تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان میشوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستورانها و کافهها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1838154617
جامعه در حال گذار از مدرنیته به پست مدرن چه نگاهی دارد؟
واضح آرشیو وب فارسی:ناصرون: در حالی که ظهور «غزل پست مدرن» دل خوشی هایی برای ایجاد فضای جدید در ادبیات رقم زده بود، در 20 سالگی تولدش با پرسش های مهمی مواجه است؛ از توانایی جامعه در حال گذار از مدرنیته در خلق هنر پست مدرن گرفته تا معنای تهی شده در ابیات.به گزارش "ناصرون " غزل پست مدرن به باور برخی از کارشناسان شعر، توانست دریچه ای جدید به روی شعر معاصر بگشاید؛ دریچه ای بر دیدگان غزل سنتی و کلاسیک که حالا می تواند با استفاده از فرم ها و به کارگیری شیوه های روایت در هنر امروز جهان، سینما، کمی سنت ها را بشکند و با ورود به مفاهیم جدیدتر، دوره ای جدید بیافریند. اما داستان شعر پست مدرن به اینجا ختم نشد و با بروز انشعاباتی از آن، تردید در جان غزل گویان و پژوهشگران نسبت به آینده این جریان رخ داد؛ این موضوع با معرفی جریان مذکور به عنوان پیشاهنگان غزل پست مدرن، رنگ بیشتری به خود گرفت. این جریان بیش از آنکه غزل باشد، شعری است با واژگانی مستحل فرهنگ که داعیه پسامدرن گرایی دارد. هرچند هنرمند پست مدرن به دنبال دنیای جدیدی است، اما شاعران این حوزه دنیای جدید را در قالب گذشته یافتند و با طرح پاره ای از مؤلفه ها سعی در طرح قالبی نو داشتند؛ مؤلفه هایی که تقلید و گاه دام تکرار، شاعرانش را به نفس نفس زدن انداخت. دهه هفتاد، سالروز تولد این نوع شعر بود. در بیانیه ای که در حقیقت مانیفیست این جریان بود، بر مؤلفه هایی به عنوان شاخصه های اصلی غزل پست مدرن تأکید شد: شکستن روایت، استفاده از شگردهای جدید و تمرکز بر انتخاب کلمات مناسب، استفاده نکردن از واژگان مترادف، استفاده از هجاهای بلند، تصرف در زبان و ... که در نهایت باید به این بینجامد که «مخاطب خود قسمتی از متن شود»، اما آیا آنچه غزل پست مدرن فعلی معرفی می کند، واقعاً به عنوان قالب و طریقه ای جدید در ادبیات منظوم امروز فارسی است؟ در جریان بررسی غزل پست مدرن با چند سؤال اساسی مواجه ایم. ن خستین پرسش این است که آیا «پست مدرن» برابر است با «شکستن تابوها»، «سیاه نمایی» و «شکستن هر آنچه هنجار نامیده می شود»؟ محمدرضا سنگری که اخیراً کتابی با عنوان «از نتایج سحر» با محوریت بررسی شعر انقلاب اسلامی در گستره تاریخی اش را منتشر کرده، معتقد است که گاه در جریان های شعری امروز ما، نوعی نگاه زیر سؤال بردن تابوها و هنجارهای جامعه ایرانی مطرح است؛ نگاهی که با قائل شدن به مانایی شعر از این گستره رواج بیشتری می یابد. در این رویکرد شاعر معتقد است که به این واسطه می تواند شعر ماناتری بیافریند. اما آیا این مؤلفه رمز مانایی این سروده هاست؟ سنگری با اشاره به این موضوع می گوید: برخی سعی می کنند به سمت ادبیات اروتیک، بی پرده گویی و عریان بروند و حتی بعضی از ارزش ها را به تلویح مورد تمسخر و استهزا و نقد قرار دهند، فکر می کنند که یک جذابیت ویژه ای در شعر آنها ایجاد خواهد شد. بله، ممکن است که در اولش به شگفتی بپردازد و یک مقدار وجود آدم ها را تحریک کنند، اما این ها عمیق نخواهند بود و دوام نمی آورند. کسانی که این گونه رفتار می کنند، باید به شعرهای گذشته نگاه کنند. وی ادامه می دهد: ما پیش از انقلاب هم شعرهایی از این قبیل داشتیم. این دسته از شاعران باید بروند ببینند که شعرهایی که امثال نصرت رحمانی با این رویکرد گفتند، تا چه اندازه ماندگار مانده است. حتی تا یک حدی اوایل شعرگویی های مهدی اخوان ثالث در ارغنون، یا نادر نادرپور و سیمین بهبهانی ببینند که این ها که برخی از مسائل پنهان را در معرض ذهن دیگران قرار می دهند، خیلی گسیخته تر و بی پرده تر از آنها، قبل از انقلاب بوده است، اما این ها نماند و گم خواهد شد. شاید لحظه ای آدم ها را به خود مشغول بدارد و ممکن است که لذت های آنی برای عده ای فراهم کند، اما این دسته از اشعار در آینده تاریخی جامعه نخواهند ماند چون با فطرت آدم ها که زایا و پویاست، هماهنگ نیست؛ بنابراین کسانی که این گونه آثار را می آفرینند، مرگ خودشان و مرگ اثرشان را امضا کرده اند. معمولاٌ این دسته از آثار جوان مرگ می شوند و زودتر از خود شاعرش از بین می رود. بارکر در «فرهنگ مطالعات فرهنگی»، «پست مدرن» را چنین تعریف کرده است: به سیر تحولات گسترده ای در نگرش انتقادی، فلسفه، معماری، هنر، ادبیات و فرهنگ می گویند که از بطن نوگرایی (مدرنیسم) و در واکنش به آن، و یا به عنوان جانشین آن پدید آمد. پست مدرنیته مفهومی تاریخی-جامعه شناختی است که به دوران تاریخیِ بعد از مدرنیته اطلاق می شود. چنانکه از این تعریف برمی آید، در دوران پس از مدرنیته خلق و مطرح شده است. حال پرسش این است که آیا در جامعه ای مانند ایران که حالتی ما بین سنت و مدرنیته دارد و به باور برخی هنوز گذرگاه «مدرنیته» را طی نکرده، طرح هنری بر مبنای پست مدرن صحیح است و می تواند کامل و جامع باشد؟ اسماعیل امینی، شاعر و منتقد ادبی، معتقد است غزل پست مدرن آن گونه که سرایندگان و دوستدارانش می گویند، می خواهد نشانه های وضعیت پست مدرن را بیان کند ولی خودش شعر پست مدرن نیست. این نکته ای است که بسیاری از تحلیل گران و منتقدانِ غزل پست مدرن از آن غفلت کرده اند.و بر اساس این غفلت تحلیل هایی بی ارتباط با بنیان های نظری این شیوۀ شعری نوشته اند. وی ادامه می دهد: از نظر من، غزل پست مدرن، مانند دیگر نوآوری های شاعران جوان، می توانست زمینه ساز تجربه هایی تازه و جدی باشد اما راهی که برای ایجاد جاذبه و جلب نظر مخاطبان گسترده برگزید، آن را از مسیر اصلی شعر و مخاطبان و دوستداران شعر دور کرد . این شیوه های ایجاد جاذبۀ سطحی و جنجالی فقط منحصر به شعر نیست. حاشیه سازی برای جلب نظر رسانه ها و فضای مجازی و لشکر پرشمارِ اوقات فراغت، در موسیقی، در سیاست، در سینما، در فوتبال و در هر جای دیگری که تعداد مخاطبان و آمار طرفداران، اهمیت داشته باشد رواج دارد. شاید همین موضوع سبب شده است که راه از ابتدا به بی راهه کشانده شود. پست مدرن در خود مؤلفه هایی دارد که از پس خود اندیشه و فلسفه جدیدی را طرح می کند، اما آنچه که از برخی جریان های شعری این حوزه به چشم می خورد، بیشتر شبیه شلوغ کاری ست تا عرضه کننده اندیشه ای جدید. سنگری از این روند با عنوان «آمیختن پیچیدگی با سطحی شدن» یاد می کند. به گفته او، شاید این در وهله اول به نظر برسد که این دو مقوله، پیچیدگی و سطحی شدن، با هم تناقض دارد، اما به قول نیچه کسانی عمداً گل آلود می شوند تا عمیق جلوه کنند. عمداً این کار را کردند، افراد دیگر هم وقتی این آثار را می خواندند، اما از آن چیزی دریافت نمی کردند، از ترس اینکه متهم به نفهمی نشوند، سری تکان می دادند و همکاری می کردند، در حالی که هیچ چیز خاصی نداشت. اما در این میان برخی از شاعران نیز این نوزاد متولد شده از «غزل پست مدرن» را محصول شتابزدگی شاعرانش می دانند و نه نداشتن اندیشه در پس ذهن. محمدعلی بهمنی چهره ای شناخته شده در حوزه شعر و ترانه است و نیازی به معرفی ندارد. او معتقد است که غزل پست مدرن دریچه ای جدید به روی شعر معاصر به ویژه پس از دوره نیما گشود. بهمنی در این باره می گوید: البته شوخی هایی هم روی قضیه پست مدرن شده است. خاطرم هست که عمران صلاحی عزیز می گفت که من اولین باری که کلمه پست مدرن را شنیدم، باورم این بود که اداره پست می خواهد که شکل مدرنی به خود بدهد. جدا از این طنزها و کنایه ها، انصافاً حضورش هرچه بیشتر در شعر روزگار ما شود، شعر ما نزدیک تر به شعر جهان از منظر پیوند درونی اش می شود؛ چرا که شعر هر اقلیمی باید گویای اقلیم خود باشد. همین دریچه ها که باز می شود، متوجه می شویم که شعر اقلیم خودش هم می تواند گویای جهان خودش باشد و نه تنها اقلیم خودش. غزل پست مدرن نیز همانند دیگر جریان های هنری جهان امروز دچار شتابزدگی شد؛ شتابزدگی ای که در نتیجه آن اصالت بر فرم گذاشته شد آن هم با کم توجهی به ذات شعر. اگر حرف بهمنی را از این وجه که این رویه ناشی از شتاب زدگی است، در نظر بگیریم، باز هم بابی جدید در غزل پست مدرن گشوده خواهد شد: اصالت بر فرم و دور شدن از محتوا. موضوعی که منجر شده تا بسیاری از کارشناسان از آن با عنوان یکی از پاشنه آشیل های جریانی از این غزل بدانند. صابر امامی، شاعر و مترجم، نیز به شتابزدگی اشاره می کند و اذعان دارد که همین روند منجر به تولد غزل های تهی شده از معنا شده است: برخی از دوستان آنچنان در روایت غرق شده و تحت تأثیر هنر معاصر، سینما، قرار گرفته اند که همیشه این روایت از «آ» به «ب» چنان با اصطلاحات سینمایی به ویژه سینمای حادثه و هیچکاک مخلوط شده بود که شما بعد از مدتی بعد از خواندن اولین بند می دانستید که زنی کشته خواهد شد، دری بسته خواهد شد و ... . همه این ها محصول دو چیز است؛ افراط و دیگر اینکه جوانان، نویسندگان و حتی مخاطبان متأسفانه در سطح حرکت می کنند و شاید شتاب جهان الکترونیکی و دیجیتال چنان زیاد است که فرصت ژرفا و اندیشه به هر کسی نمی دهد؛ به ویژه برای جوان هایی که می خواهند با شتاب بیافرینند و همان لحظه ای را که خلق کرده اند، سریعاً در جهان مجازی قرار دهند. تا سرد نشده می خواهند بر پیشانی رسانه ها بچسبانند. وی ادامه می دهد: هر خالقی دوست دارد مخلوق خود را به تماشا بگذارد، اما این شتاب زدگی فرصت عمیق بودن، اندیشیدن و تأمل را هم در شعر و هم در زندگی به این دسته از شاعران نمی دهد؛ به قول شاعر «از کوزه همان تراود که در اوست». همین رویه سبب می شود که ما رفته رفته با فرم های خالی از محتوا و معنا روبرو شویم. با وجود ضعف هایی که بر جریان غالب غزل پست مدرن دیده می شود، پدرخوانده های این جریان خود را منتسب به غزل کلاسیک کرده و بیانیه ای بیان کرده اند که ریشه های این شعر، جریانی کشف شده از غزل های شمس و مولانا هستند و نه اختراع آنها. اصالت بر فرم بدون ارائه اندیشه، تا حدود زیادی این ادعا را زیر سؤال می برد. امامی در ادامه سخنان خود به این موضوع اشاره می کند و از آن با عنوان «شوخی» یاد می کند. به گفته این استاد دانشگاه، واقعیت این است که مولانا یک شاعر هنجارشکن است؛ او هنجارشکن فرمیک نیست بلکه او یک هنجارشکن معناست. وی ادامه می دهد: این ویژگی انسان های جسور، اندیشمند است که در آن مسیر فکری خود اینگونه رفتار می کنند. آنچه که ما کمتر از آن سراغ داریم، داشتن جهان بینی، نگاه فلسفی به هستی و توجیه کاری که داریم انجام می دهیم، است. چون این را ندارند، کارشان به یک شوخی برمی گردد. اگر کسانی باشند که با یک نگاه عمیق فلسفی به هستی بخواهند جهان بینی جدیدی را ارائه دهند و در این راه می خواهند از برخی از تابوها بگذرند، مشکلی ندارد، اما نقص کار اینجاست که برخی از این شاعران فلسفه و جهان بینی ندارند. موارد مطرح شده یک نکته از غزل پست مدرن بود، چرا که در این مبحث پرسش های دیگری نیز وجود دارد؛ مثلاً اینکه آیا می توان از این جریان در آینده به عنوان یک سبک مطرح کرد و یا آیا این جریان با وجود تکرارهای مکرری که در خود می بیند، می تواند فضاهای جدیدتری را بگشاید و از دام این تکرارها رها شود؟ پرسش هایی که پاسخ دادن به هرکدام از آنها چند زمان می طلبد، اما می تواند آینده واضح تری از این جریان پیش روی مخاطب شعر امروز قرار دهد./تسنیم
شنبه ، ۱۸مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ناصرون]
[مشاهده در: www.naseron.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]
-
گوناگون
پربازدیدترینها