تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837316541
پیوند خطابه با حادثه عاشورا
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: اشاره: استاد شهید آیت الله مطهرى در حدود سال ۱۳۳۷ در انجمن اسلامى مهندسین دو جلسه سخنرانى تحت عنوان «خطابه و منبر» ایراد نمودند که در جلسه نخست پیوند خطابه با اسلام در تحول و تکامل خطابه را مورد بحث قرار دادند. ایشان در جلسه دوم به بررسى نقش و جایگاه خطابه در تبیین قیام امام حسین(ع) پرداختند که به سبب تناسب موضوع با ایام حاضر به درج متن این سخنرانى با اندک جرح و تعدیل اقدام نمودیم. شایان ذکر است که این سخنرانى در کتاب «ده گفتار» ومجموعه آثار استاد مطهرى، ج۵ چاپ شده است. مقدمه خطابه و منبر در کشور ما مولود حادثه عاشوراست. چطور مولود حادثه عاشوراست؟ امام حسین (ع) در زمان خودش علیه جریانى قیام کرد و شهید شد به همان ترتیبى که مى دانیم. روایاتى هم در زمینه عزادارى براى آن حضرت وارد شده است که براى یک نفر شیعى مذهب امکان ندارد که آن روایات را انکار کند؛ یعنى از مسلّمات مذهب شیعه است. از ناحیه ائمه اطهار(ع) توصیه و تأکید فراوان به احیاى سنت عاشورا شده است و به اشخاصى که شاعر بوده اند، بسیار توصیه شده که در این موضوع شعر بگویید و احساسات مردم را تحریک کنید. نسبت به اشخاصى که در مجالس اقامه سنت عاشورا متأثر مى شوند و اشک مى ریزند، تقدیس رسیده است. احادیث زیادى هست راجع به ثواب گریه بر سیدالشهدا (سلام الله علیه). اینجا دو مطلب است که لازم است طرح شود: یکى اینکه فلسفه قیام امام حسین چه بود؟ چرا امام حسین قیام کرد؟ انگیزه قیام چه بود؟ دیگر اینکه فلسفه این دستور از طرف پیشوایان دین که موضوع قیام امام حسین براى همیشه باقى بماند و زنده بماند و فراموش نشود، چیست؟ فلسفه اینکه سنت عاشورا زنده بماند، چیست؟ فلسفه قیام امام حسین(ع) اما اینکه امام حسین چرا قیام کرد؟ این را سه جور مى توان تفسیر کرد: یکى اینکه بگوییم قیام امام حسین یک قیام عادى و معمولى بود و ـ العیاذ بالله ـ براى هدف و منفعت شخصى بود. این تفسیرى است که نه یک نفر مسلمان به آن راضى مى شود و نه واقعیات تاریخ و مسلّمات تاریخ آن را تصدیق مى کند. تفسیر دوم همان است که در ذهن بسیارى از عوام الناس وارد شده که امام حسین شهید شد براى اینکه گناه امت بخشیده شود. شهادت آن حضرت به عنوان کفاره گناهان امت واقع شد؛ نظیر همان عقیده اى که مسیحیان درباره حضرت مسیح پیدا کردند که عیسى به دار رفت براى اینکه فداى گناهان امت بشود؛ یعنى گناهان اثر دارد و در آخرت دامنگیر انسان مى شود، امام حسین شهید شد که اثر گناهان را در قیامت خنثى کند و به مردم از این جهت آزادى بدهد! در حقیقت مطابق این عقیده باید گفت امام حسین (ع) دید که یزیدها و ابن زیادها و شمر و سنان ها هستند؛ اما عده شان کم است، خواست کارى بکند که بر عده اینها افزوده شود، خواست مکتبى بسازد که از اینها بعداً زیادتر پیدا شوند. این طرز فکر و تفسیر بسیار خطرناک است. براى بى اثر کردن قیام امام حسین و براى مبارزه با هدف امام حسین و براى بى اثر کردن و از بین بردن حکمت دستورهایى که براى عزادارى امام حسین رسیده، هیچ چیزى به اندازه این طرز فکر و این طرز تفسیر مؤثر نیست. باور کنید که یکى از علل ـ گفتم یکى از علل، چون علل دیگر هم در کار هست که جنبه قومى و نژادى داردـ که ما مردم ایران را این مقدار در عمل لاقید و لاابالى کرده، این است که فلسفه قیام امام حسین براى ما کج تفسیر شده، طورى تفسیر کرده اند که نتیجه اش همین است که مى بینیم. به قول جناب زید بن على بن الحسین درباره مرجئه۱: «هؤُلاء اطمعُوا الفُسّاقفى عفو الله»یعنى اینها کارى کردند که فسّاق در فسق خود به طمع عفو خدا جرى شدند. این عقیده مرجئه بود در آن وقت. و در آن وقت عقیده شیعه در نقطه مقابل عقیده مرجئه بود؛ اما امروز شیعه همان را مى گوید که در قدیم مرجئه مى گفتند. عقیده شیعه همان بود که نصّ قرآن است: الذین آمنوا وعملوا الصّالحات، هم ایمان لازم است و هم عمل صالح. تفسیر سوم این است که اوضاع و احوالى در جهان اسلام پیش آمده بود و به جایى رسیده بود که امام حسین (ع) وظیفه خودش را این مى دانست که باید قیام کند، حفظ اسلام را در قیام خود مى دانست. قیام او قیام در راه حق و حقیقت بود. اختلاف و نزاع او با خلیفه وقت بر سر این نبود که تو نباشى و من باشم، آن کارى که تو مى کنى نکن، بگذار من بکنم؛ اختلافى بود اصولى و اساسى. اگر کس دیگرى هم به جاى یزید بود و همان روش و کارها را مى داشت، باز امام حسین قیام مى کرد، خواه اینکه با شخص امام حسین خوشرفتارى مى کرد یا بدرفتارى. یزید و اعوان و انصارش هم اگر امام حسین متعرض کارهاى آنها نمى شد و روى کارهاى آنها صحه مى گذاشت، حاضر بودند همه جور مساعدت را با امام حسین بکنند، هر جا را مى خواست، به او مى دادند؛ اگر مى گفت حکومت حجاز و یمن را به من بدهید، حکومت عراق را به من بدهید، حکومت خراسان را به من بدهید، مى دادند؛ اگر اختیار مطلق هم در حکومتها مى خواست و مى گفت به اختیار خودم هرچه پول وصول شد و دلم خواست بفرستم مى فرستم و هرچه دلم خواست خرج مى کنم، کسى متعرض من نشود، باز آنها حاضر بودند. جنگ حسین جنگ مسلکى و عقیده اى بود، پاى عقیده در کار بود، جنگ حق و باطل بود. در جنگ حق و باطل، دیگر حسین از آن جهت که شخص معین است، تأثیر ندارد. خود امام حسین با دو کلمه مطلب را تمام کرد. در یکى از خطبه هاى بین راه به اصحاب خودش مى فرماید (ظاهراً در وقتى است که حرّ و اصحابش رسیده بودند و بنابراین همه را مخاطب قرار داد): «الا ترون ان الحق لایعمل به و الباطل لایتناهى عنه، لیرغب المؤمن فى لقاء الله محقّا»:۲ آیا نمى بینید که به حق رفتار نمى شود و از باطل جلوگیرى نمى شود؟ پس مؤمن در یک چنین اوضاعى باید تن بدهد به شهادت در راه خدا. نفرمود «لیرغب الامام» وظیفه امام این است در این موقع آماده شهادت شود، نفرمود «لیرغب الحسین» وظیفه شخص حسین این است که آماده شهادت گردد. فرمود:«لیرغب المؤمن» وظیفه هر مؤمن در یک چنین اوضاع و احوالى این است که مرگ را بر زندگى ترجیح دهد. یک مسلمان از آن جهت که مسلمان است، هر وقت که ببیند به حق رفتار نمى شود و جلو باطل گرفته نمى شود، وظیفه اش این است که قیام کند و آماده شهادت گردد. این سه جور تفسیر: یکى آن تفسیرى که یک دشمن حسین باید تفسیر بکند. یکى تفسیرى که خود حسین تفسیر کرده است که قیام او در راه حق بود. یکى هم تفسیرى که دوستان نادانش کردند و از تفسیر دشمنانش خیلى خطرناک تر و گمراه کن تر و دورتر است از روح حسین بن على. فلسفه عزادارى سیدالشهدا(ع) اما قسمت دوم که چرا ائمه دین این همه تأکید کردند که مجلس عزا به پا دارید؟ این هم به همین دلیل که عرض کردم: چون امام حسین کشته نشد براى منفعت شخصى، امام حسین کشته نشد براى اینکه خودش را فداى گناهان امت کرده باشد، امام حسین در راه حق کشته شد، در راه مبارزه با باطل کشته شد. ائمه دین خواستند مکتب حسین در دنیا باقى بماند، شهادت حسین به صورت یک مکتب (مکتب مبارزه حق با باطل) براى همیشه باقى بماند؛ و الا چه فایده به حال امام حسین که ما گریه بکنیم یا نکنیم، و چه فایده به حال خود ما دارد که صرفاً بنشینیم گریه اى بکنیم و بلند شویم و برویم؟ ائمه دین خواستند قیام امام حسین به صورت یک مکتب و به صورت یک مشعل فروزان همیشه باقى بماند. این یک چراغى است از حق، ازحقیقت دوستى، از حقیقت خواهى. این یک ندایى است از حق طلبى، از حرّیت، از آزادى. این مکتب حرّیت و این مکتب آزادى و این مکتب مبارزه با ظلم را خواستند براى همیشه باقى بماند. در زمان خود ائمه اطهار که این دستور صادر شد، سبب شد که جریانى زنده و فعال وانقلابى به وجود آید. نام امام حسین شعار انقلاب علیه ظلم گشت. یک عده شاعر انقلابى به وجود آمد؛ کُمیت اسدى به وجود آمد، دعبل خُزاعى به وجود آمد. دعبل خزاعى مى دانید کیست؟ کمیت اسدى مى دانید کیست؟ اینها دو نفر روضه خوان اند اما نه مثل روضه خوانى من. دو نفر شاعرند مرثیه گو؛ اما نه مثل مرثیه گویى هاى محتشم و غیره. دلم مى خواهد شما اشعار کمیت اسدى، اشعار دعبل خزاعى و اشعار ابن الرومى و اشعار ابوفراس حمدانى که به عربى است با همین اشعار محتشم که هزار تا خواب برایش نقل مى کنند، مقایسه کنید و ببینید آنها کجا و اینها کجا! آنها دارند مکتب حسین را نشان مى دهند. کمیت اسدى با همان اشعارش از یک سپاه بیشتر براى بنى امیه ضرر داشت. این مرد کى بود؟ یک روضه خوان بود اما چه روضه خوانى؟ آیا روضه خوانى بود که بیاید چهارتا شعر مفت بخواند و پول بگیرد و برود؟ شعر مى گفت که تکان مى داد دنیا را، تکان مى داد دستگاه خلافت وقت را. عبدالله بن حسن بن حسن بن على (معروف به عبدالله محض) تحت تأثیر شعرهاى کمیت قرار گرفت؛ به عنوان صله آن ابیات جاندار، سند مزرعه خود را آورد داد به کمیت. کمیت گفت: «محال و ممتنع است که بگیرم، من مرثیه خوان سیدالشهدا هستم، من براى خدا مرثیه گفته ام، پول نمى گیرم.» اصرار فوق العاده کرد. بالاخره گرفت. بعد از مدتى آمد پیش عبدالله بن حسن بن حسن بن على و گفت: «من خواهشى دارم از تو، آیا قبول مى کنى؟» گفت: «البته قبول مى کنم، اما من که نمى دانم چیست.» گفت: «اول باید قول بدهى که عمل مى کنى، بعد مى گویم.» قول داد و شاید قسم هم خورد. همین که قول از او گرفت، سند را آورد پس داد، گفت: «من نمى توانم این را بگیرم.» وقت دیگر بنى هاشم برایش پول جمع کردند و دادند، هر کارى کردند قبول نکرد و گفت: «محال و ممتنع است که بگیرم.» این مرد به خاطر همین اشعار و همین نوع مرثیه خوانى چه سختی ها کشید و چه روزگارها دید و به چه وضعى او را کشتند! این مرد را گرفتند و در خانه یوسف بن عمر ثقفى که حاکم آن روز کوفه بود، هشت نفر ریختند به سرش، شمشیرها به بدنش زدند. آخرین حرفى که در آخرین نفس گفت این بود: «اللهم آل محمد، اللهم آل محمد» خدایا اهل بیت پیغمبر، خدایا اهل بیت پیغمبر. این آخرین کلمه اى بود که به زبان این مرد آمد. دعبل بن على خزاعى را آیا مى شناسید؟ خودش مى گفت: «پنجاه سال است که دار خودم را روى دوش گرفته ام و راه مى روم.» ببینید ارزش ادبى این دو نفر مرثیه گو که ائمه دین اینها را درست کردند چه بوده. اینها صرفاً مرثیه گو هستند، مرثیه خوان هستند. آنها مرثیه گفته اند اما نه به صورت «عمّه من غریبم». حماسه ها گفته اند، چه حماسه هایى! یک قصیده آنها به اندازه یک سلسله مقالات که یک نفر مفکّر انقلابى بنویسد اثر دارد. اینها در زیر چتر مرثیه سالار شهیدان امام حسین (ع) چه انتقادهاى گزنده اى از بنى امیه و از بنى عباس کردند و چه ها بر سر آنها آوردند! شما مى شنوید متوکل دستور داد قبر حسین بن على را آب بندند و کسى نرود به زیارت حسین بن على؛ اگر کسى مى رود دستش را ببرّند، اگر کسى اسم حسین بن على را ببرد چنین و چنان بکنند. لابد خیال مى کنید این آدم یعنى متوکل فقط گرفتار یک عقده روحى بود، یک دشمنى و کینه بى منطقى با نام حسین بن على داشت. نه آقا، آن روز نام حسین بن على بر اثر توصیه و تأکیدهاى ائمه به عزادارى و بر اثر به وجود آمدن امثال کمیت ها و دعبل بن على ها، پدر متوکل را درمى آورد. متوکل مى دید هر یک از اینها به اندازه یک سپاه علیه او مؤثر هستند، مى دید نام حسین مرده از خود حسین زنده براى او و امثال او کمتر مزاحم نیست، چون ائمه دین بر اثر همین توصیه و دستورها نگذاشتند حسین بن على بمیرد؛ به صورت یک فکر، به صورت یک ایده، به صورت یک عقیده مبارزه با ظلم، حسین را زنده نگه داشتند. متوکل هم در حساب خودش خوب حساب کرده بود، حساب کرده بود بلکه بتواند این فکر را و این ذکر را و این ایده را و این عقیده را از بین ببرد، و الا خیلى هم آدم عاقلى بود، آدم مقدس مآبى هم بود، هیچ عقده روحى و شخصى نداشت درباره حسین بن على، ولى مى دید حسین با همین مرثیه خوانى ها به صورت یک مکتب درآمده است که دیگر متوکل نمى تواند متوکل باشد. باز هم ما داستانها داریم. اگر کسى در این زمینه جمع آورى بکند و ببیند مرثیه هاى مرثیه خوان هاى سیدالشهدا تا آن وقتى که از تعلیمات ائمه پیروى مى کردند، چه نقشى در اجتماع داشت، مورد اعجاب خواهد بود. پس اگر این دو چیز دانسته بشود ـ و باید دانسته بشود ـ مى توان از همین عزادارى ها استفاده هاى خوب برد. استفاده صحیح از احساسات مردم این را هم بگویم: با همه نقایصى که الان در کار است، خوشبختانه مردم، احساساتى بسیار پاک و احساساتى واقعى نسبت به سیدالشهدا (سلام الله علیه) دارند. بعضى از اشخاص که البته سوء نیت ندارند، چون مى بینند از این قضیه سوءاستفاده مى شود، عقیده شان این شده که باید بکلى این قضیه از بین برود، مى گویند مردم که گریه مى کنند به علت این است که شنیده اند گناهانشان با این گریه ها بخشیده مى شود، و الا گریه نمى کردند. نه آقا، این اشتباه است. واقعاً این طور نیست. مگر مى شود مردم را با تطمیع گریاند؟! اگر این جور است، شما بیایید به یک عده مردم بگویید در یک جا جمع بشوند و بگویند به هر یک از شماها چک هزارتومانى مى دهیم به شرط اینکه بنشینید نیم ساعت براى فلان شخص، مثلاً براى شاه عباس گریه بکنید. اگر گریه کردند! مگر مى شود چنین چیزى؟! گریه احساسات مى خواهد. انسان تا متأثر نشود، گریه نمى کند. یا باید حزن داشته باشد یا باید شوق داشته باشد. در مردم واقعاً یک نوع احساساتى حقیقى نسبت به سیدالشهدا هست، واقعاً امام حسین را دوست دارند و به او عشق مى ورزند و از سوز دل برایش اشک مى ریزند. در این محرم و صفر خروارها اشک از مردم ریخته مى شود، در غیر محرم و صفر چقدر ریخته مى شود! تا حزنى نباشد، تا اندوهى نباشد، تا عشقى نباشد، تا شوقى نباشد، تا احساساتى نباشد که گریه نمى آید. این احساسات قیمت دارد، خیلى هم قیمت دارد. اما حالا آن طورى که باید و شاید استفاده نکرده ایم و استفاده ما، استفاده کامل نیست مطلب دیگرى است به جاى خود. ما خیلى چیزها داریم که استفاده نکرده ایم. ما رود کارون داریم، تا حالا از آن استفاده نکرده بودیم پس باید بگوییم رود کارون به درد نمى خورد؟! ما سالها و قرنها در زیر زمین نفت داشتیم و از آن استفاده نکرده بودیم پس بگوییم نفت بد است؟! هزاران معدن دیگر و ذخیره دیگر، ما در این کشور داشته ایم و داریم و استفاده نمى کنیم. اگر این کشور بخواهد اصلاح بشود، اگر بخواهد در جاده ترقى بیفتد، در جاده تعالى بیفتد، در جاده علم بیفتد، در راه صنعت بیفتد، در راه حرّیت و آزادى خواهى بیفتد، بهترین راه و نزدیکترین راه ـ اگر نگویم راه دیگرى نیست ـ همین است که از همین احساسات صادقانه مردم درباره حسین بن على که حقیقت دارد و واقعیت دارد و درباره شخصى است که شایسته این احساسات است و صاحب یک مکتب بسیار بزرگ و عالى است، استفاده کنیم. چرا از دستور دین و مذهب خودمان پیروى نکنیم؟! خیلى دستور خوبى است، باید از آن استفاده کرد. به هرحال این خطابه و منبر که الان در میان ما شایع است، مولود حادثه عاشورا و توصیه ائمه اطهار به اقامه عزاى سیدالشهداست، از برکات عزادارى سیدالشهدا است. اشخاص عاقل و فهمیده و متدین گفتند حالا که مجالسى به نام سیدالشهدا(ع) تشکیل مى شود، حالا که مردم به نام امام حسین جمع مى شوند، چرا ما به این وسیله از یک اصل دیگر استفاده نکنیم؟ چرا ضمناً اصل دیگرى را اجرا نکنیم؟ و آن، اصل «امر به معروف و نهى از منکر» است. لهذا حسین بن على صاحب دو کرسى شد: یکى کرسى مرثیه خوانى و کرسى ابراز احساسات به سود مظلوم و علیه ظالم، که اگر به طرز صحیحى اجرا شود، آن همه آثار عظیم دارد که قبلاً عرض کردم، و دیگر کرسى امر به معروف و نهى از منکر. در این کشور آنچه ارشاد و هدایت وامر به معروف و نهى از منکر قولى و زبانى مى شود، با نام مقدس حسین بن على مى شود. و چه کار خوبى و چه سنت خوبى بوده که به عمل آمده است! چه خوب کردند که کرسى حسین بن على را ضمناً کرسى امر به معروف و تعلیمات اصول دین و فروع دین قرار دادند، از احساسات مردم نسبت به حسین بن على که احساسات واقعى است استفاده خوب کردند. مردم آنقدر که به نام حسین بن على جمع مى شوند به نام دیگرى جمع نمى شوند. خوب استفاده اى کردند که چنین سنتى برقرار کردند. حالا در این قسمت چه جور عمل مى شود، آن دیگر بستگى دارد به وضع گوینده و شایستگى او. او مى تواند اصول عقاید بگوید، معالم دین رابگوید، موعظه کند، مردم را به حلال و حرام آگاه کند، مصالح دین و دنیاى مردم را بگوید. مردم به هر حال از برکت حسین ابن على آماده اند. این دیگر بستگى دارد به اینکه گوینده شایستگى بیان این حقایق را داشته باشد یا نداشته باشد. حالا که این جور است پس باید درباره این قضیه فکر کرد و نقایص آن را اصلاح کرد، هم ازجنبه مرثیه خوانى و هم از جنبه ارشاد و هدایت مردم. ادامه دارد پی نوشت: ۱) مرجئه طایفه اى بودند که معتقد بودند ایمان و اعتقاد کافى است، عمل در سعادت انسان تأثیر ندارد، اگر عقیده درست باشد خداوند از عمل هر اندازه بد باشد مى گذرد. ۲) تحف العقول، ص ۲۴۵٫
یکشنبه ، ۳آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 6]
-
گوناگون
پربازدیدترینها