تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835871949
نخستین نظریه پرداز نومحافظه کاری
واضح آرشیو وب فارسی:زمان نیوز: او ایدئولوگ نیروهای اطلاعاتی راست را آقای «مصباح» می دانست و ایدئولوگ نیروهای اطلاعاتی چپ یا همان اصلاحات را «عبدالکریم سروش» معرفی می کرد. از نقدهای دیگر سریع القلم انتقاد به توان مدیریتی رئیس دولت بود.سال 80 در دانشگاه امام صادق(ع) با جناب دکتر «محمود سریع القلم» درس «توسعه یافتگی و مسائل جهان سوم» داشتیم. در سال های اصلاحات او را به عنوان یکی از نظریه پردازان اصلاحات معرفی می کردند. در حالی که او خود این مساله را قبول نداشت و انتقادهای بسیار تندی علیه اصلاحات و رئیس دولت وقت داشت. به طور مثال او معتقد بود جریان اصلاحات در دست عده ای نیروی اطلاعاتی چپ افتاده و تمام چالش های دوران اصلاحات را جنگ نیروهای اطلاعاتی چپ با راست ارزیابی می کرد. معتقد بود این رقابت ها ریشه در رقابت آنها در وزارت اطلاعات و در دهه گذشته دارد. او ایدئولوگ نیروهای اطلاعاتی راست را آقای «مصباح» می دانست و ایدئولوگ نیروهای اطلاعاتی چپ یا همان اصلاحات را «عبدالکریم سروش» معرفی می کرد. از نقدهای دیگر سریع القلم انتقاد به توان مدیریتی رئیس دولت بود. او می گفت رئیس دولتی که وقتی وزیرش مشکلات وزارتخانه مربوط به خودش را شرح می دهد به جای حل مشکل گریه می کند و از این جهت به زنان شباهت دارد، به کار ریاست جمهوری نمی آید. او از همان سال ها نیز به عنوان یکی از مشاوران نزدیک حسن روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع شناخته می شد و به همین دلیل گاه نقد دانشجویان به آنجا نیز کشیده می شد. در آن سال ها این تصریح سریع القلم که از جنس اصلاح طلبان نیست، کمتر شنیده می شد و تفاوت او با اصلاح طلبان جز نقدهای مصرحش چندان قابل تمیز نبود، در حالی که اگر خوب می نگریستیم کتاب «عقلانیت و توسعه یافتگی» او گواه بر صدق ادعای او بود. البته در آن سال ها معنای اصلاحات و اندیشه آن هم چندان روشن نبود که این تمیز و تفکیک، ساده باشد. در واقع او در آن کتاب و نوشته های دیگر آن زمانش بنیان های نظری «ایدئولوژی نومحافظه کاری» را تدوین و تهیه می کرد. سریع القلم و «صادق زیباکلام» را باید از نخستین نظریه پردازان «نومحافظه کاری» در ایران دانست. اگرچه زیباکلام را به لحاظ قدرت نظری نمی توان همتراز با سریع القلم دانست اما در مجموع این دو را می توان از طلیعه داران «ایدئولوژی نومحافظه کاری» در ایران کنونی به شمار آورد که در این میان اولویت با سریع القلم است. نگارنده درباره ایدئولوژی اصلاحات به طور مبسوط در مقالات و کتاب های مختلف بحث کرده ام و اکنون به آن نمی پردازم اما در سلسله بحث هایی که درباره «ایدئولوژی نومحافظه کاری» داشته ام، در این یادداشت بخش هایی از اندیشه و ایدئولوژی سریع القلم را مورد بحث قرار می دهم که وی از دهه 70 آن را تولید کرد و در همان دهه و نیز دهه بعد نشر داد. در این میان و در این مجال اندک تلاش می کنیم تنها به تحلیل چند مورد مهم اشاره کنیم. چنانکه پیش تر درباره «نومحافظه کاری» بیان شد بنیان این اندیشه بر «الیتیسم» و طبقه ممتاز یا همان الیگارشی استوار است. مهم ترین بحث سریع القلم هم در حقیقت این است که ایران برای گذار به «توسعه» چاره ای ندارد جز پذیرفتن این واقعیت و تن دادن به قواعد الیگارشی. او از اینجا آغاز می کند که کشورهای در حال توسعه برای دست یافتن به این مطلوب تنها 2 الگو یا رهیافت پیش روی خود دارند که عبارتند از: «الگوی جامعه محور» و «الگوی نخبه محور». او تنها مصداق الگوی نخست را هند می داند که دارای این ویژگی هاست: وجود نظام حزبی، داشتن مردمی که اکثر آنها به لحاظ منابع مالی به دولت وابسته نیستند و رسانه هایی که از دولت مستقل هستند. یعنی تشکل های حزبی، رسانه ها و سیستم قانونی هند در مجموع از حاکمیت سیاسی اش قوی تر بود. به هر طریق او که این ویژگی ها را در ایران مشاهده نمی کرد آن رهیافت را هم برای ایران نمی پذیرفت. بنابراین تنها یک مسیر را برای دست یافتن ایران به توسعه متصور می دانست که آن هم توسل به همان الیت ها یا افرادی است که وی آنها را «نخبه» ترجمه می کند. در حقیقت او جامعه ایران را ضعیف تر از آن می داند که بتواند زمینه های توسعه را فراهم سازد و پیشرفت را به ارمغان آورد. از نتایج چنین نگرشی آن است که آرمان های مردم سالارانه و تعلق خاطر به دموکراسی جای خود را به باور الیگارشی دهد. در واقع از همین جا بود که او خود را با اصلاح طلبان یکسان نمی پنداشت، زیرا در ایدئولوژی اصلاحات «دموکراسی» به یک اسطوره تبدیل شده بود و به تعبیر امروزی دالّ مرکزی گفتمان اصلاحات به شمار می آمد. در حالی که او این سیاست ها را «پوپولیستی» تصور می کرد. سراسر نوشته های سریع القلم نقد ایرانیان و فرهنگ آنها بود. معلوم است که با چنین باوری نسبت به جامعه ایران آنها را مشتی توده غیرقابل اعتماد تحلیل می کرد. بر این اساس سریع القلم چندان خوش نمی دانست که در ایران امروز سخن از مردم سالاری به میان آورد و از همین جاست که او هدف خود را «توسعه و عقلانیت» معرفی می کند. شاید بتوان اینگونه گفت که او دموکراسی را برای جامعه ای که – به عقیده وی - هنوز به عقلانیت و توسعه دست نیافته، زیان آور می داند. نکته ظریف همین جاست که او با حذف رهیافت جامعه محور، نظریه الیگارشیک را به نام رهیافت نخبگان محور طرح می سازد. سریع القلم نخبگان را به دو گروه «فکری» و «ابزاری» تقسیم می کند. نخبگان فکری- همچنان که از نام شان معلوم است- شامل تولیدکنندگان اندیشه و نظریه پردازان می شود؛ با این توضیح که او اساسا با فلسفه مخالف است و ضمن گریز از مباحث انتزاعی و متافیزیکی، اصل اندیشه را اندیشه های مبتنی بر علم که با آینده نگری همراه است می داند. در واقع آنها تنها دانشوران علوم جدید اعم از انسانی و غیرانسانی هستند. اما «نخبگان ابزاری» که اصل بحث بر سر آنهاست، همان صاحبان قدرت سیاسی و اقتصادی هستند. یعنی همان طبقه ممتازی که نخبگان ابزاری را تحت عناوینی مانند کارشناسان و بروکرات ها اجیر می کنند. او تصریح دارد بهترین افراد برای هدایت توسعه یافتگی همین نخبگان فکری و ابزاری هستند، کما اینکه در جوامع توسعه یافته، ائتلافی منطقی میان این دو وجود دارد. لذا او مهم ترین مساله توسعه در ایران امروز را روش های رسیدن به اجماع در میان نخبگان معرفی می کند که درباره آن باید به چند نکته مهم اشاره کرد. یک - استفاده او از اصطلاح «نخبگان ابزاری» یا همان طبقه ممتازِ دارای قدرت سیاسی و اقتصادی ممکن است خواننده را به این اشتباه بیندازد که به باور او این طبقه ابزار نخبگان فکری هستند، در حالی که ماجرا برعکس است. در حقیقت آنها هستند که ابزار الیگارشی محسوب می شوند. نخبگان فکری تنها به عنوان کارشناسان و تکنوکرات ها کمک می کنند تا روش های رسیدن به اهداف تحصیل شود و همانطور که واقعیت ها نیز نشان می دهد، اصل منافع و اهداف کلان با همان طبقه است. در واقع آنها به ایدئولوژی زدایی یاری می رسانند تا اهداف عینی معلوم تر شود. دو - سریع القلم - همانطور که بارها گفته است - توسعه یافتگی را با غربی شدن برابر می داند. لذا در تعریف او از «نخبگان ابزاری» هر صاحب قدرتی نمی تواند مشارکت کند؛ مگر اینکه آنها نیز تمایلات غربی داشته باشند یا دست کم با آن مخالف نباشند. از این رو، وقتی سخن از ائتلاف به میان می آید، روشن است این ائتلاف به راحتی قابل تحصیل نخواهد بود.با وجود این، توصیه او آن است که تا الیگارشی به ائتلاف نرسد و قواعدی را برای بازی سیاسی خود معین نسازد که در قالب آن رقابت ها را به پیش برند، امکان موفقیت و توسعه به وجود نخواهد آمد، زیرا در این صورت انرژی آنها صرف حذف یکدیگر خواهد شد. آنها همچنین باید با گذار از ایدئولوژی متافیزیکی موجود در ایران، یافته های دانشوران علوم مختلف را به کار گیرند. سه - تفکیک قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی کاری دشوار است. این دو منبع قدرت با یکدیگر پیوستگی دارند و هر دو در یک جا می نشینند. لذا وقتی سخن از صاحبان قدرت اقتصادی و سیاسی به میان می آید، لزوما به این معنا نیست که آنها 2 دسته هستند. در واقع نخبگان ابزاری شامل افراد و خاندان هایی است که هر دو منبع قدرت را یکجا در اختیار دارند. به همین معناست که می توان آن را معادل الیگارشی دانست. چهار - نکته آخر اینکه در این تحولات نقش توده مردم در مشارکت سیاسی نقش معناداری نیست. آنها تنها باید توسط آن دو گروه نخبه مدیریت و اصلاح شوند. این مدیریت هم منوط به این است که طبقه ممتاز به ائتلاف برسد و با مدیریت تحولات سیاسی از مشارکت توده در سیاست کاسته شود. به عبارت ساده اینکه مردم به خانه هایشان بازگردند و سیاست را به الیت ها و طبقه ممتاز واگذارند. * پژوهشگر و کارشناس ارشد جریان شناسی سیاسی وطن امروز
دوشنبه ، ۶مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: زمان نیوز]
[مشاهده در: www.zamannews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
گوناگون
پربازدیدترینها