15 خرداد رخدادي که تبديل به تاريخ شد(3)

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

15 خرداد رخدادي که تبديل به تاريخ شد(3) قيام 15 خرداد از ديد استکبار جهاني شاه در کتاب انقلاب سفيد مدعي مي شود که رهبر 15 خرداد «ارتباط مرموزي با حزب توده داشته و آنها بودند که مقام او را به عرش رسانيدند»! در صورتي که حزب توده و ارباب آن (شوروي) از نهضت اسلامي امام خميني سخت وحشت کردند و آن را سد بزرگي در مقابل پيشرفت آرمان هاي حزبي ديدند، از اين رو، با تمام قوا عليه 15 خرداد دست به تبليغ زدند و همانند جهانخواران غربي پشت سر شاه قرار گرفته و گفته هاي او را تکرار کرده و تا آنجا که توانستند نهضت اسلامي ملت ايران و رهبر آن را مورد تاخت و تاز قرار دادند! راديو مسکو شب 16 خرداد، نهضت 15 خرداد را چنين مورد ارزيابي قرار داد: عناصر ارتجاعي ايران که از اصلاحات اين کشور مخصوصا اصلاحات ارضي ناراضي هستند و افزايش حقوق اجتماعي و توسعه ي آزادي زنان ايران را باب ميل خود نمي بينند، امروز در تهران، قم و مشهد تظاهرات خياباني بر پا کردند. آشوب که به وسيله ي عده اي ايجاد شد، به قصد ضديت با اصلاحاتي بود که از طرف حکومت ايران در دست اجرا است و يا برنامه هاي آنها در دست تهيه است. رهبران بلوا و محرکين اصلي آن برخي از رهبران مذهبي بودند و عناصر ارتجاعي، بازار را به آتش کشيدند، چند مغازه را مورد حمله قرار داده و غارت کردند، اتومبيل ها و اتوبوس ها را در هم شکستند و به چند اداره ي دولتي نيز حمله ور شدند . راديو مسکو در اين ارزيابي جز تکرار اتهامات راديو سلطنتي ايران چيزي نمي گويد و با به کارگيري کلمه ي «ارتجاع» «مخالف اصلاحات» و ديگر الفاظ رسمي و حرفه اي جنبش آزادي خواهي ملت مسلمان ايران را مورد تهاجم قرار مي دهد. راديو پيک ايران در همين شب به پيروي از ارباب خود همان گفته هاي راديو ايران را در مورد امام خميني و قيام 15 خرداد تکرار کرد و امام را «مرتجع» مي خواند! پشتيباني دولت شوروي از شاه و تاخت و تاز او به نهضت 15 خرداد تنها به سطح راديو محدود نبود، بکه روزنامه هاي شوروي نيز يکي پس از ديگري به ياري شاه شتافتند و به سهم خود از حمله و دشنام به قهرمانان 15 خرداد و رهبر آنان خودداري نورزيدند. روزنامه ي «ايزوستيا» ارگان دولت شوروي در 17 خرداد 42 (7 ژوئن) مي نويسد: ... در تهران و مشهد و قم و ري به تحريک عده اي از روحانيون مرتجع مسلمان آشوب و بلوايي بر پا شد. آشوب طلبان براي مبارزه عليه اصلاحات ارضي دولت از ايام سوگواري مرسومي... استفاده نموده و عده اي از جوانان متعصب عقب افتاده چند مغازه را و چند اتومبيل را واژگون کردند. و بالاخره مجله ي هفتگي عصر جديد- چاپ مسکو – در تاريخ 19 ژوئن 1963 (29 خرداد 1342 ) زير عنوان «توطئه ي مرتجعين ايران» مي نويسد: هر سال در ماه مقدس محرم يک فستيوال مذهبي به يادبود شهادت امام حسين در ايران اجرا مي گردد. مؤمنين در حالي که لباس عزا به تن دارند در مساجد تجمع کرده، دسته جمعي حرکت مي نمايند. اين مراسم امسال نيز به همان وضع هميشگي انجام گرفت. در پنجم ژوئن که تاريخ رسمي خاتمه ي اين مراسم بود، جمعيت عظيمي در ميدان نزديک بازار تجمع کرده و در حالي که چاقو و چوب به دست گرفته بودند وشعارهاي ضد دولتي مي دادند به طرف وزارت کشور به حرکت در آمدند. وقتي که جمعيت نزديک وزارت کشور رسيد، پليس چندين تير اخطار به سوي هوا شليک کرد ولي جمعيت متفرق نگرديدند و شروع به خراب کردن ساختمان و شکستن درها و پنجره هاي آن نمودند. لذا پليس شروع به تير اندازي کرد و جمعيت در حالي که کشته ها و زخمي ها را به جا گذاشته بودند متفرق گرديدند . اغتشاشات در محلات ديگر پايتخت نيز به وقوع پيوست. ... جمعيت به پليس حمله نموده و ماشينهاي پليس را واژگون و آتش زدند. در چند ناحيه ي شهر آتش سوزي رخ داد. دولت از ارتش مدد خواست و حکومت نظامي اعلام کرد و زره پوش ها براي محافظت مراکز عمده ي شهر، مقرشاه و نخست وزيري مستقر شدند... تظاهرات ضد حکومتي همچنان در شهرهاي مشهد، تبريز، شيراز، قم و ري به وقوع پيوست... سخنگويان رسمي مي گويند که تمام اي اغتشاشات خود به خود به وجود نيامده، بلکه نتيجه ي توطئه ي رهبران مرتجع و آخوندهاي مسلمان بوده است . سي تن از ملاهاي تراز اول دستگير شده و در ميان آنها نام آيت الله خميني... ديده مي شود... آخوندها قدرت فراواني در ميان طرفداران فرقه ي شيعه دارند و به دلايل تاريخي، تعصب مذهبي در ميان شيعيان هنوز خيلي قوي بوده و در ماه محرم اين تعصب به حداکثر شدت خود مي رسد. خميني و طرفدارانش از اين تعصب مردم بهره برداري کردند و علناً عليه دولت به توطئه هايي دست زدند. آنها ادعا کردند که دولت قصد بر انداختن قوانين اسلام را دارد. آنها از تعصب مذهبي مردم سوء استفاده کرده آنها را اغفال کردند. آنها اصلاحات اجتماعي دولت و حقوق مشترک به بانوان را بهانه کرده، مردم را بر ضد دولت بر انگيختند. در اثر تبليغات آنها اشخاصي که از تعصب کور شده بودند به خيابان ها ريخته، به آشوب و بلوا دست زدند... ملاهاي مسلمان ايران صاحبان زمين فراواني هستند و ترس از دست دادن اين اراضي باعث مخالفت آنها با دولت شده است... با دلايل کافي مي توان تصور کرد که ملاها با تمام عناصر ارتجاعي مخصوصا فئودال ها در جريانات اخير همکاري داشته اند... اگر چه نظم در تهران و ساير شهرها بر قرار شده. ليکن وضع هنوز بحراني مي باشد. ملاهاي مرتجع هنوز تسليم نشده و به دسيسه هاي ضد دولتي خود و پخش اعلاميه ادامه مي دهند... اين همکاري و اتحاد نامقدس بر قدرت ها و استعمارگران راستي و چپي در حمله به نهضت امام خميني، نمايانگر عظمت سياسي و اجتماعي او و ميزان اهميت و اصالت نهضت اسلامي و اثرات ژرف و مثبت آن در ميان ملت مسلمان و زحمتکش ايران بود که به طور محسوس و چشمگيري منافع ابر قدرت ها و احزاب و سازمان هاي وابسته به آنها را در داخل به خطر مي انداخت. 2. آمريکا که موجوديت خود را در ايران در گرو اجراي « انقلاب سفيد» مي ديد و سر سختانه خواستار اجرا و پياده شدن آن بود، با قيام امام عليه اين رفرم استعماري و اسارت بار، همه چيز خود را در معرض خطر و نابودي انگاشت. از اين رو با تمام نيرو و امکانات عليه امام خميني و نهضت ضد استعماري او بسيج شد. کمونيست ها نيز که با آغاز نهضت اسلامي ايران به رهبري امام ديگر نمي توانستند در ميان طبقات محروم و رنجديده ي اجتماع نفوذ کرده، آنان را به اسم آزادي در جهت منافع شوروي قرار دهند، سخت احساس خطر کردند و امام خميني و نهضت او را عليه خود و منافع خويش پنداشتند و خو د را ناچار مي ديدند که با امپرياليسم غرب و رژيم دست نشانده ي آن در ايران، همصدا و براي سرکوبي نهضت با آنان همکاري نزديک و همه جانبه اي داشته باشند. چنانکه با امپرياليسم انگليس و رژيم دست نشانده ي رضا خان قلدر درسرکوبي جنبش اسلامي جنگل همکاري همه جانبه اي داشتند. علي رغم تلاش بي امان استعمارگران شرق و غرب در آلوده ساختن چهره ي انقلابي قيام 15 خرداد و سيل تهمت به قهرمانان آن رخداد تاريخي، حقايق در زير پرده پوشيده نماند و بسياري از واقعيت ها از لا به لاي قلم نويسندگان غربي که مي کوشيدند قيام ملت ايران در 15 خرداد را ارتجاعي، غير ملي و آنارشيستي وانمود سازند، بروز کرد و شاه و حاميان غربي و شرقي او را بيش از پيش رسوا کرد؛ و از آنجا که درج همه ي مقاله ها و نوشته هاي روزنامه هاي غربي در باره ي 15 خرداد و بررسي و تفسير آن نياز به کتابي جداگانه دارد و از مجال اين نگارش بيرون است، به آوردن ترجمه ي برخي از نوشته هاي مطبوعات خارجي اکتفا مي گردد. روزنامه ي الاهرام- چاپ قاهره – در تاريخ پنجشنبه 16 خرداد 42 زير عنوان: « تهران شعله ور گرديده و اهالي آن با صداي بلند، بر اندازي نظام حاکم و قطع رابطه با اسرائيل را مي خواهند» نگاشت: ديروز تهران از آتش خشم مردم شعله ور شد و زبانه هاي آتش به شهرهاي ديگر کشيد. نيروي نظامي و ارتش شاه با تانک و توپ و زره پوش به خيابان ها آمده و صدها نفر از تظاهرات کنندگان کشته و زخمي شدند. نيروي نظامي که به مسلسل سنگين مجهز مي باشد. کاخ شاه را احاطه کرده و راه هايي را که به کاخ منتهي مي شود، بسته است. تظاهرات قهر آميز مردم – که ناظران سياسي آن را شديدترين تظاهرات ضد شاه پس از سقوط دولت دکتر مصدق در سال 1953 مي خوانند – وقتي آغاز شد که زعيم ديني، آقاي روح الله خميني و ياوران او دستگير شدند که موجب شد تظاهرات به يک انقلاب کاخ بر انداز تبديل شود. تظاهرات کنندگان و هيئت هاي ديني که به مناسبت ماه محرم سياهپوشند، با شعار مرگ بر شاه به اداره ي انتشارات و راديو هجوم کردند و کوشيدند آن را اشغال کنند و نيز به ساختمان هاي وزارت دارايي، وزارت خارجه و اداره ي روزنامه ي اطلاعات که وابسته به شاه مي باشد، حمله کردند و آن را به آتش کشيدند و ماشين هاي ارتشي را سنگ باران کرده ، يک جيپ ارتش را چس از واژگون ساختن آتش زدند. پليس با مسلسل و گاز اشک آور به تظاهرات کنندگان يورش برد و عده اي را کشته و زخمي ساخت. بنا به اظهار شاهدان عيني در همان ساعات اول تظاهرات صدها نفر کشته شدند؛ و دامنه ي انقلاب به مشهد که در شمال شرقي ايران قرار دارد نيز کشيده شد و يکي از افراد پليس در اين شهر به قتل رسيد و نيز در شهر مقدس قم، انقلاب مردمي به وقوع پيوست. همين روزنامه در روز 17 خرداد 42 زير عنوان « آتش در تمام شهرهاي ايران شعله ور شده است» چنين مي نويسد: انقلابي مردمي سراسر ايران را فراگرفته است و تلاش بي امان ارتش که تانک و زره پوش مسلح است، در سر کوب انقلاب به جايي نرسيده است. نيروهاي انتظامي تهران را در اشغال خود دارند ولي توده هاي مردم توانستند حلقه ي محاصره پليس را شکسته، براي چندمين بار به منظور اشغال ساختمان اداري انتشارات و راديو کوشش به عمل آوردند. ارتش با تجهيزات بيشتري به حفاظت از کاخ شاه پرداخته و شاه همراه خانواده ي سلطنتي کاخ را ترک گفته و به کاخ سعدآباد که در خارج تهران قرار دارد گريخته است. بنابر نوشته ي روزنامه ي اطلاعات، شاه شخصاً رهبري سرکوب انقلاب مردمي را بر عهده دارد و علي رغم حکومت نظامي و منبع رفت و آمد از طرف دولت، دانشجويان دانشگاه ها نيز به انقلابيون پيوستند و آزادي زعماي ديني خود را مي خواهند و بالاي درب ورودي دانشکده ي صنعتي پلاکي بالا برده اند که «مرگ بر شاه خون آشام» دامنه ي انقلاب به شيراز نيز کشيده شده و در آن شهر چند پاسبان و يک افسر پليس به شدت زخمي شده اند. آتش انقلاب در شيراز وقتي زبانه کشيد که 6 تن از علماي بر جسته و زعيم آنان، روح الله خميني بازداشت شدند. در تهران نيز تظاهرات قهر آميز و کشت و کشتار ادامه دارد و قبرستان در محاصره ي پليس است تا تعداد کشته ها که در آنجا به خاک سپرده مي شوند از نظرها پوشيده بماند. از تعداد کشته شدگان آمار صحيحي در دست نيست. خبر گذاري آسوشيتدپرس از نيويورک گزارش داد که ده ها نفر از دانشجويان ايراني در برابر سازمان ملل متحد دست به تظاهرات زدند و پلاکارتي حمل مي کردند که روي آن نوشته بود «ما انتخابات آزاد مي خواهيم»، «ما مي خواهيم که حقوق بشر در ايران رعايت گردد»، «مرگ بر شاه»، دانشجويان ضمن اعلاميه اي که در آنجا پخش کردند ياد آور شده اند که انقلابيون ايران با اصلاحات مخالف نيستند، با تأمين حقوق زنان نيز مخالفتي ندارند و نيز با مبارزه با بي سوادي مخالفت نمي کنند، بلکه با شاه مخالف هستند که از طرف آمريکا حمايت مي شود. گوينده ي رسمي دولت ايران زعيم ديني، روح الله خميني و ديگر علماي دين را متهم کرد که با اصلاحات ارضي شاه مخالفند... مجله ي هفتگي «ابسرواتور عرب» در شماره ي هفدهم خود در ژوئن 1963 (خرداد 1342 ) مقاله اي را به تظاهرات خونين 15 خرداد اختصاص داده و تحت عنوان «نيرنگ بزرگ» مي نويسد: موج تازه اي از اغتشاشات ايران را فراگرفته است. در اوايل اين ماه چنين هزار نفر از طرفداران رهبر مذهبي آيت الله خميني دست به تظاهراتي عليه حکومت ديکتاتوري زدند. تظاهرات کنندگان خواستار آزادي زندانيان... و همچنين قطع روابط سياسي با اسرائيل بودند. دولت ايران چندين سال است که (دو فاکتو) دولت اسرائيل را به رسميت شناخته است واين شناسايي باعث قطع روابط سياسي جمهوري متحده ي عرب و ايران شد. همين مجله سپس اضافه کرد: هر چند که شاه در هر لحظه اعلام مي کند که اکثريت ملت پشت سر او هستند، مع ذلک ديگر از وضع خويش در برابر جنبش نيروهاي انقلابي در تهران مطمئن نيست... گرچه دسته هاي نظامي اغتشاشات ضد دولتي را سر کوب کردند، ولي اين امر نتوانست مانع بشود که رهبران مذهبي در ضمن پخش تراکت هايي مردم را عليه رژيم شاه به جهاد دعوت کنند. اين تراکت ها کليه ي مسلمانان صميمي را دعوت به جهاد عليه حکومتي که راه حقيقي اسلام را پيروي نمي کند، مي کردند. همين تراکت ها اضافه مي کنند که دولت نمي تواند قانوني باشد. بنابراين ايمان مذهبي به ما اين حق را مي دهد و اين وظيفه را به دوش ما گذاشته است که با دولت مبارزه کنيم. ابسرواتور عرب سپس مي نويسد: اغتشاشات محرم از طرف دولت ايران به موجي از تعصب مذهبي نسبت داده شده است. علم اظهار داشته است که رهبران مذهبي و شيعه هاي متعصب قصد داشته اند که عليه رفرم هاي پيشنهادي شاه سابوتاژ کنند... ولي دانشجويان ايراني در ايالات متحده ي آمريکا اظهار داشتند که... اين اغتشاشات نتيجه ي محض و روشن احساسات ضد شاه و عدم رضايت عمومي توده ي مردم است، چه شيعه و چه سني. علاوه بر اين نشان دهنده ي اين اعتقاد است که حکومت در برنامه ي اصلاحات خود صادق نيست. خبرنگار (U.PI) که خود شاهد قسمتي از جريانات بوده اين طور گزارش مي دهد: تظاهرات کنندگان با مشت هايي گره کرده و فريادهاي رعد آسا وارد خيابان هاي اطراف بازار شدند و با قواي ارتشي مواجه گشتند. قواي مسلح به طرف جمعيت تير اندازي مي کرد ولي مردم همچنان پيش مي رفتند. من شخصاً ناظر پيشروي شجاعانه ي تظاهرات کنندگان به سوي رگبار گلوله بودم. ايمان مردم به حدي قوي بود که سينه ي خود را سپر گلوله مي کردند و به پيروزي و موفقيت اطمينان داشتند. ولي نظاميان با تانک هاي سنگين و مسلسل هاي ساخت آمريکا بيکار ننشسته بودند. من خود شاهد بودم که سربازان با خونسردي هر چه تمامتر مردم را هدف گلوله قرار داده، درو مي کردند. يکي از تظاهرات کنندگان در مقابل من به زمين افتاد و جان سپرد. و خم شدم جوان ديگري در برابر من غلتي زد و بر زمين افتاد و به دنبال خود نواري از خون به جاي گذاشت. رهگذران جرأت و فرصت کمک به زخمي شدگان را نداشتند ولي هنگامي که آتش خاموش شد و دود و آتش بر طرف گرديد، اجساد کشتگان ظاهر گشت و آنگاه بازاريان به سراغ ياران شهيد خود آمده ، با روزنامه اجساد آنها را پوشاندند... به اطراف خود نگاه مي کردم، قلب تهران به صبح بعد از طوفان شبيه است. هر چيزي قطعه قطعه و ويران شده، تمام ادارات دولتي تعطيل و شهر مانند يک قطعه ي نظامي تسخير شده است. فجيع ترين وضعي است که در دوران بيست ساله ي گذشته ديده ام. آتش و خرابي، بازار و ادارات دولتي و مغازه هاي فراواني را فرا گرفته. دود سياه به آسمان بلند است. غرش ماشين هاي آتش نشاني از هر گوشه اي به گوش مي رسد ولي هنوز شعله ي آتش به آسمان زبانه مي کشد... (1) روزنامه ي لوموند زير عنوان « تظاهرات در تهران، قدرت شاه را متزلزل کرده است »، چنين مي نويسد: دستگيري خميني اول ماه ژوئن براي مسلمانان شيعه ي ايران ماه عزا مي باشد که شهادت حسين سومين پيشواي اسلام – را يادآوري مي کند. امسال ماه عزاي شيعيان از شور و هيجان ويژه اي بر خوردار است. پرچم هاي سياه تمام شهر را در بر گرفته است، بازار در همه جا به ويژه در محله هاي جنوب که از همه فقيرتر و از همه سنتي تر است، به کلي بسته است. هزاران نفر در خيابان ها و در زير گنبدهاي بازار سينه مي زنند. يک انرژي زيادي در اين فعاليت ديده مي شود. روز سوم ژوئن آقاي خميني در مسجد بزرگ قم- شهر مقدس ايران- يک سخنراني شديدا قهر آميز عليه شاه ايراد مي کند و او را به قاتلين حسين تشبيه مي نمايد. پليس مداخله کرده، وحشيانه حرف خميني را قطع مي کند، قهر و خشم بالا مي گيرد، خميني از مردم مسلمان مي خواهد که مأموران شاه را خفه کنند. مردم به حرکت در مي آيند، پليس عقب نشيني مي نمايد ولي صبح فردا مأموران درب خانه ي خميني را به صدا در آوردند. مي خواهند به زور وارد خانه شوند. پسر ايشان جلو ورود آنان را مي گيرد. مأموران شاه او را به قتل مي رسانند و خميني را بدون هيچ مجوز اداري دستگير مي کنند. خميني ساعت 4 دستگير مي شود و درساعت 5/6 تظاهرات کنندگان در تهران و تبريز، شيراز و مشهد به راه مي افتند. در اين تظاهرات به هر پرچم عزاي حسين شهيد، عکسي از خميني زده شده بود و نيز بيرق هايي ديده مي شد که روي آن نوشته بود «زنده باد مصدق». اگر از مردم مي پرسيدي اين دو شعار چه معني دارد مي گفتند: خميني امام ماست و مصدق رئيس ماست. تجار بازار در اين تظاهرات شرکت داشتند. از اين که بعضي از تجار و ملاها وابسته به مالکين زمين مي باشند، حتمي است ولي به نظر مي رسد که خميني در اين دسته نباشد؛ ولي اين حقيقت را نيز نمي توان ناديده گرفت که توده ي مردم جنوب شهر، بيکاران، پيشه وران و... در خط واحدي در اين تظاهرات شرکت دارند. شکاف بين رژيم سلطه و توده روز به روز عميق تر مي شود. ملاهاي در زندان به سر مي برند و طرفداراي توده با آنهاست. جبهه ي ملي و مخالفين چپ که خود را از حوادث کنار نگه داشته اند، برنامه ي معين ندارند و به نظر مي رسد بيشتر از گذشته ايزوله شده باشند. دانشجويان دست به يک حرکت انقلابي زده اند ولي مخالفت آنها تا کنون از محدوده ي دانشگاه تجاوز نمي کند. کارگران در تهران به شدت و گرمي استقامت مي ورزند ولي سازمان مرتبي ندارند. (2) تهران- 6 ژوئن (آژانس فرانس پرس، آسوشيتدپرس، رويتر) از ساعت 5 صبح که مقررات منع عبور و مرور به اجرا گذاشته شد. تهران سومين روز شورش و عصيان خويش را آغاز کرد. اين شورش نسبت به روزهاي پيش خفيف تر بود. قواي نظامي با اشغال مرکز شهر و محاصره ي بازار، شورش کنندگان را وادار به تفرق مي کردند. جمعي از تظاهرات کنندگان که از بازار به راه افتاده بودند يکبار ديگر کوشيدند ساختمان فرستنده ي راديو را تصرف کنند ولي موفق نشدند. در داخل دانشگاه گروه هاي دانشجو عليه حکومت تظاهرات مي کردند. نيروهاي نظامي دانشگاه را در محاصره داشتند ولي هنوز درصدد بر نيامده بودند که دستور وزارت فرهنگ را درباره ي تعطيل دانشگاه به اجرا گذارند. تق و لق بودن کار اتوبوسراني مانع از آن شد که بسياري از مأموران دولتي بتوانند به سر کار خود بروند... کاخ شاه، کاخ نخست وزيري و قبرستان شهر که قربانيان تظاهرات چهارشنبه (15 خرداد) در آن به خاک سپرده مي شوند، در محاصره ي قواي نظامي است. قبرستان را بدين جهت محاصره کرده اند که مانع تظاهرات شديد خانواده هاي قربانيان گردند. 23 تانک به مراقبت گمارده شدند، 23 تانک سنگين آمريکايي در برابر اداره ي شهرباني و وزارت خارجه آماده ي عمليات هستند. تانک هاي ديگري نيز همراه با 6 جيپ مسلح به مسلسل، اداره ي پست و تلگراف را مي پايند و سربازان به طور مدام انگشتانشان روي ماشه آماده ي فشردن است. ... شاه و ملکه فرح به همراه دو فرزندشان چهارشنبه (15 خرداد) که اوج شورش بود، تهران را به قصد کاخ سعد آباد ترک گفتند... وزارت دادگستري تعداد کشته شدگان را 74 نفر شمرده که 60 تن آن در تهران و 12 تن در قم بوده است؛ اما به نظر مي رسد که شماره ي قربانيان خيلي بيش از اين باشد. حکومت به خبرهايي که در تعداد کشته شدگان يک هزار تن شمرده شده است، اعتراض کرد. بيمارستان هاي تهران وسيله ي نظاميان محاصره شده است و به کسي اجازه ي ورود داده نمي شود. بيمارستان ها از دادن هر گونه اطلاعي در باره ي تعداد زخمي ها و کشته ها امتناء مي ورزند. دخالت مصر؟ براي نخستين بار پس از ده سال، پايتخت تحت حکومت نظامي قرار گرفته است... در همان حال که در شهر حکومت نظامي بر پاست وضع مبهم است. ژنرال پاکروان رئيس سازمان امنيت در يک محاصبه ي مطبوعاتي اظهار داشت که توطئه اي براي واژگون کردن رژيم در کار بوده است. وي تأييد کرد که در سپيده دم چهارشنبه (15 خرداد) آيت الله خميني را در قم، آيت الله قمي را در مشهد و حدود 30 تن ديگر از علما را توقيف کرده اند. ولي اعلام کرد که اين اشخاص که به اتهام توطئه عليه امنيت کشور محاکمه خواهند شد. مدارک درباره ي همدستي اينان با توطئه گران خارجي به دست آمده است. وي گفت وجوهي وسيله ي مصر در اختيار رؤساي مذهبي قرار گرفته است تا در داخل کشور ايجاد اغتشاش نمايند و با اين اغتشاش ها سياست اصلاحات اجتماعي را که شاه اتخاذ کرده است، ناکام گردانند. ژنرال پاکروان به علاوه تصريح کرد که جبهه ي ملي در اين حرکت شرکت نداشته است و تنها تعداد کمي از دانشجويان در تظاهرات شرکت کرده اند. هدف آيت الله خميني، رئيس توطئه گران با همدستي علماي خارجي اين است که مي خواهد خود را مرجع شيعيان گرداند. تدابير غلاظ و شداد درباره ي نظم و امنيت جلسه ي هيأت وزيران که صر روز چهارشنبه منعقد گرديد، از ساعت 10 تا 5 صبح مقررات منع عبور و مرور را تصويب کرد. ژنرال نصيري بلافاصله دستور زير را صادر کرد: هر گونه اجتماع از ساعت 8 به بعد ممنوع است و مأموران فرمانداري نظامي دستور دارند به دنبال اولين اخطار شليک کنند. هر کس عليه نظام عمومي فعاليت کند در معرض مجازات اعدام قرار دارد و مأموران فرمانداري نظامي حق بازپرسي و توقيف هر مظنوني را دارند . پنج شنبه صبح (16 خرداد) شديد ترين شورش ها در شيراز به وقوع پيوسته است. تظاهرات کنندگان – علما و مبارزيني که پيراهن سياه در بر کرده اند به دنبال آنان مي باشند- به شکستن مغازه ها و آتش زدن وسايط نقليه پرداختند. آنها تقاضاي آزادي رؤساي مذهبي را مي کردند. (3) روزنامه ي « دي دولت» زير عنوان « تظاهرات کنندگان خواهان سقوط شاه شده اند» آورده است: تهران، 6 ژوئن نا آرامي ها در ايران هنوز ادامه دارد. صبح پنجشنبه (16 خرداد) تظاهرات کنندگان متعصب در شهر جنوبي ايران (شيراز) خواستار سقوط شاه شدند. آنها مغازه ها را به هم ريخته، وسايل نقليه را به آتش کشيدند. در اغتشاشاتي که 3 روز است به طول انجاميده است، طبق اظهار علم نخست وزير کشور 26 نفر کشته، 60 نفر زخمي شده اند. در تهران چتر بازان تربيت شده ي جنگي به جستجو و تعقيب گردانندگان اغتشاشات پرداختند. در محلات مختلف شهر تظاهراتي به وجود آمد که به وسيله ي نيروي انتظامي فوراً در هم کوبيده شد. فرمانده ي کل ارتش ايران بعد از شنيدن خبر تظاهرات درشيراز فوراً در اين شهر حکومت نظامي اعلام کرد. اين حالت از چهارشنبه (15 خرداد) در تهران حکم فرما مي باشد. تظاهرات کنندگان پلاکارت هايي در دست داشتند که روي آنها اين شعارها نوشته شده بود: «نابود باد رژيم کنوني»، «نابود باد دشمنان اسلام» ، « ما خواهان آزادي رهبر مذهبي خود هستيم»، «ما تا آخرين قطره ي خون در راه هدف مقدس خود به مبارزه ادامه خواهيم داد». «دي دولت» در شماره ي بالا در گزارش ديگري نوشته است: اغتشاشات در تهران فروکش مي کند. پليس و ارتش اوضاع را تحت کنترل دارند. تهران- 6 ژوئن. آشوب هاي شديد در پايتخت ايران در روز پنجشنبه فروکش کرده اند. کليه واحدهاي ارتش از مرکز شهر فراخوانده شدند، ولي در نزديکي کاخ تابستاني شاه تيراندازهايي ديده مي شد . صبح پنج شنبه (16خرداد) گروهي از مردم کوشيدند تا براي سومين بار ساختمان ايستگاه راديوي تهران را به تصرف خود در آورند. در تعقيب اين جريانات واحدهاي ارتش مرکز شهر را به محاصره ي خود در آوردند و تير هاي هوايي خالي کردند. از آن پس سربازان به سوي بازار که مرتب محل تجمع انقلابيون قرار دارد حرکت کردند... چتر بازان در تمام مدت صبح پنجشنبه محلات مختلف شهر را به جستجوي ظغيان گران، مورد هجوم قرار دادند. 25 تانک جنگنده بر گرد وزارت خارجه حلقه زده اند. کاخ سلطنتي توسط نيروهاي هوايي ارتش محافظت مي شود. شاه بر خلاف گزارش هاي سابق قبول نکرده که همراه با خانواده اش کاخ سلطنتي را ترک کند. او همراه ساير اعضاي دولت کليه ي اقدامات لازم را براي سرکوب شورش، رهبري مي کند. دانشگاه تهران صبح پنجشنبه بسته شد. دانشجويان اخلالگر به وسيله ي کماندوهاي پليس از هم پراکنده شدند ... کميسيون امنيتي درجلسه ي فوق العاده اي خواستار اقدامات شديد تري عليه تظاهرات بعدي شد. به پليس و ارتش فرمان داده شد هر کوششي را براي اخلالگري و ايجاد اغتشاش فورا در نطفه خفه کنند... (4) لوموند در گزارش ديگري آورده است: ... در تهران هنوز شهر به وسيله ي ارتش اشغال شده است و بازار و ديگر مناطق پر جمعيت جنوب را تحت نظر دارد. در داخل بازار و نيز در کنار مساجد سرباز مستقر شده است .تمام فعاليت هاي شهري اکنون فلج شده، مغازه ها بسته، در خيابان هاي اصلي حرکت وسايل نقليه قدغن است. در هنگام شب صداي تير اندازي و رگبار مسلسل شنيده مي شود. پي‌نوشت‌ها: 1. نقل از بولتن جبهه ي ملي: ش 3، جمعه 17 خرداد 1342 2. لوموند؛ چاپ فرانسه، شماره 5760، 1963/7/25. 3. لوموند؛چاپ فرانسه، شماره 5719، 1963/6/7 (17 خرداد 1342). 4. براي روشن شدن اين حقيقت که مطبوعات خارجي روي دريوزگي و وابستگي امپرياليسم، اخبار 15 خرداد را مستقيماً از دستگاه تبليغاتي ايران مي گرفته اند و به نفع رژيم مي نوشته اند، در گزارش بالا دقت نماييد. در اين گزارش با تيتر درشت اعلام شده که «اغتشاشات فروکش کرد، کليه ي واحدهاي ارتش از مرکز شهر فرا خوانده شدند»! ولي از آن جا که دروغگو کم حافظه مي شود، بعد از چند سطر آمده که: «مردم مي کوشيدند که براي سومين بار ساختمان ايستگاه راديويي تهران را به تصرف خود در آورند و به ارتش دستور شدت عمل داده شد». منبع: فصلنامه تخصصی 15 خرداد ش 3 ادامه دارد... /ج

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 538]