واضح آرشیو وب فارسی:شهیدنیوز: شهیدخبر(شهیدنیوز): علی مدرسی گفت: سید حسن تقی زاده مرا دید و گفت همه مدرس را دوست داشتند. مرد بزرگی بود. ما شجاعت او را نداشتیم که به رضاخان بگوییم داری اشتباه می کنی و مملکت را از بین می بری. مدرس حرفش را می زد، ولی ما جرئت نداشتیم حرف بزنیم.علی مدرسی نواده دختری شهید آیت الله سید حسن مدرس، از شاخص ترین محققان در باب زندگی و زمانه نیای ارجمند خویش است. او پس از این همه تحقیق، هنوز بر این باور است که جنبه هایی از منش آن بزرگ مغفول و ناشناخته مانده است. آنچه پیش روی دارید، گفت وگوی با دکتر علی مدرسی در سالروز شهادت نماد تلفیق دین و سیاست است.امید آنکه مقبول افتد. *شاید مناسب باشد که گفت وگو را با سخنی شنیدنی از شهید مدرس آغاز کنید؟ شما در میان اطلاعات خانوادگی،چه موردی را انتخاب می کنید؟ این سخن مرحوم آقا در یکی از وصیت نامه هایشان برایم بسیار جالب است. ایشان نوشته اند: «بچه های من! ببینید جد شما از در تهران ماندن و وارد سیاست شدن چه چیزی دید که می خواهید راهش را ادامه بدهید! شما یا معلم باشید یا طبیب» و واقعاً فرزندان و نوادگان ایشان یا طبیب بودند یا معلم. *چه شد از بین نوادگان ایشان، شما علاقه پیدا کردید درباره زندگی ایشان تحقیقات گسترده ای کنید؟ من همیشه صبح ها با صدای قرآن مادر- که سوره یس را بلند می خواندند- بیدار می شدم. ایشان همیشه به صورت پراکنده از مرحوم آقا برایمان تعریف می کردند و مثلاً می گفتند: ایشان چهار بچه یتیم را از اصفهان به تهران آوردند و بزرگ کردند! مادرم تاریخ و قصه را در هم می آمیختند و به همین دلیل، رویم تأثیر عجیبی می گذاشت و به این ترتیب با تمام جوانب زندگی مرحوم آقا آشنا شده بودم. این آشنایی وجود داشت تا وقتی بعد از شهریور 1320، که در کلاس سوم دبیرستان درس می خواندم ، کتابی از مرحوم خواجه نوری به دستم رسید که نویسنده در آن سعی کرده بود رضاخان را در قتل مرحوم آقا تبرئه کند و نوشته بود: مدرس جاه طلب بود و یک عده عمله را از اصفهان به تهران آورده بود که وقتی رضاخان مجلس می رود او را بکشد! و در نتیجه رضاخان حق داشته است او را تبعید و بعد هم پیشدستی کند و قبل از اینکه مدرس او را بکشد، او مدرس را از میان بردارد! با خواندن این کتاب فوق العاده منقلب شدم و تصمیم گرفتم به هر شکلی که از دستم برمی آید، شرح حال مدرس را بنویسم. در آن زمان کسی جرئت نمی کرد اسم مدرس را بیاورد و هر وقت از ما می پرسیدند: شما از کدام مدرسی ها هستید؟ می گفتیم: از مدرسی های دهات اصفهان! در اصفهان هر کسی که جدش معلم بود، فامیلش مدرسی بود. ما هم سعی می کردیم کسی نداند نوه مدرس هستیم، وگرنه گرفتار می شدیم. *خبر شهادت ایشان چگونه به شما رسید؟ پنج شش سال نزد مرحوم ملا حسین جلیلی قرآن، صرف و نحو عربی، گلستان، بوستان و... خواندم و انصافاً در این مدت، به اندازه ده پانزده سال دروس حوزوی را به من یاد داد. خدا رحمتش کند. بسیار برایم زحمت کشید. پس از شهریور 1320 که رضاخان فرار کرد، نامه ای به مسجد اسفه که ملا حسین درس می داد آمد که در آن پیغامی را داده بودند. ملا حسین سراسیمه به منزل برادر آقا، آسید علی اکبر می رود و نامه را همراه با اشیای آقا تحویل می دهد! من بعدها این اشیاء را به موزه مدرس در کاشمر دادم. *در دادگاه هم شرکت کردید؟ بله، در سال 1321 از ما دعوت کردند به تهران برویم و ناظر محاکمه قاتلین مرحوم آقا باشیم. همه روزنامه ها اعتراض می کردند این دادگاه کیفری است و صلاحیت محاکمه قاتلین مدرس را ندارد و اینها باید در دادگاه حقوقی محاکمه شوند، چون دادگاه کیفری حق ندارد حکم اعدام بدهد. در هر حال، یک جور فرمالیته و رفع و رجوع جنایت رضاخان بود. *از کجا به شکل جدی به نگارش زندگی نامه شهید مدرس و از چه منابعی استفاده کردید؟ پس از اینکه در مدارس جدید ثبت نام کردم، این تصمیم را گرفتم و اذعان می کنم روح متعالی مرحوم آقا، همیشه همراهم بود. هر وقت با دکتر عبدالباقی مدرسی صحبت می کردم، تمام حرف های ایشان در باره مرحوم آقا را یادداشت و بعد از تنظیم با خود ایشان تصحیح و تکمیل می کردم. خواهر مرحوم آقا، زهرا بیگم هم هر چه گفت یادداشت کردم و یادداشت های ایشان از ملاقات با مرحوم آقا در خواف را هم گرفتم. در سال 1332 نگارش کتاب را شروع کردم. زمانی بود که می شد در باره مدرس حرف زد. شاه به مشهد می رود و عده زیادی، از جمله حاج حسین آقا ملک با او حرف می زنندکه: شما کمک کن ما زمینی بخریم و مقبره مدرس را بسازیم! شاه 20 هزار تومان می دهد که با آن برای مزار مدرس زمین می خرند. بقیه را هم مردم کاشمر همت می کنند و 50 هزار متر زمین برای مقبره خریداری می شود. *محل قبر مشخص بود؟ نکته جالب اینجاست که سنگ قبری را که برای گم نشدن قبر مدرس تهیه شده بود، مادر اسدالله علم تهیه کرده بود! بله، ولی نکته جالب اینجاست که سنگ قبری را که برای گم نشدن قبر مدرس تهیه شده بود، مادر اسدالله علم تهیه کرده بود! چطور؟ او به همسر یک پاسبان پول داده بود سنگ را ببرد و 30 سانت زیر خاک بگذارد که قبر گم نشود! آن خانم ما را برد و قبر را به ما نشان داد. در حضور عده ای خاک را عقب زدیم و سنگ قبر پیدا شد و آن خانم گفت: این سنگ قبر را امین شوکت الملک داد که بیاورم و روی قبر بیندازم! لطف خدا را ببینید که مادر وزیر دربار شاه، چنین کاری می کند! در هر حال با پیدا شدن قبر مرحوم آقا کارهای بعدی را انجام دادیم. *درباره دوران تبعید شهید مدرس،از چه کسانی نقل قول های متقنی شنیدید؟ از دو پاسبان نگهبان مرحوم آقا، رئیس زندان ایشان و دو نفر خبرچین ایشان که مرحوم آقا با هر دو کار می کرد و هر دو هم سرانجام روحانی شدند! حرف هایی که سیاستمدارها و کسانی که در این زمینه با مرحوم آقا سر و کار داشتند، نوعی است، حرف های مردم عادی که از روی علاقه، شور و احساسات در باره ایشان حرف می زنند نوع دیگری و گروه سومی هم هستند که مرحوم آقا به آنها کمک کرده و تربیت و پرورش آنها به عهده ایشان بوده است. از هر سه طیف حرف هایی را در باره آقا شنیده ام، از جمله از مرحوم آقای راشد یا مرحوم آقای مردوخ، روحانی اهل سنت که بسیار مرد روشن بین، متفکر و نواندیشی بود و معتقد بود: بعد از ائمه اطهار(ع)، مردی مثل مدرس نداشته ایم! مرحوم آقای راشد هم خیلی به مدرس علاقه داشت و می گفت: «ما تصور می کردیم اگر مدرس را که این همه طرفدار دارد بگیرند و زندانی کنند، تهران به هم می ریزد! وقتی این طور نشد تازه متوجه شدیم چطور بود که موسی بن جعفر(ع) فرزند پیامبر(ص) را گرفتند و هفت سال زندانی کردند و صدا از کسی در نیامد!» تقی زاده هم در باره مرحوم آقا حرف های جالبی به من زد. *چطور؟ او را در کجا دیدید؟ در کتابخانه مجلس. مرا که شناخت سلام و علیک گرمی کرد و خیلی خوشحال شد. به او گفتم: «شما همیشه در مقابل مدرس می ایستادید، نظرتان در باره او چیست؟» او جواب داد: «اشتباه نکن! من در مقابل مدرس نایستادم. عقاید سیاسی ما با هم فرق داشت، اما هیچ کس دشمن مدرس نبود. همه مدرس را دوست داشتند. بسیار مرد بزرگی بود. ما تهور و شجاعت او را نداشتیم که به رضاخان بگوییم داری اشتباه می کنی و مملکت را از بین می بری. مدرس حرفش را می زد، ولی ما جرئت نداشتیم حرف بزنیم .»امثال تقی زاده از همان ابتدا می دانستند مدرس کیست، اما دست نشانده بودند! همه اینها می دانستند مدرس از نظر سیاست، دینداری، هوش و نبوغ انسان منحصر به فردی است. در هر حال بنده تا نفس دارم در باره مدرس تحقیق خواهم کرد و خواهم نوشت، زیرا هنوز هم ابعاد زیادی از شخصیت ایشان ناگفته باقی مانده است، از جمله جنبه عرفانی ایشان. مرحوم آقا استاد عارفی داشتند که در هیچ جا نامی از او نبرده و شرح حالی ننوشته است، در حالی که از تمام اساتیدش با ذکر جزئیات نام می برد و شرح حالشان را می آورد. جریان مدرس پژوهشی پس از انقلاب تا مدتی گرم بود و در مسیر صحیح حرکت می کرد، اما متأسفانه بعداً تبدیل به کاسبی و از مسیر درست منحرف شد! امیدوارم به هر حال پژوهش در باره چهره های تاریخی تأثیرگذار شیوه، مسیر و انسجام درستی پیدا کند، چون به قول خود مرحوم آقا در دوران تشکیل دولت در تبعید در کرمانشاه که خطاب به جوانان گفته بودند: «شما جوانانی که از تهران آمده اید، ما را ببینید. ما در به در شده ایم و داریم می رویم. حواستان جمع باشد. تاریخ را بخوانید که برای آینده تان عبرت باشد. مبادا از تاریخ بگذرید. تاریخ است که این ملت را زنده نگه می دارد.» باید با دقت به تاریخ پرداخت و از آن عبرت گرفت تا اشتباهات گذشته تکرار نشوند.
دوشنبه ، ۹آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شهیدنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]