واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: عربها به دنبال محدود كردن فضاي تنفس ايران در امريكاي لاتين
چهارمين اجلاس سران كشورهاي عربي و امريكاي جنوبي از روز سهشنبه 19 آبان به مدت دو روز در شهر رياض به رياست عربستان برگزار شد.
نویسنده : دكتر سيدرضا ميرطاهر
چهارمين اجلاس سران كشورهاي عربي و امريكاي جنوبي از روز سهشنبه 19 آبان به مدت دو روز در شهر رياض به رياست عربستان برگزار شد. تاكنون كشورهاي عربي و امريكاي جنوبي سه اجلاس در سطح سران برگزار كردهاند كه نخستين اجلاس در مي 2005 در برزيل، دومين اجلاس در مارس 2009 در پايتخت قطر و سومين اجلاس در اكتبر 2012 در پايتخت پرو برگزار شد. 12 كشور امريكاي جنوبي و 22 كشور عربي عضو اين گروه هستند. در دستور كار اجلاس سران كشورهاي عربي و امريكاي جنوبي شماري از مسائل سياسي مورد توجه دوطرف و در رأس آنها مسئله فلسطين مورد بررسي قرار گرفت. در اين اجلاس همچنين درباره تحولات سوريه، يمن، ليبي، مسئله تروريسم، نهمين كنفرانس بازنگري پيمان منع گسترش تسليحات هستهاي، مسئله تغييرات آب و هوايي و مسائل مورد توجه كشورهاي امريكاي جنوبي مانند مسئله جزاير مالويناس كه آرژانتين و انگليس بر سر مالكيت آن اختلاف دارند، بررسي شد. ضمن اينكه اعراب با اغتنام از فرصت مسئله جزاير سه گانه ايران را نيز در اين نشست مطرح كردند.
اعلام مواضع
قبل از برپايي اجلاس سران، وزراي خارجه كشورهاي عربي و امريكاي لاتين روز دوشنبه نشست مشتركي را در رياض برگزار كردند. در اين نشست كه نبيل العربي دبيركل اتحاديه عرب نيز حضور داشت، برخي از وزراي خارجه عرب و همچنين امريكاي لاتين سخنراني كردند. محور سخنرانيهاي وزراي خارجه عرب و امريكاي لاتين اغلب در زمينه لزوم تحكيم روابط ميان كشورهاي عربي و امريكاي لاتين بود. دبيركل اتحاديه عرب در سخنراني خود بر لزوم همكاريهاي گسترده ميان كشورهاي عربي و امريكاي لاتين براي حل برخي بحرانهاي منطقه و جهان تأكيد كرد. دلسي رودريگز وزير امور خارجه ونزوئلا نيز اجلاس كشورهاي عربي و كشورهاي امريكاي جنوبي را فرصت مهمي در جهت برقراري سازوكارهاي لازم براي رشد و توسعه مشترك بين كشورهاي دو منطقه دانست. در عين حال مقامات عربستاني نيز قبل از برگزاري نشست سران و در جريان نشست مقدماتي از نزديك بودن مواضع و ديدگاههاي كشورهاي عربي و كشورهاي امريكاي جنوبي در خصوص بسياري از مسائل بينالمللي ابراز خرسندي و از حمايت كشورهاي امريكاي جنوبي از مسائل عربي قدرداني كردند. نكته مهمي كه در اين نشست از سوي سعوديها مطرح شد، بحث ايجاد منطقه آزاد تجاري بين جهان عرب و امريكاي جنوبي بود. در اين زمينه ملك سلمان پادشاه عربستان تشكيل منطقه آزاد تجاري را ميان كشورهاي عربي و كشورهاي امريكايلاتين مطرح كرد و اظهار داشت: « ميخواهم درباره امضاي توافقنامه تجارت آزاد، اجتناب از افزايش ماليات و محافظت از سرمايهگذاريها در كشورهاي منطقه گفتوگو شود.» به گفته وي، مناسبات نزديك اقتصادي به كشورهاي عربي و امريكاي لاتين در غلبه بر مشكلات مالي كمك خواهد كرد. در اين زمينه به گفته نيكلاس مادورو رئيسجمهور ونزوئلا، مبادلات تجاري بين كشورهاي امريكاي جنوبي و كشورهاي عربي به ۳۰ ميليارد دلار رسيده است.
بيانيه پاياني
در بيانيه پاياني نشست سران عرب و امريكاي جنوبي به مسائل مختلفي از جمله مسئله فلسطين، بحران سوريه، يمن و ليبي، مسائل اقتصادي، روابط ميان كشورهاي عرب و كشورهاي امريكاي جنوبي پرداخته شده است. در بيانيه مذكور آمده است: شركتكنندگان در نشست رياض خواهان حل مسئله فلسطين به شكلي عادلانه و فراگير هستند. شركتكنندگان همچنين با محكوم كردن ترور و تروريسم در هر شكل و به هر شيوهاي تأكيد كردند كه بحران در سوريه بايد به شكل سياسي و براساس مذاكرات ژنو 1 و نيز مذاكرات وين حل و فصل شود. مقامات عرب و لاتين حاضر در اين نشست همچنين با تأكيد بر حمايت از نهادهاي حكومتي در ليبي و نيز ضرورت اجراي قطعنامههاي شوراي امنيت درباره يمن خواهان پايان يافتن هر چه سريعتر بحران در اين دو كشور شدند. كشورهاي حاضر در اين نشست ضمن پافشاري بر عدم دخالت در امور داخلي كشورهاي منطقه، از ايران دعوت كردهاند كه به درخواست امارات براي يافتن راه حل مسالمتآميز براي مسئله جزاير سهگانه [ايراني] بر اساس قوانين بينالمللي، پاسخ مثبت بدهد. از ايران خواسته شده براساس قوانين بينالمللي اين مسئله را با ابوظبي حل و فصل كند. گنجاندن اين بند در بيانيه پاياني نشست سران عرب و امريكاي لاتين تحت فشار امارات و عربستان محقق شد. وزير خارجه عربستان پيشتر اعلام كرده بود كه اين نشست و اقدامات مشابه ميتواند «نفوذ ايران در امريكاي لاتين را كاهش دهد.» در پايان اين نشست سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان رياست نشست را به نيكولاس مادورو، رئيسجمهور ونزوئلا تحويل داد تا دوره پنجم اين نشست را در ونزوئلا رهبري كند.
جمعبندي
به نظر ميرسد با توسعه ارتباطات در جهان و نيز گسترش روزافزون پديده جهاني شدن كه در رأس آن جهاني شدن اقتصاد قرار دارد، فاصلههاي جغرافيايي ديگر به عنوان يك عامل جدايي بين كشورها محسوب نميشود. بر عكس در روندي فراگير شاهد نزديك شدن مناطق مختلف جهان به يكديگر در قالب گروهها، ائتلافها يا نشستهاي ادواري هستيم. در اين راستا، برپايي چهارمين اجلاس سران كشورهاي عربي و امريكاي لاتين نشاندهنده تمايل اين دو گروه مهم از كشورهاي جهان، براي همكاري هر چه بيشتر و نيز تبادل نظر در باره مسائل مهم منطقهاي و بينالمللي است. به ويژه توجه به موارد مورد بحث در اين اجلاس نشان ميدهد كه به رغم دوري جغرافيايي جهان عرب و امريكاي جنوبي از يكديگر، مسائل اين دو منطقه مورد توجه سران كشورهاي شركتكننده در اين اجلاس قرار دارد. در عين حال بايد جدا از مسئله رايزنيها در زمينه مسائل منطقهاي و بينالمللي، به اهداف واقعي اين دو منطقه از نزديكي و همكاري بيشتر با يكديگر توجه كرد. واقعيت آن است كه كشورهاي امريكاي جنوبي اكنون روند توسعه شتاباني را طي ميكنند و برخي از آنها مانند برزيل به عنوان يكي از 10 اقتصاد اول جهان محسوب ميشوند. طبيعتاً با توجه به جمعيت بيش از 350ميليون نفري جهان عرب، اين منطقه، بازار مهم و پرسودي براي محصولات صنعتي، كشاورزي، دامي و نيز ارائه خدمات مختلف از جانب كشورهايي مانند برزيل، آرژانتين و شيلي محسوب ميشود. ضمن اينكه برخي كشورهاي امريكاي جنوبي مانند برزيل و آرژانتين از صنايع نظامي پيشرفتهاي برخوردار هستند و مسلماً با توجه به اينكه برخي كشورهاي جهان عرب مانند عربستان، امارات، مصر و قطر در زمره بزرگترين خريداران تسليحات در جهان به شمار ميروند، لذا براي برخي كشورهاي امريكاي جنوبي ميتوانند به منزله بازار هدف مهمي محسوب شوند. از سوي ديگر براي جهان عرب نيز، منطقه امريكاي لاتين داراي جذابيتهاي بسياري براي سرمايهگذاري و افزايش مراودات تجاري، صنعتي، كشاورزي و نظامي محسوب ميشود و در عين حال برخي كشورهاي بزرگ عرب مانند عربستان و امارات درصدد همراه ساختن اين كشورها با مواضع خود در زمينه مسائل مختلف به ويژه موضوعات حساسي منطقهاي مانند بحث جزاير سه گانه ايراني در خليج فارس هستند. طبيعتاً رايزنيها در سطح اجلاس سران به اين دسته از كشورهاي عرب براي رسيدن به اين هدف كمك شاياني خواهد كرد. ضمن اينكه برخي از كشورهاي عربي به ويژه عربستان درصدد هستند به هر نحو ممكن سطح كنوني روابط ايران با كشورهاي امريكاي جنوبي را كاهش دهند و در اين ميان ارائه انواع مشوقهاي اقتصادي و تجاري و پيشنهادهاي وسوسهانگيز را مد نظر قرار دادهاند. بدين ترتيب چندان شگفتآور نيست كه در بيانيه پاياني اين نشست عملاً كشورهاي امريكاي جنوبي در دام عربستان و امارات افتاده و دربحث جزاير سهگانه، جانب اعراب را گرفتهاند. طبيعتاً اين موضعگيري با ناخرسندي ايران مواجه شده و بدين ترتيب عربها اميدوارند روابط ايران و امريكاي جنوبي سرد شود. البته نكته مهم اين است كه به رغم اينكه كشورهاي امريكاي جنوبي خواهان بسط روابط خود در ابعاد مختلف با كشورهاي عرب هستند اما در عين حال از موقعيت و نقش مهم و كليدي ايران در خاورميانه و نيز توانمنديها و ظرفيتهاي ايران در زمينههاي مختلف بهخوبي آگاهي دارند. لذا به نظر ميرسد با وجود تمايل آشكار دشمنان منطقهاي ايران براي كاهش روابط ايران و امريكاي جنوبي، كماكان روابط تهران با كشورهايي مانند ونزوئلا، برزيل و آرژانتين در سطح مطلوبي ادامه خواهد يافت.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۲ آبان ۱۳۹۴ - ۱۶:۰۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]