واضح آرشیو وب فارسی:فریادگر: فاجعه تکان دهنده منا در عربستان، موضوع روابط تهران - ریاض و امنیت منطقه را بار دیگر در محافل سیاسی و دیپلماتیک بر سر زبان ها انداخت. به گزارش ایسنا، متین مسلم با این مقدمه در «خبرآنلاین» نوشت: ایران که تعداد زیادی از اتباعش را در این فاجعه سهمگین از دست داده است در موضعی کاملا قابل درک خواهان توضیح مقامات سعودی شده و این توجیه سطحی سعودی ها که زائران به هشدارهای ماموران توجهی نکرده اند، نه تهران و نه محافل مستقلی را که موضوع را دنبال می کنند، قانع نکرده است. یک کارشناس سیاسی و امور دیپلماتیکی ارشد عرب مقیم ریاض که کشورش روابط خوبی با تهران دارد اما مایل به افشای نام خود نیست، می گوید: «واکنش شتابزده ریاض در حالی که ایرانی ها کاملا حق دارند، نشان می دهد که مسئولان عربستانی دقیقا نمی دانند چه اتفاقی افتاده است. این مشخص می کند مسئولان سعودی در مهم ترین روز مناسک حج بر اوضاع مسلط نبوده اند. اینکه می گویند قابل پیش بینی نبود به نظرم توضیح قانع کننده ای نیست.» یک شاهد عینی لیبیایی به نام ابو بکر احمد روز جمعه به گاردین گفته است: «ماموران سعودی به هیچ چیز از جمله راه های فرار مسلط نبودند.» از طرفی اقدام فوری شاه سلمان در صدور بازنگری شرایط برگزاری مراسم حج که نشان دهنده اطلاع آنها به ناکارآمدی تصمیمات قبلی است، به خوبی نظرات این دیپلمات عرب و شاهد لیبیایی را تایید می کند. امابه وضوح ۲ نکته دیگر را نیز آشکار می کند؛ نخست، خوش بینی بیش از حد سعودی ها در قبال تصمیماتی است که معمولا اتخاذ می کنند، بدون آنکه عواقب آنها را بسنجند. دوم، پس از حوادث امسال ایام حج این موضوع که تسلط سنتی سعودی ها بر اوضاع داخلی کشور رو به ضعف گذاشته نمایان تر شده است. حوادث اخیر صرفا نمادی از این ضعف عمومی تلقی می شوند. شاید فاجعه مکه دلیل کافی برای طرح چنین ادعای کلان سیاسی نباشد اما نگاهی در آنچه که به «اتخاذ تصمیمات رهبران جدید عربستان بدون در نظر گرفتن عواقب آن» مربوط می شود، نشان می دهد که رهبران سعودی بسته به اینکه در برابر چه شرایطی - داخلی یا خارجی فرقی نمی کند - قرار بگیرند بلافاصله کنترل اوضاع را با اتخاذ تصمیمات شتاب زده از دست می دهند؛ رفتاری که با سنت های شناخته شده از سیاست و دیپلماسی سعودی ها همخوانی ندارد. در اینجا بحث تنها بر سر فاجعه دردناک منا نیست؛ بلکه بر سر سیاست های رهبران جدید این کشور است که با اتخاذ تصمیمات ماجراجویانه، از یک سو منطقه را با بن بست های امنیتی خطرناکی مواجه و از سوی دیگر ثبات تعیین کننده کشور خود را با چالشی جدی روبه رو کرده اند. راه دوری نرویم، به جز فاجعه جنگ یمن. تروریسمی که با حداقل چهار عملیات در خاک سعودی و کویت طی شش ماه گذشته مشت بر دروازه های کشورهای عربی خلیج فارس کوبیده، حاصل کدام تصمیماتی است که اینک ریاض به دنبال کنترل عواقب یا مقصر آن است؟ گرچه اینها تمامی دلایل نیستند اما دلیلی کافی بر این مهم خواهند بود که باور کنیم رهبران جدید عربستان، در صدد انجام تجربیات مخاطره آمیزی هستند که توانشان در کنترل آنها با تردید جدی روبه روست. گزارش های نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده طی سال های ۲۰۱۳ تا ۲۱۰۴ نشان می دهد که از دید آنها کشمکش های نگران کننده داخلی شاهزادگان ارشد سعودی بر سر جانشینی نسل اول فرزندان عبدالعزیز به دو صورت «در پیش گرفتن رفتاری مستقل و غیر متعارف با غرب و ایالات متحده و نیز رفتارهای ماجراجویانه در منطقه» خود را نمایان خواهد کرد. شاید حمله به یمن و مخالفت با توافق و تفاهم با تهران دو مثال عینی باشند. اکنون به نظر می رسد با مرگ شاه عبدالله در اواخر ژانویه سال جاری و به قدرت رسیدن آخرین فرد ناتوان از نسل بیست و پنجم عبدالعزیز یعنی سلمان ۷۹ ساله، بازی زودتر از آنچه فکر می کردیم آغاز شده است. اینکه پرنس بندر بن سلطان در ماه ژوئن به یک خبرگزاری فلسطینی می گوید «اقدامات واشنگتن در منطقه، چشم ما را باز کرد و ما دیگر متحدانی چون سابق برای آمریکا نیستیم»، تنها یک سخن نیست بلکه استراتژی معناداری است که باید زودتر از امروز جدی گرفته می شد. این درست که تمامی بحران های منطقه و فاجعه اخیر منا ما را به این باور رسانده که سعودی ها در همه آنها مقصرند اما مشکل این است که رهبران عربستان در حال از دست دادن کنترل شرایط خودایجادی هستند که تاثیر آن تنها بر کانون بحران هایی که ایجاد کرده اند قابل مشاهده نیست بلکه در کنار تشدید بحران قدرت جانشینی پس از شاه سلمان که از هم اکنون آغاز شده، آثار فقدان روزافزون تسلط بر اوضاع داخلی نه فقط در شرایط امنیتی که در وضعیت عادی و اجتماعی کشور در حال نمایان شدن است. بی ثباتی عربستان تبعات نامعلومی برای امنیت و ثبات منطقه به همراه خواهد داشت که به این کشور عربی محدود نخواهد ماند. باید قبول کنیم شرایط بسیار خطرناک شده است. به راستی این چه گروه خطرناکی است که در این کشور قدرت را در دست گرفته و به هیچ اصول و قاعده ای پایبند نیست و امنیت منطقه و صلح جهانی را به مخاطره انداخته است؟
سه شنبه ، ۷مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فریادگر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]