واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
زندگی اصیل سفر به سرزمین وحی آنچه در اینجا به عنوان خاطره«سفر به سرزمین وحی» به شما خوانندگان محترم تقدیم میشود، عصاره تأملها، تجربهها، حالات و روحیات یک زائر در آن اماکن مقدسه است که در سالهای 1388 (حج تمتع) و 1393 (حج عمره) صورت گرفته است.
در سفر به سرزمین وحی برای تماشای فارغ دلانه به سوی خانه خدا نمی روم، بلکه خودم را محتاج و نیازمند احساس می کنم و برای تغییر کردن و گرفتن خواسته هایم به این سفر می روم نه برای دیدن آخرین تغییرات صورت گرفته در بنای فیزیکی مسجدالحرام و مسجدالنبی، نه برای زیبایی ها و جذابیت های جدید که در شهر مکه به نسبت سفر قبلی ام ایجاد شده است. فراهم کردن مقدمات سفر به سرزمین وحی در قالب تمتع یا عمره حال و هوای خاصی دارد. گرچه گام اولیه برای شروع این سفر به زمان ثبت نام اولیه و پرداخت هزینه ها برمی گردد ولی اگر آن قدرها هم به عقب برنگردم معمولا دو یا سه ماه قبل از سفر که تاریخ حرکت قطعی می شود، زائر باید اقداماتی را انجام دهد که زندگی روال عادی و کسل کننده قبلی را نداشته باشد. این سفر آداب خاصی دارد و باید قبل از سفر از همه دوستان و آشنایان خداحافظی کرد و حلالیت طلبید. البته این روزها با وجود ابزارهای نوین ارتباطی کار راحت تر شده ولی در زمان های دورتر باید به تک تک خانواده ها به صورت حضوری سر می زدی و ضمن توقف حداقل چند دقیقه ای در هر خانه، خداحافظی می کردی که کار بسیار سخت و زمانبری بود، به ویژه برای افرادی که فامیل و دوستان گسترده ای دارند. البته در اولین سفر به ویژه برای حج تمتع باید خداحافظی با نهایت ادب و وقت گذاری و با سر زدن حضوری به تمام خانواده هایی صورت گیرد که به نوعی با آنها مراوده داشته ای. شرکت در کلاس های آماده سازی زائران که توسط مدیر کاروان صورت می گیرد از جمله فعالیت های قبل از سفر است. معمولا دو یا سه جلسه با حضور تمام زائران تشکیل می شود که در آنها مسائل شرعی و آداب و مناسک زیارت توضیح داده می شود. یکی از مهم ترین کارهایی که روحانی کاروان بر آن تأکید می کند، تعیین مرجع تقلید است و هیچ زائری نمی تواند بدون تعیین و مشخص کردن مرجع تقلید مناسک حج را انجام دهد، ضمن این که پرداخت خمس اموال و تعیین حساب سال در پی تعیین مرجع صورت می گیرد. ساعت پرواز 7 صبح روز شنبه 24 اسفند 1377 تعیین شده بود. بامداد آن روز به اتفاق اعضای خانواده و خویشاوندان به فرودگاه مهرآباد رفتیم. بعد از سه ساعت و نیم پرواز بر فراز سواحل دریای سرخ به فرودگاه جده، شهری که به عروس دریای سرخ شهرت دارد، رسیدیم. مردم در صف های طویل قرار گرفتند تا تشریفات ورود زائران انجام شود. نکته جالب آن مرتب بودن همه صف ها و منتظر ماندن ایرانی ها پشت خط قرمز بود که در مقایسه با بی نظمی هایی که از همین افراد در فرودگاه مهرآباد هنگام خروج و بازگشت به کشور مشاهده می کردم، تعجب برانگیز بود. هنگام بازگشت نه تنها کسی به خط قرمز نگاه نمی کرد بلکه جلوی باجه پلیس گاه پنج تا ده نفر تجمع کرده بودند و هرچه پلیس ایرانی فریاد می زد که یکی یکی به این قسمت وارد شوید، گوش کسی بدهکار این هشدارها نبود و همه عجله داشتند که زودتر از این گیت عبور کنند. شاید هشدارهای مدیران کاروان مبنی بر اذیت کردن زائران ایرانی در فرودگاه جده هم در نظم و ترتیب بی تأثیر نبود. بالاخره وارد فضاهای استقرار موقت در سالن فرودگاه جده شدیم که در مجاورت فرودگاه بین المللی ملک عبدالعزیز قرار داشت. این فرودگاه به شکل خیمه های پی درپی ساخته شده، خیمه های سفید رنگی که بسیار زیبا و جالب طراحی شده اند. در این خیمه ها کاروان های متعددی از کشورهای مختلف اسکان گزیده و منتظر حرکت به سمت مکه یا مدینه بودند. این خیمه ها به خدمات تهویه مناسب تجهیز شده و توقفگاه مناسبی برای زائران فراهم آورده است. حدود 90 درصد زائران خانه خدا از کشورهای مختلف از طریق این فرودگاه وارد اراضی مقدسه مکه و مدینه می شوند. میقـات بعد از خروج از فرودگاه جده با توجه به نزدیکی به ایام تشریق عازم میقات جحفه شدم. جحفه 180 کیلومتر از جده فاصله دارد. دولت سعودی برای انتقال زائران به نقاط مختلف، شرکت های حمل و نقل متعددی تأسیس و تعداد زیادی از اتوبوس های مناسب ژاپنی تهیه کرده که عمدتا در ایام حج به فعالیت مشغول می شوند و در بقیه ایام سال نیز استفاده زیادی از آنها نمی شود. نکته جالب توجه این که دولت سعودی برای ایمنی بیشتر مسافران همه راننده ها را ملزم کرده با سرعت بیشتر از 80 کیلومتر رانندگی نکنند وگرنه با جریمه سنگین مواجه خواهند شد. بالاخره با سرعت مطمئنه ای که اتوبوس می رفت، ساعت 5/2 بعد از ظهر به مسجد جحفه رسیدیم. مسجد یکدست سفیدرنگ و با مناره ای بلند، از دوردست ها کاملا مشخص بود. در مسیر جده به مدینه حدود یک کیلومتر از جاده اصلی به داخل بیابانی رفتیم تا به مسجد جحفه رسیدیم. هیچ خانه و کاشانه ای اطراف مسجد نبود، اما مسجد باعظمتی در آن بیابان ساخته شده بود. ده ها اتوبوس حامل زائران ایرانی و عمدتا شیعه جلوی مسجد پارک شده بودند تا زائران محرم شده و با آنها به سوی مکه مکرمه حرکت کنند. اصولا هر زائری که قصد مکه را دارد باید با احرام وارد مکه شود و لذا بنا به راهی که برای رفتن به مکه انتخاب می کند، میقات متفاوت دارد. میقات به محلی گفته می شود که برای احرام بستن معین شده است. بعضی از اهل تسنن در هواپیما لباس احرام می پوشند و هنگامی که با هواپیما از روی یکی از محل های میقات می گذرند، نیت احرام می کنند و لذا دیگر به محل های تعیین شده نمی روند و بلافاصله از فرودگاه جده عازم مکه می شوند. میقات کسانی که از اطراف مدینه عازم مکه می شوند، مسجد شجره است و میقات کسانی که از شام می آیند، مسجد جحفه و میقات آنهایی که از عراق عازم می شوند وادی عتیق است. علاوه بر این، کسانی که از طرف طائف می آیند قرن المنازل میقات آنهاست و کسانی که از طرف یمن به سوی مکه می آیند میقات آنها یلملم است. پس از رسیدن به مسجد جحفه از اتوبوس پیاده شدیم و داخل حیاط مسجد رفتیم که در آن حمام های زیادی برای مردان و زنان به تفکیک تعبیه شده بود. بلافاصله وضو گرفته و غسل کرده، خود را برای نماز مغرب آماده کردم. نماز مغرب را به امامت فردی سعودی در مسجد جحفه اقامه کردیم. امام جماعت پس از نماز توصیه هایی درخصوص سفر حج کرد و از آنجا که مخاطبان خود را عمدتا ایرانی و شیعه یافته بود نکاتی درباره بدعت در دین و به ویژه تبعیت از غیرپیامبر اسلام(ص) بیان کرد که با جهت گیری خاص بیان می کرد. پس از پایان نماز نیت احرام عمره تمتع کرده و کل واژه های تلبیه را بر زبان جاری ساختیم. «لبیک اللهم لبیک، لبیک لا شریک لک لبیک، ان الحمد و النعمه لک و الملک، لا شریک لک لبیک» هنگام خروج از مسجد جحفه متوجه قفسه های کتاب شدم که کنار در قرار داشت و جلو رفتم و دیدم فردی کتاب هایی به زبان اردو و فارسی و ترکی دارد. در میان آنها کتاب توحید محمد ابن عبدالوهاب توجهم را به خود جلب کرد که به زبان فارسی بود. کتاب ها رایگان بود و سعودی ها برای تبلیغ مسلک وهابیت آنها را به زائران هدیه می دادند. برخی زائران مرتبا کتاب ها را بر می داشتند و بیرون می بردند و بلافاصله باز می گشتند و کتاب دیگری را به بیرون انتقال می دادند. آنها هدف از اقدام خود را نابود کردن این کتاب ضاله می دانستند. به هرحال از مسجد جحفه خارج شدیم و ساعتی را در اتوبوس منتظر دیگر مسافران ماندیم که از کاروان دیگری بودند، سپس عازم مکه مکرمه شدیم. ابتدا باید بخشی از مسیر جده به مدینه را که برای رسیدن به مسجد جحفه طی کرده بودیم، باز می گشتیم تا به جاده اصلی مکه می رسیدیم. در مسیر برای این که توان طواف و سعی و صفا و مروه را در همان شب داشته باشیم، ساعتی در اتوبوس استراحت کردیم و نهایتا نیمه شب به مکه رسیدیم. البته کسانی که مدینه اول هستند پس از خروج از فرودگاه جده مسیر 450 کیلومتری را طی می کنند تا به شهر مدینه برسند و پس از اقامت چندروزه در مدینه، در هتل محرم شده و در مسجد شجره نیت احرام می بندند و تلبیه را به زبان جاری می کنند. سپس به مکه مکرمه مشرف می شوند. غلامرضا کریمی استاد دانشگاه خوارزمی
 
دوشنبه 30 شهریور 1394 ساعت 06:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]