واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: نوبل ادبیات 2015 رو پنج شنبه برنده اش را می شناسد و همه دوست داران ادبیات می خواهند بدانند امسال آکادمی سوئدی این جایزه معتبر جهانی کدام نویسنده را برگزیده است. در این میان شاید بد نباشد اطلاعاتی را که کمتر درباره این جایزه منتشر شده، مرور کنیم.به گزارش تابناک یزد ، جایزه نوبل ادبیات طی بیش از یک قرن برگزاری، همواره با جنجال های کوچک و بزرگ همراه بوده است. بسیاری از کارشناسان و منتقدان ادبی معتقدند آکادمی نوبل به دلایل سیاسی و غیرادبی، نویسندگان بزرگی را از دریافت این جایزه محروم کرده که «مارسل پروست»، «جیمز جویس»، «ولادیمیر ناباکوف» و «خورخه لوئیس بورخس» سرشناس ترین آن ها هستند. هرچند بزرگانی چون «لئو تولستوی»، «هنریک ایبسن»، «امیل زولا» و «مارک تواین» نیز به دلایلی که مغایر وصیت نامه بنیان گذار آکادمی نوبل بود، از کسب این افتخار بازماندند. با این حال همچنان و همچنان، این که نوبل ادبیات به کدام نویسنده و از کدام کشور و زبان تعلق می گیرد حساس ترین خبر دنیای ادبیات است. در این گزارش به چند نکته کمتر گفته شده درباره این جایزه مهم ادبی می پردازیم: جایزه دادن به خودی ها یکی از مشکلات خاصی که در نامزدی نویسندگان و فرآیند برگزیدن برنده نوبل ادبیات وجود دارد، عضو بودن برخی از نویسنده های کاندیداشده در آکادمی نوبل است. جالب است بدانید تمام شش نویسنده سوئدی برنده نوبل ادبیات از اعضای آکادمی بوده اند: «سلما لاگرلوف» سال 1914 عضو آکادمی سوئدی بود و در سال 1909 موفق به کسب جایزه نوبل شد. «ورنر فون هایدنشتام» برنده نوبل 1916 بود که بین سال های 1912 تا 1940 با آکادمی نوبل همکاری داشت. «اریک اکسل کارلفلدت» بین سال های 1904 تا 1931 عضو آکادمی نوبل بود و در سال 1931 جایزه نوبل را پس از مرگش دریافت کرد. «پار لاگرکویست» از سال 1949 تا 1974 عضو آکادمی بود و در سال 1951 به عنوان برنده این جایزه برگزیده شد. «هری مارتینسون» و «ایونید جانسون» سال ها عضو آکادمی سوئدی نوبل بودند و در سال 1974 جایزه نوبل ادبیات را مشترکا دریافت کردند. مراسم اعطای جایزه نوبل برندگانی با نام مستعار در سال های طولانی برگزاری جایزه نوبل، بوده اند نویسندگانی که با نام مستعار قلم می زده و زمانی که موفق به کسب این افتخار شده اند همه از اسم و رسم کامل و واقعی شان خبردار شده اند. برای مثال نام کامل «سولی پرودوم»، رنه فرانسوا آرمان پرودوم است یا «آناتول فرانس» همان ژاک آناتول تیبو است. در زیر به چند نمونه دیگر اشاره می کنیم: «ولادیسلاو ریمونت» رژمونت، «گراتزیا دلدا» گراتزیا مدسانی دلدا، «پرل باک» پرل والش سیدنستریکر، «گابریلا میسترال» لوسیلا گودوی آلکایاگا، «سنت ژون پرس» الکسیس لگر، «گیورگوس سفریس» گیورگوس سفریادیس، «پابلو نرودا» نفتالی ریکاردو ریس باسوآلتو، «اودیسویس الیتیس» اودیسیوس آله پودلیس و «مو یان» گوان مویه. اسامی نامزدهای نوبل ؛ این راز سربه مهر شاید یکی از دلایل داغ شدن بازار حدس و گمان ها درباره نامزدها و برنده نهایی جایزه نوبل، قوانین سفت و سخت آکادمی نوبل در پنهان نگاه داشتن هرگونه اطلاعاتی در این زمینه است. اعضای آکادمی سوئدی نوبل تا 50 سال بعد، حتی نام نویسنده هایی را هم که برای دریافت این جایزه معرفی شده اند فاش نمی کند. با این وصف ما اسامی نامزدهای 50 سال گذشته جایزه نوبل را در دست نداریم، اما با نگاهی به فهرستی که از سال های پیش از آن به دست آمده می توان به نویسندگانی اشاره کرد که تنها یک بار نامزد شده اند و در همان نوبت موفق به کسب نوبل شده اند. به گزارش وب سایت رسمی جایزه نوبل، «سولی پرودوم»، «رودولف اوکن»، «پائول هیسه»، «رابیندرانات تاگور»، «سینکلر لوییس»، «تئودور مومسن»، «لوییجی پیراندلو»، «پرل باک»، «برتراند راسل» و «ویلیام فاکنر» از جمله این چهره ها بودند که شانس یک بار در خانه شان را زد و همان یک بار کافی بود. ساختمان آکادمی نوبل عدالت سوئدی؟! «آلفرد نوبل» در وصیت نامه خود دیدگاهی بین المللی را مطرح کرد و به هیچ ملیت خاصی برای برگزیدن برنده نوبل اشاره نکرد. او بر این باور بود که ارزشمندترین فرد باید انتخاب شود، چه اهل اسکاندنیاوی باشد چه نباشد. با این حال آکادمی سوئدی نوبل ادبیات را می توان برای برقرار نکردن عدالت طی سال های متمادی، مورد انتقاد قرار داد؛ چرا که آن ها تا سال ها جایزه را اغلب به نویسندگان اروپایی اعطا می کردند. سال 1984 بود که دبیر دائمی آکادمی اعلام کرد از این پس بیشتر به نویسندگان غیراروپایی توجه می شود تا گستره ای جهانی برای جایزه نوبل تعریف شود. نگاهی به تاریخچه برندگان نوبل ادبیات نشان می دهد اعضای آکادمی سوییس توجه ویژه ای به کشورهای اروپایی نشان داده اند. از مجموع 108 برنده مهم ترین جایزه ادبی جهان، تنها 29 نویسنده غیراروپایی بوده اند! علاوه بر این، آمار نشان می دهد کشور سوئد بیش تر از تمام کشورهای قاره آسیا سابقه کسب جایزه نوبل را دارد. در زیر زبان های مختلف و تعداد جوایز نوبلی که به 111 برنده طی سال های 1901 تا 2014 اعطا شده آمده است: انگلیسی 27، فرانسوی 14، آلمانی 13، اسپانیایی 11، سوئدی 7، ایتالیایی 6، روسی 5، لهستانی 4، دانمارکی و نروژی 3، چینی، یونانی و ژاپنی 2 و زبان های بنگالی، چکی، فنلاندی ، عبری، مجاری ، صرب و کرواسی، ایسلندی ، اوکیتانی، پرتغالی، عربی و ترکی هر یک، یک سهم در دریافت این جایزه داشتند. «رابیندرانات تاگور» برنده سال 1913 نوبل ادبیات به زبان های انگلیسی و بنگالی قلم می زد و «سموئل بکت» برنده نوبل 1969 به زبان های فرانسوی و انگلیسی آثارش را به نگارش درآورده است. «جوزف برادسکی» برنده جایزه سال 1987 هم شعرهایش را به روسی و آثار منثورش را به زبان انگلیسی می نوشت. نام این سه چهره ادبی به ترتیب زیر عنوان زبان های بنگالی ، فرانسوی و روسی دسته بندی شده است. روی مدال نوبل چه نوشته؟ مدالی که آکادمی سوئدی به برندگان بخش ادبیات اعطا می کند، به تصویر مرد جوانی منقش شده که زیر یک درخت برگ بو نشسته و مدهوش گوش سپردن به صدای چنگ و ترانه ای است که الهه هنر می نوازد و می خواند. زیر این تصویر خطی به زبان لاتین نوشته شده که این گونه می توان آن را ترجمه کرد: «و آن ها که با تبحر نویافته خود زندگی روی زمین را بهبود می بخشند.» این ها کلماتی است که در ششمین ترانه کتاب «انه اید» نقل شده است. بیت کامل آن این است: «شاعرانِ محبوب پروردگار را ببین، مردانی که کلماتی شایسته قلب فوبوس (آپولو، خدای خورشید) را به زبان می رانند / و آن ها با تبحر نویافته خود زندگی روی زمین را بهبود می بخشند.» نام چهره برنده نوبل هم زیر این تصویر و قطعه شعر حک می شود. طراحی این مدال توسط «اریک لیندبرگ» انجام شده است.
چهارشنبه ، ۱۵مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]