واضح آرشیو وب فارسی:فارس: در گفتوگو با فارس مطرح شد
شبکههای اجتماعی؛ فضای مجازی یا فضای واقعی؟
عصر ارتباطات، در مقایسه با فناوریهای گذشتههای دور قابل قیاس نیست، این تکنولوژی از چنان قدرت و نفوذی برخوردار است که با هیچ سد و معبری نمیتوان جلودارش بود، به راحتی در هر جا وارد و نفوذ میکند و تأثیرگذاری آن فرا باور است.
به گزارش خبرگزاری فارس از اراک، شبکههای اجتماعی بهرهگیری صحیح از آن میتواند به عنوان سرمایه ارزشمندی به منظور سرعت بخشی به روند توسعه کشور باشد، همچنین میتوان با برنامهریزی صحیح از این شبکهها در زمینه ارتقای فرهنگ بهره گرفت. متأسفانه در استان مرکزی ورود این تکنولوژی که هم تهدید است و هم فرصت بدون پیش زمینه و فرهنگسازی سبب شده که بخش تهدید آن بیشتر اثرگذار باشد تا استفاده از فرصتهای این تکنولوژی مفید. امیدواریم مسئولان مربوطه در استان مرکزی از هر قسمی که هستند با اتحاد و در قالب یک گروه واحد به منظور جلوگیری از موازی کاری، این تکنولوژی را باور و به منظور جلوگیری از تهدیدها و استفاده از فرصتهای آن به صورت تخصصی و فنی اقدامات لازم را انجام دهند با توجه به اهمیت ارتباطات در عصر حاضر با عباس خسروانی عضو انجمن جامعهشناسی ایران و دانشجوی دکتری جامعهشناسی مسائل اجتماعی به گفتوگو نشستیم که در ادامه میخوانید. فارس: به نظر شما اهمیت موضوع ارتباطات در عصر حاضر چیست؟ فناوریهای ارتباطات با سرعتی باور نکردنی رشد و توسعه پیدا میکنند و شیوه جدیدی از زندگی را با خود به ارمغان میآورند، اما در این میان نباید غافل از این موضوع شویم که کشورهای غربی شاید بیش از 60 سال است که برای تسلط بر کشورهای جهان و عملی کردن واژه توسعه برنامهریزیهایی کردهاند و ارتباطات را از جمله راهکارهای دستیابی به اهداف خود قلمداد و نظریههای بسیاری نیز دادهاند، تا سبک و روش زندگی مردم و مخصوصاً مردم کشورهای توسعه نیافته را مطابق شیوه و روش خود سازماندهی کنند. سرعت پردازش و انتقال دادهها، ارتباطات به روز، شبکههای اجتماعی همچون فیسبوک، توئیتر، وایبر، تلگرام و واتسآپ و از این دست نرمافزارها، واژههایی هستند که این روزها بارها و بارها از هر سو شنیده میشود. جهان امروز که به تعبیر آلوین تافلر نظریهپرداز و آیندهپژوه آمریکایی، دنیای موج سوم یا دنیای فرا مدرن است، با نمادهایی همچون شبکههای اینترنت و شبکههای اجتماعی، فیسبوک، ماهواره و... شناخته شده و ناگزیر زندگی ما را درگیر خود کرده است. فارس: چه دیدگاههایی در خصوص تکنولوژیهای مدرن ارتباطی به خصوص شبکههای اجتماعی در کشور وجود دارد؟ از یک سو برخی معتقدند این پدیدهها تهاجمی مهندسی شده و شوم هستند که بر کشور ما تحمیل شدهاند، اما در نقطه مقابل برخی بر این باورند که زندگی امروز بدون چنین تکنولوژیهایی معنا نداشته و عملاً حضور آنها را مثبت ارزیابی میکنند. همه گزارههای پیرامون انسان همچون شبکههای اجتماعی میتوانند از سویی مثبت و از سوی دیگر منفی باشند، حال آنکه آیا باید به این گزارهها به دید فرصت نگریست و یا تهدید؟ اگر چه سالها است از ورود شبکههای اجتماعی در جامعه میگذرد و به شدت در بین اقشار مختلف جامعه نفوذ کرده و جایگاه محکمی را در زندگی مردم پیدا کرده است، اما هنوز استراتژی مشخصی در کشور برای مواجهه با این پدیده به منظور کاهش آسیبها و بهرهگیری هر چه بیشتر از مزایای آن تهیه نشده است. با پایان یافتن برنامه پنجم توسعه امید میرود در برنامه ششم این موضوع مورد توجه برنامهریزان کشور قرار گیرد. با توجه به قرار گرفتن در سال پایانی برنامه پنج ساله پنجم توسعه، مقام معظم رهبری در تاریخ نهم تیر سال جاری سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه را در 80 بند و شامل سرفصلهای امور «اقتصادی»، «فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «اجتماعی»، «دفاعی و امنیتی»، «سیاست خارجی»، «حقوقی و قضایی»، «فرهنگی» و «علم، فناوری و نوآوری» ابلاغ کردند. ایشان در بخش امور فناوری اطلاعات و ارتباطات، از 7 بند، 4 بند را به مواردی از جمله توسعه محتوا در فضای مجازی بر اساس نقشه مهندسی فرهنگی کشور تا حداقل پنج برابر وضعیت کنونی، بومیسازی شبکههای اجتماعی، تسلط بر دروازههای ورودی و خروجی فضای مجازی و پالایش هوشمند آن، ساماندهی، احراز هویت و تحول در شاخص ترافیکی شبکه به طوری که 50 درصد آن داخلی باشد و حضور موثر و هدفمند در تعاملات بینالمللی فضای مجازی، اختصاص دادهاند. گسترش و نفوذ فضای مجازی در تعاملات روزانه مردم و انجام فعالیتهای متعدد از طریق این فضا، از یک سو و تاکیدهای معظم له نسبت به این موضوع از سوی دیگر، ایجاب میکند تا در یکی از برنامههای راهبردی کشور به آن پرداخته شود و الزامهای آن با جزئیات لازم برای عملیاتی شدن در طول پنج سال آینده مد نظر قرار گیرد. امروزه با توجه به گسترش تکنولوژیهای جدید استفاده از آنها اجتنابناپذیر است و نمیتوان آنها را از جامعه حذف کرد. فارس: برای استفاده از این شبکهها چه پیش نیازهایی لازم است؟ چگونگی استفاده از این شبکهها مسئله مهمی است که این امر به سواد افراد و سطح آگاهی و شناخت آنان از این شبکهها بستگی دارد. باید میزان آگاهی افراد از این شبکهها افزایش یابد، شبکههای اجتماعی هم فرصت محسوب میشوند و هم تهدید و افزایش آگاهی افراد از این شبکهها باعث میشود بتوان آنها را به ظرفیتی برای انتقال ارزشها و آداب و رسوم خود به سایر جوامع تبدیل کرد. حذف شبکههای اجتماعی راهکار کاهش آسیبها نیست، مفید بودن یک شبکه اجتماعی برای فرد و جامعه نیازمند آگاهی است، باید از شکلگیری شبکههایی که فاقد زمینههای مفید و موثر برای جامعه هستند، جلوگیری کرد. امروزه فضای مجازی به اندازهای تأثیرگذار شده است که گاهی با فضای واقعی فاصله چندانی ندارد. افراد باید بدانند که نبود آگاهی و شناخت از شبکههای اجتماعی ممکن است پیامدهای جبرانناپذیری برای آنان داشته باشد و ارتقای سطح آگاهی جنبههای آسیبی این شبکهها را کاهش میدهد. فارس: در تدوین برنامه ششم توسعه چه نکاتی باید مورد توجه برنامهریزان قرار گیرد؟ برنامه ششم که برشی از سند چشمانداز بیست ساله کشور است، باید بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری به صورت برنامهای میان مدت تدوین شود. برنامهای که تدوین میشود باید غیر قابل تفسیر و تاویل، چابک و قابل اجرا باشد که راهکارهای استفاده سالم از فضای مجازی در آن گنجانده شده باشد، آن هم فضای مجازی و بازیهای رایانهای سالم، نه هر بازی یا هر برنامهای که دشمن برای ما تهیه کرده است. مهم این است که بازی رایانهای در دسترس کودکان و نوجوانان ما باشد که در قالب جمهوری اسلامی باشد، متأسفانه شبکههای اجتماعی در کشور ما متولی مشخصی ندارند، چرا که بخشی از مسائل آن از جمله زیرساختها به وزارت ارتباطات، محتوا به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی دیگر به سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری و حتی حوزه علمیه بر میگردد. در این شرایط نمیتوان نیازها و مطالبات را به صورت دقیق مطالبه کرد، ما از نظر محتوا و ادبیات این فضا غنی هستیم و پشتوانه دینی و فرهنگی اصیلی داریم، اما به دلیل نداشتن متولی در این بخش، ساماندهی آن رها شده است و فقط چند گروه به صورت کلی و بسیجی شبکهها را مدیریت کرده و در حد توان خود در مقابل شیوع شایعات و مطالب نادرست میایستند. برنامه ششم توسعه در تحقق چشمانداز 20 ساله کشور تاثیر خواهد داشت، چرا که این برنامه در دهه دوم این چشمانداز مطرح میشود و میتواند ما را به اهداف سال 1404 برساند. در این سیاستها بخشی با عنوان امور فناوری اطلاعات دیده شده که سیاستهای قید شده در آن با در نظر گرفتن واقعیتهای داخلی و خارجی تدوین شده است که در امور مربوط به اطلاعات و ارتباطات در پایان برنامه 5 ساله ششم در دسترس و قابل حصول هستند و این موضوع انتظار از دولت و مجلس را ایجاد میکند که برنامه ششم را به گونهای عملیاتی به منصه ظهور برساند. انتهای پیام/87012/صا40
94/08/10 - 10:26
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]