واضح آرشیو وب فارسی:وارش: اختلالات حافظه ممکن است در نتیجه مصرف برخی داروها نیز بروز کند.در اینجا داروهایی را که باعث ایجاد فراموشی و اختلالات حافظه می شود معرفی می کنیم.وارش نیوز: مریم بهاری ساروی، پزشک داروساز نوشت: ضعیف شدن حافظه کوتاه مدت یعنی فراموش کردن وقایع اخیر زندگی در حالی که از دست دادن حافظه طولانی مدت یعنی ناتوانی در حفظ و یادآوری خاطرات گذشته. بیشتر مردم تصور می کنند ضعیف شدن حافظه از نشانه های پیری است، اما سالمندی تنها عامل بروز این مشکل نیست. اختلالات حافظه ممکن است در نتیجه مصرف برخی داروها نیز بروز کند.در اینجا داروهایی را که باعث ایجاد فراموشی و اختلالات حافظه می شود معرفی می کنیم. داروهای آرامبخش (گروه بنزودیازپین ها) آلپرازولام، کلونازپام، دیازپام (والیوم)، لورازپام و فلورازپام جزو داروهای رایج برای مقابله با استرس و اضطراب است. این داروها با ایجاد خوابی راحت، مقابله با استرس، ایجاد آرامش و شل کردن عضلات باعث بهبود تاثیر ناقل عصبی آمینو بوتریک اسید روی گیرنده های خود می شود. این داروها برای درمان تحریک پذیری، اضطراب، اسپاسم های عضلانی، تشنج و همچنین برای درمان بیخوابی و افسردگی نیز تجویز می شوند، اما داروهای گروه بنزودیازپین، برخی از مناطق مربوط به حافظه را در مغز غیرفعال می کنند. در این صورت نیز روی تبادل داده ها و اطلاعات حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت اختلالاتی بروز می کند. جالب اینجاست که این عارضه جانبی داروهای آرامبخش گاهی به عنوان نقطه قوت این داروها در نظر گرفته می شود. برای جلوگیری از عوارض بخصوص در افراد سالمند، این داروها باید در مدت زمان کوتاه و تحت نظر پزشک متخصص مصرف شوند. داروهای ضدکلسترول (استاتین ها ) داروهایی مثل آتورواستاتین، لواستاتین و... جزو داروهای ضدچربی خون هستند که باعث کاهش بیوسنتز کلسترول و تنظیم چربی خون می شوند. تاثیر اصلی این داروها کاهش میزان کلسترول در خون بوده، اما در عین حال کلسترول خوب (HDL) در مغز را نیز کاهش می دهند. یک چهارم کلسترولی که در بدن وجود دارد در مغز قرار دارد. چربی ها برای ساخت رابطه بین سلول های عصبی و ایجاد ارتباط بین حافظه و یادگیری، لازم و ضروری هستند. استاتین ها باعث کاهش میزان کلسترول در مغز شده و زمینه بروز اختلالات حافظه را فراهم می کنند. اگر میزان کلسترول خونتان فقط کمی از حد طبیعی بالاتر است، از مصرف استاتین ها پرهیز کرده و با کمک رژیم غذایی و نیز مصرف بیشتر ویتامین های B12، B6 و اسیدفولیک نسبت به کنترل آن اقدام کنید. داروهای خواب آور خواب کافی برای سلامت بدن و داشتن انرژی لازم برای ادامه روز، لازم و ضروری است. بیخوابی و بدخوابی، بسیاری از افراد را به سمت مصرف داروهایی مثل زولپیدم می کشاند. داروهای خواب آور مانند داروهای آرامبخش روی گیرنده های گاما آمینو بوتیریک اسید تاثیر دارند و این مساله به مهار تحریکات عصبی منجر می شود. این داروها فعالیت قسمت هایی از مغز را کاهش داده و باعث بروز اختلالاتی در حافظه کوتاه و بلند مدت می شوند. ممکن است داروهای خواب آور باعث بروز نوعی فراموشی به نام «آمنزیا» شده و فرد رفتارهای عجیبی مثل راه رفتن در خواب از خود نشان دهد. استفاده طولانی مدت از داروهای خواب آور اعتیادآور و ترک آن بسیار سخت است. داروهای ضد فشارخون (بتابلوکرها) بتابلوکرها جزو گروه داروهای ضدفشارخون هستند. داروهایی مثل آتنولول، کارودیلول، متوپرولول، سوتالول، تیمولول و... جزو این داروها هستند که برای کاهش ضربان قلب و کنترل فشار خون تجویز می شوند. این داروها همچنین برای درمان پرفشاری خون استفاده دارند. کارایی بتابلوکرها برای مقابله با تاثیر آدرنالین است. این داروها به قلب فرمان می دهند که کندتر و با قدرت کمتری بزند تا متعاقب آن فشار خون نیز کنترل شود. داروهای ضدفشار خون باعث مسدود شدن اثرات بیوشیمیایی هورمون هایی مثل آدرنالین و نورآدرنالین در مغز می شوند که این مساله نیز ممکن است منجر به بروز اختلالاتی در حافظه شود. برای مقابله با این مشکل بهتر است روش های کمکی برای کاهش فشار خون استفاده شوند. آنتی هیستامین ها (نسل اول) آنتی هیستامین های نسل اول مثل کلماستین، دیفن هیدرامین، هیدروکسی زین و... جزو آنتی هیستامین های نسل اول هستند که با اثرات ایجاد شده از هیستامین در سطح گیرنده های H1 مقابله می کنند. این داروها مانع از اتصال هیستامین روی گیرنده خود شده، اما مانع از ترشح هیستامین نمی شوند. داروهای آنتی هیستامین علائم بیماری هایی مثل سرماخوردگی، رینیت، کهیر، آسم و آلرژی ها را تسکین می دهند. این داروها همچنین برای مقابله با حالت تهوع، ورم ملتحمه، استفراغ، سرگیجه، بیخوابی و حالت ماشین زدگی استفاده می شوند. اولین نسل آنتی هیستامین ها جزو داروهای محلول در چربی هستند و صرفا این نوع داروها قدرت نفوذ در مغز را دارند. بنابراین آنتی هیستامین ها قادر به نفوذ در مغز بوده و در عملکرد نرمال آن دخالت می کنند. این داروها با کاهش میزان ناقل عصبی استیل کولین مانع از فعالیت بخش های مخصوص مربوط به حافظه مغز می شوند. در نتیجه کیفیت حافظه کمتر می شود. هم اکنون آنتی هیستامین هایی در بازار دارو موجود است که تاثیر کمتری روی حافظه و قدرت درک انسان دارد. این داروها به خصوص به افراد سالمند بیشتر توصیه می شوند. داروهای ضد پارکینسون روپینیرول جزو داروهایی است که برای درمان بیماری پارکینسون تجویز می شود. پارکینسون بیماری دستگاه عصبی پیش رونده است که باعث نابودی نورون های بخشی از مغز می شود. این داروها همچنین برای مقابله با برخی تومورهای هیپوفیز و «سندرم پاهای بی قرار» هم استفاده می شوند. افرادی که دچار این بیماری هستند دچار تکان های ناگهانی و شدید در پاها می شوند. داروهای ضد پارکینسون آگونیست دوپامین هستند. دوپامین یک پیام رسان شیمیایی است که در بیشتر عملکردهای مغز از جمله انگیزه، یادگیری و حافظه نقش دارد. داروهای ضدپارکینسون با ممانعت از تخریب آنزیمی باعث افزایش میزان دوپامین مغز شده و میزان ناقل عصبی آستیل کولین را کاهش می دهند. زمانی که میزان این ناقل عصبی در مغز کاهش پیدا می کنند اختلالاتی در قدرت درک انسان بروز می کند. داروهای ضدپارکینسون بخش هایی از مغز را که مسئول حافظه هستند تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش قدرت حافظه می شوند. داروهای ضدکولینرژیک (داروهای مقابله کننده با بی اختیاری ادرار) اکسی بوتینین و تولترودین جزو داروهای ضدکولینرژیک هستند که برای مقابله با بی اختیاری ادراری تجویز می شوند. زمانی که بدن نتواند عملکرد دفع ادرار را به درستی کنترل کند، به آن بی اختیاری ادراری می گویند. این مشکل شرایطی اورژانسی برای فرد ایجاد می کند که در آن میل به دفع ادرار به صورت ناگهانی و شدید بروز می کند و فرد نمی تواند خود را تا رسیدن به دستشویی کنترل کند. داروهای ضدکولینرژیک باعث تسکین علائم پرکاری مثانه شده و فواصل بی اختیاری را کاهش می دهند. این داروها نیز باعث ممانعت از فعالیت ناقل عصبی استیل کولین می شوند. استیل کولین یک پیام رسان شیمیایی در مغز و مسئول انتقال اطلاعات به سراسر بدن است. این داروها مانع از انقباض های غیرارادی عضلات کنترل کننده ادرار شده و به این صورت به کنترل مشکل بی اختیاری ادراری کمک می کنند. داروهای مقابله کننده با بی اختیاری در دستگاه عصبی مرکزی تاثیر گذاشته و در فعالیت مراکز یادگیری و حافظه اختلالاتی ایجاد می کنند. مصرف طولانی مدت و همزمان آنها با داروهای دیگر خطر اختلالات جدی حافظه را بالا می برد. نتایج پژوهش ها حاکی از این است که اثرات داروهای آنتی کولینرژیک با 10 سال پیری قدرت مغز قابل مقایسه است. به این معنی که این داروها به اندازه 10 سال کار کشیدن از مغز روی ضعیف شدن حافظه تاثیر دارند. این خطر در افراد سالمند با شدت بیشتر رخ می دهد. مسکن مخدر فنتانیل و مورفین، جزو داروهای ضددرد مخدر هستند و همان طور که از اسم شان پیداست برای تسکین دردهای شدید و مزمن استفاده می شوند. کدئین برای تسکین و بهبود سرفه نیز استفاده می شود. این داروها قبل و حین عمل جراحی استفاده می شوند. داروهای ضددرد مخدر با مهار کردن جریان سیگنال های درد در دستگاه عصبی مرکزی وارد عمل شده و درد را تسکین می دهند. این تاثیر داروهای مسکن مخدر از ناقل های عصبی ناشی می شوند و در عین حال روی حافظه تاثیر می گذارند. بنابراین در کار حافظه کوتاه و بلند مدت دخالت کرده و باعث تضعیف آنها می شوند. مصرف طولانی مدت این داروها خطر از دست دادن حافظه را به میزان زیادی افزایش می دهند. علاوه بر اینها داروهای ضدروان پریشی مثل کلرپرومازین، هالوپریدول، پیموزید، کلوزاپین، لوکساپین و... که به ویژه برای درمان اسکیزوفرنی استفاده می شوند نیز روی حافظه تاثیر منفی می گذارند.
چهارشنبه ، ۱۵مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: وارش]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]