محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826754613
ماجرای خنده ناک سیاست تک نرخی کردن ارز
واضح آرشیو وب فارسی:اعتماد: شاید هیچ چیز در ایران خنده دارتر از تک نرخی کردن ارز، سیاستی که همه دولت ها به دنبال آن بوده و هستند، نباشد. تلاش برای این منظور عملا همه سیاست های پولی و ارزی را تحت الشعاع خود قرار داده، در حالی که اگر دولتمردان اقتصادی کشور، به ویژه وزیران امور اقتصادی و رییسان کل بانک مرکزی، سیاست دیگری جز سیاست تک نرخی کردن ارز را در پیش می گرفتند شاید به موفقیت نزدیک می شدند. فی الواقع تجربه های گذشته و حال کشورها از جمله کشور خودمان نشان داده که تک نرخی کردن ارز نه فقط در ایران بلکه در هیچ کشوری تجربه موفقی نبوده زیرا برابری نرخ ارز در مقابل پول رایج ملی چه در سیستم بانکی و چه در بازار آزاد به مقوله های زیادی به ویژه قدرت اقتصادی بخش خصوصی که در ایران بسیار ضعیف و نحیف است، برمی گردد. در کنار این مهم هم اگر نگاه سوداگرانه مردم به ارز را اضافه کنید آن موقع است که می بینید سیاست های ارزی دولت در خصوص تک نرخی کردن ارز همواره دنباله رو، و نه پیشرو، این نگاه خواهد بود؛ اتفاقی که متاسفانه سالیان سال است در فضای ارزی و پولی کشور دارد رخ می دهد. بدون شک مسوولان اقتصادی تجربه چند دوره تک نرخی کردن ارز در ایران را شاهد بوده و به یاد دارند. جدا از دوره هشت سال جنگ که اقتضائات خاص خودش را داشت، اوایل دهه 1370 سیاست فروش 5000 دلاری به هر مراجعه کننده به اجرا درآمد و فرقی نمی کرد که فرد مراجعه کننده تاجر بود یا کارمند، زن خانه دار بود یا کاسب، 5000 دلار به قیمت روز بانکی که با بازار ارز تفاوت چندانی نداشت می گرفت و می رفت. این سیاست که در راستای تک نرخی کردن ارز بود بعد از چندی آنچنان آشوب در بازار ارز به وجود آورد که دولت وقت را مجبور کرد که نه تنها از این سیاست دست بکشد بلکه به دلایل بدهی های ارزی که به وجود آمده بود و اعتبار ارزی ایران را به خطر افکنده بود، سیاست دستوری کنترل نرخ ارز را برای چند سال به اجرا درآورد. در دوره دولت نهم و دهم که شاهد دوباره چند نرخی شدن نرخ ارز بودیم و هر ازگاهی که مسوولان وقت بانک مرکزی از سیاست تک نرخی کردن ارز هم سخن می گفتند، خود می دانستند که دست شان در این خصوص پر نیست. اکنون که به یمن سیاست های برجام شرایط به گونه ای برای دولت فراهم شده که می تواند اعتبار ارزی خود را در بازارهای جهانی به دست آورد، دوباره سخن از تک نرخی کردن ارز پیش آمده بدون آنکه مسوولان اقتصادی این سوالات را نزد خود مطرح کنند که چرا با وجود همه حمایت ها سیاست تک نرخی کردن در گذشته عملی نشد؟ آیا شرایط ایران و اقتصاد ایران به گونه ای است که می توان این سیاست را در کشور به اجرا درآورد و مهم تر آنکه سیاست های ارزی در کشورهای همسان ایران چگونه است؟ واقعیت آن است که اقتصاد ایران از همان بدو ورود درآمدهای نفتی شکل بدقواره ای در همه زمینه ها علی الخصوص فروش آزاد ارز به خود گرفت. همین موضوع عملا بر بازار ارز هم تاثیر گذاشت. شاید بهترین تجربه در این خصوص تجربه حسنعلی مهران، رییس کل بانک مرکزی ایران از سال 1354 تا 1356 باشد، دوره ای که قیمت ها صعودی شد و به تبع آن هم قیمت دلار بالا رفت. او در خاطره خود که به تازگی منتشر شده درباره نرخ ارز در ایران و بازار دو ارزی می نویسد: «نرخ ارز مساله دیگری بود که بانک مرکزی مدام با آن روبه رو بود. در سال قبل [1353] رابطه ثابت ریال با دلار قطع شده بود و رابطه جدیدی بین ریال و حق برداشت مخصوص صندوق بین الملل پول برقرار شده بود و به علت تقویت نرخ اسعار اروپایی که جزو سبد حق برداشت مخصوص بودند، ریال نسبت به دلار تقویت می شد. ارز عمده ای که بانک برای مداخله در بازار ارز از آن استفاده می کرد دلار بود و این ارز عملا روز به روز نسبت به قیمت کالاها ارزان تر می شد، زیرا میزان تورم در ایران به مراتب بیشتر از کشورهای طرف معامله ایران مخصوصا امریکا بود. در ایران دو ارز بازرگانی و غیر بازرگانی وجود داشت ولی در هر دو با یک نرخ ارز عمل می شد. یعنی به علت مداخله بانک مرکزی (عملا فروش یک طرفه بانک مرکزی به بانک ملی) نرخ دلار در بازار غیربازرگانی عینا با بازار بازرگانی یکسان و به صورتی درآمده بود که بازار دو نرخی را دیگر نمی پذیرفت. بعد از مدتی تصمیم گرفته شد بازار غیر بازرگانی به حال خود رها شود. اما چنانکه انتظار می رفت نرخ دلار در آن بازار شروع به بالا رفتن کرد و از 70 ریال به 5/71 ریال رسید که موجب نگرانی شدید مقامات دولتی و تجار شد. نگران این بودند که این نظام دو نرخی تورم بیشتری را موجب خواهد شد و توقع این بود که حداقل برای اینکه به فشارهای تورمی اضافه نشود بانک مرکزی با استفاده از ذخایر ارزی نرخ را حتی الامکان ثابت نگه دارد. متعاقبا در بانک تصمیم گرفته شد که مداخله در بازار مجددا از سر گرفته شود.» مهران سپس با اشاره به این نکته که با گذشت زمان و البته با آگاهی از آنچه که بعدا گذشت درست کردن دو بازار ارز به این امید که هر دو بر اساس یک نرخ عمل کنند انتظار بی جایی بود، ادامه می دهد، «در شرایطی که در بازار غیر بازرگانی خروج ارز تقریبا بلامانع و آزاد اعلام شده بود و در شرایطی که نرخ تورم در ایران به مراتب بالاتر از کشورهای صنعتی بود، فرار سرمایه از کشور در این شرایط قابل پیش بینی بود. اگر این بازار به وجود نیامده بود با وجود ذخایر ارزی فراوان جامعه کماکان به کنترل ارز خو گرفته بود و می شد خروج ارز را به تدریج آزاد کرد بدون اینکه درها را به کلی باز کرد. باز کردن درها بدون آنکه بازار ارز دو نرخی شود، همانطور که بعدا روشن شد، میسر نبود. بازار ارز یک بازار بود و یک فروشنده بزرگ داشت و آن هم بانک مرکزی بود.» به نظر می آید که جالب ترین خاطره مهران مربوط به فروش آزاد ارز که هنوز هم در بازار ایران تکرار می شود، خاطره زیر باشد: «یک بار در این فهرست به اسم یک نفر برخورد کردم که او را خوب می شناختم و تا آنجا که به خاطر داشتم هیچ گونه نیاز تجارتی به خرید دلار نداشت. به این شخص تلفن کردم و از او پرسیدم چرا اینقدر دلار خریده ای؟ گفت قیمت ها در این مملکت را نگاه کنید می بینید همه بالا رفته اند. زمین، خانه، اتومبیل و غیره، به جز دلار. وقتی هر کالایی گران تر شود و فقط یک کالا به همان قیمت بماند آن هم قطعا بالا خواهد رفت. این است که ما مقداری خریدیم. منطق این کلام روشن است و اینکه از دید این صاحب نظر خوشفکر پول مثل کالاست و خیلی از صاحبان سرمایه به دلار به همان دید نگاه می کردند و نرخ آن را در نرخ معکوس سایر اجناس می دیدند که درست هم بود.» به نظر می آید دولت در شرایطی می تواند سیاست تک نرخی کردن ارز را به اجرا درآورد که بستر همه زمینه های اقتصادی آماده باشد. درآمدهای ارزی نفت به سمت زیرساخت ها برود و قدرت تولید ثروت بخش خصوصی آنقدر افزایش یابد که بخش عمده ای از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص دهد و خود به طریقی سیاستگذار باشد و دولت ناظر بر امور مقررات. آیا این امور فراهم است؟ اگر درآمدهای نفتی کاهش یابد یا قطع شود، کنترل بازار ارز چگونه خواهد شد؟ آیا دولت به سمت سیاست دستوری تعیین نرخ ارز نخواهد رفت؟ اگر جواب مثبت باشد که در این شرایط مثبت است، سیاست تک نرخی کردن ارز در این صورت سیاست شکست خورده ای است و دولت بهتر است به فکر چاره دیگری برای کنترل بازار ارز باشد. این یک واقعیت است و باید گفت که زیر این آسمان هیچ چیز تازه نیست. بازار ارز هم همین طور.
شنبه ، ۴مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اعتماد]
[مشاهده در: www.etemadnewspaper.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]
-
گوناگون
پربازدیدترینها