واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: * سید مهدی پارسائی -کنفرانس وین درباره سوریه در حالی با حضور قدرت های جهانی و بازیگران منطقه ای برگزار می شود که حملات کور تروریستی جمعه شب در پاریس بر فضای این نشست سایه افکنده است. بمب گذاری های پاریس دو اثر متفاوت روی کنفرانس وین و بحران سوریه خواهد داشت، بدین صورت که از یک طرف با برجسته سازی تهدید تروریسم باعث تقویت رویکرد مبارزه با تروریسم مورد حمایت ایران و روسیه می شود اما از طرف دیگر منجر به اعمال فشار بیشتر بر روی گزینه کنار گذاشتن اسد از قدرت خواهد شد، نکته مبهم دیگر اینست که این احتمال وجود دارد درصورت به بن بست رسیدن مذاکرات، گزینه مداخله ناتو در دستور کار غرب قرار بگیرد؛ مخصوصا اینکه گمانه ای مبنی بر تعمدی بودن حملات تروریستی از سوی گروه های تکفیری وجود دارد تا غرب را مجبور به مداخله در سوریه نماید. به نظر نمی رسد فرانسه و دیگر دول اروپایی در مقابل این حمله بدون تغییر رویکرد و اتخاذ گزینه های جدید باقی بمانند. فشار به ایالات متحده برای لشکرکشی به سوریه ذیل ناتو گزینه ای است که از سوی اروپاییها مخصوصا فرانسه و انگلیس دنبال خواهد شد. در مقابل اما به نظر می رسد رفتار سیاست خارجی ایالات متحده در قبال سوریه و کل منطقه درگیر بحران در چارچوب تئوری آشوب سازنده می گنجد که نخستین بار سال 2006 توسط کاندولیزا رایس وزیر خارجه وقت آمریکا مطرح گردید. آمریکا از یک طرف در پرتو تجربه عراق و افغانستان و از طرف دیگر به واسطه سیاست آسیا-پاسیفیک گرایی فعلا برخلاف دیدگاه اروپائیان عزم مداخله مستقیم در بحران ندارد، اما به عنوان رهبر خود خوانده نظم و امنیت جهانی دیر یا زود رویکرد متفاوتی را نسبت به منطقه آغاز خواهد کرد، از اینرو از گسترش و همه گیر شدن آشوب در منطقه استقبال می کند چرا که پیکر نحیف شده منطقه آشوب زده موجبات تسهیل عملیاتی شدن استراتژی آمریکا در موعد مقرر خواهد شد. دو نکته اصلی محل اختلاف در اجلاس وین به موضوع کم و کیف سرنوشت بشار اسد در هرگونه فرایند سیاسی انتقالی و تعیین نمایندگان مخالف برای نمایندگی از سوی مخالفان برای شکل دادن به آینده سیاسی سوریه برمی گردد. قدرت های غربی و متحدان منطقه ای آنها به دنبال اولویت دادن سازوکار سیاسی سوریه با تاکید بر اخراج بشار اسد از فرایندهای سیاسی انتقالی هستند و چندان توجهی به مبارزه با تروریسم ندارند، در مقابل روسیه، ایران و دیگر بازیگران محور مقاومت مبارزه با تروریسم را اولویت اساسی هرگونه تصمیم گیری در خصوص حل بحران سوریه می دانند و فرایند سیاسی را موضوعی ثانویه می دانند که می بایست چگونگی آن توسط مردم سوریه تعیین شود و نه دیکته از خارج. باید دید شبح ترسناک تروریسم بر سر پاریس می تواند منجر به تجدید نظر در راهبرد غربی ها در قبال سوریه گردد یا خیر؟ اجلاس وین در حالی در وین در حال برگزاری است که آمریکا از روزهای قبل با طرح دعاوی و اتخاذ سیاست های جدیدی از یکسو عملاً در جهت خلاف توافقات وین 2 حرکت می کند و از سوی دیگر موجب پیچیده تر شدن بحران سوریه شده است. اعلام اعزام حدود 50 نیروی مستشارنظامی به مناطق کرد نشین شمال شرق سوریه ازسوی اوباما منجر به انشقاق بین آمریکا و ترکیه-عربستان خواهد شد چرا که ترکیه تقویت جایگاه اکراد در صحنه سوریه را برنمی تابد و عربستان نیز این اقدام را امری در جهت تجزیه جمهوری عربی سوریه می داند. همزمان در حوزه تعیین نمایندگان مخالف سوریه برای مشارکت در سوریه جدید نیز بین آمریکا و محور ترکی-عربی تعارض رویکرد وجود دارد. چرا که رویکرد واشنگتن مبتنی بر حمایت از گروه های معتدل در سوریه است و مایل به گنجاندن گروه های رادیکال در مذاکرات نیست، در حالیکه ترکیه و عربستان چون ظرف سالیان گذشته سرمایه گذاری های زیادی روی گروههای رادیکال انجام داده اند قائل به چنین تفکیکی نیستند. از اینرو حذف بخشی از گروه های تروریستی کارت های طرف سعودی و ترک را در تاثیرگذاری بر آینده سوریه می سوزاند. این اختلاف نظر بین روسیه با ترکیه و عربستان نیز وجود دارد و روسها نیز گروه های کمی را واجد شرایط برای نمایندگی مخالفان و مذاکره با حکومت سوریه می داند که ارتش آزاد جز معدود گروه های مدنظر روسیه است. از طرف دیگر برخی کشورهای اروپایی همچون انگلیس برخلاف مفاد اجلاس قبلی بر گزینه تکراری "اسد باید برود" پافشاری می کنند. به نظر می رسد اروپائی ها چشم خود را بر واقعیت ها بسته اند و در چارچوب رویکرد سلبی خود مبنی بر گزینه تکراری فوق، از تصمیم مردم سوریه در مرحله انتقالی هراس دارند. بدین صورت که کشورهای اروپایی از اینکه ممکن است بشار اسد درفرایند سیاسی با رای مردم مجددا رئیس جمهور این کشور بماند نگران هستند. ایران نیز با حضور حسین امیرعبداللهیان پای به اجلاس وین گذاشته است؛ این درحالیست که معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه پس از رایزنی های فشرده باکشورهای منطقه در هفته گذشته از لبنان و عراق تا عمان به اجلاس وین پاگذاشته است. جمهوری اسلامی ایران در پرتو رویکرد منعطف و واقع بینانه خود درقبال بحران سوریه بر تمامیت ارضی سوریه، نقش مردم سوریه در تعیین سرنوشت خود، واگذار کردن جزئیات فرایند سیاسی به نظر ملت سوریه و تهدید تروریسم علیه نظم و ثبات منطقه ای و جهانی تاکید دارد. دیدگاه ایران مبتنی بر این ملاحظه استراتژیک است که مهم ترین عامل در مبارزه علیه گروه های تکفیری دولت و ارتش سوریه است و جامعه جهانی نباید از حاکمیت و نهادهای سیاسی-نظامی سوریه در مبارزه علیه تروریسم محروم بماند. نکته کلیدی در گزاره سیاست امنیتی ایران در حفظ اسد درفرایند انتقالی اینست که با کنار گذاشتن اسد نظم نهادی و سازمانی در سوریه از هم فرو می پاشد که موضوعی دقیق است چرا که سیستم سیاسی سوریه به گونه ای است که کنار گذاشتن بشار اسد در این مقطع می تواند پیامدهای پیش بینی نشده و مخرب بسیاری داشته باشد. واقعیت اینست این بحران در مقایسه با بحران های منطقه ای همچون قره باغ، تاجیکستان، عراق و .. پیچیده ترین بحرانی است که دستگاه دیپلماسی ایران در ظرف سه دهه اخیر با آن مواجه گردیده است. لذا می توان این پرونده را نمونه ای مشابه پرونده هسته ای در حوزه منطقه ای قلمداد کرد چرا که پیامدهای ژئوپولتیک و تاثیرات آن بر توازن قدرت در منطقه موضوعی بسیار جدی و با اهمیت برای کشورمان میباشد. سخن پایانی اینکه حملات تروریستی پاریس بار دیگر نشان داد امنیت امری تجزیه ناپذیر و نسبی می باشد و ما در زیر یک سقف شیشه ای زندگی می کنیم. تحرکات تروریست ها درقلب اروپا نشانگر شکست توسل به راهبرد مزدوران اجاره ای برای نیل به هدف است و اگر چه برای برخی بازیگران اروپایی و خاورمیانه ای مخالف نظام سیاسی سوریه هدف وسیله را توجیه می کند اما راهی برای در امان ماندن از پیامدها و ترکش های آن وجود ندارد. ریشه حملات تروریستی و سیل نابسامانی های امنیتی روزها و ماه های اخیر در اروپا، ترکیه، لبنان و .. به بحران سوریه برمی گردد. بحرانی که با اقدامات نسنجیده و محاسبات اشتباه برخی بازیگران منطقه ای و اروپایی به یک جنگ داخلی و در نهایت نشو و نمای گروه های تکفیری ختم شد که دامنه تاثیرات و تکانه های بی ثبات کنننده آن دامن اروپا را نیز گرفته است. نکته جالب اینجاست غربی ها همچنان با ارائه مباحثی همچون تقسیم بندی تروریست ها به گروههای معتدل و رادیکال به دنبال تداوم سیاست های حمایت، آموزش و تجهیز گروه های تروریستی هستند. با این همه باید دید واکنش فرانسه و غربی ها به حوادث پاریس چه خواهد بود و اینکه آیا اجلاس وین می تواند گره از کلاف پیچیده سوریه بگشاید یا خیر؟
دوشنبه ، ۲۵آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ابتکار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]