واضح آرشیو وب فارسی:اقتصاد دان: پول نفت کجا می رود؟ سهم ما از پول نفت چقدر است؟ ۰ تولید و صادرات نفت پس از تحریم ها به ترتیب از حدود ۴٫۵ میلیون و ۲٫۵ میلیون بشکه در روز به حدود ۳ و ۱ میلیون بشکه در روز رسیده است. اقتصاددان – پول نفت کجا می رود؟ سهم ما از پول نفت چقدر است؟ این ها سوالاتی است که شاید برای بسیاری از مردم هنوز هم مبهم باشد. بعد از اینکه در دو شماره قبل تصویری از میادین نفتی کشور ارائه کردیم و دریافتیم که بسیاری از میادین نفت و گاز کشور با کشورهای همسایه مشترک است و همچنان که دولت فعلی تلاش فراوان دارد باید برداشت از این میادین افزایش یابد. در شماره قبل یک گام جلوتر آمدیم و وضعیت تولید نفت و گاز و مصارف آن در کشور را بررسی کردیم و مسئله مهم برداشت صیانتی (استخراج نفت با حفظ فشار مخازن و استحصال حداکثری نفت) از منابع نفتی کشور را شرح و نشان دادیم که یکی از مصارف مهم گاز به جای فروش ارزان به پرمصرف ها و حتی صادرات ارزان قیمت باید تزریق به چاه های نفت باشد. در این شماره نیز یک گام دیگر با بشکه های طلای سیاه پیش می رویم و درمی یابیم که نفت و گاز را چه کسانی برایمان تولید می کنند و چه کسانی و با چه روش می فروشند؟ و نهایتا اینکه پول آن به کجا می رود؟ همزمان یک مسئله مهم که نحوه فروش نفت اس ت و به سرعت بابک زنجانی را به یادمان می آورد بررسی خواهیم کرد. نفت چگونه پول می شود؟ متولی تولید و فروش نفت در کشور شرکت ملی نفت است که زیرمجموعه وزارت نفت قرار می گیرد. این شرکت بزرگ نفتی جهان، بیش از ۱۰۰ میدان نفتی کشور را در اختیار شش شرکت تولیدی “شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب”،” شرکت نفت مناطق مرکزی ایران”، “شرکت نفت و گاز پارس”،” شرکت نفت فلات قاره ایران”، “شرکت نفت و گاز اروندان”و”شرکت نفت خزر” قرار می دهد تا طلای سیاه را از اعماق زمین استخراج کنند. سپس توسط یکی از مدیریت های خود به نام مدیریت امور بین الملل نفت را به فروش می رساند.البته در این مسیر کوتاه مسائل بسیاری در مورد نوع قراردادها برای واگذاری اکتشاف و استخراج مخازن نفت به سرمایه گذاران داخلی و خارجی، نحوه مالکیت، عملیات و نظارت بر استحصال نفت و . . . وجود دارد که فعلا به آن نمی پردازیم و مسئله مهم نحوه فروش نفت را بررسی می کنیم. مهم ترین مسئله آن است که نهادی به جز امور بین الملل شرکت ملی نفت نقشی در فروش نفت ندارد. در این شرایط انحصاری تحریم خرید نفت از این شرکت به معنی ممنوعیت صادرات نفت کل کشور است و در همین شرایط است که بابک زنجانی ها متولد می شوند. علاوه بر آن واگذاری فروش به بخش خصوصی از طریق بورس موجب شفافیت قیمت گذاری و کوتاه شدن دست رانت جویان می گردد. نکته مهم دیگر آن است که اکنون مهمترین بورس های انرژی جهان در کشورهای مصرف کننده نفت واقع هستند و کشورهای تولیدکننده از قدرت کمی برای قیمت گذاری برخوردارند.متاسفانه علی رغم تصویب طرح بورس نفت، گاز و پتروشیمی ایران در تیرماه ۱۳۸۴ توسط شورای بورس و تأکید بر آن در قوانین برنامه سوم و چهارم توسعه و نیز ابلاغ سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی مبنی بر ایجاد تنوع در روش های فروش نفت و گاز، همچنان این طرح به طور جدی به مرحله اجرا قدم نگذارده است.برخی مطالعات نشان می دهد از بین عوامل مختلف موثر در رونق نگرفتن بورس انرژی، افرادی هستند که از این شرایط، رانت دریافت می کنند. با توجه به اینکه یکی از رسالت های اصلی بازارهای بورس ایجاد شفافیت در فضای معاملات است، به نظر می رسد راه اندازی بورس نفت ایران برای اشخاصی که با انگیزه رانت جویی در این بازار فعالیت می کنند، مطلوب نباشد.لذا لازم است در راستای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی انحصار در فروش نفت از بین برود و بخش خصوصی از طریق سازوکارهای شفاف و با نظارت صحیح وارد این بخش شود تا هم قدرت کشور در بازار جهانی نفت افزایش یابد و هم از بازتولید زنجانی ها جلوگیری شده و دست رانت جویان هم از منابع مردم کوتاه شود و نهایتا سرمایه مردم از مسیری شفاف تبدیل به پول شود. پول نفت کجاها می رود؟ بعد از اینکه طلای سیاه توسط مدیریت امور بین الملل به دلار تبدیل شد، ۱۴٫۵ درصد به شرکت ملی نفت واگذار می شود تا صرف نگهداری میادین و تحقیق و توسعه و اکتشاف میادین جدید کند. البته میزان تولید و صادرات نفت پس از تحریم ها به ترتیب از حدود ۴٫۵ میلیون و ۲٫۵ میلیون بشکه در روز به حدود ۳ و ۱ میلیون بشکه در روز رسیده است لذا محاسبات زیر بر اساس صادرات یک و نیم میلیون بشکه ای انجام شده است. سهم ۲۰ درصدی صندوق توسعه ملی نیز به صنایع مختلف وام داده می شود و دولت نیز سهم ۶۵ درصدی خود را بیشتر صرف امور جاری مثل پرداخت حقوق کارمندان می کند و مقداری از آن را هم صرف امور عمرانی و آبادانی کشور می کند.منبع- پایگاه خبری تحلیلی «پارس»
جمعه ، ۲۹آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اقتصاد دان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]