تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836292886
سياه چاله هاي پرجرم درقلب کهکشان ما
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
سياه چاله هاي پرجرم درقلب کهکشان ما نويسنده: فرهاد يوسف زاده سازمان ملل سال 1388 را سال جهاني نجوم ناميد تا چهارصدمين سالگرد آغاز رصدهاي تلسکوپي گاليله را گرامي بدارد. وقتي گاليله نخستين بارتلسکوپش را به سوي ستاره هاي آسمان شب نشانه رفت حساسيت چشم انسان را 16 بارافزايش داد. گاليله، درميان کشف هاي بي شمار، چهارقمرهم دراطراف سياره ي مشتري يافت که نظريه ي منظومه ي شمسي خورشيد مرکز کپرنيک را تقويت مي کرد. حالا، چهارصد سال بعد، تلسکوپ هاي رده ي ده متري با سامانه ي اپتيک سازگار به سوي مرکز کهکشان ما نشانه مي روند تا مدارستاره هايي را دنبال کنند که به دور جرم متمرکز تيره اي درحال گردش اند. رصد پارامترهاي مداري چندين ستاره، ازجمله ستاره اي با دوره ي تناوب 15 ساله، هم اکنون هم نشاني محکم از وجود سياه چاله اي با جرم 4 ميليون برابر خورشيد درمرکز کهکشان راه شيري به دست مي دهد. هيچ نوع شناخته شده ي ديگري از اجرام اخترفيزيکي وجود ندارد که اين همه جرم را در محدوه اي به قطر زير يک واحد نجومي متمرکز کرده باشند. نيروي محرک چنين کشف هايي شامل پيشرفت هاي فناوري هم هست که منجر به توان تفکيک هاي بالا ونيزافزايش حساسيت از 16 برابر در زمان گاليله به 25000 برابر در روزگارما مي شود. يکي ديگر از کشف هاي حاصل از فناوري را کارل يانسکي از آزمايشگاه هاي بل انجام داد. در سال 1932/1311، يانسکي يک تلسکوپ راديويي 14/6 متري ساخت که در فرکانس 20 مگاهرتز کارمي کرد. او با اين آنتن سيگنال راديويي قوي اي را درجهت مرکز راه شيري آشکارکرد. به اين ترتيب زمينه اي کاملاً جديد دراخترشناسي راديويي شکل گرفت. رصدهاي تداخل سنجي راديويي بعدي چشمه ي راديويي قدرتمندي (به نام قوس A يا Sgra) را در مرکز راه شيري شناسايي کرد که درمجاورت سياهچاله اي مرکزي بود. سرمارتين رايل در سال 1974/1353 براي اختراع تداخل سنجي راديويي برنده ي جايزه ي نوبل فيزيک شد وبسياري براين باوربودند که يانسکي هم، اگر عمر طولاني تري داشت، حتماً برنده ي نوبل فيزيک مي شد(کارل يانسکي در45 سالگي درگذشت). سياه چاله ي پرجرم قوس A صد بار نزديک تراز نزديک ترين سياه چاله ي بعدي به ماست وبه اين ترتيب فرصتي بي نظير براي بررسي نزديک فرايند مکيده شدن گازها به درون سياه چاله ها براي ما فراهم مي آورد. بنابراين، اين سياه چاله موضوع موشکافي هاي دقيق شده است. دانشمندان براين تصورند که انرژي گسيل شده از قوسA در واقع ازگازهايي رها مي شود که بادهاي قدرتمند ستاره اي اعضاي خوشه ي ستاره ي پرجرم همسايه کشيده مي شوند وبه درون سياه چاله سقوط مي کنند. درخشندگي کل (توان تابشي) قوسA چندين مرتبه ي بزرگي پايين تر از چيزي است که براساس سرعت کشش ماده ازبادهاي ستاره اي پيش بيني مي شود.همين موجب ارايه شدن چندين مدل نظري براي شرح اين بازده بسيارکم شده است. با وجود بررسي هاي نظري بسيار درباره تابش هاي پي درپي قوس A، هنوز روشن نيست که چرا درخشندگي اين جرم اين قدر کم است. حالا توجه ها معطوف به ترکيبات متغيرتابش آن درطول موج هاي گوناگون شده است.آنچه واقعاً جالب است اين که ما درحال نگريستن به نزديک ترين ابر سياه چاله درطول موج هاي گوناگونيم وتغييرات سريع ومرتبطي را کشف مي کنيم که احتمالاً ريشه درجريان پوياي گازها وتابش هاي بسيارنزديک به سياه چاله دارند. فعاليت هاي رصدي درچند سال گذشته، تعدادي تلسکوب را براي درک بهتر ارتباط وسازوکار تابش گسيل هاي شراره اي درباندهاي طول موجي متفاوت تنظيم کرده ايم. دراين جا به نتايج رصد انجام شده در تاريخ 12 تا 22 فروردين 1386 / اول تا يازدهم آوريل 2007 اشاره مي کنم. دراين مشارکت جهاني هشت کشور وبيش از بيست مؤسسه علمي مختلف حضور داشتند. دراين فعاليت رصدي 13 رصد خانه، از جمله سه ماهواره درطول موج هاي ايکس (XMM-Newton)، گاما (اينتگرال -INTEGRAL)، وفرو سرخ نزديک (تلسکوپ فضايي هابل)، ونيز تعداد بسياري تلسکوپ هاي راديويي وريز موج شرکت داشتند. در زير به نتايج اين اندازه گيري ها اشاره مي کنيم. فرو سرخ وپرتو ايکس دربرابر تابش شراره اي راديويي. شکل الف - 1 شارتابشي قوسA را به عنوان تابعي از زمان (مثلاً منحني نور) نشان مي دهد که تلسکوپ هاي راديويي، فروسرخ و پرتوايکس دررصد 15 فروردين 4/1386 آوريل 2007 به دست آوردند. اين منحني ها نور نشان مي دهند که اين شراره هاي قوي درطول موج هاي ايکس وفروسرخ بدون هيچ تاخير زماني با يکديگر هم زمان اند. هر چند، شراره ي راديويي درفرکانس 43 گيگاهرتز، که بين ساعت هاي 10و 15 به وقت جهاني کشف شد، با توجه به قله هاي گسيل شراره هاي ايکس وفروسرخ تأخير زماني دارد. اندازه گيري تأخير زماني نشان مي دهد که گسيل شراره ي راديويي از نظراپتيکي پهن وگسيل فرو سرخ وايکس ازنظراپتيکي باريک است.منحني هاي نوري نشان داده شده که شکل 1 با اندازه گيري هاي تأخيرزماني، که در چندين آزمايش گذشته انجام داده ايم، سازگاراست. تأخير زماني ميان رويدادهاي گسيل شراره با تصويري، که درآن تابش سينکروترون شراره از نظر اپتيکي پهن است، سازگاري دارد. با گسترش پلاسما، شدت هم افزايش مي يابد وبه اوج مي رسد و وقتي پلاسما از نظر اپتيکي باريک مي شود شدت هم درهر فرکانس کاهش مي يابد. اين رويداد نخست دربالاترين فرکانس ها و سپس با تأخيري درحد چند دقيقه يا چند ساعت - بسته به اختلاف فرکانس ها - در پايين ترين فرکانس ها رخ مي دهد. انبساط بي دررو فعاليت شراره اي قوس A به شکل کروي صورت مي گيرد واين انبساط پلاسما را، که وابسته به يک ميدان مغناطيسي يکنواخت است، به شکل کره اي مشابه گسترش مي دهد. زماني که پلاسما از صفحه گسترش مي يابد، ذرات نسبيتي طي انبساط بي درور سرد مي شوند و، چون شارثابت است، انرژي آن ها متناسب با معکوس شعاع است وشدت ميدان مغناطيسي متناسب يا عکس مجذور شعاع کاهش پيدا مي کند. يکي از پيامدهاي سرد شدن بي دررو پلاسماي داغ درگازي، که ازنظراپتيکي رقيق است (نورازآن عبور مي کند)، مشاهده ي تأخير زماني در تابش ها به صورت تابعي از فرکانس است. يکي از انگيزه هاي ما براي انجام دادن اين پروژه اين بود که تخمين بزنيم که تابش شراره اي مربوط به گازي مي شود که درحال فرو ريزش درسياه چاله است، يا گازي که از اطراف سياه چاله پراکنده و دور مي شود. تأخير زماني مشاهده شده اين تصور را تقويت مي کند که پلاسماي داغ از صفحه به بيرون گسترش مي يابد وموجب کاهش ورود مواد به سياه چاله مي شود. فرايند تابش پرتوهاي ايکس درمعکوس پديده ي کاميتون تابش شراره اي پرتوهاي ايکس از قوسA آشکارشده است وبه نظر مي رسد که اين پرتوها ازفاصله ي کمي از شعاع شوارتز شيلد گسيل شده اند.(شعاع شوارتزشيلد افق رويداد سياه چاله اي غير چرخان است.) تابش هاي شراره اي فرو سرخ دراثر معکوس پديده ي کامپتون درمجاورت سياه چاله اي با جرم 10×4 به توان 6 برابر جرم خورشيد، تابش هاي ايکس را به وجود مي آورند. همان طور که درشکل 2 نشان داده شده است، طي تابش شراره اي، درصدي از فوتون هاي فروسرخ توسط مجموعه اي از الکترون هاي نسبيتي درون صفحه ي قوسA به بالا پرتاب مي شوند. براي تخمين مقدار شار ايجاد شده در اثر معکوس کامپتون، بايد از مشخصات جمعيت توده ي کامپتون، فوتون هاي فرو سرخ کم انرژي ايکس توليد مي کنند. مقدار جمعيت الکترون هاي درون صفحه گاهي موجب تأخير زماني قابل توجهي بين تابش شراره اي فرو سرخ و پرتوهاي ايکس مي شود.در واقع تأخير زماني، به تعداد الکترون هاي بستگي دارد. يک شراره ي پر انرژي فروسرخ دراثر معکوس، پديده ي کامپتون بر روي الکترون هاي با دماي کم، که درشعاعي 1000 برابر شعاع شوارتز شيلد گسترده شده اند، موجب توليد پرتوهاي ايکس مي شود. دراثراين پديده، همانند چند بار انعکاس صوت، تابش ضعيفي از پرتوهاي ايکس پس از شراره ي اصلي باز توليد مي شود که مدت ده ها دقيقه، پس از آن که شراره ي اصلي فروکش کرده، ادامه پيدا مي کند که به آن اشاره شد وبه تشخيص اندازه ي لايه هاي خارجي اطراف سياه چاله، که دراثر پخش نور درگاز ميان ستاره اي نمي توان به راحتي آن را آشکار کرد، کمک مي کند. منبع:نشريه نجوم، شماره 198. /ج
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 512]
-
گوناگون
پربازدیدترینها