واضح آرشیو وب فارسی:شفقنا: شفقنا-وضعیت بد اقتصاد ی عربستان پاد شاه سعود ی ملک سلمان بن عبد العزیز را به واکنش واد اشت تا سیاست ریاضت اقتصاد ی برای ریاض اتخاذ کند. این تصمیم د ر حالی اتخاذ شد ه است که بهای نفت که اولین د رآمد اقتصاد عربستان را تشکیل می د هد د ر بازارهای جهانی به شد ت کاهش یافته و همچنین حمله ۶ ماهه به یمن برای عربستان طاهر جمشید زاد ه؛ روزنامه نگار در قانون نوشت: هزینه های هنگفتی را د ر پی د اشته است و به همین خاطر پاد شاه عربستان به شاهزاد ه های آل سعود د ستور د اد ه تا ریخت و پاش های خود را محد ود کرد ه و ماشین های جد ید و ارزان قیمت برای ایاب و ذهاب خود تهیه کنند و این تصمیم ناگهانی د ر حالی ا ست که شاخص بورس عربستان ۳۰ د رصد کاهش یافته و تولید ناخالص ملی این کشور به ۲۰ د رصد تنزل یافته است.همان گونه که گفته شد عربستان سعود ی متأثر از تضاد های اجتماعی و اقتصاد ی و بالا گرفتن اعتراضات سیاسی برای حل مشکلات خود به د نبال توسعه و اجرای یک ساختار اقتصاد ی برای مد یریت و استفاد ه از منابع انرژی با هد ف توسعه صنایع بالاد ستی و پایین د ستی انرژی و سایر بخش های صنعت است. برنامه های پنج ساله توسعه سابقه اصلاحات اقتصاد ی د ر عربستان سعود ی به سال های د هه ۵۰ بر می گرد د با گذشت زمان و افزایش مطالبات مرد می اهمیت اصلاحات بیشتر و حیاتی تر شد ه است. د وره توسعه مد رن سازی عربستان به طور جد ی از سال ۱۹۷۰ با افزایش د رآمد های نفتی آغاز شد . د ر حال حاضر تلاش د ولت برای انتقال از اقتصاد نفتی به غیر نفتی تشد ید شد ه است. نظام سیاسی حاکم به شد ت متمرکز و بسیط است و اصلاحات سیاسی محد ود ی اعمال شد ه لذا الگوی توسعه اقتصاد ی عربستان، توسعه اقتد ارگرا بود ه است. به این معنی که عربستان همچنان فضای سیاسی را بسته نگه خواهد د اشت و به تد ریج د ست به اصلاحات محد ود د ر این حوزه می زند . اصلاحات اقتصاد ی همانند اصلاحات سیاسی از بالا یا اتکا به د رآمد های نفتی اجرا خواهد شد ؛ الگویی که د ر برخی کشورهای شرق آسیا مثل کره جنوبی اجرا شد . مقامات سعود ی معتقد ند هرگونه شتاب د ر باز شد ن فضای سیاسی منجر به تشتت د ر سیاستگذاری توسعه اقتصاد ی خواهد شد . این د ر حالی است که توسعه اقتصاد ی بد ون سازماند هی سیاسی و اجتماعی با علامت سوال بزرگی روبه روست .بر این اساس از سال ۱۹۷۰ تا به حال ۹ برنامه توسعه اقتصاد ی را به اجرا گذاشته است. سه برنامه اول که از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۵ اد امه د اشت بر توسعه صنعت نفت، پتروشیمی، کشاورزی و صنایع تبد یل متمرکز بود . د ر این برنامه همچنین تلاش زیاد ی برای توسعه زیر ساخت های اقتصاد ی انجام شد به طوری که از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۱ ایجاد جاد ه های آسفالته از هشت هزار کیلومتر به ۳۰/۶۴ هزار کیلومتر افزایش یافت. عربستان سعود ی د ر حال حاضر از گسترد ه ترین شبکه حمل و نقل د ر خاورمیانه برخورد ار است. این کشور د ارای شبکه ای بزرگراهی است که خلیج فارس را از ریاض به د ریای سرخ د ر غرب، و از مناطق شمالی مرز ارد ن به جیران د ر جنوب متصل می سازد . این راه ها شامل بزرگراه ها، جاد ه های د وباند ه و تک باند ه بین شهرها ست. اغلب شهرهای مهم و مراکز استان ها از بزرگراه های بین استانی برخورد ارند و یک خط آهن میان بند ر ملک عبد العزیز د ر د مام و بند ر خشک د ر ریاض با گذر از الاحصا، بقیق و ظهران ارتباط برقرار می کند . این کشور د ر حال حاضر قرارد اد هایی د ر زمین راه آهن با شرکت هایی اروپایی امضا کرد ه است.مکاتب و رویکرد های مختلف اقتصاد سیاسی د ر یک اصل اساسی یعنی نحوه تعامل جامعه و د ولت با یکد یگر اشتراک د ارند . بر این اساس د و حوزه وکارکرد اقتصاد ی و سیاسی ریشه د ر ساختار و تحولات اجتماعی د ارد . مطالعات تحولات اجتماعی با بررسی بافت جمعیت آغاز می شود . د ر این چهارچوب عربستان سعود ی د ر عرصه اجتماعی با جمعیت جوان به شد ت د ر حال افزایش و ساختار قبیله ای با تضاد های گوناگونی روبه روست. تضاد میان قبایل و خاند ان های حکومت گر، شیعیان و اهل سنت، تضاد میان سرمایه د اری تجاری و سرمایه د اری تولید ی، فن سالاران با علمای وهابی و طبقات فقیر و غنی. د ر کنار این هزینه های نظامی و آهنگ توسعه اقتصاد ی و اجتماعی تنها با افزایش د رآمد های نفتی و تزریق آن تشد ید می شود . این د رحالی است که نظام سیاسی عربستان همزمان با تنوع گروه ها و نیروهای اجتماعی زمینه حضور تمام نیروهای اجتماعی را د ر سیاستگذاری فراهم نکرد ه و همچنان به صورت متمرکز و اقتد اری به اد اره جامعه می پرد ازد .د ر این شرایط اعتراضات سیاسی برای تأمین خواسته های اقتصاد ی و سیاسی افزایش یافته است. خاند ان سعود ی برای جلوگیری از گسترش اعتراضات و تأمین ثبات، اجرای اصلاحات محد ود اقتصاد ی را با د رآمد حاصله از نفت آغاز کرد ه اند . الگوی توسعه این کشور د ر چهارچوب الگوی توسعه نوسازی و مبتنی بر اند یشه نظریه پرد ازان غربی توأم با حفظ اقتد ار نظامی و امنیتی است. اصلاحات اقتصاد ی چون به د رآمد های نفتی وابسته است از اصالت برخورد ار نبود ه و به ایجاد یک ساختار اقتصاد ی پویا و مستقل منتهی نشد ه است. مصرف انرژی د ر د اخل کشور رو به افزایش است و بسیاری از چاه های نفتی د ر نیمه د وم عمر خود هستند ، با این حال اصلاحات اقتصاد ی بر سرعت تحولات د ر عرصه اجتماعی وسیاسی افزود ه است. این امر ضرورت سازماند هی عرصه اجتماع و سیاست را گوشزد می کند . د ر عین اینکه توسعه اقتصاد ی بد ون سازماند هی و حضور اصیل نیروهای تولید گر و صرفاً با تزریق د رآمد نفت و اقد امات د ولت پیش برد ه شد ه، تمام این اقد امات با مشروعیتی که مفتی ها و علمای وهابی ایجاد کرد ه اند ، انجام شد ه است.بر این اساس آیند ه اقتصاد ی سیاسی عربستان به کارگرد انی تحولات د ر سه حوزه اجتماع، اقتصاد و د ولت بستگی د ارد . www.fa.shafaqna.com
دوشنبه ، ۲۰مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شفقنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]