تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 15 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):منافق به آنچه مؤمنان بواسطه آن خوشبخت مى‏شوند، ميلى ندارد، ولى خوشبخت سفارش به تق...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820996159




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

چالش بزرگ اصلاحات در عراق


واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ایسنا: نزدیک به دو ماه از اعلام طرح اصلاحات از سوی العبادی می گذرد، اما خیابان های عراق همچنان شاهد حضور اعتراضی مردمی است که از اوضاع نابسامان کشورشان ناراضی هستند. اصلاحات متوقف شده و کار در همین جا گره خورده است؛ به نظر می رسد العبادی هر آنچه برای یک نخست وزیر در عراق مقدور بوده را انجام داده و بیش از این کاری از وی ساخته نیست و مثل همیشه این زد و بندهای بین جناحی است که حرف آخر را می زند. شاید درنگاه اول اجرای این اصلاحات ساده به نظر برسد اما اگر با دقت بیشتری به اوضاع عراق و ساختار سیاسی-مذهبی این کشور بنگریم، می بینیم که تحقق این اصلاحات آنقدر هم ساده نیست بلکه نیاز به عبور از موانع زیادی دارد که ظاهرا اکنون العبادی در پشت آنها متوقف مانده است. حیدر العبادی، نخست وزیر عراق در سال ۲۰۱۴ به دنبال بحران سیاسی که دامنگیر این کشور شده بود، پس از هفته ها مذاکره سیاسی روی کار آمد. او در شرایطی قدرت را به دست گرفت که عراق با خشونت های متعدد فرقه ای و پیشروی های روز افزون داعش دست و پنجه نرم می کرد. همزمان اختلافات سیاسی میان جناح های مختلف عراق به اوج خود رسیده بود و هر آن احتمال وقوع جنگ داخلی وجود داشت. از طرفی برخی بی تدبیری ها در دوره های مختلف باعث افزایش اختلافات میان اهل تسنن و تشیع و نیز افزایش شکاف میان کرد و عرب شده بود. علاوه بر این اشغال عراق به دست آمریکا که بیشتر سیاستمداران و تحلیلگران آن را عامل بی ثباتی و ظهور گروه های تندرو در عراق می دانند، نقش زیادی در افزایش خشونت ها در این کشور داشت. در واقع اشغال عراق نه تنها منجر به افزایش خشونت ها در این کشور شد بلکه به فروپاشی بی سابقه بافت اجتماعی و سیاسی انجامید و این کشور را در کنار مشکلات ساختاری و سنتی بازمانده از دوره صدام به عرصه کشمکش های بین المللی، منطقه ای و داخلی تبدیل کرد تا جایی که در سال ۲۰۰۶ بسیاری از نهادهای بین المللی دولت عراق را در لیست «دولت های شکننده» قرار دادند؛ «دولتی که در برقراری دموکراسی موثر و مبتنی بر توسعه اقتصادی پایدار شکست خورده و با مشکلات زیادی در استقرار نظام سیاسی و ایجاد دولتی باثبات و فراگیر روبرو شده است.» حیدر العبادی روی کار آمد و تمامی این مشکلات را از نظام های پیشین به ارث برد. با روی کار آمدن وی امیدهای بسیاری در دل عراقی ها زنده شد که وی بتواند با مشکلات عراق به طور جدی مقابله کند و برای برون رفت از بحران و اختلافات سیاسی، قومی و مذهبی و استقرار امنیت، صلح و آشتی راهی بیابد اما ظاهرا عبور از موانع بر سر راه العبادی چنان که تصور می شد آسان نیست؛ موانعی که در طول سال ها و از زمان حکومت صدام تا آخرین دوره از نخست وزیری نوری مالکی به مرور به وجود آمده است. اعتراضات مردمی زمینه ساز اصلاحات دولتی جرقه اصلاحات در نظام سیاسی عراق زمانی زده شد که ساکنان بغداد، بصره، نجف، کربلا و دیگر استان ها در اعتراض به کمبود خدمات اساسی دست به تظاهرات زدند. این اعتراضات کم کم افزایش یافت و درخواست معترضان نیز از حد بهبود خدمات رسانی تجاوز کرد و به لزوم مبارزه با فساد و محاکمه فاسدان در دولت رسید. مردم عراق در تظاهراتی گسترده مسئولان دولت را به سرقت بیت المال و سرمایه های کشور متهم کردند. در واقع اعتراضات مردمی عراق همانطور که العبادی گفته بود به منزله زنگ هشداری برای او بود تا بیدار شود و ببیند که با چه مشکلاتی در دولتش مواجه است. این اعتراضات باعث شد تا العبادی پی ببرد که فساد دامنگیر دولت و بسیاری از وزرا و مسئولان سیاسی شده است، بسیاری از شخصیت های سیاسی بر قدرت چنبره زده و پول های هنگفتی را در طول چند سال گذشته برای خود جمع کرده اند، حال آنکه بسیاری از مردم عراق آواره و بی خانمان هستند. مراجع دینی عراق و بسیاری از شخصیت های شیعی این کشور از جمله عمار الحکیم (رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق)، مقتدا صدر (رهبر جریان صدر) و بسیاری دیگر از شخصیت های سیاسی و مذهبی از تظاهرات مردم حمایت کردند و از نخست وزیر خواستند تا چاره ای برای حل این مسئله بیندیشد و خواسته های مردم را به بهترین شکل برآورده سازد. اصلاحات العبادی در نظام سیاسی عراق در نتیجه ادامه اعتراضات مردمی و درخواست های مکرر شخصیت های مذهبی عراق برای برآوردن خواسته های مردم، حیدر العبادی اقدام جسورانه ای اتخاذ کرد و دست به اصلاحاتی در نظام سیاسی عراق زد که از زمان اشغال این کشور توسط آمریکا تاکنون بزرگترین و مهم ترین اصلاحات بوده است. العبادی دست به تغییراتی بی سابقه زد تا بتواند وضع شکننده دولت را بهبود بخشد و با فساد اداری، مالی و سیاسی حاکم بر کشور مبارزه کند و در نتیجه خواسته های مردم را برآورده سازد. از جمله اصلاحات العبادی حذف سمت معاونت های نخست وزیر و رئیس جمهوری بود. به این ترتیب نوری مالکی، اسامه نجیفی و ایاد علاوی، معاونان اول تا سوم رئیس جمهوری و بهاء الاعرجی، صالح المطلق و روز نوری شاویس، معاونان اول تا سوم نخست وزیر برکنار شدند. سپس العبادی پست های وزارتی در کابینه عراق را از ۳۳ پست به ۲۲ پست کاهش داد، چهار وزارتخانه را حذف و چهار وزارتخانه دیگر را ادغام کرد، شمار محافظان مقامات و مسئولان عراقی را ۹۰ درصد کاهش و کمیته هایی را برای بررسی مسئله فساد در وزارتخانه ها تشکیل داد. واکنش ها به اصلاحات اصلاحات العبادی مورد استقبال بسیاری از طرف های داخلی و خارجی از جمله آمریکا قرار گرفت. مراجع دینی و شخصیت های سیاسی از این اصلاحات استقبال کردند و خواهان اجرای آن شدند. پارلمان عراق نیز بسته پیشنهادی مقدماتی اصلاحات را تصویب کرد. ایاد علاوی، اسامه نجیفی و دیگر شخصیت های بانفوذ سیاسی که با اجرای این اصلاحات قدرت و نفوذ آن ها کاسته می شد، از جمله مخالفان این اصلاحات به شمار می آمدند. تا جایی که ایاد علاوی تصمیمات العبادی را تجاوز از قانون اساسی خواند و حتی خواهان برکناری وی و برگزاری انتخابات زودهنگام شد. نقش کشورهای خارجی در عراق علاوه بر همه این مشکلات عراق از فشار و مداخله بازیگران خارجی نیز رنج می برد. وجود طوایف مختلف در این کشور موجب شده است که آمریکا، عربستان، ترکیه، قطر و برخی دیگر از کشورها عراق را جولانگاه مشروع خود بدانند و هریک به بهانه دفاع از طایفه یا موضوعی خاص به خود حق بدهند در امور این کشور دخالت کنند. عربستان: ریاض از زمان سقوط صدام هیچ یک از دولت های عراق را که همواره اداره آنها در دست شیعیان بوده، قبول نداشته و دولت العبادی نیز از این قاعده مستثنی نیست. سعودی ها نگران این هستند که شیعیان در عراق قدرت را در دست دارند و این باعث می شود عراق بیش از هر زمان دیگری به ایران، رقیب اصلی عربستان نزدیک شود. العبادی شیعه است و عربستان از اینکه یک شخصیت شیعه ریاست دولت عراق را در دست داشته باشد ناراضی است. درنتیجه بی تردید پشت پرده برای ایجاد موانع بر سر راه دولت عراق تلاش می کند. ترکیه: آنکارا به دو دلیل نقش پررنگی در عراق داشته است. یکی اینکه از ترکمان ها به ویژه در استان کرکوک حمایت می کند تا بتوانند در این استان بمانند دوم اینکه اقلیم کردستان و ترکیه رابطه دوستی آشکار و دشمنی پنهانی با هم دارند. کردستان برای فروش نفت به ترکیه و بازارهای این کشور نیاز دارد ترکیه نیز از این فرصت استفاده می کند و کالاهای تولیدی خود را در عراق می فروشد. ترکیه از این لحاظ برای حفظ روابط خود با اربیل تلاش می کند اما دشمنی پنهانی که با اربیل دارد ناشی از تلاش کردهای اقلیم کردستان برای رسیدن به استقلال است. میلیون ها کرد در ترکیه هستند و آنکارا نگران است که آنها نیز دست به اقدام مشابهی همچون کردهای اقلیم کردستان بزنند. ایران: ایران نمی تواند خطر داعش را در مجاورت مرزهای خود بپذیرد. تهران برای حفظ منافع مشترک خود با عراقی ها، نشان داده که بدون درنظر گرفتن اختلافات قومیتی و مذهبی حاضر است به طرف عراقی کمک کند چنانکه در حمله داعش به اقلیم کردستان اولین طرفی بود که به کردهای سنی کمک نظامی کرد . آمریکا: آمریکا گرچه اعلام کرده که از عراق خارج شده اما همچنان حضور نظامی و سیاسی خود در عراق را حفظ کرده است و سفیر این کشور در بغداد حتی در تعیین مسئولان سیاسی عراق نقش دارد. واشنگتن پس از تشکیل ائتلاف ضد داعش در واقع نقش خود در عراق را بیش از چند سال گذشته افزایش داده است هرچند که بیشتر جریان های شیعی عراق مثل جریان صدر و گردان های حزب الله به شدت با آمریکا مخالفند اما آمریکایی ها همچنان در عرصه سیاسی و نظامی عراق حضور دارند. سوریه: از سوی دیگر سوریه یکی از کشورهایی است که بر عراق تاثیر زیادی گذاشته است. عراق یکی از قربانیان جنگ داخلی سوریه است چراکه اوضاع سوریه به عنوان همسایه عراق بر این کشور تاثیر گذاشته است. تروریست های داعش که ابتدا در سوریه حضور داشتند با گذشتن از مرزها و استفاده از وضعیت سیاسی و امنیتی نامناسب عراق، وارد این کشور شدند. چالش های پیش روی العبادی شاید اگر اعتراضات مردمی و درخواست مراجع تقلید نبود العبادی هیچ گاه به مبارزه با فساد در دولت خود نمی پرداخت چون به خوبی با موانع آن آشنا بود و میزان قدرت یک نخست وزیر در ساختار طایفه ای عراق نیز برای وی مساله ناآشنایی نبود. از طرف دیگر تظاهرات زمانی برگزار شد که عراق وارد جنگ علیه تروریسم و به ویژه گروه تروریستی داعش شده بود. مبارزه با تروریسم یکی از چالش هایی است که در حال حاضر نیز دولت العبادی با آن مواجه است. العبادی در شرایط بسیار دشواری قرار دارد و اوضاع را باید هم از نظر سیاسی و هم از نظر امنیتی آرام کند. او باید پس از برکناری بسیاری از شخصیت های سیاسی جوابگوی جناح های سیاسی آنها باشد. به عنوان مثال سازمان بدر عراق از العبادی خواسته بود تا درباره حذف وزارتخانه وابسته به این سازمان و مسئولان آن توضیح دهد و روشن کند که آیا این مسئولان فاسد بوده اند یا اینکه چه اقدام خلاف قانونی از آن ها سر زده است. تروریسم یکی از فاجعه هایی است که عراق به آن دچار شده اما با این حال نباید مسئله تروریسم و فساد را از هم جدا دانست چراکه تا زمانی که فساد در کشور از بین نرود شاید نتوان کاملا تروریسم را از بین برد. فساد خود فضا را برای افزایش خشونت ها و اقدامات غیر قانونی فراهم می کند. درنتیجه درحال حاضر العبادی باید از یکسو با فساد و از سوی دیگر با تروریسم مقابله کند. او باید نظامی را که براساس سهمیه بندی های سیاسی شکل گرفته به یک ساختار تکنوکرات و مستقل تبدیل کند. العبادی در این راه به ابزارهای دیگری نیاز دارد که یکی از مهمترین آنها دستگاه قضایی عراق است. وظیفه دستگاه قضا این است که فاسدان را محاکمه و دولت را غربال کند اما تا زمانی که خود این دستگاه از فساد رنج می برد هیچ گاه نمی تواند به مقابله جدی با فساد بپردازد برای همین است که معترضان عراقی تاکید دارند که اصلاحات باید از دستگاه قضایی آغاز شود و مدحت محمود، رئیس شورای عالی قضایی برکنار و محاکمه شود. موانع اصلی که بر سر راه اجرای اصلاحات در عراق وجود دارد با توجه به این مطالب به نظر می رسد که چشم انداز مثبتی برای اجرایی شدن اصلاحات العبادی در عراق دیده نمی شود و اجرایی شدن این اصلاحات در نظام سیاسی عراق با موانع جدی روبه روست که از جمله این موانع می توان به موارد زیر اشاره کرد : - شکننده بودن ساختار دولت عراق: دولت عراق بر اساس شاخص های جهانی شکنندگی در سال های اخیر در مرحله هشدار قرار داشته است. آمار روزافزون آوارگان عراقی، تورم، فقر و میزان خشونت طی سال های اخیر بیانگر ضعف و شکنندگی دولت عراق و ناتوانی آن در ارائه خدمات عمومی و حمایت از شهروندانش بوده است. این مشکلات در دوره نوری مالکی نیز وجود داشته و اکنون در دولت العبادی نیز به قوت خود باقی است . - شکاف های قومی- مذهبی در عراق: در حال حاضر طوایف مختلفی از جمله کرد، عرب سنی، عرب شیعه، ترکمان و طوایف دیگر در عراق حضور دارند. مراجع دینی و شخصیت های مذهبی در عرصه سیاسی کشور نقش دارند. اختلافات بین سنی و شیعه بر سر مسائل سیاسی وجود دارد. نا امنی در عراق بیداد می کند و وجود سلاح در دست برخی شبه نظامیان به عدم توافق میان گروه های مختلف و وجود اختلافات میان آن ها به ویژه در زمینه مسائل سیاسی باز می گردد. - اختلافات بغداد و اقلیم کردستان بر سر مسائل ریشه ای: اختلافات بغداد و اربیل بر سر استقرار سیستم فدرالی، بودجه و ماده ۱۴۰ قانون اساسی درباره مناطق مورد مناقشه به نظر می رسد که حل شدنی نیست. کردهای عراق در حال حاضر منطقه ای خودمختار را دارند و دارای پارلمان و نهادهای جداگانه هستند. در نتیجه اقدامات و تصمیم گیری هایشان را جدا از دولت بغداد می گیرند. مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق همواره ادعا می کند که کردها باید یک کشور مستقل داشته باشند درنتیجه از هیچ اقدامی برای رسیدن به این آرزوی دیرینه خود فروگذاری نمی کند.مقامات بغداد معتقدند که اربیل باید برای صادرات نفت خود به هماهنگی با دولت مرکزی بپردازد اما اربیل با این مسئله مخالف است. بغداد معتقد است نفت تولیدی در منطقه کردستان به کل کشور اختصاص دارد در حالیکه اربیل می گوید اجازه تولید و استخراج نفت برای کردستان در قانون اساسی عراق قید شده است برای همین اقلیم کردستان به طور مستقیم با شرکت های نفتی خارجی وارد معامله می شود. - اختلافات میان احزاب سیاسی و سهمیه بندی در پست های دولتی: احزاب مختلفی در عرصه سیاسی عراق هستند که هر کدام به گونه ای در نظام حاکم بر این کشور نقش دارند. پست های دولتی در عراق نیز بر همین اساس میان گروه های مختلف تقسیم شده است طوری که بر اساس توافق میان جریان های سیاسی عراق، نخست وزیر همواره از میان عرب های شیعه انتخاب می شود و معاونان کرد، عرب و سنی دارد، رئیس جمهور نیز باید کرد باشد و معاونان وی عرب شیعه و عرب سنی هستند و ریاست پارلمان به عرب های سنی واگذار شده که معاونان وی را کردها و عرب های شیعه انتخاب می کنند. درحال حاضر العبادی با لغو معاونت های رئیس جمهوری و نخست وزیر دست به اقدامی زده است که قطعا موجب تشدید اختلافات و درگیری های قومی-مذهبی خواهد شد. العبادی تاکید دارد که پست های حساس کشور باید از تقسیم بندی های سیاسی و قومی-مذهبی دور نگاه داشته شوند و در اختیار گرفتن آن ها تنها بر اساس شایستگی باشد. درحال حاضربه نظر می رسد دست العبادی برای اجرای اصلاحات بسته است. بیشتر شخصیت های سیاسی که زمانی قدرت و نفوذ داشتند اکنون می بینند که قدرت از آن ها گرفته شده است درنتیجه با اصلاحات مخالفت می کنند. برخی لایحه ها و اصلاحات همچنان در پارلمان بدون تصویب مانده اند و برکناری برخی شخصیت ها بسیار مشکل است در نتیجه به نظر می رسد العبادی نمی تواند در کوتاه مدت بر بحران های عراق فائق آید و تمامی جوانب اصلاحاتش را اجرایی کند. شاید بتوان گفت که اصلاحات در نظام سیاسی عراق با تاخیر صورت گرفته و احتمال موفقیت اصلاحات با توجه به دلایل فوق بسیار کم است . دلایل ورود مرجعیت به پرونده اصلاحات عراق یک رسانه عراقی با اشاره به حمایت قوی مرجعیت از اصلاحات حیدر العبادی به چرایی ورود آیت الله العظمی سیستانی به موضوع با توجه به اینکه ایشان به ندرت در این موضوعات وارد می شوند، پرداخته است.به گزارش فرهنگ نیوز، پایگاه کتابات عراق در مطلبی با عنوان «دلایلی که آیت الله العظمی سیستانی را وادار به ورود و دعوت به اصلاحات کرد» آورده است: اوضاع مصیب بار اخیر در عراق، آیت الله العظمی سیستانی را وادار به ورود مستقیم کرد و این پس از درک این موضوع از سوی ایشان بود که گروه های سیاسی نمی توانند راهکاری برای خروج از بحران های سیاسی متراکم پیدا کنند و در خدمات رسانی به مردم ناتوانند. در واقع عملکرد بد سیاستمداران عراقی و فسادی که تظاهرات گسترده مردمی را به دنبال داشت، آیت الله العظمی سیستانی را وادار کرد که خواستار اصلاحات شود و درباره خطرات تجزیه عراق هشدار دهد.مواضع معظم له و خواسته های مردمی به مثابه نقطه قوتی برای حیدر العبادی نخست وزیر عراق برای پیشبرد اصلاحات و رویارویی با مفسدان بود. مرجعیت امیدوار بود که گروه های سیاسی که از طریق صندوق های رأی به قدرت رسیده اند، بتوانند به شکل درست اوضاع را اداره کنند و مشکلی که دخالت مرجعیت را ضروری کند، پیش نیاید اما متاسفانه اوضاع به این منوال پیش نرفت و سوء مدیریت و عوامل داخلی و خارجی سبب رسیدن اوضاع عراق به این وضعیت نابسامان شد.پس از اینکه صبر بسیاری از عراقی ها به سر آمد و به اوضاع نابسامان اعتراض کردند، مرجعیت دریافت که باید با قدرت وارد شود و بر تسریع در گام های اصلاحی و تحقق و برقراری عدالت اجتماعی تاکید کرد. این رسانه عراقی می نویسد: پس از این که تظاهرات علیه فساد و در راستای بهبود خدمات رسانی با توجه به گرمای بیش از ??درجه شروع شد،آیت الله العظمی سیستانی، العبادی را ترغیب کردند که در هفتم آگوست با جرات زیادی به جنگ فساد برود و دو روز بعد یعنی در نهم آگوست العبادی اصلاحات معروف خود را ارائه داد و به دنبال آن در پارلمان نیز تصویب شد و به دنبال آن آیت الله العظمی سیستانی بر اصلاحات در دستگاه قضایی تاکید کرد.درباره خطرناک بودن فساد برای آینده عراق، مرجعیت نبود اصلاح واقعی را به مثابه تجزیه عراق و فساد را عامل سقوط برخی مناطق از کشور در دست داعش در ژوئن سال ????دانستند.کتابات نوشت،اصلاحات در مرحله حساسی از تاریخ جدید عراق صورت می گیرد زیرا نیروهای عراقی در حال جنگ با داعش در چندین جبهه هستند و به علت پایین آمدن قیمت نفت از نظر مالی عراق وضع خوبی ندارد. حیدر الخوئی پژوهشگر مرکز مطالعات چتم هاوس گفت: آیت الله العظمی سیستانی معمولا در موضوعات سیاسی ورود نمی کنند مگر در مواردی که پای موضوعات و مسائل استراتژیک بزرگ در میان باشد و احساس کند که باید برای نجات عراق از بحران کاری انجام دهد.ایشان به ندرت مواضع سیاسی مستقیم صادر می کنند اما درخواست های ایشان مورد استقبال میلیون ها عراق قرار می گیرد و از برجسته ترین این مواضع، فتوای جهاد کفایی پس از یورش داعش است که دهها هزار نفر را برای جنگ با داعش بسیج کرد. وی افزود: بزرگترین مانع در مسیر اصلاحات احزاب هستند.میزان موفقیت العبادی و تغییرات اساسی به میزان توان العبادی برای مقابله با رقبا و شرکای و حزب متبوعش بستگی دارد. احسان الشمری استاد علوم سیاسی دانشگاه بغداد در این باره اعلام کرد، اوضاع دردناک اخیر، آیت الله العظمی سیستانی را وادار به ورود به شکل مستقیم کرد.ایشان پس از اینکه دریافتند، گروه های سیاسی توان خروج از بحران و حتی ارائه راهکار برای بحران های سیاسی متراکم و انباشته شده را ندارند و در خدمات رسانی ناکام مانده اند، وارد عمل شدند. این رسانه در ادامه بیان کرد، طی چند هفته گذشته العبادی اصلاحات را شروع کرده است که شامل کم کردن پست های وزارتی به دو سوم و کم کردن شمار محافظان اشخاص و اصلاح نظام حقوق و مزایا در عراق است.اصلاحات وی شخصیت های بارزی مانند نوری مالکی، ایاد علاوی و اسامه النجیفی را هم هدف قرار داده است.به اعتقاد تحلیلگران، العبادی برای اصلاحات ریشه ای با موانع بسیاری روبرو است.مواضع آیت الله العظمی سیستانی در عراق با اقبال زیادی روبرو است و مانع از مخالفت علنی گروه های سیاسی با اصلاحات می شود.فنار حداد تحلیلگر موسسه خاورمیانه در دانشگاه سنگاپور نیز گفت: تغییر فرهنگ فساد ریشه دار تا این حد در عراق در کوتاه مدت میسر نمی شود و نیاز به اصلاحات دراز مدت دارد.


جمعه ، ۸آبان۱۳۹۴


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 34]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن