واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهد
اندرحکایت درددلهای بازیگران تعزیه/عشق اهل بیت(ع) چراغ فروزان تعزیه
مخالفخوان یا موافقخوان فرقی ندارد، تنها عشق به اهل بیت(ع) شعله اجرای تعزیه را روشن کرده تا بازیگران نقشهای مختلف تعزیه بتوانند عطش وجودشان را با اجرای این نمایش مذهبی اندکی کاهش دهند.
به گزارش خبرگزاری فارس از قم، تعزیهخوانی نوعی هنر نمایشی مذهبی، سنتی است که زندگانی و مصیبتهای وارد شده به اهل بیت(ع) در قالب آن به شکل ملموس برای مخاطبان به اجرا گذاشته میشود، هنر تعزیه در ایام محرم از بازار گرمی برخوردار است. کودکان، نوجوانان، جوانان و افراد سالخورده هر یک مشتاق تماشای نمایش تعزیه هستند، با مشاهده آن به یاد مصائب وارد شده بر اباعبدالله الحسین(ع) افتاده و صحنه ایثار، فداکاری و تحمل سختیها در ذهنهای آنها نقش میبندد و چشمه اشک از چشمانشان جاری میشود. مراسم تعزیه پیوند دیرینه با مردم دارد و حتی در دوران ناصرالدین شاه قاجار مکانی با عنوان تکیه دولت در تهران احداث شد تا با اجرای مراسم تعزیه صحنه عاشورا همواره در یاد و خاطر مردم زنده بماند. تعزیه هنر ملی است، هر ملتی با توجه به خلق و خوی و سلیقه خود در طول قرنهایی که در کنار هم زندگی میکنند، به یک سری اشتراکات میرسد و با آن خو میگیرند که به تدریج به خصیصه فرهنگی آنها تبدیل میشود. تعزیه در طول سالها به مرور زمان در میان شیعیان ایران شکل گرفته، تقویت شده، ریشه دوانده و اکنون به عنوان بخشی از هویت فرهنگی ما شناخته میشود. تعزیه اکنون در سازمان جهانی یونسکو، ثبت ملی شده و دیگر ملل نیز ما را با آن میشناسند. قم از مکان تعزیه محروم است اکثر تعزیهخوانان از سن کودکی اجرای تعزیه را آغاز کردهاند که از جمله آنها سیدمرتضی جدهخواه است که در سایه پدر به عنوان استاد تعزیه در سن هفت سالگی وارد این جرگه شده است. وی نقشهای طفلان مسلم، حضرت قاسم(ع) و امام حسین(ع) را در پرونده تعزیه خود دارد و در سن بلوغ نیز دارای تجربه مخالفخوانی بوده است. «این اسیران را از دشت بلا آوردهام، از زمین فتنهخیز کربلا آوردهام، بستهام بازوی زینب آنکه شه را خواهر است، الله الله دختر شیر خدا آوردهام»، جملاتی از مخالفخوان تعزیه در نقش شمر در هنگام آوردن اسیران به دربار یزید... جدهخواه درددل خود در زمینه مشکلات تعزیه را اینطور بیان میکند: اکنون در فرهنگسراهای تهران مراسم تعزیه برگزار میشود، ولی در قم با وجود آنکه در سال گذشته مراسم تعزیه برگزار شد، ولی قم از مکانی مخصوص به تعزیه محروم است. وی از نداشتن علاقه کودکان برای ورود به تعزیه ابراز نارضایتی میکند و میگوید: در دوران پدرم زمانی که تعزیهخوان میخواستیم، تعداد فراوانی داوطلب میشدند، ولی اکنون علاقه کمتر شده است. بارها در بین تعزیه، بازیگران تعزیه اشک از دیدههایشان جاری میشود و در این هنگام طبال و شیپورچی دو تا سه دقیقه مجلس را به عهده میگیرند تا فرد به حالت عادی بازگردد. «ای آسمان به ماه دو مشرق نظاره کن، در هر نظاره دیده ز غم دیده پاره پاره کن، ای آسمان ز نعره عباس روز جنگ خواهی اگر قرار بگیری کناره کن». حمایت از هنر تعزیه رضا نصراللهی تعزیهخوان دیگری است که از سن هفت سالگی وارد تعزیه شده و با بهرهمندی از استادان پلههای پیشرفت تعزیه را پیمود. او همراه با یادگیری تعزیه در سن نوجوانی قاسمخوانی و در جوانی علی اکبر خوانی را تجربه کرده است و اکنون به صورت حرفهای در قالب نقشهای موافق و زنانهخوانی نقشآفرینی میکند. وی اینگونه تعزیه را تعریف میکند: تبیین نهضت عاشورا و قیام حسینی، بیان شجاعتها، رشادتها، ایثارها و فداکاریهای یاران امام حسین(ع) در تعزیه مطرح میشود که تاثیر زیادی روی نوجوانان و جوانان دارد. این هنرمند تعزیه معتقد است که ترسیم قیام عاشورا به صورت هنرهای نمایشی مذهبی و دینی برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان تاثیر بیشتری دارد. این هنرمند تعزیه میگوید: در تعزیه جدید توجه به آسیبشناسی تعزیه صورت گرفته، درست کردن اشعار تعزیه، تبیین روایت واقعی قیام کربلا و حذف روایات نادرست از آن انجام شده است و کسانی که در نقش معصومان ایفای نقش میکنند، با نقاب وارد صحنه میشوند. وی با بیان اینکه باید نگاه خاصی به تعزیه در کشور داشته باشیم و به آسیبشناسی تعزیه بپردازیم، میگوید: قم شهر عش آل محمد، حوزه، علما و شهر تفسیر اهل بیت(ع) است، اگر به استفتائات مراجع تقلید نگاهی داشته باشیم، هیچ یک از آنها تعزیهخوانی را رد نکردند بلکه شرطهایی برای آن قرار دادند از جمله اینکه ساز و آهنگ حرام در تعزیه نواخته نشود. نصراللهی استانهایی مانند بوشهر، هرمزگان، ایلام و خراسان جنوبی را نام برد که دارای مراکز مذهبی یا شبیهخوانی هستند. وی قم را جایگاه خوبی برای تعزیه میداند و میگوید: مراکز اداری، شهرداری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم و حوزه هنری سازمان تبلیغات توجه خاص به تعزیه در قم دارند ولی انتظاری که از قم به عنوان شهر اهل بیت(ع) و پایتخت مذهبی کشور وجود دارد، هنوز برآورده نشده است. این هنرمند تعزیه بر حمایت از هنر تعزیه تاکید میکند تا اعتبارات مناسبت به این هنر اختصاص پیدا کند و زمینه مساعد برای اجرای آن فراهم شود. بانیان تعزیه در قم کم هستند امیر زینلی نیز تعزیه را از دوران کودکی با نقشهای سکینه، رقیه و طفلان مسلم با بچهخوانی از هیئتی در قاهان آغاز کرده و قاسمخوانی، علی اکبرخوانی و شهادتخوانی را نیز در کارنامه هنر تعزیه خود ثبت کرده است. تشکیل گروه تعزیه راویان عشق مقدمهای برای شرکت وی در جشنوارههای مختلف شده و همواره در فرهنگسراهای استان تهران و سال گذشته در قم نیز به اجرای تعزیه اهتمام داشته است. این هنرمند تعزیه معتقد است استان قم تعزیهخوانهای خوب و فراوانی دارد، ولی محل خوبی برای اجرای تعزیه وجود ندارد. وی میگوید: بانیان تعزیه در قم کم هستند، به همین دلیل تعزیهخوانان قم به روستاها و محلههای خود و شهرهای دیگر میروند. وی اضافه میکند: نبود حمایت از هنرمندان تعزیه سبب خراب شدن آمال و آرزوهایشان برای اجرای تعزیه در قم شده بنابراین با وجود علاقه نمیتوانند در این شهر به اجرای تعزیه بپردازند. زینلی در سن بلوغ مخالفخوانی شمر و ابن سعد را نیز به پرونده تعزیهخوانی خود افزوده است ولی پس از آن به توصیه استادان، موافقخوانی علی اکبر خوانی و شهادتخوانی عباس و مسلم و حر را ادامه داده است. رسول موسوینژادیان، مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری ورزشی شهرداری قم در خصوص نبود مکانی ثابت برای اجرای تعزیه در استان میگوید: به طور معمول به صورت محلهای از فضاهای موجود در محدوده محله استفاده میکنند ولی در تالار مرکزی که در آیندهای نزدیک تکمیل میشود، فضای روباز برای اجرای تعزیه پیشبینی شده است. وی خاطرنشان میکند: فضایی در قسمت جلوی شهرداری وجود دارد که سال گذشته در آن تعزیه اجرا شد که در صورت عدم بارندگی فضای مناسبی برای اجرای تعزیه است. به گفته مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری ورزشی شهرداری قم در برنامه آینده شهرداری برای احداث مراکز فرهنگی به موضوع مکانی برای اجرای تعزیه نیز توجه خواهد شد. عزیمت تعزیهخوان قمی به استانهای دیگر وحید فرجی، معاون هنری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم با بیان اینکه تعزیه هنر آیینی و مردمی است، تصریح میکند: تعزیه در دور افتادهترین یا محرومترین روستاهای کشور باشکوه بر پا میشود و بسیاری از مردم پیرامون سکوی تعزیه نشسته و از این خوراک فرهنگی بهرهمند میشوند. به گفته وی این روزها شنیده میشود گروه تعزیهای از استان قم در کشور مقامی کسب کرده یا چند شب مراسم تعزیه در فرهنگسرای تهران یا شهرستان برگزار میکند. وی میگوید: امروز میتوانیم بگوییم استان قم صادرات تعزیهخوان به استانهای دیگر مانند تهران، کرمان، همدان و... دارد و هر ساله افراد یا گروههای زیادی از هنرمندان تعزیه استان در برپایی مجالس تعزیه به استانهای دیگر همکاری دارند. معاون هنری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم با بیان اینکه باید با پژوهش زمینه تقویت بنیه علمی، تاریخی و هنری تعزیه را فراهم آورد، تصریح میکند: با توجه به قدمت تاریخی و ظرفیت تعزیه در قم و با توجه به وجود مراکز دینی و علمی به نظر میرسد تاسیس یا تخصیص محلی ثابت برای اجرای تعزیه و همچنین تاسیس پژوهشکده میتواند امکان خوبی برای تقویت آینده تعزیه در قم باشد، البته این نوید را میتوان داد که فضای مناسب در تالار شهر برای اجرای تعزیه در نظر گرفته شده است. باید ابتدا به این باور جمعی برسیم که هنر تعزیه کارهای مثبت بسیاری میتواند در مسیر فرهنگ و هنر، دین مبین اسلام و فرهنگ تشیع و ایران انجام دهد و دیگر اینکه باید همت جمعی را به کار ببنیدیم تا در مسیر درست به تقویت و ترویج تعزیه بپردازیم. تعزیه هنر آیینی و نمایشی بوده و با اعتقادات مردم عجین است و با احساسات مردم ارتباط مستقیم دارد، بنابراین افراد بارها نمایش تعزیه را مشاهده کرده و برای آنها تازگی دارد، هیچ فیلم سینمایی و تئاتری تا این اندازه برای مردم جذاب نیست. تامین هزینه در اجرای تعزیه نخستین سد بر سر راه هنرمندان تعزیهخوان است، همانطوری که بودجه برای تئاتر و نمایش عروسکی اختصاص پیدا میکند باید مسئولان نهادهای فرهنگی برای تعزیه نیز باید بودجهای اختصاص دهند. اگر حمایتهای لازم از تعزیهخوانان صورت نگیرد، عشق به اهل بیت(ع) در دلها مخفی میماند و هیچگاه به منصه ظهور نمیرسد و نقشهایشان به جای صحنه در سطور کتابها باقی میماند. ==================== گزارش از ایمنالسادات موسوینژاد ==================== انتهای پیام/78003/غ40
94/08/10 - 11:31
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]