واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
ميانجيگري ايران؛ نياز حياتی تركيه در مناقشه با روسیه
شناسهٔ خبر: 2991894 - شنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۴ - ۱۶:۲۹
بین الملل > ایران در جهان
با توجه به پشیمانی آشکار دولت تركيه در جریان سقوط هواپیما روسیه و با توجه به روابط خوب روسيه با کشور ما، ایران می تواند با میانجیگری در جهت حفظ منطقه از یک چالش امنیتی خطرناک موثر باشد. گروه بین الملل-رضا رحیمی*: حادثه سرنگوني يك فروند جنگنده روسي كه بر فراز آسمان سوريه توسط نظاميان كشور تركيه مورد حمله قرار گرفت پيش روي كارشناسان، تحليلگران و بازيگران سياسي منطقه و جهان علامت سئوال هاي فراواني را ايجاد كرد. نخستين سئوالي كه به ذهن هر شنونده اي خطور کرد اين بود كه، قصد تركيه از اين اقدام چه بوده است و در اين ميان چه دستاوردهايي عايد اين كشور خواهد شد. از همين رو بسياري از كارشناسان دست به قلم شدند و دلايل احتمالي اين اقدام را بر شمردند و همچنين مسئولين تركيه و روسيه نيز پس از حادثه در چندين نوبت مواضع خود را به جامعه جهاني و ملت تركيه عرضه داشتند. رئيس جهمور روسيه در حالي اين اقدام تركيه را تلاشي براي حمايت اين دولت از تجارت نفت با داعش عنوان كرد كه در طرف مقابل رئيس جمهور تركيه نيز نقض حريم هوايي تركيه و عدم توجه به هشدارهاي نظاميان تركيه اي را دليل سرنگوني جنگنده روسي عنوان كرد. در اين ميان تحليلگران و مفسران سياست بين الملل نيز دلايلي از جمله تلاش تركيه براي حمايت از تركمن هاي حاضر در سوريه، تلاش تركيه براي جذب حمايت ناتو و آمريكا، نارضايتي تركيه از دخالت نظامي روسيه در سوريه، تلاش تركيه براي از بين بردن اجماع جهاني عليه داعش و ... بيان كردند. آنچه در اين ميان جالب توجه بود هم زماني حضور رئيس جمهور روسيه در ايران با حادثه سرنگوني جنگنده روسيه بود كه در اين رابطه نيز برخي مفسران اين حادثه را تقابل مثلت تهران، مسكو و دمشق با تل آويو، آنكار و رياض دانستند و اشاره كردند كه سفر «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه به تهران برای تقویت مثلث ژئوپولیتیکی ایران - روسیه - سوریه شكل گرفته بود و تركيه با هماهنگي اسرائيل و عربستان در جهت مقابله با تقويت اين مثلث دست به چنين اقدامي زده است. فارغ از تحليل ها و دلايلي كه در پاسخ به چرايي اين رويداد ارائه شده است و اينكه حقيقت موضوع چيست، بايد گفت: آنچه پس از حادثه سرنگوني به وقوع پيوست افق روشن و اميدوار كننده اي را در عرصه اقتصاد و امنيت منطقه نشان نمي دهد. پس از اين حادثه مقامات روسيه مواضع محكمي عليه تركيه گرفتند و رئيس جمهور روسيه در اين رابطه گفت: سقوط جنگنده روسی عواقب سنگینی برای ترکیه در پی خواهد داشت و سقوط جنگنده روسی تأثیر بزرگی بر روابط روسیه و ترکیه خواهد داشت. همچنين مقامات روسي با اقدامات جدي و قاطعانه خود همچون اخراج ۳۹ بازرگان تركيه اي از روسيه، قطع روابط و همكاري هاي علمي با تركيه، افشاگري بي سابقه عليه مقامات سياسي كشور تركيه، احتمال قطع يا گران كردن قيمت گاز صادراتي به تركيه، منع ورود كالا از تركيه به روسيه، منع اعزام گردشگر از روسيه به تركيه و... سعي بر تلافي خسارت وارده و تنبيه دولت تركيه كردند. نكته قابل ذكر آن است كه مقامات ايراني پس از وقوع اين حادثه ضمن تأكيد بر مواضع و نگاه صحيح و اصولي ايران در برابر تحولات منطقه از وقوع چنين رويدادي ابراز نگراني كردند. براي مثال «حسین جابرانصاری» سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای وزارت امور خارجه ضمن اشاره به گفتگوی تلفنی وزیر امور خارجه ايران با همتاي روسي گفته است: این واقعه یک بار دیگر حساسیت شرایط سوریه و تاثیر رویدادهای آن بر صلح و امنیت جهانی و ضرورت مبارزه متحد بین المللی علیه تروریسم را نشان داد. جابرانصاری تصریح کرده بود موفقیت تلاشها بر علیه تروریسم منوط به وجود اراده و عزم واحد منطقه ای و بین المللی در رویاروئی با تروریسم است. در اين ميان آنچه مهم و در حال اتفاق افتادن است اين است كه رفته رفته به تنش ميان روسيه و تركيه افزوده مي شود و اين موضوع به ويژه در كشور تركيه و براي ملت اين كشور خسارات فراوان و نگراني هاي شديدي را ايجاد كرده است. به نظر مي رسد ادامه اين تنش و تشديد آن سبب خواهد شد خواه ناخواه توازن منطقه اي در منطقه دستخوش تغييرات شديدي شود و به دنبال آن پاي متحدان تركيه و اسرائيل به منطقه باز شود و بر پيچيدگي تنش ها افزوده شود. اگرچه اقدام اخير تركيه محكوم و مغاير با منافع و اهداف جمهوري اسلامي ايران در منطقه است، همچنين معتقد است كه ايران تحت هيچ شرايطي نبايد در اين بحران ايجاد شده ميان دو كشور تركيه و روسيه نگاه منفعت طلبانه داشته باشد و ايران نبايد از خسارات وارده به كشور تركيه توسط روسيه حمايت كند و يا بر آن دامن بزند. چرا كه بدون شك اين بحران سياسي شكل گرفته ميان روسيه و تركيه بسيار زودگذر است و دير يا زود اين دو كشور به دليل نيازهاي اقتصادي، علمي، امنيتي، توريستي و... به يكديگر روابط خود را به سطح عادي باز خواهند گرداند و اگر در اين ميان ايران موضع منفعت طلبانه اي در برابر تركيه اخذ كرده باشد اين موضوع مي تواند در آينده براي ايران در تعامل با كشور همسايه يعني تركيه مشكلاتي را ايجاد كند. با توجه به حس پشيماني آشكاري كه در مواضع اخير مسئولين تركيه در اين رابطه ديده مي شود و همچنين نگراني هايي كه در ملت تركيه از تنش ميان كشورشان با روسيه ايجاد شده است و با توجه به روابط خوب روسيه با ايران، مقامات جمهوري اسلامي ايران در صدد ميانجي گري و رفع تنش ميان اين دو كشور بر آيند تا ضمن از بين بردن يك چالش امنيتي خطرناك در منطقه كه مي تواند عواقب سنگين تري داشته باشد، همچنين جايگاه ژئوپليتيكي برتر و صلح طلب جمهوري اسلامي ايران را به دولت و ملت تركيه نمايش دهد. *دانشجوی دکتری جغرافیایی سیاسی دانشگاه تهران
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]