تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1867697262
آینده ای بی کیفیت پیش روی شهر است
واضح آرشیو وب فارسی:پارسینه: نگار حسینی: از حدود دهه های ٢٠ و ٣٠ شمسی که آپارتمان ها آرام آرام جایشان را در معماری ایرانی باز کردند، حیاط عقب نشینی کرد. هرچه شهر جلوتر آمد، ساختمان ها چگال تر شدند و حیاط ها کوچک تر. به تازگی حتی در مواردی سطح اشغال صددرصدی هم دیده می شود و این یعنی حیاط به معنای فضایی محصور که در آن آب و گیاه کنار هم دیده شود، از میان رفته است. با «اسکندر مختاری»، معمار و معاون سابق حفظ و احیای میراث فرهنگی تهران، درباره تأثیر حذف حیاط بر ساکنان کلان شهرها گفت وگو کرده ایم. مختاری معتقد است «حیاط» به اعتباری خود «حیات»به نظر می رسد «حیاط» در معماری کلان شهرها آرام آرام در حال حذف شدن است. تبعات این حذف تدریجی در جامعه و آدم ها چگونه است؟ حیاط در معماری ایرانی در حال حذف شدن است، اما هنوز حذف نشده و در شهرهای کوچک حیاط دیده می شود. حذف حیاط در معماری شهرهای بزرگ عارضه بزرگی در جامعه به جای خواهد گذاشت. این بدان علت است که حیاط پاسخ گوی بسیاری از نیازهای روحی انسان است. اتفاقی نیست که در معماری گذشته حیاط یکی از ارکان اصلی معماری مسکن به شمار می رفته، بلکه این یک نیاز بشری است. انسان از کودکی تا سالمندی به ارتباط مستقیم و بی واسطه، فوری و بی دردسر با طبیعت نیاز دارد. این ارتباط با طبیعت که ترکیبی است از محصورشدن فضا، درخت، آب و فضای باز و آسمان اختصاصی _که نکته بسیار خاصی در معماری گذشته ما بوده- به ویژه در اقلیم های گرم و خشک همواره از نیاز های جوامع انسانی بوده است. در اقلیم هایی که سرد یا معتدل و مرطوب هستند مانند نواحی شمال ایران به دلیل حضور انسان در متن طبیعت، این نیاز کمتر احساس شده است. درواقع ساکنان این مناطق به هرجا که نگاه کنند، گویی حیاط خانه شان است. در معماری مناطق گرم و خشک و حتی مناطق کوهپایه ای بر خصوصی بودن این فضا تأکید زیادی شده؛ این تعریف چیزی است که انسان به تجربه به آن رسیده است. اگر به معماری قدیمی ترین خانه های ایرانی نگاه کنید، می بینید به طور قطع فضایی برای تنفس در آنها تعبیه شده است. در خانه های هزاره ششم قبل از میلاد که در حفاری های دشت قزوین به دست آمده است و البته بعدها در سایر محوطه های پیش از تاریخ، می بینید که یک فضای باز در واحدهای مسکونی وجود دارد، هرچند این فضا با تعریف امروزی حیاط محسوب نمی شود. در دوره هخامنشی می بینید که حیاط به معنای اصطلاح شناخته شده ای که همگی بر آن اتفاق نظر دارند، شکل گرفته است؛ این فضا، فضایی است محصور که با آب و درخت به نظم در آمده است. نیاز به داشتن چنین فضایی در دوره های مختلف تاریخی هرگز دست از سر انسان برنداشته است تا دوره معاصر...، در دوره معاصر به دلیل اینکه به تدریج محیط های شهری پاسخ گوی نیاز اسکان نیستند و نیاز به بالاتررفتن میزان تراکم در عرصه شهری به وجود آمده است، آپارتمان نشینی شکل می گیرد. حتی در دوره آغاز آپارتمان نشینی در ایران که از دهه های ٢٠ و ٣٠ به بعد است، دیده می شود که حیاط از ارکان واحدهای مسکونی است، اما ویژگی این حیاط، اشتراکی بودن آن است. در واقع حیاط در این آپارتمان ها فضایی است که همه ساکنان از آن استفاده می کنند و همه به آن عادت دارند؛ صبح و هنگام خروج از خانه، گل و گیاه می بینند، به آنها رسیدگی می کنند، آب می بینند و عصر که به خانه برمی گردند، این اتفاق تکرار می شود. حتی در دوره ای که طرح جامع شهر تهران تکلیف می کند که ٦٠ درصد از عرصه هر ملک یا پلاک ساختمانی می تواند به توده و استقرار ساختمان اختصاص یابد، ٤٠ درصد به حیاط اختصاص می دهند. در این فضا که قبلا حتی فضای گسترده تری هم بود، حوض و درخت و گل تعریف می شده است. درختان حیاط بیشتر ترکیبی از درختان سایه ساز و میوه هستند و در کنار آن، درختانی که سایه ساز و رونده اند. بعدها در چنین فضاهایی اجازه پارک ماشین هم داده می شود. چیزی که در درختان این حیاط ها دیده می شده، وجود میوه های فصلی از انار و خرمالو تا گیلاس بوده است. ویژگی این درختان نیز این بوده که مردم به آنها علاقه دارند و راجع به آن با هم حرف می زنند؛ به علاوه چیدن میوه نوبرانه از این درختان و استفاده از آن به عنوان تحفه، یکی دیگر از راه هایی بوده که باعث می شد این درختان و حیاط به ایجاد ارتباط کمک کنند. واقعیت این است که تولید در فضای شهری می تواند در بهبود روحیه افراد تأثیر زیادی داشته باشد. اینکه افراد با درختان خانه خاطره دارند، موضوع بسیار مهمی است که آنها را به خانه پیوند می دهد. درختان حتی میان همسایه ها ارتباط و عاطفه ایجاد می کردند. برای مثال برای ما درخت مو خانه کودکی مان بسیار مهم بود چون مادرم آن را کاشته بود و میوه های آن را به صورت یک تحفه به دیگران عرضه می کردیم. بعدها که مادرم رفت، این درخت یادگار او بود؛ هیچ یادگاری برای من ارزشمندتر از آن درخت انگور نبود. حتی یادم هست که بابت این تاک، ارتباطی هم میان همسایه ها ایجاد شده بود، چون یک طرف درخت به کوچه رفته و طرف دیگر به خانه همسایه. همسایه تلفن می کرد و می گفت ما از میوه های شما برداشته ایم، حلال کنید، این کار عاطفه ایجاد می کرد. ما در حیاط خانه مان خرمالو داریم، این درختی است که خودمان کاشته ایم. وقتی همه برگ ها می ریزد، این خرمالوهای نارنجی می ماند و وقتی از پنجره بیرون را نگاه می کنم، فکر می کنم زنده ام و دارم زندگی می کنم. فکر می کنم که این خرمالو مال من است. این یک جور پیوند عاطفی با طبیعت و تذکری از سوی طبیعت است. یکی از مسائلی که این روزها در جامعه ایران زیاد دیده می شود، نبود تعلق خاطر به خانه و محله است. گویی مکان زندگی برای آدم ها جایی نیست که به آن دلبسته باشند و احساس کنند اساسا به جایی تعلق دارند. از گفته های شما این طور برداشت می کنم که حیاط می تواند در آنها احساس تعلق به محل زندگی ایجاد کند. درست است؟ حیاط این تعلق مکان را ایجاد می کرد، چون زندگی در آن جریان داشت. هرجایی که زندگی هست، شما با احتیاط بیشتری رفتار می کنید؛ در واقع این نوع زندگی و روح زندگی به شما تذکراتی می دهد که ممکن است آنها را در جریان زندگی شهری فراموش کرده باشید. شما در طول روز متوجه گرفتاری ها هستید و حتی درگیر ارتباط با اطرافیان اما با طبیعت کاری ندارید. چه زمانی با طبیعت کار دارید؟ وقتی که ناگهان رخی به شما نشان می دهد و این خارج از اراده شماست. این رخ، مثل یک لبخند است؛ لبخندی که از جانب عزیزی است و یادآور خاطرات. برای من این طور است که به خودم فکر می کنم. وقتی طبیعت مرا وادار به آرامش کرد، به خودم فکر می کنم و می بینم که بسیاری چیزها برای من درگیری بیجا ایجاد کرده اند. می بینم با وجود همه مشکلات جامعه شهری که این همه انسان ها را تحت فشار قرار می دهد و بیشتر آنها را به کار متوجه می کند تا زندگی، جریان حیات هنوز هست. این خاصیت کلان شهرهاست که در آنها فعالیت جدی تر و زندگی کم رنگ تر است. یک بار در دانشگاه از بچه ها پرسیدم آخرین باری که به آسمان نگاه کرده اید، چه زمانی بوده است. خیلی ها یادشان نبود. برای چه آدم به آسمان نگاه کند؟ تعبیر «آسمان خودم» که مهندس بهشتی به آن اشاره می کنند، آسمان حیاط است. در حیاط، شما آسمان شخصی خودت را داری؛ یعنی یک بیکران شخصی. این عاطفه ایجاد می کند و بدون عاطفه، نمی شود زندگی کرد. حیاط به اعتباری خود حیات است. اصلا شاید عمدی وجود داشته که این دو معنا یک شکل دارند؛ یعنی زندگی. حیاط یعنی زندگی و بدون حیاط بودن یعنی کار و فقط کار! پیش ترها کودکان در حیاط جمع می شدند و بازی می کردند. حالا با حذف حیاط، کودکان چه تأثیری می گیرند؟ زمانی محل کار من در کاخ سعدآباد بود. به طور معمول دانش آموزان را برای اردو به آنجا می آوردند. برای من عجیب بود که وقتی درِ اتوبوس دانش آموزان باز می شد، آنها از آن بیرون می پریدند و دقایقی طولانی بی توجه به ناظم و مدیر، بی هدف می دویدند و می پریدند. واضح بود این کودکان در خانه شان جایی برای بازی نداشتند و در خانه تمام سهم آنها یک اتاق و یک دیوار بود؛ درنتیجه طبیعی بود کودکان به یک نیاز درونی بدون اراده و با این شیوه پاسخ دهند. اگر امروز فضاهای عمومی در کلان شهرها، این همه مهم شده اند، بابت آن است که در آپارتمان ها به بسیاری از نیازها پاسخ داده نمی شود. انسان نیاز دارد با طبیعت پیوند داشته باشد. قدیم ها مردم آرامش داشتند، چون با طبیعت بودند. یک ساعت با گل ها بودن نیازی به مدیتیشن باقی نمی گذارد. کسی که حیاط دارد و می تواند صورتش را با آب حوض بشوید که افسردگی نمی گیرد. همه این ها درست است اما چه شده که این روزها حیاط با همه مواهبی که با خود دارد، در حال حذف از معماری کلان شهرهاست؟ این اتفاقی است که باید راجع به آن فکر کرد و در طرح های شهری به آن توجه کرد. در طرح های شهری و به لحاظ قانونی هنوز حیاط به عنوان فضای باز مورد توجه است ولی در عمل نسبت توده و ساختمان و حیاط، به نفع ساختمان و به ضرر حیاط در حال تغییر است. اخیرا ضوابطی آمده که اجازه صد درصدی سطح اشغال زیرزمینی را می دهد، این عمل امکان رویش هر گیاهی را می گیرد. در چنین حیاط هایی تنها می توان گل و گیاه نگهداری کرد، در فلاورباکس هاست. در نهایت اتفاقی که می افتد این است که حیاط ها به محیطی انسان گریز تبدیل می شوند. چرا؟ چون معمولا آن را سنگ می کنند و این سنگ بازتاب های حرارتی دارد و موجب می شود همان گل و گیاهی که در فلاورباکس نگهداری می شود هم بابت اینکه از هر طرف در معرض هجمه های حرارتی است، از بین برود. پس فضای باز تنها یک فضای تهویه می شود نه تذکر به طبیعت انسانی. از سوی دیگر، وقتی که نیاز به تعریض معابر وجود داشته باشد و شهرداری به خاطر تعریض بخشی از ملک مالکان را بگیرد به معبر اضافه کند، توده ساختمان تا صددرصد هم می رسد و این موجب از بین رفتن حیاط است. واقعیت این است که اولویت ها در حال تغییر هستند. درحال حاضر تهویه و چشم انداز است و نور بیش از هرچیز دیگر برای طراحان و قانون گذاران اهمیت دارد. در واقع توده و فضا باید نسبتی داشته باشند که امکان آمدن نور و تهویه وجود داشته باشد. از سوی دیگر، هرچقدر تراکم بالاتر برود، کیفیت سکونت نازل تر می شود. برای مثال، در منطقه ٩ شهر تهران که تراکم ٨٠٠ نفر در هکتار است، کیفیت زندگی بسیار پایین است. در تهران به زحمت می توان منطقه ای با کیفیت بالای زندگی یافت. حتی منطقه یک هم نابود شده است. شما فقط کافی است درختان معابر منطقه یک را بردارید، می فهمید چه جای بی کیفیتی برای زندگی است. در واقع به نسبت تراکم باید به شهر خدمات داده شود. یعنی زیرساخت های شهری مانند آب، برق، شبکه رفت وآمد و فضاهای خدماتی و عمومی مانند دانشگاه و آموزشگاه و... این ها با هم نسبیتی دارند. هرچقدر که نسبت سکونت به نسبت خدمات بالاتر برود، از کیفیت زندگی کم می شود. درحال حاضر بابت برنامه های توسعه شهری و فراتر از آن برنامه های توسعه ملی که به کیفیت نگاهی ندارند و نسبت به موضوع کیفیت کور هستند، مرتب فضاها در حال افت کیفی هستند. این روزها مسائل مدیریتی و سیاسی اولویت نخست هستند و کیفیت، ته جدول اولویت هاست. اگر تهران و سایر کلان شهرها با همین روند پیش بروند، چه آینده ای در انتظارشان خواهد بود؟ من شهرهایی در جهان دیده ام که به این مسائل بی توجه بوده اند و الان، شهر نیستند؛ جاهایی مانند قاهره. در قاهره در دوره حکومت نظامیان تراکم بالا رفت. درحال حاضر در بسیاری از مناطق این شهر، صددرصد سطح اشغال دیده می شود. نتیجه این است که مردم جای پارک ندارند و خودروشان را در پیاده روها پارک می کنند. در تمام پیاده روهای محلات قاهره ماشین پارک شده است. درنهایت یک خط باریک برای عابران و عبور خودروها باقی می ماند. این جا می توانید ببینید که چه اغتشاش عملکردی در شهر ایجاد می شود. یکی از نتایج واضح آن این است که نظافت شهر مختل می شود. در جایی مانند اروپا جدا از اینکه به دلیل پایین بودن جمعیت و نبود نیاز به اسکان کمتر مشکلی وجود دارد، ثبات توسعه شهری نیز هست. توسعه شهری در ایران در حال گذار است و شهرهای ما شهرهایی هستند که هنوز به ثبات توسعه نرسیده اند. برای این است که نمی توانیم یک جا بمانیم و به طور مرتب از یک نقطه ای در سیاست گذاری و طراحی و کیفیت به نقطه دیگر می رویم. البته که جمعیت شهرها هم مرتبا در حال افزایش است. درهرحال چیزی که من می بینم این است که آینده کلان شهرها با روند کنونی، تلخ است. چشم انداز آینده چشم انداز خوشایندی نیست. ما زندگی سخت تری خواهیم داشت. ما نیاز بیشتری به پزشک خواهیم داشت. نیاز به بیمارستان های بیشتری خواهیم داشت. افزایش بیماری ها بابت ازدست دادن کیفیت زندگی شهری است. برخی می گویند روستاییان کمتر مریض می شوند. این طبیعی است. آنها هم ورزش می کنند هم ثمره کارشان را می بینند و هم اینکه با طبیعت سروکار دارند. یکی از مسائلی که این روزها بیش از همیشه دیده می شود و به نظر می رسد در حال تبدیل شدن به یک معضل است، ویلاسازی در شمال ایران است. به شکل مرتب جنگل ها به زمین های کشاورزی تبدیل می شوند و بعد از تغییر کاربری، همین زمین های کشاورزی تبدیل می شوند به ویلا. در نهایت آخر هفته ها و روزهای تعطیل مردم پس از چندین ساعت کشنده در ترافیک به آن جا می رسند. به عقیده شما این هم می تواند یکی از عوارض حذف حیاط و طبیعت از خانه ها باشد؟ بله، این هم از عوارض نداشتن حیاط است. ما یک موقعی حیاط دم دستمان بوده است ولی الان برای اینکه حیاط را ببینیم باید چندین ساعت در ترافیک جاده بمانیم و حیاطی در جای دیگر داشته باشیم. واقعیت این است که روستاهای شمال را از بین برده ایم، جنگل های طبیعی و اقتصاد کشاورزی را نابود کرده ایم چون حیاط ها را از دست داده ایم. من معتقدم ما وظیفه داریم به هر مرحله ای از آگاهی رسیدیم، آن را ابراز کنیم. گاهی اوقات این تأثیر می گذارد. فعلا ما سرمست توسعه هستیم. توسعه ای که خودمان هم نمی دانیم به کجا می رود. ما داریم به ناکجا می رویم. در نهایت وقتی می فهمیم چه کرده ایم که همه منابع را از دست داده ایم. در قانون گذاری ها و طرح های شهری به این نکات توجه می شود. اما چه می شود که در عمل این نتیجه ها حاصل می شود؟ به تازگی رویه ای در طرح های شهری باب شده است که حرف های شیرینی زده می شود ولی تلخ عمل می شود. شما طرح ها را ببینید، دیدگاه ها آرمان گرایانه است و کیفیت طلب ولی در عمل وقتی ضوابط را نگاه کنید می بینید که هیچ نزدیکی با چشم اندازها ندارد. طرح تفصیلی تهران نتیجه طرح جامع نیست. لااقل نتیجه چشم انداز و اهداف و راهبردهای طرح جامع نیست. صرفا بحث اقتصادی نیست. مباحث اجتماعی هم مطرح هستند. برای مثال فرض کنید اگر تراکم تهران محدود شود، ساخت وساز محدود می شود. اگر ساخت وساز محدود شود اشتغال هم کم می شود چون بخش عمده ای از ساکنان شهر در بخش ساخت وساز فعالیت می کنند. نسبت درآمد شهر از محل سکونت در تهران را با یک شهر توسعه یافته مقایسه کنید. آنها اساسا نیازی به ساخت وساز ندارند و در بخش صنعت و کشاورزی صنعتی سرمایه گذاری می کنند. ما اگر این کار را کنیم اشتغال از بین می رود. باید دید کاهش ساخت وساز چه تبعاتی برای دولت دارد. ظاهرا شهرداری ها را مقصر می دانیم اما مقصر اصلی برنامه های توسعه ملی است که در آنها فکری برای اقتصاد نشده است. در نهایت باید بگویم با همین رویه، آینده، آینده ای بی کیفیت است منبع: شرق، نگار حسینی
پنجشنبه ، ۲۸آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پارسینه]
[مشاهده در: www.parsine.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]
-
گوناگون
پربازدیدترینها