تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837304233
مناسک عاشورا ، عامل سلامت روحی جامعه می‌شود
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: مناسک عاشورا ، عامل سلامت روحی جامعه می‌شود
بزرگ‌ترين هدف يك فرهنگ و آموزه اجتماعي و ديني آن است كه بتواند در بين اقشار و جامعه هدف جايگير شود و اشاعه پيدا كند.
نویسنده : دكتر سيد طاها موحدي *
اكثر جامعه‌شناسان وقتي مي‌خواهند در مورد يك موضوع اجتماعي بحث كنند براي بيشتر شناختنش عموماً سراغ قشر جوان مي‌روند. حتي براي پيدا كردن بهترين راه‌حل‌ها براي مشكلاتي كه جامعه را درگير كرده هم سراغ راه‌حل‌هاي جوان‌پسندانه مي‌روند چون خوشبختانه قشر عظيم جامعه ايراني جوان هستند و اين جوان‌ها هستند كه همانطور كه مي‌توانند رفتارهاي زشت را در جامعه وسعت و گسترش دهند در مقابل هم مي‌توانند يكي از اشاعه‌دهنده‌هاي آموزه‌هاي مفيد باشند. نقطه اميدواري در هر بحث جامعه‌شناسي آنجاست كه ببيني با كمترين هزينه و درگيري آن چيزي كه مي‌خواستي در سطح جامعه عملي شده و به سرعت هم در حال گسترش است. نكته مهم در هر بحث جامعهشناختي اين است كه بداني و مطمئن باشي آن هدفي كه مي‌خواستي عيناً و بدون هيچ خطايي در حال حاضر اجرا شده و به نسل بعد هم منتقل مي‌شود و بهتر از همه آن است كه در زمان حياتت ببيني چند نسل دارند هدف تو را اجرا مي‌كنند، به نسل بعد هم منتقل و در اين انتقال حتي خطاهاي نسل قبل را هم رفع مي‌كنند. فرهنگ عاشورا و آموزه‌هاي محرم بيش از آنكه يك آموزه ديني باشد يك آموزه اجتماعي وسيع است كه چند صد سال است همه را درگير خود كرده است؛ از نسلي به نسل بعد منتقل مي‌شود و از همه بيشتر كودكان، نوجوانان و جوانان را درگير مي‌كند اين بهترين فرصت يك جامعه است ما مي‌توانيم از همين فضاي آموزنده و منتشر شده بهترين استفاده را كنيم ما مي‌توانيم از همين رابطه بين نسلي براي تكميل كردن فرهنگ ماه محرم و اصلاح آنچه به غلط وارد عزاداري‌هايمان شده است استفاده كنيم. به تأكيد رهبر معظم انقلاب بهتر است آسيب‌ها و بدعت‌هاي اين ماه حذف شود تا فرهنگ عاشورايي، امام حسين(ع) و محرم به راحتي منتقل شود و گسترش پيدا كند. شور و شوق وصف‌ناپذير نوجوانان و جوانان حال و هواي اين روزهاي شهرها را مي‌بينيد؟ غروب نشده بچه‌ها همراه جوان‌ها سياه پوشيده راهي مي‌شوند. مقصدشان معلوم است؛ يا مي‌روند هيئت، يا مي‌روند منبر گوش بدهند، راهي ايستگاه صلواتي هستند يا حتي كار فرهنگي مي‌كنند مهم اين است كه همه‌شان اين شب‌ها تمام انرژي و داشته‌هايشان را وقف اشاعه فرهنگ حسين(ع) مي‌كنند. در حقيقت همراهي و مشاركت نوجوانان و جوانان در ايام عزاداري امام حسين(ع) در مساجد، حسينيه‌ها و تكايا نوعي وفاق اجتماعي است كه در كمتر نقاطي از جهان نظير آن ديده مي‌شود. اگر تا چند سال قبل پدرها و مادرها بايد دست بچه‌ها را مي‌گرفتند و مي‌بردنشان مجلس روضه و تعزيه، اما اين سال‌ها ديگر نياز به نيروي محركه ندارند خودشان خود به‌خود وارد دستگاه امام حسين(ع) مي‌شوند و تا مي‌توانند كار مي‌كنند. اين روزها و شب‌ها بهترين مستند است براي پي بردن به صحت گفته‌هاي من. چندبار موقع رانندگي كردن و حتي قدم زدن اين شب‌ها ديده‌ايد كه گروهي جوان جلويتان را بگيرند تا يك استكان چاي دستتان بدهند، برايتان اسپند دود كنند، روي ماشينتان خط نوشت بنويسند و حتي كفش‌هايتان را واكس بزنند. در هر هيئت و مجلسي قدم مي‌گذاري مي‌بيني جوان‌ترها زودتر از شما آمده‌اند و فضا را مهيا كرده‌اند. مي‌دانيد يكي از نكات مهم آموزه‌هاي ديني اين ماه چيست؟ اغلب جوان‌ها همراه خودشان نوجوان يا كودكي را همراه مي‌كنند. در حقيقت ناخودآگاه با اين رفتار ما امروز مي‌توانيم پيش‌بيني كنيم كه حتي تا سه نسل بعد هم عزاي محرم و فرهنگ عاشورا تضمين شده است. حالا سؤال مهم اين است كه چرا از منظر يك جامعه‌شناس تا اين اندازه عاشورا و فرهنگ محرم مهم است؟ من به عنوان يك جامعه‌شناس هميشه دنبال راه‌حلي هستم كه بتوانم معضلات جامعه را حذف كنم و آموزه‌هاي مفيد را نه تنها جايگزين كنم بلكه در كمترين زمان، با نيروي انساني در دسترس و با كمترين هزينه در بيشترين بعد زمان، مكان و نسل آن را ترويج دهم. حالا فكرش را بكنيد در محرم دقيقاً همين اتفاق مي‌افتد. در ظاهر شما مي‌بينيد كه بچه‌هايتان تكيه زده‌اند، هر شب به‌جاي دورهمي‌هايشان مي‌روند ايستگاه صلواتي يا دسته عزاداري اما در زير اين رفتار هزار و يك محاسن جامعهشناختي مهم پنهان شده است. كاهش چشمگير جرائم و بزهكاري‌ها نكته مهم اين است كه وقتي زمان حضور جوانان در مساجد و هيئت‌هاي مذهبي زياد مي‌شود، زمان قرارگرفتن اين قشر در بطن مسائل حاشيه‌اي اعمال خلاف نیز حذف مي‌شود. بهترين مدعا براي اين گفته تحقيقات نيروي انتظامي است؛ هر سال آمار و ارقام جرائم اجتماعي و انواع بزهكاري‌ها در فاصله ماه محرم تا صفر بررسي مي‌شود و نتايج تحقيقات نشان مي‌دهد كه اين جرائم مهم جامعه حدود 40درصد كاهش مي‌يابد. دليل چنين اتفاق بزرگي چيست؟ مگر نه اين است كه محرم بر رفتار افراد جامعه به‌ويژه قشر جوان تأثير گذاشته است. فراموش نكنيد كاهش 40 درصدي تنها مربوط به بزه‌هاي اجتماعي است مهم‌تر اينكه در محرم جرائم و مفاسد اجتماعي بيش از ۵۰ درصد كاهش مي‌يابد. مسلماً تقويت باورهاي مذهبي، اعتقادي و انساني نوجوانان و جوانان و فضاي اجتماعي ناشي از ماه محرم است كه توانسته اينطور رفتار افراد را تغيير بدهد و در نهايت به شكل گرفتن محيط اجتماعي سالم‌تر و گسترش فضايي سالم در جامعه تأثير بگذارد. اگر بخواهم در اين مقوله بيشتر توضيح بدهم بايد بگويم جوان و نوجواني كه در برگزاري مراسم عزاداري امام حسين(ع) مشاركت داشته و هر روزش را پاي منبر وعظ و شبش را با دسته عزاداري سر مي‌كند در حقيقت جنبه روحي، رواني و اجتماعي‌اش ناخودآگاه درگير محرم و آموزه‌هايش مي‌شود. همين حضور در مساجد و هيئت‌هاي مذهبي باعث مي‌شود تا از پديده‌هاي ناهنجار اجتماعي كه مغاير با اصول اسلامي و اخلاقي است، دوري كند. بازگشت به خويشتن پاك وقتي ما مي‌بينيم آموزه‌هاي اخلاقي و ديني و انساني محرم تا اين اندازه آن هم به شكلي وسيع در جامعه اشاعه مي‌شود قطع يقين بايد بگوييم كه اين آموزه‌ها صد‌درصد مطابقت ذات و سرشت جوان‌ها بوده كه نه تنها پذيرفته‌اند بلكه مطيعانه به آن عمل مي‌كنند. اين تغيير رفتار واضح از اعتقادات ديني، مذهبي و سرشت دروني افراد ناشي مي‌شود و در اين ايام تقويت مي‌شود. به همين دليل است كه مي‌بينيم در ايام محرم جرم و ناهنجاري‌ها كاهش مي‌يابد و همه سعي مي‌كنند تا در برگزاري اين مراسم با هم همكاري و گفتار و رفتارشان را يكي كنند. در اين بين حتي افرادي كه اعتقادات مذهبي ضعيفي دارند هم به هر شكل ممكن علاقه و عشقشان را به سالار شهيدان نشان مي‌دهند. همه اينها نشان مي‌دهد مراسم عزاداري سالار شهيدان بيشتر از جنبه روحي و رواني روي جوانان تأثير دارد. برگزاري مراسم عزاداري در مساجد و هيئت‌هاي مذهبي و بيان وقايع زمان عاشورا و تاسوعاي حسيني توسط مداحان باعث مي‌شود جوانان علاوه بر اينكه با پيام قيام عاشورا آشنا مي‌شوند از نظر روحي نيز سبك شوند و تأثيرات روحي و رواني بسياري دارد. پليس دروني‌مان هشدار مي‌دهد همه اينها را گفتم تا كمي روي تغيير رفتارهاي خودمان و اطرافيانمان در اين ماه دقت كنيم. گفتم به شما ثابت شود كه انگار ناخودآگاه همه از يك الگوي تأييد شده انساني و ديني خاص پيروي مي‌كنيم و همه ايرادهاي رفتاري و گفتاري‌مان را كنار مي‌گذاريم. دقيقاً به همين دليل است كه معتقدم محرم زمان مناسبي است تا همه افراد جامعه به‌خصوص قشر جوان تا حد امكان از گناه و اعمال خلاف دور شوند و سبك رفتار و زندگي‌شان را به الگوي حسيني نزديك‌تر كنند. تجربه نشان داده كه جوانان در اين ماه بر رفتارهاي خود كنترل بيشتري دارند و دقت بيشتري انجام مي‌دهند بنابراين بايد با برنامه‌ريزي جوانان را به سوي افزايش رفتارهاي مثبت اخلاقي و اجتماعي سوق داد تا اين مسائل براي آنها نهادينه شود و در تمام ايام زندگي آن را به كار ببندند. من الگوگيري اين ماه را پليس دروني مي‌نامم؛ وقتي در رفتار خودم دقت مي‌كنم و علت تغيير سايرين را از آنها مي‌پرسم تازه متوجه مي‌شوم انگار يك شخص از درون، يك نداي هشداردهنده دروني و حتي يك پليس در وجودمان حضور پيدا مي‌كند و در تمام مدت ماه، عزاداري‌ها و لحظات هيئت هشدار مي‌دهد كه كدام كار بهتر است و كدام رفتار ناپسند. شايد به همين خاطر است كه فكر مي‌كنم اين پليس دروني يك شخصيت مذهبي آميخته با محبت دارد كه ما برعكس همه هشدارها و تلنگرها نه تنها ناراحت نمي‌شويم بلكه به تك تك هشدارهايش عمل مي‌كنيم. جالب‌تر اينكه بررسي‌هاي روانشناسان و پزشكان عمومي نشان مي‌دهد در اين ماه ميزان افسردگي، بيماري‌هاي رواني و روحي به‌شدت كاهش پيدا مي‌كند و در مقابل سرعت درمان بيماري‌هاي جسمي به مراتب بيشتر مي‌شود. با همه اين اوصاف وقتي مي‌بينم كه به اين راحتي مي‌توانيم جامعه‌مان را بيمه كنيم و سد محكمي حتي براي يك ماه در مقابل آسيب‌هاي اجتماعي، بزهكاري و بيماري‌هاي روحي و جسمي بسازيم چرا بايد كوتاهي كنيم؟ ما بايد فرهنگ عاشورايي را به تك تك كودكان نسل بعد منتقل كنيم تا به فرداي بهتر جامعه‌مان اميدوار باشيم. والدين امروز بايد كودكان را با مسائل ديني و اعتقادي آشنا كنند تا در دوران نوجواني و جواني بدون اجبار و درخواست آنان در مراسم ديني و مذهبي شركت كنند. در حقيقت ايجاد روحيه مذهبي، تقويت اعتماد به نفس، توجه به كرامت انساني، برخورد عاطفي و با محبت از روش‌هايي است كه هم موجب اعتماد و اطمينان مردم نسبت به مديريت امنيت اجتماعي و مسئولان مي‌شود و هم در جهت كاهش بزه در جامعه بسيار مفيد است. شايد يكي از مهم‌ترين عواملي كه باعث مي‌شود جوانان در اماكن مذهبي مانند مسجد و هيئت‌هاي مذهبي و تكايا حضور پرشور و نشاط داشته باشند، برخوردها و رعايت احترام اجتماعي است كه بايد در اين اماكن حاكم باشد. پالايش روح و روان حضور در مراسم مذهبي، حضور در تكايا و هيئت‌هاي مذهبي، شركت در مراسم سينه‌زني، دادن نذورات در ماه‌هاي محرم و صفر، حضور در اماكن مقدسه و عزاداري و گريه كردن همه جزو رفتارهايي است كه علاقه قلبي و ارادت مردم كشور ما را نسبت به اهل‌بيت(ع) نشان مي‌دهد. مهم‌تر از نكات اخلاقي و آموزنده اين رفتارها اين است كه برگزاري اين مراسم و مناسك مذهبي تأثير بسيار شگفت‌انگيزي بر سلامت روان و روح مردم جامعه دارد. در برگزاري مراسم ديني و مذهبي اين چنيني معيار رواني و روحي حرف اول را مي‌زند و ميزان ماديات و رفتارهاي عملي در وهله بعد مهم است. در تعريف مناسك آمده است: «مناسك عملي است پذيرفته شده بر پايه ايمان و عقايد كه به منظور دور ماندن از خطا و گناه يا دستيابي به اجر و فيض انجام مي‌شود. انجام مناسك قابل پيش‌بيني و پايان آن نيز همين طور است.» شايد به خاطر داشتن همه اين نكات مهم است كه بعد از انجام دادن هر مناسكي روح ما در آرامشي شگفت‌انگيز غوطه‌ور مي‌شود. وقتي روح شما به طور خودكار بداند كه قرار است يك مراسم مذهبي را در دوره زماني خاص مثلاً 30 يا 60 روز انجام دهد و بداند براي هر روز از صبح چه ساعتي تا شب چه ساعتي چه برنامه خاصي دارد ناخودآگاه به آرامش مي‌رسد. دقيقاً به همين دليل است كه شروع مراسم‌هاي محرم و ماه صفر با آرامش نسبي روان همراه است و از آنجا كه روان فرد در دوره مشخصي تحت تأثير كارايي مناسك مذهبي قرار بگيرد طبيعي است كه مرور رفتارهاي مذهبي اين چنيني براي روحمان خوشايند خواهد بود. دقيقاً به همين دليل است كه كارشناسان علوم تربيتي معتقدند گرايش و علاقه به مراسم مذهبي در سلامت روان نقش اساسي دارد و هرچه جامعه معنوي‌تر، مؤمن‌تر، داراي مناسك مذهبي بيشتر، روزهاي آييني و ديني بيشتر باشد تك‌تك افراد آن از انواع اختلالات رواني دورتر خواهند بود و در نهايت جامعه از مشكلات اجتماعي و بزهكاري دور است و فضاي امن‌تري خواهد داشت. در پايان بايد بگويم لطف و اهميت انجام مناسك و آيين‌ها در اين است كه در دو بعد صورت ظاهري و معناي باطني كامل شود. تنها انجام دادن ظاهري و عيني مناسك نمي‌تواند تأثير ماندگار و عميقي داشته باشد. واقعيت اين است كه براي افراد بسياري مناسك و آيين‌هاي مذهبي تا زماني ارزشمند است كه مشغول آن هستند و پس از پايان مراسم همان افرادي مي‌شوند كه قبلاً بوده‌اند، پس براي ماندگاري اثرات ماه‌هاي انسان‌ساز سال بايد كاري كرد. * جامعه‌شناس و استاد دانشگاه
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۴ - ۱۴:۲۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
گوناگون
پربازدیدترینها