکسانی و یکپارچی افراد در زبان و گویش واحد فرصت نوآوری های افراد را از سکونتگاه های وجودی مختلف سلب و ضمن ذایل کردن فرصت های مختلف ارتباطی و باهمبودگی و نوآوری، خطر تک صدایی و تک محوری و درنهایت استبداد(های مختلف) را بیشتر می کند. اگر زبان را نظامی متشکل از اجزای آوایی، دستوری و معنایی(واژگانی) بدانیم که با کارکرد غنا یافته و فزاینده خود ارتباطات کلامی و نوشتاری و در نتیجه تولید معنا و هستی انسانی را تسهیل و ممکن می کند این نظام با دوخرده نظام دیگر و به تعبیر برخی خرده نظام های کوچکتر گویش و لهجه نیز در پیوند و مراوده مدوام است.گویش و لهجه را برخی در دل و جزیی از یک زبان مادر و ریشه دار تعریف می کنند. بدین نحو که تغییرات آوایی یک زبان را لهجه های آن (مانند لهجه اصفهانی، یزدی، مشهدی که برای همه فارسی زبان ها قابل فهم است) و گویش را تغییرات و تفاوت های هم آوایی و هم واژگانی و بعضاً دستوری یک زبان می دانند که عموماً در مجموعه گویش های یک زبان قابل فهم اما خارج از آن برقراری ارتباط زبانی را میسر نمی سازد. البته به زعم برخی لهجه ها به مرور زمان و دوری از هم به گویش تبدیل و در صورت دوری بیشتر از هم و ثبات و قدرت و استیلا یافتن به یک زبان واحد تبدیل می شوند1. لهجه ها ممیزه و پیوند دهنده مردمان یک ناحیه زبانی/گویشی هستند و عموماً با تغییرات جمعیتی، فرهنگی، رسانه ای و... در تغییر و تحولند. اما در قیاس با لهجه، گویش ها به دلیل اینکه دارای وجوه اختصاصی در واژگان و دستور (و صرف) هستند به صورت خاص تر و متمایز تر در یک منطقه جغرافیایی و زبانی سر بر می آورند و ارتباط عمیق تری با زبان مبدا و ریشه دارند. بگونه ای که برخی آنها را جزیی از زبان های کهن و ریشه ای می دانند (مانند برخی گویش های راجی فارسی که در واژگان و نحو به زبان فارسی دری و میانه ـ و تا عصر ماد وفارسی باستان ـ نزدیک تر و در واقع تنها بازمانده این زبان های کهن هستند). لذا اگر یک زبان واحد را در نظر بگیریم اهمیت گویش های آن به مراتب مهمتر از لهجه هایش(که عمدتاً تغییرات آوایی و سماعی و کلام سخنگویانش می باشد) خواهد بود. به نحوی که امروزه به جز زبان های کردی، ترکی و عربی(در ایران) خود زبان فارسی که بازمانده زبان های فارسی دری و میانه و باستان است گویش های فراوانی وجود دارندکه بقایای این میراث را بردوش می کشند. به عبارتی صرفاً هریک از گویش های زبان فارسی(به عنوان زبان غالب و معیار کنونی) بواسطه در برداشتن تفاوت های آوایی، دستوری و واژگانی حامل میراث گرانبهای تاریخ وگذشته ماست و با کار برروی آنها و گاه در غیاب اشیای عینی بازمانده از گذشته(مانند باستان شناسی) می توان گذشته فرهنگ و انسان شناسی و تفکر و پارادایم آن را دنبال و جستجو کرد و از آن برای ساختن منابع و مواریث جدید بهره گرفت. بدین ترتیب گویش های مختلف درون محدوده جغرافیایی ما از هر نوع زبان که باشند منابع دست نخورده و با ارزشی هستند که استفاده از آنها در هر موضوع از فرهنگ و رفتار و ارزش های جامعه قابل استفاده هستند. سوای از استفاده این منابع غنی زبانی برای دانشوران و محققان ادبیات، انسان شناسی، فرهنگ، جامعه شناسی و فلسفه و بازاندیشی و برکشیدن آنها از دل گرد و خاک مهجوری و فراموشی مردم یا دولت ها و استفاده علمی ـ تحقیقاتی از آنها (که نقشی بعضاً رسمی و عمدتاً کتابخانه ای یا موزه ای در نگهداری و حفظ یاد آنها دارد) باید از وظیفه مهم دیگری در قبال این گویش ها سخن گفت. در واقع تبدیل صرف گویش ها به سوژه علم و دانش و بررسی علمی اگرچه لایه های فراموشی یا جهل امروز ما را از زبان و فرهنگ و مردمان گذشته می زداید و جامعه علمی امروز را یک گام به شناخت جامعه باستانی دیروز یاری می رساند اما صرف این رویکرد خطر باستان شناسانه کردن زبان و تبدیل آن به فرهنگ موزه ای و بردن گویش و زبان ها درپستو و ویترین پرطمطراق علم و دانشگاه و کتابخانه ها و در نهایت در قفس انداختن آنها را در بردارد. گویش ها که بزرگترین سرمایه نقد و بقایای نیمه جان گذشته و دردستان ما هستند اگر صرفاً رهسپار موزه و آزمایشگاه آکادمیک و جداسازی از بطن جامعه گردندند در مدت زمانی مرده و به مومیایی های صرفاً قابل یاد و فخرفروشی و هویت سازی های نیمه جان بدل خواهند شد. به علاوه امروز با دو خطر رسانه ها و دولت های تکصدا و نامتکثر نه فقط گویش های محلی بلکه زبان های غیر معیار نیز در خطر نابودی و فراموشی بیشتر قرار می گیرند. دولت های تک محور و تکصدا عموماً بدلیل وحشت خیالین از تنوع و تکثر قومی، زبانی و فرهنگی و اسیر شدن در ایدئولوژی ملی گرایی افراطی با سرکوب اقلیت های مختلف و دیدن آنها به صورت خطر بالقوه و نه فرصت بالفعل کمتر اراده یا برنامه و خواستی را مصروف اهمیت بخشی مناسب به گویش ها و زبان ها می کنند. ادامه دارد پی نویس: 1ـ فرهنگستان زبان و ادب فارسی(1391)، راهنمای گردآوری گویش ها، ص2
شنبه ، ۱۴آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]
-
گوناگون
پربازدیدترینها