واضح آرشیو وب فارسی:بلاغ: در مازندران بازی های متنوعی با گردو انجام می شود که از آن می توان به اَتا بَزِن همه ره بَیر و چونه کا آغوز نام برد که در کجور رواج دارد.به گزارش بلاغ ، در هفته تربیت بدنی و ورزش امسال که با شعار «ورزش، سلامتی، پویایی و معنویت» نامگذاری شده است پایگاه خبری نوشهرآنلاین به معرفی برخی بازی های بومی این شهرستان می پردازد. مازندران از لحاظ اقلیمی سرزمین ویژه ای است چراکه هم دریا دارد، هم دشت، هم جنگل و هم کوه، به همین دلیل از شرایط زیست محیطی، فرهنگی، اقتصادی گوناگونی برخوردار است و در حوزه بازی نیز این چنین است. برخی از ویژگی های بازی های محلی مازندران عبارت است از: آموزش کار دست جمعی، قانون گردایی، خودکفایی اقتصادی روستا، هوش سنجی، پاداش و کیفر در بازی، خواندن اشعار در حین بازی و برد و باخت کم هزینه. 1- آغوزکا این بازی در تمام منطقه مازندران و برخی از مناطق روستایی و کوهستانی سرزمین پهناور ایران در بین مردمان گوناگون با فرهنگ های مختلف رواج دارد. در مازندران بازی های متنوعی با گردو انجام می شود و در نوشهر و بالاخص در منطقه کجور این بازی به نام های "اَتا بَزِن همه ره بَیر" و "چونه کا آغوز" معروف است که این بازی ها در زیر آمده است: اَتا بَزِن همه ره بَیر: یه ضربه بزن و همه رو جمع کن در این بازی گردوها بر اساس توافق اولیه، با فاصله در کنار هم چیده می شوند. سپس با پرتاب شاه گردو (سرکل) بازی شروع می شود. معمولاً در این نوع از آغوزکا به جای شاقله، سرکل به کار می رود . اگر سرکل حتی به یک گردو برخورد کند، همه گردوهای کاشته شده به هر تعداد که باشد از آن ضربه زننده خواهد بود. چونه کا آغوز این بازی انفرادی است و معمولاً بین 1 یا 2 نفر در هر دوره صورت می گیرد. برای سرعت بخشیدن به بازی می شود از 5 یا 10 نفر هم استفاده کرد. * وسیله های بازی: برای هر بازیکن فقط 3 عدد گردو با پوست سبز یا پوست شده لازم است. * زمان بازی: بستگی به چابکی بازیکنان دارد و زمان مشخصی ندارد گاهی ساعت ها به طول می انجامد. * زمین بازی: باید مسطح و مستطیل شکل به عرض و طول 10 * 6 متر باشد. * روش بازی: ابتدا افراد برای خود سه گردو انتخاب می کنند و مستطیلی به ابعاد 10 * 6 متر رسم می نمایند. سپس در وسط آن با گچ یا چیز دیگری به ابعاد 8 * 18 سانتی متر ایجاد می کنند که به آن خزانه(بونه) می گویند، سپس هر یک از افراد یک گردو را در آن خزانه قرار می دهند. البته گردوها باید به صورت مستطیل باشد، وقتی نفر آخر که گردوی خود را قرار داد کسی که از زیرکی بیشتر برخوردار است سریع می گوید پیش، یعنی من نفر اولم. باید با شاقله، تیرک یا تیله به سمت گردوی داخل مستطیل نشانه گرفته و همه شاقله ها را پایین نگه دارند. همان جایی که شاقله را پایین نگه داشتند مکان ضربه زدن به گردو ها است. نفر اول دوپای خود را در دو طرف مستطیل قرار می دهد و دیگران باید یکی یکی ضربه بزنند. البته به خاطر اینکه شانس با آنان باشد هرشخص باید دوبار ضربه بزند. اگر گردوی داخل مستطیل را بتواند جابجا کند می تواند ضربه زدن را تکرار کند و این ضربه نوبتی به همه افراد درون بازی می رسد. قبل از آنکه گروه ها ضربه زدن خود را آغاز کنند با پای خود کمانی درست می کنند، او مختار است کمان را بپذیرد یا شکل آن را بکشد. نفر پیش باید از پشت کمان ضربه بزند. آنقدر این بازی تکرار می شود تا در دست افراد هیچ گردویی نماند. اگر فاصله شاقله ضربه زننده با مستطیل کمتر از یک وجب باشد، به او " سوک " می گویند. یعنی فرد باید دوپایش را در دوطرف مستطیل قرار دهد . او باد با انگشت دست خود روی گردو نشانه گیرد و سپس کم کم از حالت نشسته بلند شود، به گونه ای که گردوی مهره زیر چانه او قرار گیرد و هرگز هنگام رهاکردن گردو نباید چشمانش به داخل مستطیل بیفتد. اگر چنین اتفاقی افتاد او بازنده است و گردو های خود را باید پس دهد. در غیر این صورت پس از برخورد گردوهایش با گردو های داخل مستطیل برنده است. جالب است که قانون برای گردوی زیر چانه با ضربه زدن ها، مساوی است .. یعنی گردوی وسط مستطیل هم باید خارج شود، این بازی در این مرحله خاتمه نمی یابد بلکه آنقدر ادامه می یابد تا تمام گردوها در دست یک بازیکن باشد. نکته جالب بازی آن است که اگر بازی بین یک نفر پیش که دو گردو دارد و دیگری هم یک گردو دارد اگر تک گردوی خود را ( تیپک یا شاقله) را داخل مستطیل قرار دهند و نفر دوم از گردوی داخل مستطیل با یک متر فاصله و با گام های بلند همانند پرش " سه گام " بپرد، در آخرین نقطه ای که فرود آمد یک خط افقی کشیده و سپس به سمت جلو رود، نفری که دو گردو دارد از آخرین نقطه پایش به گردوها ضربه بزند و اگر توانست ضربه بزند پایان این دوره را اعلام می کند. به همین خاط این بازی را (چونه کا) نامیدند. این بازی بیشتر در جنوب غربی مازندران، مناطق ییلاقی خصوصاً مناطق کجور رواج دارد.
پنجشنبه ، ۱۶مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بلاغ]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]