واضح آرشیو وب فارسی:فرصت امروز: مشارکت روسیه در جنگ سوریه یک واقعه تاریخی است. این نخستین بار در تاریخ است که روسیه به صورت مستقیم در کشوری با استفاده از نیروی نظامی توانمند خود مداخله نظامی می کند. این حضور نظامی واکنشی است از سوی مسکو به سنگی که از شبه جزیره عربستان، جایی که ذخایر عظیم انرژی در آنجا قرار داشته و امنیت انرژی جهان را تأمین می کند، به سوی سوریه پرتاب شده است. این حضور نظامی در حالی اتفاق می افتد که حتی اتحاد جماهیرشوروی سابق نیز در اوج قدرت خود به شدت از درگیری مستقیم نظامی در کشورهای دیگر اجتناب کرده و به حمایت های نظامی و آموزشی اکتفا می کرد. لازم به ذکر است که تغییرات جغرافیایی وسیعی که اتفاق افتاده موجب اثرپذیری بازارهای گاز منطقه از جنگ داخلی سوریه شده اند. شرکت متانول جمهوری آذربایجان اخیرا قراردادی به مدت پنج سال با گازپروم به امضا رسانده که بر اساس این قرارداد گازپروم سالانه 2 میلیارد مترمکعب گاز به آذربایجان صادر می کند. این قرارداد در حالی امضا شده که پیش از این و در سال های 2009 تا 2013 میلادی گاز صادراتی روسیه به آذربایجان هرگز از یک میلیارد مترمکعب در سال فراتر نرفت. کارشناسان دلیل اصلی این موضوع را عدم تمایل باکو به گسترش همکاری های خود با روسیه در حوزه انرژی عنوان کرده اند. با این حال و با توجه به توافق جامع هسته ای میان ایران و قدرت های عمده جهانی و برداشته شدن تحریم های وضع شده علیه صنعت انرژی این کشور و با توجه به احتمال اتحاد دو غول گازی جهان یعنی ایران و روسیه که در مجموع 45 درصد از ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارند، آذربایجان روز به روز در حوزه همکاری های مربوط به گاز طبیعی به روسیه نزدیک تر می شود. این نزدیکی به مسکو در شرایطی اتفاق می افتد که دولت آذربایجان موضع خصمانه خود نسبت به ارمنستان را حفظ کرده و به سرکوب گروه های حقوق بشری و دموکراسی خواه داخلی که اغلب بودجه مورد نیاز خود را از منابعی در اتحادیه اروپا و ایالات متحده دریافت می کنند ادامه داده است. از سوی دیگر کاخا کالادزه معاون نخست وزیر گرجستان و وزیر انرژی این کشور در گفت وگو با خبرنگاران اعلام کرد که تفلیس واردات گاز روسیه را به دلیل قیمت ارزان تر به خرید گاز از جمهوری آذربایجان ترجیح می دهد. کالادزه افزود: کشورش مذاکرات مربوط به واردات گاز طبیعی را با گازپروم آغاز کرده و مایل است تا در آینده از ایران نیز گاز خریداری کند. مانند آذربایجان، گرجستان نیز از تحولات منطقه بی نصیب نمانده و پُررنگ شدن نقش روسیه و ایران و همچنین بی ثبات شدن ترکیه بر تفلیس نیز اثرگذار بوده است. ترکیه نیز در این بین از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. آنکارا به دلیل درگیری های گسترده خود با شبه نظامیان کُرد و همچنین اتخاذ سیاست ها و مواضع غیرسازنده در بحران جنگ داخلی سوریه در تنگناهای وخیمی گرفتار شده و ضربات جبران ناپذیری به اقتصاد این کشور وارد شده است. ورود موج بزرگی از پناهندگان سوری به خاک ترکیه که تعداد آنها به 2 میلیون نفر می رسد و همچنین بی اعتبار شدن مواضع و دیپلماسی ترکیه در منطقه از جمله نتایج سیاست های حزب حاکم عدالت و توسعه در خاورمیانه است. نکته مهم تر در این میان آن است که ترکیه سالانه 29 میلیارد مترمکعب از گازپروم و 10 میلیارد مترمکعب از ایران گاز وارد می کند که این میزان 80 درصد گاز موردنیاز ترکیه را تأمین کرده و این کشور را در مقام چانه زنی دیپلماتیک در برابر ایران و روسیه در موضع ضعیف تری قرار خواهد داد. بحران داخلی سوریه و اختلاف نظرهای عمیق آنکارا با مسکو و تهران در این رابطه، ضرورت کاهش وابستگی ترکیه به گاز ایران و روسیه را گوشزد می کند. با این وجود به نظر می رسد که جایگزین دیگری برای گاز ایران و روسیه وجود نداشته و آذربایجان تنها منبعی است که پس از بهره برداری از صادرات گاز به اروپا در سال 2020 می تواند سالانه تنها 6 میلیارد مترمکعب گاز به ترکیه صادر کند. اگرچه ذخیره گاز طبیعی موجود در میدان گازی شاه دنیز 2 و احتمال افزایش تولید گاز ممکن است بتواند گاز مورد نیاز ترکیه را تأمین کند اما در این بین نکاتی وجود دارد که که نباید از آنها غافل شد. نخست آن که سهامداران خط لوله های TANAP – TAP می خواهند تا گاز آذربایجان را از طریق این خط لوله های مستقیماً به اروپا صادر کنند و تمایلی برای اختصاص منابع موجود در میدان گازی شاه دنیز 2 به ترکیه ندارند. نکته دوم میزان ذخایر گاز طبیعی موجود در شاه دنیز 2 است که تنها برای مدت کوتاهی قابل بهره برداری بوده و تنها قادر است سالانه 25 میلیارد مترمکعب گاز برای کشورهای مقصد یعنی بازار داخلی آذربایجان، منطقه بالکان، ترکیه و اتحادیه اروپا تولید کند. علاوه بر این طرح های بزرگ قطر در حوزه انرژی حد فاصل سال های 2010 تا 2011 و حمایت همه جانبه عربستان سعودی از این کشور به منظور سرنگونی حکومت بشار اسد رئیس جمهور سوریه به منظور ایجاد یک خط لوله انتقال گاز عظیم در ترکیه برای انتقال گاز به اتحادیه اروپا و خنثی کردن نقش گازپروم در بازارهای گاز اروپا به شکل مؤثری خنثی شده است. این موضوع به معنای آن است که ترکیه در کوتاه یا بلند مدت نمی تواند از منابع گاز موجود در قطر استفاده کرده و تنها باید به واردات گاز به صورت LNG اکتفا کند. از سوی دیگر روابط سرد ترکیه با مصر و قبرس مانع از پیوستن این کشور به ائتلاف گازی مدیترانه شده است. گفتنی است قطبی شدن جامعه ترکیه در تقابل میان سکولارها و اسلامگرایان از یک سو و همچنین خیزش اخیر کردها در این کشور از سوی دیگر قدرت مانور آنکارا را به شدت محدود کرده است. منبع: مجله گازی اروپا
چهارشنبه ، ۲۲مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرصت امروز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]