واضح آرشیو وب فارسی:فرصت امروز: در بررسی که با عنوان تحلیل اقتصادی و اثربخشی سیاست خرید تضمینی شیر توسط محققان موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی انجام شده است، این نوع خرید روشی هزینه بر بوده و باید ترکیبی از سیاست تعرفه واردات و یارانه مصرف عملیاتی شود. به گزارش ایانا، در مقدمه این تحلیل اقتصادی آمده است: محصولات دامپروری از معدود تولیداتی است که در سراسر جهان و در شرایط مختلف اقلیمی و براساس گونه های مختلف دامی تولید و به مصرف جوامع انسانی می رسد. یکی از شاخص های سلامت و امنیت غذایی کشورها، نحوه و میزان و کیفیت دسترسی به محصولات دامی (شیر و گوشت) است. این محصولات تاثیر اساسی در تامین نیازهای غذایی و سلامت و بهداشت جمعیت انسانی دارد. میزان دسترسی به محصولات دامی در کشورهای جهان، به درجه توسعه یافتگی و سطوح درآمدی خانوارها بستگی دارد. مصرف سرانه انواع گوشت و شیر در کشورهای توسعه یافته به ترتیب 2/2و 2/5 برابر کشورهای در حال توسعه است. روند مصرف سرانه گوشت و شیر در کشورهای توسعه یافته تقریبا به نقطه اشباع رسیده و رشد مصرف بسیار بطئی و کند شده است، اما روند رشد مصرف در کشورهای در حال توسعه به ویژه اقتصادهای نوظهور مانند چین، برزیل و هند فزاینده است. این پدیده در سال های اخیر متاثر از رشد اقتصادی کشورها تعدیل شده است. این تحلیل می افزاید: به رغم حسن نیت سیاست گذاران و تاکید بر حمایت از صنعت دامپروری، بروز برخی از عوامل و شرایط اقتصادی، عملا سطح حمایت از این صنعت را نسبت به سال های گذشته کاهش داده است. عدم حمایت مناسب از صنعت دامپروری، فرآیند تولید و صنعتی شدن این بخش را کند کرده است. نبود ابزارهای حمایت از تولیدات صنعت شیر، بازار این محصولات (به ویژه بازار شیرخام) با ریسک قیمتی و نااطمینانی در درآمد تولیدکنندگان دچار کرده است. قطع یک باره یارانه شیر خانوارها، رکود اقتصادی و کاهش نسبی تقاضا و افزایش نسبی قیمت محصولات لبنی متاثر از سیاست های کلان اقتصادی دولت و. . . به کاهش تقاضا برای شیر و محصولات لبنی در سال های اخیر منجر شده است. نبود سیاست منسجم در حمایت از این صنعت، تغییر سیاست ها و ناپایداری اقدام های اجرایی به عدم تعادل و زیان تولیدکنندگان شیر در سال های اخیر منجر شد. همچنین سیاست خرید تضمینی شیر در سال های اخیر جایگزین سیاست پرداخت جبرانی شیر شده و دولت به منظور حمایت نسبی از تولیدکننده شیرخام سیاست خرید تضمینی را با مباشرت سازمان مرکزی تعاون روستایی و با همکاری اتحادیه مرکزی تعاونی های کشاورزی دامداران ایران و صنایع محصولات لبنی، از آذرماه سال 1393 عملیاتی کرد. در اجرای این سیاست طی دوره هفت ماهه منتهی به اردیبهشت ماه سال 1394 بیش از 164 هزار تن شیرخام در قالب این طرح در استان های منتخب تولید شیر خریداری و فرآوری شده است. اجرای سیاست خرید تضمینی هزینه های بودجه ای بالایی برای دولت دارد، ضمن اینکه اجرای چنین سیاستی متضمن مداخله مستقیم در بازار شیر بوده و به انحراف بازار و تصمیم های تولیدی در بلندمدت منجر می شود. در این تحلیل به پیشینه و تنوع سیاست های حمایتی در جهان و حمایت از تولید شیر در آمریکا و ترکیه به اختصار اشاره و در کنار آن به سیاست های حمایتی در کشور اشاره شده است. آمریکا از دهه 1940 با اعمال سیاست های حمایتی متنوع، به حمایت تولید شیر مبادرت کرده و این سیاست ها به مرور زمان و متناسب با شرایط تولید و بازار، اصلاح و بازنگری شده است. این تحلیل درباره کشور ترکیه آورده است: در ترکیه نیز بخش دامپروری مورد توجه جدی است و حمایت های گسترده ای از این بخش به عمل می آید. وضع تعرفه بسیار بالا برای واردات محصولات لبنی، پرداخت یارانه صادراتی، توسعه واحدهای صنعتی و دامپروری از طریق تامین منابع اعتباری و. . . از مهم ترین سیاست های حمایتی در این کشور است. علاوه بر موارد ذکرشده توسعه زیرساخت ها، انجام تحقیق و توسعه گسترده در حوزه اصلاح ژنتیک، کنترل آفات و بیماری ها، ابداع و نوآوری در حوزه تغذیه و بهداشت دام، ارتقای سلامت محصول، توجه به ملاحظات زیست محیطی، از سیاست های تاثیرگذار در حوزه تولید و تجارت محصولات دامی است که دولت ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم حمایت می کنند. این تحلیل به سیاست های حمایتی در کشور پرداخته و می افزاید: در دهه های گذشته ابزارهای حمایتی از تولید شیر کشور، از تنوع و گوناگونی نسبتا مناسب برخوردار بوده است (سیاست خرید تضمینی، توزیع یارانه ای شیر مدارس و خانوارها، اتخاذ تعرفه های تجاری موثر، پرداخت یارانه تسهیلات برای سرمایه گذاری در بخش، بیمه دام، کنترل آفات و بیماری ها و ایجاد زیرساخت ها) بخشی از سیاست های حمایتی دولت بوده اما موثرترین و کارآمدترین ابزار حمایتی معطوف به پرداخت یارانه برای شیر و محصولات لبنی در قالب توزیع شیر یارانه ای بین خانوارها و مدارس بوده که از رهگذر این یارانه، بخش تولید، صنایع لبنی و مصرف کنندگان بهره مند و منتفع می شده اند. در سال 1389 با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها سیاست توزیع یارانه ای شیر متوقف و عملا بخش تقاضای شیر با چالش جدی روبه رو شد که این چالش همچنان دامنگیر بخش تولید است، ضمن اینکه اجرای سیاست های تجاری موثر برای اجرای محدودیت نسبی در واردات محصولات لبنی نیز به تاخیر افتاد و به بهانه تنظیم بازار داخلی، به واردات محصولات لبنی دامن زده شد، از سوی دیگر با بروز مشکلات اقتصادی و افزایش هزینه های تولید عملا سطوح حمایت های دولت از این بخش تعدیل و کاهش یافت. مضافا اینکه شرایط اقتصادی و کاهش تقاضا برای محصولات لبنی مشکلات این صنایع را دوچندان کرد.
چهارشنبه ، ۲۲مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرصت امروز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]