تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815724651
جلوه هنر ایرانی در حرم حسینی
واضح آرشیو وب فارسی:اندیمشک جوان: اندیمشک جوان : کسانی که به زیارت حرم امام حسین(ع) در شهر کربلا می روند، این زیارتگاه با شکوه را بسیار آشنا می یابند؛ از آن رو که ساختمان های حرم و تزئینات به کار رفته در آنها شباهت زیادی به زیارتگاه های ایران مانند آستان علی بن موسی الرضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س) یا آستان شاه چراغ دارد. در واقع، حرم حسینی […]اندیمشک جوان : کسانی که به زیارت حرم امام حسین(ع) در شهر کربلا می روند، این زیارتگاه با شکوه را بسیار آشنا می یابند؛ از آن رو که ساختمان های حرم و تزئینات به کار رفته در آنها شباهت زیادی به زیارتگاه های ایران مانند آستان علی بن موسی الرضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س) یا آستان شاه چراغ دارد. در واقع، حرم حسینی که پیشینه ساختمان های کنونی آن به بیش از هزار سال پیش می رسد، در طول تاریخ به همت ایرانیان و به دست برجسته ترین هنرمندان این سرزمین شکل گرفته است و از نظر اسلوب معماری در چارچوب مکتب معماری ایران قرار دارد. از این گذشته، بسیاری از چهره های نامدار تاریخ ایران در حرم امام حسین(ع) به خاک سپرده شده اند و این مجموعه روایتگر بخشی از تاریخ ایران در سده های گذشته است. با این حال کسانی که از ایران به زیارت بارگاه حسین بن علی(ع) می روند، آنچنان در جذبه معنویت این بارگاه قدسی محو می شوند که چندان مجالی برای نگاه به پیشینه تاریخی و هنر و معماری آن پیدا نمی کنند. گفتار حاضر می کوشد با شرح مختصری از تاریخچه حرم حسینی، بخشی از یادگارهای تاریخی و فضاهای معماری آن را معرفی کند. رضا ستوده کسانی که به زیارت حرم امام حسین(ع) در شهر کربلا می روند، این زیارتگاه با شکوه را بسیار آشنا می یابند؛ از آن رو که ساختمان های حرم و تزئینات به کار رفته در آنها شباهت زیادی به زیارتگاه های ایران مانند آستان علی بن موسی الرضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س) یا آستان شاه چراغ دارد. در واقع، حرم حسینی که پیشینه ساختمان های کنونی آن به بیش از هزار سال پیش می رسد، در طول تاریخ به همت ایرانیان و به دست برجسته ترین هنرمندان این سرزمین شکل گرفته است و از نظر اسلوب معماری در چارچوب مکتب معماری ایران قرار دارد. از این گذشته، بسیاری از چهره های نامدار تاریخ ایران در حرم امام حسین(ع) به خاک سپرده شده اند و این مجموعه روایتگر بخشی از تاریخ ایران در سده های گذشته است. با این حال کسانی که از ایران به زیارت بارگاه حسین بن علی(ع) می روند، آنچنان در جذبه معنویت این بارگاه قدسی محو می شوند که چندان مجالی برای نگاه به پیشینه تاریخی و هنر و معماری آن پیدا نمی کنند. گفتار حاضر می کوشد با شرح مختصری از تاریخچه حرم حسینی، بخشی از یادگارهای تاریخی و فضاهای معماری آن را معرفی کند. پرده اول؛ مزارهایی که شخم زده شدند وقتی در عصر عاشورای سال ۶۱ هجری قمری (۲۰ مهرماه سال ۵۹ خورشیدی) حسین بن علی(ع) به شهادت رسید، لشکریان عمر سعد بر خیمه های اهل بیت او حمله بردند و آنها را به آتش کشیدند. آنان سرهای بریده امام و یارانش را به همراه اسیران کربلا به کوفه بردند و پیکرهای شهیدان را در بیابان به جا گذاشتند. گویا همان شب، افرادی از قبیله بنی اسد به کربلا آمدند و پیکرها را به خاک سپردند. تا سال ها بعد، مزار آنان هیچ بنای یادبودی نداشت و فقط سایبان هایی را روی مزارها برافراشته بودند. ۱۷۵ سال از شهادت امام حسین(ع) می گذرد تا اینکه در تاریخ می خوانیم، «المتوکل بالله»، خلیفه تندخو و شیعه ستیز عباسی، مزار امام را ویران ساخت، زمینش را شخم زد و مردم را از زیارت آن منع کرد. پیداست که در این زمان، مزارهای شهیدان کربلا دارای بناهایی بود که توسط متوکل خراب شد. در همین سال ها رویداد بزرگی در ایران به وقوع پیوسته بود. گروهی از سادات علوی از عراق به طبرستان (مازندران کنونی) رفته و تحت حمایت ایرانیان، سلسله شیعه مذهبی به نام «علویان طبرستان» را بنیان نهاده بودند. آنها پس از قتل متوکل به دست غلامانش، پول ها و نذوراتی را برای شیعیان عراق فرستادند تا مقبره ای را بر مزار امام حسین(ع) و یارانش برپا کنند و به خرابی مزارهای کربلا پایان دهند. پرده دوم؛ ساخت بارگاه حسینی به دست سرداران ایرانی رویداد بزرگ تر اما، در ۳۳۴هجری قمری به وقوع پیوست. در این زمان سه امیر بزرگ به نام های علی (عمادالدوله)، حسن (رکن الدوله) و احمد (معزالدوله) از دیلمان ایران (گیلان کنونی) برخاستند و پس از تصرف بخش وسیعی از خاک ایران، بغداد، مرکز خلافت عباسیان را فتح کردند. آنها فرزندان ماهیگیر ساده ای به نام بویه بودند و بدین سبب آل بویه خوانده می شدند و از آن جا که شیعه مذهب بودند، خلیفه عباسی را از تخت به زیر کشیدند و خلیفه دست نشانده خود را به جای او گماردند. بدین ترتیب، شیعیان عراق که همواره تحت تعقیب و آزار عباسیان بودند، به آزادی رسیدند و برای نخستین بار در تاریخ موفق شدند مراسم سوگواری محرم را به شکل رسمی و با حمایت و راهبری آل بویه برپا کنند. از این تاریخ بود که پای ایرانیان به کربلا باز شد و حرم حسینی پی در پی توسط آنان گسترش یافت. در نخستین گام، «فناخسرو» ملقب به «عضدالدوله دیلمی»، فرزند رکن الدوله و بزرگترین امیر آل بویه دستور داد آرامگاه باشکوهی را بر مزار امام حسین (ع) و یارانش بنا کنند. پس از او نیز دیگر امیران و وزیران آل بویه در گسترش و شکوهمند کردن حرم حسینی کوشیدند. پرده سوم؛ سقوط سرداران ایرانی و خرابی دوباره حرم حکومت آل بویه شیعه مذهب در بغداد به سال ۴۴۷ هجری قمری سرآمد و ترکان سلجوقی که از آسیای مرکزی آمده بودند و خود را سرسپرده خلفای عباسی می دانستند، جایگزین آنان شدند. عباسیان دوباره فرصت پیدا کردند کینه خود به شیعیان را آشکار سازند. در نتیجه، «المسترشد بالله» خلیفه عباسی حرم حسینی را در سال ۵۲۹ هجری قمری غارت کرد و آسیب های فراوان بدان رساند. از این زمان تا حدود ۱۲۷ سال بعد که هولاکو خان مغول، عراق و بغداد را تصرف کرد، اطلاع زیادی از سرگذشت حرم حسینی نداریم اما می دانیم که در دوره مغول، این حرم از تجاوز آنان محفوظ ماند؛ چه آنکه مغولان تمایل چندانی به درگیری های مذهبی نداشتند و مشاور هولاکو خان نیز یکی از بزرگ ترین فیلسوفان و متکلمان شیعه، یعنی «خواجه نصیرالدین طوسی» بود. حتی شواهدی در دست داریم که نشان می دهد، ایلخانان مغول پس از مسلمان شدن به دست ایرانیان، در بازسازی حرم حسینی کوشش هایی به خرج دادند. پرده چهارم؛ ظهور صفویه و اوج شکوه حرم حسینی در سال ۹۰۷ هجری قمری، شاه اسماعیل صفوی از اولاد شیخ صفی الدین اردبیلی، سلسله صفویه را بنیان نهاد و مذهب شیعه دوازده امامی را یگانه مذهب رسمی ایران اعلام کرد. در زمان حکومت ۲۲۷ ساله صفویه، شهرهای مقدس عراق یا همان عتبات عالیات، چندین بار بین ایرانیان و ترکان عثمانی (ترکیه امروزی) دست به دست شد اما در بخش عمده این دوره تحت استیلای عثمانی ها بود. با این حال، شاهان صفوی وظیفه خود می دانستند که از هر فرصتی برای رسیدگی به حرم حسینی استفاده کنند. در سال ۹۱۴ هجری قمری، شاه اسماعیل به کربلا رفت و پس از اعتکاف و زیارت، دستور ساختن صندوق مزاری را با نقش های اسلیمی و ختایی به نجاران و خاتم کاران داد تا جایگزین صندوق پیشین شود. همچنین هدایای زیادی مانند پرده های زرنگار و قالی های ابریشمین به حرم امام هدیه کرد. سایر شاهان صفوی نیز در این راه از او پیروی کردند و بعد، هنگامی که نوبت به شاهان سلسله های افشاریه، زندیه و قاجاریه رسید، هر یک به نوبه خود در آبادانی عتبات عالیات و از جمله مزارهای کربلا کمر همت بستند. برای نمونه، نادرشاه افشار پس از زیارت حرم حسینی، پارچه قبرپوش نفیس، پرده های مروارید دوزی و ۱۴ چراغ از طلا و جواهر به حرم هدیه کرد؛ یا آغامحمدخان قاجارطلاکاری گنبد و ایجاد تغییراتی را صورت داد. پرده پنجم؛ حمله وهابیون به کربلا در حالی که حرم حسینی در آغازین سال های دوره قاجار به اوج شکوه و جلال رسیده بود، یک رویداد مصیبت بار دستاوردهای گذشته را در معرض فنا قرار داد. در سال ۱۲۱۶ هجری قمری فرقه تازه تأسیس شده وهابیت که در وجود خاندان آل سعود به قدرت سیاسی دست یافته بود، یورش وسیعی را به کربلا و نجف صورت داد. در این زمان عراق تحت استیلای حکومت عثمانی بود که اگرچه اهل سنت بود اما برای حرم امامان شیعه احترام خاصی قائل می شد. وهابیون پس از چند سال تاخت و تاز گاه و بیگاه در عراق، در ۱۸ ذی الحجه سال ۱۲۱۶هجری قمری وارد کربلا شدند و ضمن کشتار بسیار و غارت اموال مردم، گنبد و ضریح امام حسین(ع) را تخریب کردند. علمای شیعه ویرانگری آنها در حرم حسینی را با اقدامات متوکل عباسی قابل مقایسه دانسته اند. پرده ششم؛ سومین بازسازی بزرگ ایرانیان چه کسی ویرانگری وهابیون در کربلا را جبران کرد؟ آیا پاسخ این پرسش می تواند واژه ای جز واژه «ایرانیان» باشد؟ در دوره ناصرالدین شاه قاجار که مانند اعضای دیگر این خاندان، تظاهرات مذهبی خاصی داشت، افزون بر مرمت حجره های پیرامون صحن و نوسازی بخشی از طلاکاری گنبد، در ضلع شرقی صحن، مدرسه ای برپا شد، ضلع غربی آن نیز گسترش یافت و نمای جنوبی صحن ساخته شد. ناصرالدین شاه خود در سفرنامه «عتبات» به پرده، تاج ها، پنجه های طلا و نقره، نوسازی های آغامحمدخان، گنبد و گلدسته طلا و ضریح فتحعلیشاهی اشاره کرده است. بخشی از این هزینه ها از میراث میرزا تقی خان امیرکبیر و بخشی دیگر از محل بودجه کشور تأمین شد. آیینه کاری حرم در دو دهه پایانی سلطنت ناصرالدین شاه صورت گرفت. پرده هفتم؛ بعثی ها و غربت حرم حسینی تجزیه امپراتوری عثمانی و تشکیل کشور عراق تأثیر عمده ای در حضور ایرانیان در عتبات عالیات و رسیدگی به حرم های مقدس نداشت. همواره گروه بزرگی از ایرانیان یا ایرانی تبارها در عتبات عالیات بویژه شهرهای کربلا و نجف ساکن بودند و با کمک های مالی و فنی که از مردم یا دولت ایران و نیز مراجع تقلید شیعه دریافت می کردند، بارگاه امامان شیعه را تحت رسیدگی قرار می دادند. با این حال، وقتی حزب بعث بر عراق حاکم شد و صدام به ایران حمله برد، اوضاع تغییر کرد. در این دوره نه تنها پای ایرانیان از حرم حسینی بریده شد، بلکه در سال ۱۳۷۰ و در جریان قیام شیعیان عراق، این بارگاه شکوهمند هدف شلیک توپخانه قرار گرفت و خسارت هایی فراوان دید. پرده هشتم؛ عشق بی انتهای ایرانیان با سقوط صدام، نه تنها شیعیان عراق از ستمگری بعثی ها رهایی یافتند، بلکه ایرانیان نیز پس از سال ها انتظار توانستند به زیارت عتبات عالیات بروند. در سال ۱۳۸۲ خورشیدی، ستاد عتبات عالیات عراق به عنوان نهادی غیردولتی، غیرانتفاعی و داوطلبانه در ایران شکل گرفت و با جمع آوری کمک های مردمی و فراخوانی مهندسان و هنرمندان زبده کشور به بازسازی حرم امامان شیعه در عتبات عالیات همت گمارد. اقدامات این نهاد بویژه در آستان حسین بن علی(ع) بسیار زیاد و بیرون از مجال این گفتار است، برای نمونه می توان به ساخت ضریح جدید حرم حسینی در سال ۱۳۹۱ اشاره کرد که طراحی آن توسط استاد محمود فرشچیان صورت گرفته است و در ادامه این گفتار معرفی می شود.
سه شنبه ، ۲۸مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اندیمشک جوان]
[مشاهده در: www.andimeshkjavan.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
گوناگون
پربازدیدترینها