واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، چهل و چهارمین نشست ترویج خواندن کتاب خانه مرجع کانون با موضوع «نقد ادبی و ترویج خواندن» هم زمان با بیست و سومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران باحضور معصومه انصاریان، ناهید معتمدی و جمعی از نویسندگان عصر دوشنبه 25 آبان ماه 94 در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد. نویسندگان به در بسته می خوردند معصومه انصاریان در ابتدای این نشست به هفته کتاب اشاره کرد و گفت: به مناسبت این هفته شور و شوق زیادی در شهر ایجاد شده است و گروه های مختلفی فعال شده اند و به نظر می رسد جشنی برپاست و این حرکت بسیار خوب است که همه نهادهای مرتبط با کتاب در این هفته همه توجهشان به کتاب جلب شده است و شاهد اجرای برنامه هایی مانند «50 نویسنده 50 مدرسه» به همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن نویسندگان و شورای کتاب کودک در تمام کشور هستیم اما این ظاهر قضیه است و واقعیت این است که برخی از این فعالیت ها به در بسته می خورد و مدیران برخی مدارس از این برنامه استقبال نمی کنند و در مدارس را به روی نویسندگان بسته اند. این نویسنده و منتقد ادبی ادامه داد: البته این مقاومت از سوی مدیران و مسئولان آموزش و پرورش در گذشته هم وجود داشته است. به یاد دارم سال 1365 مدیران مدارس حاضر به تایید کارت عضوت دانش آموزان در کانون پرورش فکری نبودند اما کم کم با ورود مدیران آموزش و پرورش به کانون این مساله حل شد و دیگر هیچ دانش آموزی از عضویت در کانون منع نمی شد بلکه تشویق هم می شد اما این مساله به طور ریشه ای حل نشده است و هنوز مدیرانی وجود دارند که اعتقادی به مطالعات غیردرسی ندارند کما اینکه با نگاهی به نمایشگاه بین المللی کتاب می بینیم دانش آموزانی که از سوی مدارس به این نمایشگاه برای خرید کتاب آورده می شوند به سالن های کتاب های آموزشی و کمک درسی برده می شوند نه سالن های مربوط به ادبیات داستانی. وضعیت مطالعه تحت سلطه آموزش رسمی است انصاریان همچنین بیان کرد: در واقع وضعیت فعلی خواندن ماهیت اجتماعی دارد و به آموزش و پرورش رسمی ما برمی گردد و تحت سلطه آن است. در آموزش و پرورش ما نگاه سنتی و معلم محوری وجود دارد و به بچه ها به عنوان لوح سفیدی نگریسته می شود که نیاز به آموزش دارند درحالی که کودک در نگاه اهالی ادبیات و فرهیختگان کنشگر و کنجکاو است و یکسان نگری که در نگاه آموزش و پرورش به بچه ها وجود دارد در نگاه فرهیختگان و نویسندگان وجود ندارد. وی عنوان کرد: بنابراین باید در پی راهی برای ایجاد هماهنگی بین نهادهای مرتبط با ادبیات کودک باشیم و ببینیم چه کاری باید انجام دهیم تا مدیران مدارس بچه ها را از مطالعه کتاب های غیر درسی باز ندارند و برای این کار باید در برنامه های موجود بازنگری صورت گیرد و برای این بازاندیشی به برنامه های بنیادی نیاز داریم. نقد به کتاب فرصت دیده شدن می دهد نویسنده «ادبیات مذکر» ادامه داد: از جمله این برنامه های بنیادی نقد ادبی است. متاسفانه تصور مثبتی به نقد در جامعه ما وجود ندارد و اغلب نویسندگان از آن استقبال نمی کنند درحالی که نقد درباره تمام جوانب مثبت و منفی یک کتاب صحبت می کند و به کتاب فرصت دیده شدن می دهد. از سویی دیگر کتاب های زیادی منتشر می شود که امکان خواندن آن برای اغلب مخاطبان وجود ندارد اما منتقدان این کتاب ها را می خوانند و بین کتاب های مختلف مقایسات تطبیقی انجام می دهند و نتیجه را در اختیار مخاطبان قرار می دهند. انصاریان گفت: همچنین نهادهایی مانند شورای کتاب کودک و کانون پرورش فکری نیز همه کتاب هایی که در حوزه کودک و نوجوان منتشر می شود را بررسی کرده و نتیجه را در قالب فهرست هایی ارائه می دهند و اگر ما به موضوع ترویج خواندن به عنوان یک کار ملی بنگریم باید این فهرست ها منتشر شده و در دسترس مردم قرار گیرد. ادبیات بیان داستان است نه شرح واقعیت صرف ناهید معتمدی، استاد دانشگاه و منتقد ادبی نیز در این نشست اظهار کرد: ادبیات آفریننده دنیای ذهنی و تخیلی هنرمند است. او ابزار و عناصر کار خود را از دنیای واقعی می گیرد و جهانی خلق می کند. گاه آنچنان ذهنی و ژرف و عمیق است که این تعریف را تداعی می کند که داستان یا شعر، ممکن کردن ناممکن در کلام است. وی در ادامه برانگیختن لذت و ذوق زیباشناختی مخاطب، تقویت قوه ذهنی مخاطب، ایجاد شناخت و آگاهی در مخاطب، سامان بخشی ذهنی و سرگرمی ذهنی مخاطب را جزو نقش های آثار خلق شده عنوان کرد. این نویسنده و مترجم در ادامه سخنانش به معیاری که باید در نویسندگان وجود داشته باشد، اشاره کرد و گفت: نگاه تیزبین و چشم ذهن فعال و قوی هنرمند در دیدن و گزینش موضوع و محتوای آثار از عوامل مهم خلق و آفرینش یک اثر باکیفیت است که باید در نویسندگان وجود داشته باشد. وی با بیان اینکه ادبیات بیان داستان است نه شرح واقعیت صرف، افزود: حتی آثاری که برشی از واقعیت را مطرح می کنند و بر اساس مشاهدات و تجربیات هنرمند خلق می شوند، از صافی ذهن و تخیل نویسنده و شاعر گذشته اند. زمان و فضا در این آثار واقعی نیست. ادبیات عینیت یافتن نگرش هنرمند در زبان به وسیله اصول و قواعد هنری و مفاهیم کلی زندگی در کلام تخیل آمیز و تفکر برانگیز است که به صورت داستان و شعر و نمایش ظاهر می شود. معتمدی در ادامه نبود ذهن خلاق همرا با ذوق هنری، نبود جوشش درونی و الهام لحظه ای برای خلق اثر، فقدان اندیشه و تفکر خلاق در پس هر مضمون، تکراری بودن موضوع و مضمون، پایین آوردن سطح هنر شامل ادبیات داستان، شعر و تصویر به بهانه اینکه مخاطب کودک است و دامنه آموخته ها و دانسته های او محدود است یا دست کم گرفتن کودک و نوجوان و توان ذهنی آنها و .... را ازجمله کمبودهایی عنوان کرد که در آثار کودک و نوجوان وجود دارد. بیشتر نقدها تکراری و مشابه هم هستند این منتقد ادبی در بخش دیگری از سخنانش به نقد آثار کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: در دهه های اخیر در کشورهایی که دارای ادبیات پیشرفته هستند موضوع نقد کتاب برای کودکان و نوجوانان و بنیادهای نظری آن بسیار جدی گرفته شده است. نقد سنتی و رویکردهایی مانند رویکرد خواننده محور، نقد اخلاقی – فلسفی و .... هریک از زاویه ای ارزش ها و نکاتی را آشکار می سازد و مواردی هم مانند وجوه هنری، فرم و زبان و مسایل زیبایی شناسی از نظر دور می ماند. معتمدی بیان کرد: نقد ادبی در کشور ما از دهه 1380 با رویکردهای گوناگون رونقی نسبی یافت و در فصلنامه های ادبی و پژوهشی کودکان و نوجوانان شاهد نقدهایی با رویکردها و دیدگاه های خاص بوده ایم اما هنوز هم در طی سال های گذشته نقدهایی منتشر شده و می شود که با رویکردهای علمی همخوان نیستند و اغلب قیاس به نفس و انشانویسی است. به همین دلیل بیشتر تکراری و مشابه هم هستند و داستان را به زعم خود بازگو می کنند.
سه شنبه ، ۲۶آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایبنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]