تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 15 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):توكل بر خداوند، مايه نجات از هر بدى و محفوظ بودن از هر دشمنى است.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1821252927




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

منتظر قائم: در خط خبری رسانه ها در فاجعه منا تاثیرگذار نبودیم


واضح آرشیو وب فارسی:شفقنا: مهدی منتظر قائم، عضو هیات علمی دانشگاه تهران شفقنا رسانه- محمد قاسمی: منتظر قائم، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در نشست بررسی ابعاد رسانه ای فاجعه منا با انتقاد از عملکرد رسانه ای در کشور گفت: در عرصه ارتباطی اولین تفسیر می تواند در خط خبری رسانه ها تأثیرگذار باشد، ولی ما این حضور را نداریم. این همه خبرنگار در مکه حضور داشتند ولی تا ساعت ها پس از اتفاق خبررسانی صورت نگرفت. این مدرس ارتباطات در ابتدای نشست، با اشاره به ابعاد مختلف سیاسی، داخلی، بین المللی، فرهنگی، دینی و غیره این حادثه، به بخش ارتباطی آن پرداخت و گفت: از زاویه ارتباطات این موضوع را می توان در چهار بخش ارزش های خبری، نظام خبررسانی، رسانه ها و امنیت ملی، ارتباطات و بحران بررسی کرد. او اظهار کرد: من چهار خصلت را در نظام سالم رسانه ای مطرح می کنم. به عنوان مقدمه باید اشاره کنم که در هر بحثی ما به انقلاب جهانی شدن می رسیم. تا زمانی که این موضوع را درک نکنیم، مراجعه به شاخص های دیگر به ما کمکی نمی کند. ما هنوز درک درستی از انقلاب ارتباطات، تبعات و تأثیرات ایجاد شده، پیدا نکرده ایم. متأسفانه با ذهنیت کلاسیکِ پیش از ظهورِ عصر جدید تربیت شده ایم. نظام هنجاری و تربیتی پرسنل رسانه های ما و مدیران رسانه ای به گونه ای است که به معرفت شناسی جهان جدید خیلی توجه نشده است و اگر هم گاهی مسوولان به این مساله اشاره کرده اند، صرفا در سخنرانی هایشان بوده است. جهان ارتباطی جدید دچار فراپاشی و فروپاشی شده است عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: جهان ارتباطی جدید دچار فراپاشی و فروپاشی شده است، اگر هر اجتماع ارتباطی را چتری فرض کنیم، در گذشته یک چتر ملی بر سر جامعه بود و دولت ها می توانستند این چتر را بگسترانند و در عین این که ایدئولوژی خود را القاء می کنند از نفوذ فرهنگ ها و ایدئولوژی های دیگر جلوگیری کنند. در جامعه ی امروز این چتر دچار فراپاشی و فروپاشی شده است و هزاران کانال ارتباطی کوچک و بزرگ از طریق شبکه های کامپیوتری و گوشی ها گسترش پیدا کرده است. این اتفاق به اندازه ای گسترده شده که حتی رسانه های چاپی هم تیراژ خود را کاهش می دهند و به سمت تعدد و تکثر می روند. او ادامه داد: در واقع در شرایط فعلی، کار ما منتقل می شود و فقط در منطقه خودمان دیده و شنیده نمی شود بلکه در معرض دید روشنفکران سایر جوامع نیز قرار می گیرد. ما در این فضای ارتباطی جدید به درک درستی نرسیده ایم و درگیر دیالوگ چند لایه هستیم و آن الزامات، انباشت تجربه و دانش لازم برای مدیریت در لحظه را نداریم. نکته دیگر این است آن عقلی که در این شرایط باید حاکم باشد و محتوا را فیلتر و کنترل کند تا عملکردهای یک فرد یا گروه باعث ایجاد خسارت بلندمدت نشود، خیلی وجود ندارد. یک جناح حق ندارد مالک چند رسانه باشد منتظرقائم با اشاره به عملکرد صداوسیما گفت: صداوسیما قطعا دوست دارد خود را ملی بنامد اما باید گروه های مختلف را هم در نظر داشته باشد. گرایش به برابر قرار دادن کل با آنچه خود به عنوان یک کل قبول داریم، در همه وجود دارد ولی باید توجه کنیم کل واقعی با عقل، گفت وگو و توجه به لایه های زیرین موضوع ایجاد می شود. اگر من برای منافع خودم یا گروهم از یک استراتژی خاص استفاده کنم و یک موضوع کلی را شخصی نگاه کنم، نتیجه آن به توهم توطئه دامن زدن است. او در ارتباط با همین نظر اضافه کرد: من می گویم تمایلات سیاسی و جناحی باید کنترل شود، یک جناح حق ندارد مالک چند رسانه باشد و با کنترل و راه اندازی شبکه های عدیده تلاش کند و همه چیز را تحت نظر ایدئولوژی خود بگیرد. در نظام رسانه ای سالم، مقابله به مثل راهی ندارد منتظر قائم ادامه داد: در نظام رسانه ای سالم چهار اصل را باید رعایت کنیم که اولین آن آگاهی و تخصص است. ما به دانش سیاسی، تاریخی و ارتباطاتی نیاز داریم تا با تجزیه و ترکیب اینها بتوانیم اصولی برای هدایت رسانه ها داشته باشیم. به عنوان مثال ما اصلی به نام عینیت و عقل گرایی داریم، این اصول ایجابی در مقابل خود اصول قلبی مانند احساس گرایی را هم دارند که مناسب فضای شعر و نشریه ادبی است و برای فضای روزنامه ملی مناسب نیست که ببینیم سرمقاله یک روزنامه از اسطوره ای به نام ابابیل شروع می شود. سرمقاله نماینده برایند جمعی است نه نماینده منافع گروهی یا احساسی خاص، متأسفانه این ترکیب به دلایل عدیده ای در خیلی از بخش های جامعه ما مشاهده می شود. او با اشاره به فاجعه منا گفت: در این اتفاق رسانه های رسمی و شبکه های مجازی وارد شدند. در این مدت من تحلیلی از متخصصان تاریخ و علوم سیاسی ندیدم علاوه بر این از متخصصان ارتباطات هم تحلیل ندیدم. خیلی از علما و مراجع هم پس از این اتفاق غیر از تسلیت گفتن، تحلیل خاصی ارائه نکردند. منتظر قائم با تأکید بر اهمیت نظام رسانه ای سالم گفت: در این نظام دانش و تخصص باید به موقع استفاده شود تا مسیر مستقیم تغییر نکند و عقلی که از آن صحبت کردیم، باید بتواند شرایط را کنترل و هدایت کند. این هنری است که به آن نیاز داریم. منتظر قائم ادامه داد: در این اتفاق ما به فضای غرب ستیزی، اختلافات تاریخی و اختلافات شیعه و سنی دامن زدیم. در واقع نسبت به اظهاراتی که از سوی مقابل می شد، مقابله به مثل کردیم و این کار در مدل نظام رسانه ای سالم راهی ندارد. ما علاوه بر مقابله به مثل کردن، هزار ابزار عقلانی داریم اما چون طرف مقابل مسایلی را مطرح می کند، مقابله به مثل می کنیم. در واقع هر دو برای خودمان حرف می زنیم، وقتی همدیگر را به خطا متهم می کنیم هر دو طرف مقصریم. اینجا باید عقلانیت وارد شود و ملاحظه بیشتری داشته باشد. در خط خبری رسانه ها تاثیرگذار نیستیم این مدرس دانشگاه گفت: فاجعه منا از نظر تعداد استثنا بود ولی خود واقعه این گونه نبود زیرا در گذشته اتفاقاتی از این دست باز هم در مکه افتاده بود. وقتی گفته می شود این اتفاقات عمدی بوده است موضوع به سمت و سوی دیگری سوق پیدا می کند مانند این که هدف، شیعیان یا ایرانیان بوده اند یا این موضوع مطرح می شود که هدف از ایجاد چنین اتفاقاتی دستگیری چند نفر ایرانی با سمت سیاسی بالا بوده است. ممکن است تمام این فرض ها درست باشد اما وقتی چیزی کاملا مشخص نیست نمی توانیم به خیال پردازی متوسل شویم. در حادثه منا به هیچ وجه به احساسات خانواده های آسیب دیده توجه نشد و اخبار به سمت بازنمایی های سیاه گونه رفت. او ادامه داد: در بازنمایی عقلانی باید به اسناد و مدارک توجه کنیم و احتمالات را بررسی کنیم. وقتی هم مدارک لازم را نداریم باید از زبان احتمال استفاده کنیم ولی در این اتفاق اغلب مطالب را از زبان دانای کل می شنویم. مسوولان حج نیز چون اطلاعات کاملی نداشتند، به داده های شخصی خود رجوع و دائم از بی لیاقتی عربستان صحبت می کردند. منتظرقائم به موضوع قضاوت خبری نیز اشاره کرد و گفت: یکی از اصول، سرعت و پیشگامی است. در عرصه ارتباطی اولین تفسیر می تواند در خط خبری رسانه ها تأثیرگذار باشد، ولی ما این حضور را نداریم. این همه خبرنگار در مکه حضور داشتند ولی تا ساعت ها پس از اتفاق خبررسانی صورت نگرفت. ما شاهد آشفتگی اطلاع رسانی و تأیید و تکثیر اخبار بودیم. او ادامه داد: پس از این حادثه رییس جمهور دستور تشکیل کمیته بررسی داد ولی در رسانه های ما ستادی راهبردی تشکیل نشد تا میان رسانه ها هم اندیشی صورت بگیرد. در واقع عدم آمادگی در خبررسانی کاملا وجود داشت. باید از فرصت های موجود برای منبع خبر شدن استفاده کنیم این مدرس دانشگاه درباره ی رقابت پذیری نیز گفت: بسیاری از اصول فضای رسانه ای مربوط به رقابت پذیری است. در رقابت پذیری نه تنها شما باید از ابتدا حضور داشته باشید و خبر را ارسال کنید بلکه در ادامه نیز باید منبع خبر باشید. وقتی نتوانیم اطلاعات را به درستی پالایش کنیم قطعا نمی توانیم رقابت پذیری داشته باشیم. او اضافه کرد: از نظر سطح دانش ارتباطی در جهان اسلام در رده های بالا قرار داریم ولی وقتی نتوانیم از این فرصت مناسب برای منبع خبر شدن استفاده کنیم، خود را از این امتیاز محروم کرده ایم. اگر بازنمایی عقلانی داشته باشیم و از منابع متعدد استفاده کنیم می توانیم عقیده مدنظر خود را هم در لفافه برجسته سازی کنیم. من می گویم اگر بخواهیم رقابت سیاسی کنیم می توانیم این کار را با طمأنینه انجام دهیم، می توانیم منبع خبر باشیم و جای این که از هزاران سخنور استفاده کنیم، با دادن چند اطلاع دقیق می توانیم به منبع خبر تبدیل شویم. در نتیجه با بازتولید خبر خود در رسانه های دیگر می توانیم به هدف خود برسیم. او با اشاره به عملکرد یکی از رسانه های بین المللی گفت: این رسانه چرا مشهور است، زیرا می داند چه طور باید نتیجه را در ذهن مخاطب بچیند و در نهایت مخاطب هم فکر کند که آن نتیجه را خود گرفته است. وقتی ما از نقطه مقابل عقلانیت یعنی عواطف استفاده می کنیم عملا خود را از این امتیاز محروم کرده ایم. منتظرقائم اعتبار و مرجعیت را به عنوان شاخص فردی معرفی کرد و گفت: اگر شاخص های قبلی را کنترل کنیم می توانیم به مرجعیتی تبدیل شویم که توانسته با احترام به مخاطب، اهداف سیاسی و اجتماعی خود را در لایه های زیرین محتوای منتشر شده اش مطرح کند. به جای این که مفاهیم را در قالب شعار و ادبیات قوم گرایانه مطرح کنیم، به زبان حقیقت مطرح می کردیم. این طور می توانستیم خود را به خبررسانی تبدیل کنیم که در جهان فراپاشیده و فروپاشیده توانسته اقتدار مرجعیت خود را نشان دهند. حادثه منا یک بحران ارتباطاتی را نشان داد او در جمع بندی صحبت های خود گفت: فکر می کنم زمانی جامعه ما در این حوادث می تواند بهترین برخورد را انجام دهد که مراکز و پژوهشگاه های ما به تحلیل این حادثه بپردازند و از واکاوی آن درس بگیرند. باید موافق و مخالف وارد شوند و صحبت هایشان را انجام بدهند و فکر می کنم نظام این وظیفه را دارد نه تنها درباره ی خود حادثه دستور واکاوی بدهد بلکه در حوزه ی ارتباطات و رسانه هم کمیته بررسی وجود داشته باشد زیرا خطاها هیچ گاه در زمان عادی بروز نمی کنند. این حادثه یک بحران ارتباطاتی بسیار عمیق، ژرف و دامنه دار را نشان داد. این مدرس دانشگاه ادامه داد: اگر در سی و چند سال بعد از انقلاب بر مفاهیمی تکیه کرده ایم که به تقریب مذاهب منجر شود، با این حادثه نشان دادیم که تمام آنها شعار بوده است و اگر چند حادثه دیگر از این دست اتفاق بیفتد قطعا خود را در میدان جنگ مستقیم یا غیرمستقیم شیعه و سنی خواهیم دید. منتظرقائم در پاسخ به سوال یکی از حاضران مربوط به نقش نخبگان در شرایط احساسی مانند پس از واقعه منا گفت: نخبگان امکان و زمان لازم برای دخالت را نمی بینند و گاهی امید ندارند که دخالتشان تأثیرگذار باشد. همچنین این دخالت ممکن است خطرهایی را برای آنها داشته باشد. رهبران فکری ما در شبکه های اجتماعی حضور ندارند و می بینیم به عنوان مثال اگر مطلبی قرار است از علما و مراجع منتشر شود، در رسانه های رسمی صورت می گرفت که این کار زمان بر است. باید کاری کنیم رشته ارتباطات، شأن و جایگاه لازم را داشته باشد خبرنگار شفقنا در پایان این نشست از منتظر قائم پرسید: چرا نخبگان ارتباطات کشور در فضاهای مجازی باز مانند اینستاگرام و نظایر آن حضور کمرنگی دارند در حالی که امکان ارائه دیدگاه هایشان درباره ی مسایل مختلف از نظر ارتباطی در این فضاها وجود دارد؟ منتظر قائم در پاسخ به این پرسش به این مسأله اشاره کرد که در مجموع تعداد صاحب نظران حوزه ارتباطات در کشور چندان زیاد نیست و علاوه بر این با توجه به حضور این افراد در کلاس های تدریس و موارد مختلف، زمان چندانی برای چنین کاری وجود ندارد. او همچنین ادامه داد: ما باید کاری کنیم رشته ارتباطات، شأن و جایگاه لازم را داشته باشد تا پس از آن به اندازه ظرفیت از آن خروجی بگیریم. وقتی این رشته به عنوان یک رشته فرعی محسوب می شود، نمی تواند به نیازهای جدید پاسخ دهد. در همین یکی دو سال گذشته دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه آزاد اسلامی با این مشکل مواجه هستند و نتوانستند بر اساس شرایط جدید گرایش های دیگری به رشته اضافه کنند. او با اشاره به مثال هایی از کشورهای چین و روسیه گفت: این دو کشور دانشگاه های علوم ارتباطی و چندین پژوهشگاه تأسیس کردند، ولی در ایران هنوز برای دانشکده و گروه شدن و غیره محدودیت داریم. منتظر قائم ادامه داد: در دنیا افرادی هستند که تحلیلگر خوبی هستند و این اجازه به آنها داده می شود تا کمتر کلاس تدریس داشته باشند و به جای بازخوانی مطالب دیگر، خود به تولید دست بزنند. اگر دولتی و ملتی می خواهد رشد کند، باید در تخصیص منابع و اولویت بندی ها درست عمل کند. این نشست صبح امروز سه شنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۴ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. www.fa.shafaqna.com


سه شنبه ، ۲۱مهر۱۳۹۴


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شفقنا]
[مشاهده در: www.fa.shafaqna.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن