واضح آرشیو وب فارسی:شهرآرا: قاسم فتحی-مشکل اساسی ادبیات دفاع مقدس در سال های اخیر، انجام ندادن پژوهش های متمرکز و هدفمندی است که بتوان آن را در قالب«رمان» یا مجموعه «داستان کوتاه» پیاده کرد. با این حال همان موارد معدود چاپ شده در این مدیوم نشان داده که چه مقدار سینماگران و مستندسازان و البته مخاطبان زیادی جذب این حوزه شده اند. نمونه با ارزش مجموعه داستان پرفروشی از احمد دهقان به نام«من قاتل پسرتان هستم» بود که سینماگرانی همچون مازیار میری را به اقتباس سینمایی از آن مجاب کرد و اتفاقا یکی از آثار شاخص این حوزه قلمداد می شود. دهقان را بحق می توان جزو پژوهشگران سطح بالای ادبیات دفاع مقدس نامید که علاوه بر پژوهشگری، قصه گوی توانایی هم است. در سال های نه چندان دور، در حوزه فرهنگ، کتاب دفاع مقدس جزو ناشناخته های این حوزه محسوب می شد، اما حالا کتاب های دفاع مقدس به عنوان یکی از نشانه های فرهنگی آشنا در این حوزه محسوب می شوند که اتفاقاً با استقبال خوب مخاطبان هم روبه رو شده است. در کنار همه موفقیت هایی که در این بخش حاصل شده، این حوزه هنوز از یک حلقه مفقودشده رنج می برد و آن هم موضوع توزیع کتاب های دفاع مقدس است. به بیان دیگر، ادبیات دفاع مقدس در سال های اخیر بیشتر از ناحیه ای رنج برده است که ارتباط چندانی با خالقان این ادبیات ندارد و بیشتر متوجه بخشی از بازار نشر در کشور است که هنوز با مشکلات متعددی دست به گریان است. اما مشکل جدی تر در این حوزه نگاه هایی است که گاهی به صورت مغرضانه به این حوزه معطوف می شود. نگاهی که حوزه ادبیات دفاع مقدس را به «سفارشی نویسی» متهم می کند. سیاه نمایی فرصت ها را از ما می گیرد احمد شاکری (نویسنده ادبیات دفاع مقدس و یکی از آدم های باسابقه و بادانش این حوزه، مشکلات و موانعِ پیش روی ادبیات دفاع مقدس را بحث«سیاه نمایی» می داند و معتقد است این کار فرصت های زیادی را از نویسندگان ما گرفته:« یکی از نکاتی که مانع جریان ادبیات دفاع مقدس شده، بحث سیاه نمایی است. البته ادبیات ما با این مبحث بیگانه نیست و ریشه های فکری آن در جامعه دیده شده و نیز برخی مبانی ا ش، مبانی مادی گرایانه غربی است و نویسندگان این آثار نیز تحت تأثیر همین مادی گرایی غربی قرار گرفته اند.» شاکری که با ایلنا گفتگو کرده، معتقد است سیاه نمایی باعث شده تا جنبه قدسی ادبیات دفاع مقدس نادیده گرفته شود:« ایثارگری ها، فرهنگ بسیجی و دینی و... در این آثاری که به نام دفاع مقدس منتشر می شود، وجود ندارد. این یکی از تهدیدات جدی است که درباره آن باید هوشیار بود و شناخت دقیقی از این جریان و خصوصیات آن لازم است. و باز هم نبود«برنامه ریزی»در حوزه ادبیات دفاع مقدس نبود برنامه ریزی را شاید بتوان دلیل بیشتر مشکلات حوزه ادبیات داستانی در کشور دانست.شاکری معتقد است: نبود برنامه ریزی و سیاست های کلی در این حوزه، یکی دیگر از مسائلی است که باعث افت ادبیات دفاع مقدس می شود. او دراین باره می گوید: برای رسیدن به یک افق بلند در وهله اول نیازمند به یک افق فکری هستیم. فرهنگ ما بدون چنین برنامه ریزی در سطح ملی و کلان است. وی اظهار داشت: یکی دیگر از تهدیدهایی که در این حوزه وجود دارد، جناح بندی های مضر و به اصطلاح محفل گرایی هاست. محافل می تواند بسیار زایا و مفید باشد اما بعضی سیاست های محفلی موجب شده برخی آثاری که با نام آثار شاخص به بازار عرضه می شوند، در واقع بدون چنین کیفیتی باشند، یا نویسندگانی که نام آن ها در جرگه نویسندگان برتر ادبیات دفاع مقدس قرار می گیرد؛ در آن سطح قرار ندارند. شِبه روشن فکرها ادبیات دفاع مقدس را به«سفارشی نویسی» متهم می کنند شاکری ادامه داد: خود دفاع مقدس ارزشمند است و در واقع ادبیات است که مدیون و وام دار این واقعه است. دفاع مقدس بدون حضور ادبیات هم می تواند در جامعه موج ایجاد کند. همین بازگشت شهدا در جامعه حرکت ایجاد می کند و ادبیات وابسته به دفاع مقدس است. او در پاسخ به این سوال که آیا بحث سفارشی نویسی موجب شده برخی نویسندگان به سراغ سوژه های دفاع مقدس نروند؛ گفت: به اعتقاد من این برداشت که شاید برخی نویسندگان به سراغ نوشتن از دفاع مقدس نمی روند چون برداشت سفارشی نویسی از آن می شود، درست نیست. قطعاً طیفی که علاقه مند به انقلابند، چه عموم مردم و چه نویسندگان متعهد چنین تلقی در ذهنشان شکل نمی گیرد.شاکری با اشاره به اینکه برخی نویسندگان شبه روشن فکر هستند که با این موضوع مخالفت می کنند و نام آن را سفارشی نویسی می گذارند؛ افزود: این افراد در واقع می خواهند نویسندگان ادبیات دفاع مقدس را با یک تهمت از میدان به در کنند، حتی اگر اثری که آن نویسنده آفریده در واقع هیچ منبع، ارگان یا سازمانی او را پشتیبانی نکرده باشد. اما این انگ از جانب نویسندگان شبه روشن فکر بر نویسندگان ادبیات دفاع مقدس وارد می شود. سفارشی نویسی از همه جهاتش اشکالی ندارد، اشکالی که مطرح می شود این است که اثر ممکن است از جنبه های ادبی آن ضعیف باشد. در این بخش هم راه حل هایی وجود دارد. من سفارش نویسی را نه مطلقاً تأیید می کنم و نه مطلقاً تکذیب می کنم. انوری: می خواهند چوب لای چرخ ادبیات بگذارند اما منصور انوری دیگر نویسنده حوزه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس درباره نگاه های مغرضانه و یک سونگرانه ای که به ادبیات دفاع مقدس می شود، گفت: اینکه نویسنده ای می خواهد تبعات بعد از جنگ را بنویسد، خب طبیعتا از مشکلات و نداری ها هم می گوید اما اینکه بخواهد این ها را با هدف و جریان کنار هم بگذارد و اصل مطلب را نادیده بگیرد به نظرم این می شود سیاه نمایی.برگزیده جایزه جلال آل احمد در ادامه گفت: نمی دانم چرا بعضی ها سفارشی نویسی را به عنوان دستاویزی برای حمله به نویسندگان این حوزه قرار می دهند و تا می توانند روی این موج به تخریب دیگران می پردازند و به نوعی چوپ لای چرخ ادبیات می گذارند.
سه شنبه ، ۳۱شهریور۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شهرآرا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]