واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
القاعده و داعش 2 تیغه یک قیچی بسیاری القاعده و داعش را یک گروه میدانند و آنها را یک مجموعه میبینند؛ اما بعضی میگویند تفاوتهایی اساسی میان این دو وجود دارد. جریان داعش اگرچه از دل القاعده بیرون آمده، اما رویکردی متفاوت نسبت به القاعده دارد. رهبران این دو جریان تندرو با هم اختلافات گسترده دارند که نمونه آن در سخنان اخیر ایمن الظواهری، سرکرده القاعده بسیار مشهود است.
الظواهری در این پیام صوتی، گروه داعش و ابوبکر البغدادی را نامشروع دانست و گفت: ما داعش را به رسمیت نمی شناسیم و مسلمانان نباید با آن بیعت کنند. ما ابوبکر البغدادی را نیز شایسته خلافت نمی دانیم. حتی الظواهری در یک پیام دیگر از این هم پا را فراتر گذاشت و علیه داعش حکم جهاد داد. مساله ای که نشان می دهد اختلافات این دو گروه دارد به مراحل خطرناکی می رسد. علت این اختلافات چیست و از کجا ریشه می گیرد؟ ساختار هر دوی این گروه ها، به ایدئولوژی وهابیت اعتقاد دارند، هر دو از بودجه مستقیم یا غیرمستقیم برخی کشورهای حوزه خلیج فارس بهره می برند، هر دو به راحتی قتل مسلمانان را توجیه می کنند، هر دو علاقه چندانی به مخالفت با رژیم صهیونیستی ندارند، هر دو در سایه حمایت سازمان های غربی از خشونت و تروریسم اسلامی شکل گرفتند، اما در عین حال تفاوت هایی دارند. نیروهای ویژه ایالات متحده در جریان حمله سال 2011 به ابیت آباد پاکستان نیز مکاتبات و نامه های شخصی اسامه بن لادن را کشف کردند که در آن نوشته شده بود القاعده در مقایسه با داعش رویکردی بسیار متفاوت دارد. نشریه هیل وابسته به کنگره آمریکا در گزارشی با پرداختن به پنج تفاوت داعش و القاعده می نویسد مهم ترین عامل تمایز این دو گروه ساختاری است. این نشریه آمریکایی در این گزارش می نویسد داعش در مبارزات خود بیش از القاعده به عنوان یک ارتش متعارف دیده شده است؛ چراکه این گروه خلافت خود را در شمال سوریه و عراق اعلام کرده و از تاکتیک های نظامی متعارف تر، تسلیحات و نارنجک های پیشرفته استفاده می کند. روزنامه الاخبار لبنان نیز در رابطه با تفاوت های ساختاری این دو گروه نوشت: بن لادن و معاونان وی القاعده را هدایت می کردند، این در حالی است که به نظر می رسد داعش به صورت دسته جمعی رهبری می شود. القاعده یک سازمان کوچک متشکل از نخبگان است که به دنبال حامیان واقعی بود، این در حالی است که داعش یک حزب توده ای با یک ارتش است که در پی اداره کشورهاست. از سوی دیگر، القاعده به لطف و مرحمت سرویس اطلاعاتی عربستان و با رضایت ایالات متحده در طول جنگ سرد به وجود آمد، در حالی که داعش در مخالفت با حکومت عربستان پرورش یافته است. این روزنامه لبنانی در ادامه تفاوت های ساختاری تاکید می کند القاعده به دنبال متحدان جدید در میان گروه های جهادی است، اما داعش در پی همکاری با گروه های جهادی بیگانه است. همچنین به نظر می رسد ادبیات القاعده نسبت به آل سعود کمتر خصمانه باشد و ابومحمد عدنانی، سخنگوی داعش در نامه مشهور خود به الظواهری به این موضوع اشاره کرده است. وحشیگری وحشیگری عامل مهم دیگری است که القاعده و داعش را می تواند از یکدیگر متمایز کند. داعش بسیار وحشیانه و بی رحمانه تر از القاعده عمل می کند، دلیلش نیز جلب توجه بسیار در میان هوادارانش است. در همین رابطه کلینت واتس، عضو ارشد موسسه سیاست امنیت داخلی دانشگاه جورج واشنگتن و عضو ارشد موسسه تحقیقات سیاست خارجی آمریکا می گوید: «داعش در پی جلب توجه جامعه بین الملل از طریق سر بریدن زندانیان و دشمنانش و انتشار عکس آنها در رسانه های اجتماعی است.» جذب جوانان عامل سوم نفوذ در بین جوانان است، چراکه داعش اکنون افراد زیادی را در سوریه استخدام کرده است و بیش از القاعده حامی و مرید دارد. این گروه به دلیل تبلیغ خلافت اسلامی و نشان دادن قلمروی خود از طریق شبکه های مجازی توانسته جوانان زیادی را جذب خود کند. به نوشته روزنامه الاخبار لبنان، داعش با وسواس بسیار مبارزات انتخاباتی اش را در بین جوانان دنبال می کند. این گروه در رسانه های اجتماعی به زبان ساده صحبت می کند، این در حالی است که القاعده یک سبک قدیمی عربی را در گفتارش دارد که تنها مورد توجه گروهی خاص است. پایگاه اینترنتی ـ تحلیلی بیزینس اینسایدر نیز می نویسد: داعش تبلیغات گسترده ای را در شبکه های اجتماعی داشته و از این طریق توانسته ده ها هزار نفر از جوانان جهادی را استخدام کند، درحالی که القاعده هرگز قادر به انجام چنین کاری نبوده است. در همین رابطه دنیل بایمن و جنیفر ویلیامز از هفته نامه آمریکایی نیوزویک می گویند: داعش گویی با انتشار ویدئوهای خود بیشتر در پی جلب توجه یک پسر بچه 18 ساله باشد که رویای ماجراجویی را در سر می پروراند. القاعده و آمریکا نشریه آمریکایی هیل در ادامه گزارش خود می نویسد، داعش نشان داده که خواهان حمله به آمریکا بوده اما هرگز تصمیمش را عملی نکرده است. البته القاعده تاکنون بارها غرب را نشانه رفته است و به همین دلیل به عنوان رهبر شناخته شده یک جنبش جهادی جهانی شناخته می شود. القاعده پس از حمله 11 سپتامبر تاکنون چند بار علیه آمریکا توطئه کرده و هر بار مسئولیت حملاتش را پذیرفته است. ویل مک کانتس، محقق ارشد در مرکز سیاست خاورمیانه و مدیر پروژه در روابط ایالات متحده با جهان اسلام در موسسه بروکینگز می گوید: یقینا، القاعده تهدیدی فاحش برای آمریکاست. منابع مالی منابع مالی داعش وابسته به فعالیت های غیرقانونی همچون فروش نفت در بازار سیاه است، اما هسته القاعده به طور سنتی از چنین منبعی محروم است. کارشناسان می گویند اگرچه دو گروه کاملا متفاوت از یکدیگر بوده، اما رقابت بین این دو به نفع ایالات متحده نیست. نیکلاس پالارینو محقق دانشگاه جورج تاون آمریکا نیز بر این باور است: رابطه القاعده و داعش را می توان به دو باند قاچاق مواد مخدر یا مافیا شبیه دانست که یکی از آنها وارد قلمروی فعالیت دیگری شده است. مک کانتس نیز در این باره می گوید: هر زمان که رقابت بین گروه های تروریستی احساس شده، انگیزه انجام حملات تروریستی برای جلب توجه جهانیان نیز بیشتر شده است و در واقع یک رابطه قوی میان این دو وجود دارد. مایکل مک کال، رئیس کمیته امنیت داخلی در مجلس نمایندگان آمریکا نیز بر این باور است: اگر چنین رقابتی ایجاد شود، از آن بیم دارم که هر یک از آنها برای حمله به آمریکا و پیروز شدن بر دیگری، تلاش بیشتری کنند. سی.ان.ان نیز در این رابطه نوشت: رقابت دو گروه آغاز شده است. القاعده اخیرا به تقلید از داعش، حملات افراد تک رو را خواستار شده و از پیروانش خواسته تاجران بزرگ آمریکایی مانند بیل گیتس یا وارن بافت را ترور کنند. بی شک، داعش و القاعده دو گروه تروریستی هستند که درعین اختلاف، اشتراکات زیادی دارند و به تعبیر بعضی مانند دو تیغه یک قیچی عمل می کنند. این دو با سوء استفاده از نام اسلام و ارزش های دینی، بیشترین لطمه را به دین زده و درسراسر جهان جز مرگ و ترور دستاوردی نداشته اند. از این رو باید حملات اخیر القاعده علیه داعش را بیشتر به اختلافات درونی آنها برگرداند و این که القاعده احساس می کند نیروهای تازه نفسش را از دست داده است؛ بنابراین سعی دارد با تبلیغات علیه داعش این نیروها را دوباره به تشکیلات خود بازگرداند. دشمنی با دولت های شیعی پایگاه اینترنتی ـ تحلیلی بیزینس اینسایدر نوشت: القاعده هرگز به دنبال تشکیل خلافت اسلامی نبوده و همواره خود را به عنوان یک گروه شبه نظامی متشکل از طراحان حمله به آمریکا و اروپا نشان داده که تنها غرب و رژیم اسرائیل را دشمن خود می داند و به اندازه کافی حامی دارد. این در حالی است که داعش رویکردی کاملا متفاوت را در خاورمیانه و فراتر از آن در پیش گرفته و دولت های شیعه از جمله بشار اسد، رئیس جمهور سوریه و حیدر العبادی در عراق را که مانع تشکیل یک دولت اسلامی شده اند، دشمن خود می داند. معصومه زارع بین الملل
 
یکشنبه 29 شهریور 1394 ساعت 01:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]