واضح آرشیو وب فارسی:فرارو: فرارو- بانک جهانی معیار خط فقر را به روزرسانی کرده است. این بانک اعلام کرده هر فردی که در روز کمتر از یک دلار و 90 سنت درآمد داشته باشد، فقیر محسوب می شود. با یک محاسبه ساده می توان فهمید که یک دلار و 90 سنت نزدیک به 7 هزارتومان در روز است که با محاسبه 30 روز در یک ماه برابر با 200 هزار تومن می شود. این درحالی است که پایین ترین دستمزدها در ایران بسیار بیشتر از 200 هزار تومان در ماه است. با توجه به این، چگونه می توان معیار خط فقر بانک جهانی برای سال 2015 را توجیه کرد؟ به گزارش فرارو، حسین راغفر –اقتصاددان و استاد دانشگاه- درباره این معیار می گوید "این معیار یک معیار سیاسی است تا یک معیار اقتصادی و قصد دارد تا معنای خاصی را بسازد. این معیار در واقع نه توسط اقتصاددانان که توسط فعالین اجتماعی طراحی شده و هدف آن کاهش فقر در جهان است". این اقتصاددان در گفتگو با فرارو گفت: خط فقر یک دلار، یک خط فقر سیاسی است تا اقتصادی. خط فقر به طور کلی دارای یک معنای خاص است و سطحی از زندگی را نشان می دهد. البته با توجه به شرایط اجتماعی جوامع این سطوح متفاوت اند. برای مثال سطح درآمد یک فرد فقیر در نیویورک از یک فرد معمولی آفریقایی بیشتر است. راغفر با اشاره به معیار خط فقر بانک جهانی اظهار کرد: خط فقیری که بانک جهانی آن را اعلام کرده، خط فقری سیاسی است. به این دلیل که توسط کارشناسان اقتصادی تایین نشده، بلکه این فعالان اجتماعی هستند که در بررسی هایشان به این معیار رسیدند. این معیار دلایلی دارد؛ منابعی که در دنیا خرج تسهیلات نظامی می شود چندبرابر منابعی است که صرف رفع فقر در دنیا می شود. فعالان اجتماعی برای آن که یک جریان جهانی با فشار را بر روی افکار عمومی کشورهای غربی بگذارند این معیار را مطرح کرده اند. آن ها خواسته اند نشان دهند هزینه دولت آمریکا برای تفریحات، چندبرابر مبلغی است که فقر را در جهان از میان می برد، مبلغی که با آن می توان دنیای عادلانه و صلح آمیزی را ایجاد کرد. سلاح های نظامی تولیدشده و مبالغی که صرف آن ها می شود، نه تنها امنیتی نمی آورد، بلکه به دنبال آن فقر نیز خواهد آمد. درنتیجه معیار یک دلاری برای فشار بیشتر است. وی در ادامه گفت: پیش از سال 2000، سال های 1990 بود که گفته شد اگر بخشی از بودجه کل نظامی دولت آمریکا صرف مبارزه با فقر شود، جمعیت زیادی از مردم دنیا وضعیت بهتری خواهند داشت. در همان سال ها گفته شد همانطور که یک دلار ممکن است در کشوری برای یک فردی مبلغ قابل توجهی باشد، برای یک فرد دیگر در جای دیگر مبلغی بسیار پایین است. به همین دلیل قراردادن این یک دلار به لحاظ سیاسی نشانه نابرابری در تقسیم منابع است؛ نابرابری ای که دلیل شکل گیری فقر در دنیاست. سال دوهزار بود که این موضوع مطرح شد که درآمد یک میلیارد و 200 میلیون نفر از جمعیت جهان کمتر از یک دلار در روز است و بودجه نظامی دولت آمریکایی که در آن زمان 500 میلیارد دلار بود. با این بودجه می توان بخش قابل توجهی از فقرایی که زیر یک دلار درآمد دارند را از این وضعیت نجات دهیم. بنابراین می بینیم که خط فقر یک دلار از اینجا بیرون آمد. این استاد دانشگاه در تعریف فقر مطلق یا شدید توضیح داد: اما اینکه فقر مطلق یا شدید چیست و زیر خط فقر چه وضعیتی حاکم است؛ این است که سطح زندگی فرد به دلیل فقر در مرحله ای باشد که سلامتی وی به خطر بیفتد. منطق خط فقر در این است که شهروندان یک جامعه از حداقل درآمدی برخوردار باشند که در آن سلامتی به خطر نیفتد و زیرمجموعه ای از کالاها و خدمات همچون آموزش، تفریحات، مسکن، پوشاک و... وی تامین شود. راغفر با اشاره به طرحی که در سال 2000 با هدف مقابله با فقر طراحی و تصویب شد گفت: در سال 2000، 176 کشور دنیا طرحی را در سازمان ملل تصویب کردند که در راستای تلاش نهادهای غیردولتی و فعالیت اجتماعی کشورهای صنعتی با هدف مقابله با فقر بود. آن ها اهداف توسعه را مطرح کردند که در آن اهدافی کلان و 48 هدف کمی وجود داشت. یعنی یک هدف کلان در این طرح وجود دارد که ریشه کنی گرسنگی یکی از اهداف آن است. ریشه کنی به این معناست که تعداد گرسنه های دنیا در طول این برنامه صفر شوند و در هیچ کشوری گرسنه وجود نداشته باشد. در آن زمان محمد خاتمی –رییس جمهور وقت- نیز این سند را امضا کرد که نسبت جمعیت فقیر در کشورهای دنیا نصف شود. با این وجود در بسیاری از جاهای دنیا این هدف تحقق پیدا نکرد. در ایران اولین مطالعه در این راستا به سال 1381 بازمی گردد، که دلار 170-180 تومان ارزش داشت. راغفر با بیان اینکه "تعیین معیار خط فقر در کشورهای مختلف متفاوت است، گفت: برای مثال در کشور هند سه دلار را برای فقر در نظر می گیرند. در برخی کشورها نیز خط فقر به صورت ملی در نظر گرفته می شود. وی اظهار کرد: در ایران اما معیار خط فقر یک دلار معنایی ندارد. با توجه به ظرفیت اقتصاد ایران، به راحتی امکان حذف فقر مطلق از جامعه ایرانی وجود دارد، اما به دلیل ناکارآمدی نظام اقتصادی تحقق پیدا نمی کند. نه تنها بنابر طرح قبلی بانک مرکزی ما تا سال 2015 به کاهش فقر دسترسی پیدا نکردیم، بلکه وضعیت بدتر نیز شده است. به نظر می رسد باید یک بازنگری جدی در سیاست های عمومی و حمایتی در کشور صورت گیرد و نحوه نگاه ها تغییر پیدا کند. راغفر در انتها گفت: امروز مسئله فقر به طور جدی تر مطرح شده است. اینکه بانک جهانی همان خط فقر یک دلاری را مبنا قرار داده و آن را به یک دلار و 90 سنت رسانده، نشان می دهد که اهداف دیگری برای 15 سال آینده هدف گذاری شده تا در مجمع سازمان ملل مطرح شود. این اهداف، اهداف توسعه اجتماعی نام دارند که توسط سران کشورها امضاء می شود و این سران باید سیاست هایشان را در جهت کاهش محرومیت قرار دهند.
شنبه ، ۴مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرارو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]