تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804298691
نقش و اهداف بازیگران خارجی در بحران سوریه/ ابراهیم هوشیار*
واضح آرشیو وب فارسی:زریان: *این یادداشت به قلم «ابراهیم هوشیار» دانشجوی دکترای علوم سیاسی و از دبیران دبیرستانهای بوکان نوشته شده و در اختیار زریان قرار گرفته است.پایگاه خبری-تحلیلی زریان؛ شروع جنبش ،تغییرات و انقلاب های سیاسی ناگهانی ۲۰۱۱ که ازتونس شروع ودر کشور های نظیر مصر، لیبی ،سوریه،اردن،یمن ...ادامه یافت انتظار ان می رفت چنین تغییراتی به دیگر کشورهای منطقه وخاورمیانه که ساختار واشتراکات سیاسی ،اقتصادی،فرهنگی مشترکی دارند،سرایت کند که پیچیده ترین آنها سوریه میباشدوبه نظر می رسد هر گونه تغییر در آن از نظر سیاست خارجی جمهوری اسلامی مهمترین پیامدهارا بر منافع وامنیت ملی ما داردکه مورد بررسی قرار میگیرد. این کشوربیش از چند دهه به وسیله خانواده اسد اداره گردیده ودر سطح داخلی و خارجی فراز ونشیب های زیادی به خود دیده وحتی «بارهابرلبه پرتگاه گام نهاده،اما از پریدن پرهیز کرده است ۱ » شاید یکی از دلایل این شکنندگی بافت جمعیتی ان باشد که از لحاظ مذهبی ۱۵٪ شیعه و ۷۰٪ سنی وبقیه ادیان غیر اسلام واز لحاظ قومی ناهمگون واز کرد وعرب گرد هم آمده اند.در این که وضعیت امروزی سوریه را درحالت جنبش اجتماعی ،انقلاب یا بحران سیاسی موقت نامید باید دقیقتر بررسی شود ومنتظرماند که آینده آنرا در کدام موردجای خواهد داد. اما از نظر نگارنده آنچه مهم است یافتن پاسخ این پرسش اصلی است که بازیگران خارجی در سوریه چه کشور های وچه اهدافی را پیگیرهستند؟وگرنه این وضعیت برای هر کشور ی که درشرایط سوریه باشداحتمال وقوع هست زیرا در هر مملکتی که«حاشیه شدن ،شکاف غنی وفقیر ،همراه با اگاه شدن از وضعیت خود،مردم را به سوی انقلابی ازانتظارات بر آورده نشده رهنمون کرده است ۲» واین میتواند در مورد سوریه صدق کند.باهمه این اوضاع دربررسی سرنوشت بشار اسد و حکومتش به جای تحلیل داده های داخلی ،عوامل خارجی نقش بیشتری ایفا میکنندوهر یک به گونه ای دردفاع ویا علیه دولت مرکزی نقش بازی میکنندآنان به نام کشورهای مشخص خارجی «درسطح ابرقدرت مطلق جهانی مانند ایالات متحده امریکا و چه در سطح قدرتهای بزرگ نسبی وجهانی مانند چین و روسیه وفرانسه... وچه در سطح قدرتهای متوسط نسبی منطقه مانند ایران واسراییل ۳» در ان تاثیر ودخالت داشته وپیگیر منافع ملی خود در عرصه های امنیتی ،سیاسی، اقتصادی...هستندواز هرطریق میخواهند بر رقیبانشان پیروز گردند که مهمترین این کشورها عبارتند از : ۱ _ ایلات متحده آمریکا این کشورابرقدرت از دوران جنگ سرد وپس از آن نیز حرکات و نفوذ های آشکار وپنهانی رادرمنطقه استراتژیک خاورمیانه داشته است امابه دنبال حادثه ۱۱ سپتامبر،تحرکات ودخالت های خویش راآشکاروگسترده تر کرده است و درظاهر امربسیاری از انگیزه های مشخص آن در «حمایت از اسراییل، صلح خاورمیانه ، ممانعت ازگسترش سلاح های کشتار جمعی، کنترل تروریسم ،نفت ۴» متجلی است. واقعیت آن است که آمریکا علاوه برخواسته های فوق ، کنترل انرژی اروپا ،برقراری نظم نوین جهانی ، گسترش اندیشه های لیبرالیسم وبرتری جویی بر دیگر کشورها ،بویژه مخالفان خود را در سر میپروراندواینک میخواهد بحران سوریه را تبدیل به فرصتی کندتا بتواند بیشترین بهره برداری رااز آن داشته باشد ،بهره های چون : الف)حمایت از رژیم اسراییل از هنگام تشکیل این کشور یهودی درمنطقه،در میان کشور های عربی وخاورمیانه ای، سوریه ببشترین ضربه های امنیتی ،سیاسی،رابه اسراییل وارد کرده است ودر نتیجه آمریکا دلیل حمایت خوداز اسراییل راجدا از اشتراکات اندیشه های لیبرالیسمی که بااین کشور دارد بیشتر در چالشهای است که خانواده اسد برای این متحداستراتژیک امریکا بوجود آورده است. شاید ابر قدرت جهانی از آن بیم دارد که سوریه همراه با نفوذ سنتی که در لبنان دارد میتواند امنیت این کشور یهودی دارای آرمانهای لیبرالی غربی،درکشورهای مسلمان منطقه را به خطر بیندازد.چراکه آمریکا ومتحد استراتژیکش نگذاشته ونمیخواهند سوریه درمنطقه وبه ویژه در لبنان ابتکار واتحاد سیاسی را بدست بگیرد. زیرا«چنین اتحادی بین لبنان واین کشور وبرتری سوریه باعث عقب نشینی اسراییل ازبلندیهای جولان ویاآرامش لبنان خواهد شد ۵» ویامنجر به افزایش قدرت سیاسی و امنیتی سوریه خواهد گردید که هردووضعیت هیچ گاه به نفع این تنها کشور یهودی منطقه مورد حمایت آمریکا وکشور های غربی نبوده ونخواهدبود . ب)ممانعت از افزایش اتحاد ایران و سوریه پیروزی انقلاب اسلامی ،مقابله نظام جدید با رژیم اسراییل وبه رسمیت نشناختن آن از سوی حکومت ایران نقطه اشتراک برای ایجاد اتحاد استراتژیک با سوریه قلمداد گردید که خواستار مقاومت وبازپس گیری بلندی های جولان ودر تنگنا قرار دادن اسراییل به وسیله اهرمهای سیاسی دردسترس خود بود.یعنی وجود دشمن مشترکی به نام دولت اشغالگر برای دو کشور ایران وسوریه کافی بودو آنها از این طریق «به رغم اهداف متفاوت خود...اتحاد استراتژیک را مستحکم کرده اند ۶ » حال که سوریه در چنین وضعیت پیچیده و بحرانی قرار گرفته ،به نظرمیرسدکشورهای غربی به ویژه آمریکا ومتحد استراتژیکش اسراییل از آن خوشحالند تابه قولی با یک تیر دونشانه را هدف گیرند،از یک طرف سوریه را وارد جنگ داخلی کنند وبه اتحاد ملی وقدرت مرکزی اش ضربه زنندوازطرف دیگر سیاستهای ایران رانیز که درمنطقه نفوذ ومنافعی دارد به چالش بکشند تا بر اساس پیش بینی خودشان با مشغول کردن ایران و سوریه صلح خاورمیانه راعملی سازند.ظاهر واقعیت هم نشان میدهدکه ایران ،سوریه و متحدان دولتی وغیر دولتیشان مقاومت، سازش ناپذیری وحتی ضدیت باصلح راهدف خود میدانند ودر نتیجه از هر وسیله ای برای ضربه زدن به اسراییل قدم برمیدارند.یعنی خلاصه همگان قبول دارند که«این دو کشور (ایران،سوریه) از نفوذاجرایی بالای در اراضی اشغالی برخوردارندکه میتوانند اسراییل رادر تنگنا قرار دهند ۷» وبرای همین است که دشمنان این دو کشوراز هر فرصتی جهت کاهش نفوذ آنان بهره میبرند وشاید کمکهای تسلیحاتی به مخالفان سوریه یکی ازاهداف دشمنان اتحاد ایران وسوریه است!! ۲_ جمهوری اسلامی ایران درخاورمیانه ایران یکی از کشورهای است که حاضر به پذیرش برتری اندیشه های غربی و آمریکایی نیست ،درنتیجه اکثرا سعی نموده سد معبر ومانع اساسی دربرابر آرمان واهداف این کشورها به شمار آید.در یک نگاه بعضی اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی براین مبناست که:اسراییل رابه رسمیت نمی شناسد، مخالف حضور آمریکا ودخالتهایش درکشورهای منطقه وبه ویژه عراق و افغانستان است،صلح خاورمیانه رابا این شیوه قبول ندارد،دیدگاهی جداگانه نسبت به تغییرات کشورهای عربی بیان میدارد و... درواقعیت ایران حاضر نیست به عنوان یک بازیگر حاشیه ای ( by stander ) در نظر گرفته شود وبه همین دلیل بارها ازجانب آمریکا مورداتهام قرار میگیردکه«ایران حداکثر تلاش خودرابرای تضعیف روندصلح خاورمیانه انجام میدهد،ایران حامی حزب الله لبنان است که به مخالفت مسلحانه خود با صلح خاورمیانه ادامه میدهد، ایران کمکهای مالی قابل توجهی دراختیار حماس وجهاد اسلامی فلسطین قرار میدهد ۸» اما بیشتر این اتهامات آمریکا،ازدیدگاه جمهوری اسلامی ایران ازارکان منافع ملیست ودر نتیجه ایران از وضعیت کنونی سوریه اسفباربوده وتاحد توان میخواهد اهداف زیر را دنبال کند: الف)جلوگیری از تغییر نظام اسد،چرا که ایران تنها با دولت مرکزی قوی سوریه میتوانداتحاد ومنافع مشترک داشته باشد وسپس علیه آمریکا ومتحدانش عمل کنند. ب)شکست آمریکا وحامیان تغییر رژیم ،زیرا پیروزی آنان در سوریه منافع ایران درمنطقه به ویژه درفلسطین ،لبنان را به خطرمی اندازد.در نتیجه ظاهرا تلاش جمهوری اسلامی دراین مسیر وحتی شکستشان در دیگر کشورها، مثل افغانستان وعراق منطقی به نظر میرسد. ج)ایجاد اتحاد سه جانبه ،وبه نظر میرسد این ارتباط میان ایران،سوریه،روسیه ،موازنه ای منطقی در منطقه ایجاد خواهد کرد که از یک طرف منافع ملیشان درسطح سیاسی_ امنیتی تامین گرددواز طرف دیگر از زیاده رویهای آمریکا کاسته خواهد شد. د)دفاع از یکپارگی ودولت مرکزی،چون ایران از آن بیم دارد عدم ثبات سوریه ،احتمالا بحران قومی رادر منطقه افزایش خواهد دادو گسترش بحران وخواسته های قومی ومذهبی در تضاد با منافع کشور ایران محسوب میگردد. ۳_ ترکیه: دربررسی روابط این کشور بادولت سوریه فراز ونشیب های زیادی به چشم میخورد اما دریک نگاه کلی بیشترین زمینه های ملموس شکنندگی درمجموعه این روابط میتوان درک کردازجمله: _احساس قدرت طلبی ترکیه .چراکه درگذشته، سوریه یکی از مناطق ترکیه به حساب می آمد. _چالشی تاریخی بر سر سهم میزان آب فرات _همراهی ترکیه با آمریکا درمسایل خاورمیانه از جمله صلح،مبارزه با تروریسم،جنگ باداعش... _ارتباطات امنیتی ترکیه بااسراییل _حمایت اولیه سوریه از تاسیس وتقویت حزب کارگران کردستان( PKK ) _حمایت ترکیه از اختلافات داخلی سوریه وتغییر رژیم اسد.... اما واقعیت آن است آنچه باعث حساسیت و عصبانیت بیشتر ترکیه نسبت به سوریه شد در اختیار گذاشتن مکان آموزش،حمایتهای اطلاعاتی ،نظامی...رژیم اسد از pkk بود.زیرابه طور مشخص از دهه ی هشتاد تاسیس،آموزش، واعزام نیروهای pkk که درگیرحملات خشونت آمیز باحاکمیت ترکیه هستند ازسوریه شروع گردیده وحتی بعضی ۲۵٪ این نیروهای نظامی وچریکی راجوانان کرد سوریه میدانند وتصرف وخود مدیریتی زودهنگام شهرهای کرد نشین سوریه میتواند دلیلی برای اثبات این ادعا باشد. حال که ازدیدگاه سیاست خارجی ترکیه،کشور همسایه شان ازحامیان به اصطلاح آنان گروه تروریستی pkk بوده چراکه«اجازه آموزش در خاک خود،تهیه سلاح،کمکهای مالی وآموزش عمومی توسط حکومت سوریه... ۹» به این گروه صورت گرفت در نتیجه نبایدانتظار روابط دوستانه از هر دوکشور داشت. حال که سوریه دچاربحران شده ،به نظر میرسد ترکیه خواهان جبران ضررهای است که گروه pkk واسد به آن وارد ساختند.مانند : رکود گردشگری به دلیل نا امنی ،کاهش درآمد نفت وگازبه علت انفجارلوله ها،ایجاد شکاف قومی در ترکیه،چالش با اروپا...شاید به همین خاطر ترکیه ازاولین کشورهای منطقه بوده میخواهد ازاین بحران برای افزایش منافع ملی بهره برد و برای همین با مخالفان بشار اسد هماهنگ شده ، حمایتهای لجستیکی کرده ،افکار عمومی منطقه وجهان را علیه او تحریک کرده تا هم به حاکمیت سوریه لطمه زده وهم مشکلات داخلی خویش راپنهان نگاه دارد. ۴_ چین و روسیه این دو کشور قدرتمند ظاهرا مخالف هر گونه اقداماتی برای تغییر رژیم( regime change ) سوریه هستندواحتمالا دلایل آن موارد زیر میباشد: _مخالفت اعتقادی ودشمنی دیرینه آنان با برتری سرمایه داری آمریکا _ارتباط امنیتی و وجود پایگاه نظامی روسیه در خاک سوریه _بهره برداریهای اقتصادی ومالی این دوکشور در مواقع بحران از چنین کشورهای! _ترس از گسترش دخالتهای آمریکا پس از تغییر رژیم های کنونی منطقه. اینها دلایل کمی نیستندتااین دو کشورظاهرا از بقای اسد،اصلاح یارفرمیسم ( Reformation ) وبازسازی( reconstruction ) حمایت کنندو در پنهان کمکهای نظامی، سیاسی ومالی خود رااز بشار اسد دریغ نورزند.البته ناگفته نماند که معمولا این دو کشور خواستار تغییرات اساسی در حاکمیت مرکزی دولتهای منطقه نیستند! نتیجه وپیشنهاد: حال که مشکلات اقتصادی ،ساختار سنتی کشورهای منطقه ،حمایت غیر مستقیم غربیها از تغییرات،جابجای ناگهانی بعضی حکومتها.. زمینه گسترش بحران رافراهم کرده،متاسفانه سوریه نیز به نوعی باآن درگیر شده است وبه نظر میرسد کلید حل آن درگفتگو بامخالفان ،بر آورده کردن خواسته های عقلای ویا انجام اصلاحات سیاسی وقانونی مییاشد وهرگونه تلاش در جهت سرکوب وافزایش خشونت کار ساز نخواهد بودچون بارها تجربه نشان داده «رژیمی که در زمینه اعمال حاکمیت بر سرزمین خود ناتوان بوده است درآخرین راه به زور متوسل میشودو این عمل عمیقتر شدن حرکت مخالفت آمیز بارژیم را موجب میگردد ۱۰» که به یقین حرکت دراین مسیر نه قدرت دولت مرکزی ونه امنیت منطقه را افزایش خواهد داد. اما به نظر میرسد گفتگو،اقدامات،کنفرانس های ترکیه ،آمریکا ودیگر کشورهای غربی برمحور برکناری بشار اسد میچرخد واینکه آیا چنین تغییری منافع آنان وبویژه آمریکا تامین خواهد کرد یا خیر؟باید به آینده موکول کرد.ولی آنچه مهم است«تغییر رژیم مسولیت های اقتصادی، سیاسی،نظامی پس از آن رابه دولت آمریکا تحمیل خواهد کرد وشکست در تحقق این مسولیت هانه تنها خیانت به افرادی محسوب میشود که به آزادی دست یافته اند..بلکه حامل تکوین تهدیدهای آینده محسوب میشود ۱۱» پس بسیاری کشورها بار اضافی برمشکلات سوریه افزوده اندوهریک به گونه ای خواهان ایفای نقش در سرنوشت سوریه وپیگیری منافع خود هستند وبرای بعضی تغییروبرا ی بعضی دیگر ابقای رژیم مهم است.اینک آنچه برای جمهوری اسلامی ایران مهم بوده وباید به دنبال آن باشد کسب منافع وامنیت ملی در این شرایط حساس سوریه ومنطقه است واین امر خطیر راحتتر میسر خواهد گردید اگر سیاست حکیمانه،معتدل،دوراندیش وهمراه با حفظ ارتباط واتحاد باکشورهای همسوی خود باشدتا بتواند موازنه ای منطقی وقوی در منطقه ایجاد کندچرا که ازیک طرف امنیت سوریه برای ایران استراتژیک است تااز این حیاط خلوت بتواند دشمنانش را زمین گیر سازد واز طرف دیگر ایران احتمالات منفی آمریکا علیه خودرا ،بعداز سوریه از یاد نمی بردکه نشانه های ان در تبلیغات مسموم،گسترش تحریم،اتهامات، تجلی این احتمالات است وامید که پایان سرنوشت سوریه تامین منافع ایران باشد. منابع: ۱_ جان.ال.اسپوزیتو_انقلاب ایران وبازتاب جهانی آن_ ترجمه محسن مدیر شانه چی_تهران انتشارات باز_چاپ اول ۱۳۸۲_ ص ۱۴۸ ۲_ راجرز،پال_زوال کنترل:امنیت جهانی درقرن ۲۱_ ترجمه محمدحاجی یوسفی_مژگان جبلی_ تهران پژوهشکده مطالعات راهبردی_ چاپ اول ۱۳۸۴_ ص ۱۸۷ ۳_ سیف زاده،حسین _معمای امنیت وچالشهای غرب_تهران مرکز چاپ وزارت خارجه_چاپ اول ۱۳۸۳_ ص ۶۷ ۴_ حسینی،حسن_طرح خاورمیانه بزرگ_تهران ابرار معاصر_چاپ اول ۱۳۸۳ ص ۳۳ ۵_ کسمایی،علی اکبر_جنگ داخلی لبنان_تهران_ امیرکبیر_چاپ اول_ ۱۳۶۰_ ص ۱۰۱ ۶_ اسپوزیتو،همان ص ۱۵۰ ۷_ یزدان فام،محمود_آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر_ تهران پژوهشکده مطالعات راهبردی_چاپ اول_ ۱۳۸۴_ ص ۲۰۴ ۸_ کسینجر،هینری_دیپلماسی آمریکا در قرن ۲۱_ ترجمه ابوالقاسم چمنی_ابرار معاصر_ تهران چاپ دوم_ ۱۳۸۳_ ص ۳۲۶ ۹_ سیف زاده ،همان ص ۱۸۳ ۱۰_ اشنایدر،کریگ_امنیت وراهبرد در جهان معاصر_ترجمه اکبر عسکری صدر،فرشاد امیری_ پژوهشکده مطالعات راهبردی_چاپ اول_ ۱۳۸۵_ ص ۳۰۹ ۱۱_ یزدان فام_همان ص ۲۴۸ توجه - یادداشت های سایت خبری – تحلیلی زریان، بیانگر دیدگاه و نظر نویسندگان آن است. «زریان» در نظر دارد با انتشار نظرات صاحب نظرانی از طیف های گوناگون، چشم انداز متنوع و متوازنی از دیدگاه ها را به کاربران خود ارائه دهد و عزیزان صاحب نظر می توانند یادداشتهای خود را به ایمیل زریان ( [email protected] ) ارسال کنند.
شنبه ، ۲آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: زریان]
[مشاهده در: www.ziryan.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]
-
گوناگون
پربازدیدترینها