واضح آرشیو وب فارسی:عصر بانک: نوش آفرین انصاری می گوید: در سفری که جبارباغچه بان از تبریز به تهران می رفت، انگشتان پایش یخ می زند و بریده می شود اما او از پای نمی نشیند. این نشان دهنده شخصیت بسیار قوی اوست.عصر بانک ؛میرزا جبار عسگرزاده، معروف به جبار باغچه بان، اولین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران است. او از سال ۱۳۰۷ با وجود دشواری های وسیع چاپ و کلیشه، چاپ کتاب های ویژه کودکان را با نقاشی هایی که خود می کشید، آغاز کرد. شورای جهانی کتاب کودک کتاب «بابا برفی» (انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) را به عنوان بهترین کتاب کودک انتخاب کرد. علاوه بر این باغچه بان، موسس نخستین مدرسه ناشنوایان و اولین کودکستان در ایران است. به مناسبت چهل و نهمین سالگرد درگذشت جبار باغچه بان با نوش آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک، درباره نقش او در هموار کردن راه ادبیات مدرن کودک و نوجوان به صحبت نشسته ایم. جبار باغچه بان چه نقشی در ادبیات کودک و نوجوان داشت؟ مرحوم باغچه بان از بنیان گذاران ادبیات کودک و نوجوان است. هم در زمینه نظم و هم در زمینه نثر، آثاری از او به جا مانده است. آنچه مهم است این است که او «کودک» و «کودکی» را به رسمیت شناخت. بحث توجه به کودکستان و دوران پیش از دبستان، بحث مهمی است که جبار باغچه بان به آن توجه ویژه ای داشته است. توجه مرحوم باغچه بان به زبان فارسی، در حالی که ترک زبان است، از نکات مهمی است که نباید از نظر دور داشت. زنده یاد باغچه بان شخصیت چند وجهی و چندگانه داشت، از یک سو به عنوان یک معلم شخصیتی تاثیرگذار به شمار می آمد. از سوی دیگر سواد و سوادآموزی در اندیشه باغچه بان جایگاه ویژه ای داشت. از سوی دیگر او بنیان گذار آموزش ناشنوایان بود. «روشنگر تاریکی» کتابی درباره زندگی جبار باغچه بان است که نشر چیستا این کتاب را منتشر کرده است. مهم است که نسل جوان این کتاب را بخوانند. شنیده ام این کتاب نایاب است، امیدوارم این کتاب تجدید چاپ شود و در اختیار عموم قرار بگیرد. از ده جلد کتاب «تاریخ ادبیات کودکان در ایران» هم یک جلد اختصاصا به جبار باغچه بان و خدمات این مرد بزرگ پرداخته است. گفته می شود که همیشه در کنارمردان بزرگ و موفق، یک زن موفق است، این در مورد جبار باغچه بان هم صدق می کند. همسر جبار باغچه بان (صفیه میربابایی) نقش مهمی در زندگی او داشته است. به نظر شما نقش جبار باغچه بان در وارد کردن مدرنیته به ادبیات کودک و نوجوان، تا چد حد حایز اهمیت است؟ او بنیان گذار این ادبیات بود و راه را برای نویسندگان و شاعران و تصویرگران و کارشناسان ادبیات کودکان و نوجوانان باز کرد.زنده یاد باغچه بان یک اندیشه را خلق کرد و نقش بسیار مهمی ایفا کرد. جبار باغچه بان شخصیتی پیشرو در زمانه اش به شمار می رفت. ایده هایی مثل تاسیس مدرسه ناشنوایان، تصویرگری کتاب کودک، ادبیات مدرن کودک و نوجوان.. به نظر شما چرا افق نگاه او فراتر از هم نسلانش بود؟ به هر حال بسترهای تاریخی قهرمان پدید می آورند. او انسانی بسیار کوشا، قوی، مقاوم و مطمئن بود. در سفری که جبارباغچه بان از تبریز به تهران می رفت، انگشتان پایش یخ می زند و بعدها انگشتانش را قطع می کنند، اما او از پای نمی نشیند. این نشان دهنده شخصیت بسیار قوی اوست. از طرفی زنده یاد باغچه بان از طریق ترکیه با غرب و تحولات روز آشنا می شود. او متولد ایروان است و بعدها با خانواده اش به ایران مهاجرت می کند. او از پیشرفت های روسیه و ترکیه مطلع بود و به پیگیری این روند ها علاقه مند بود و از طرفی انسان بسیار پرانگیزه ایی بود. کسی نمی داند شاید هم قصه یک مادربزرگ باعث شده تا فردی کوله بار زندگی اش را چنین ببندد. «شورای کتاب کودک» برنامه خاصی برای بزرگداشت مرحوم باغچه بان و زنده نگه داشتن میراث و آثار او داشته است؟ برنامه خاصی نداشته ایم. شورای کتاب کودک در واقع یک موسسه پژوهشی است و یک کتابخانه تحقیقاتی دارد که آثار مرحوم باغچه بان هم در این کتابخانه موجود است. نقش عمده تر در این زمینه را «موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان» به عهده دارد. این موسسه، همان مجموعه ده جلدی«تاریخ ادبیات کودکان» را گردآوری کرده است و سایتی به اسم ایرانک دارند که پاسخگوی نیازهای پژوهشگران هستند. به نظر من کتابخانه ملی باید در زمینه بزرگداشت جبار باغچه بان نقش فعالی به عهده بگیرد. شایسته است که تالاری به نام زنده یاد باغچه بان تاسیس شود و دستیابی به اسکن آثار او در کتابخانه ملی فراهم شود و به نقش جبار باغچه بان در ادبیات کودک توجه ویژه شود. مرحوم باغچه بان علاوه بر آثار ارزشمندی که به جا گذاشتند فرزندانی تربیت کردند که عشق به سرزمین، نهاد کودکی و زبان فارسی را به جان پرورده اند. مرحوم ثمین باغچه بان، ثمینه و پروانه باغچه بان، فرزندان خلف جبار باغچه بان هستند. من سالها با پروانه باغچه بان که در آمریکا زندگی می کند، در ارتباطم و با هم مکاتباتی داریم. محال است که ایشان در نامه هایش به دماوند، زبان فارسی و کوچه های ایران اشاره نکند. /خبرآنلاین
پنجشنبه ، ۵آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر بانک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]