واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهد
گردشگری و احیای آثار تاریخی قم / ضرورت توجه به گردشگری تفریحی در فرایند احیای دیرگچین
بدون شک یکی از اصلیترین راهبردها در توسعه صنعت گردشگری احیا و بازسازی اماکن تاریخی است که میتواند گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب کند.

به گزارش خبرگزاری فارس، مناطق مرکزی ایران از دیر باز مهد تمدن عظیم و شگرفی بوده است. ایرانیان از هزاران سال پیش صاحب فن و هنر و تمدن بودهاند و این هنر و خلاقیت را در سیمای امکان و معماری بناهای عمومی به کار میبردند. کاروانسراها نیز از مهمترین دستاوردهای تمدن ایران باستان است که در دوره خود یک خلاقیت شگرف محسوب میشده است. هدف از تاسیس کاروانسراها تامین امنیت راهها و همچنین تسهیل امر بازرگانی بوده است. یکی از کاروانسراهای بسیاری قدیمی در منطقه مرکزی ایران را باید کاروانسرا دیرگچین دانست. کاروانسرایی که از آن به عنوان مادر کاروانسراهای ایران یاد میشود. این بنا در استان قم و با قدمت بیش از 1500 سال و در حاشیه کویر بزرگ نمک قرار گرفته است. کاروانسرای دیر گچین در مسیر ارتباطی مرکز ایران به شمال قرار داشته است و اکنون نیز در نزدیکی مسیر قدیمی قم به ورامین و گرمسار قرار دارد. به اعتقاد کارشناسان معماری و باستان شناسی بنای اصلی این کاروانسرا در دوران ساسانیان ساخته شده و در زمان حکومت صفویه نیز مورد بازسازی و برخی تغییرات اساسی قرار گرفته است. طبق بررسیها این کاروانسرا تا اواخر دوران قاجار از رونق برخوردار بوده است و همچنان کارکردهای خود را در پذیرایی و استقبال از مسافران انجام میداده است. به طور کلی معماری این کاروانسرا روح معماری دوران ساسانی را به همراه دارد اما در برخی از بازسازیها نیز معماری دوران صفویه به آن افزوده شده. از منظر معماری این کاروانسرا دارای برج و باروهای مختلفی است که در گوشههای این سازه تعبیه شده است. اگر بخواهیم مساحت کلی این مجموعه را حساب کنیم باید گفت حدود 19 هکتار به این مجموعه اختصاص یافته است. یکی از نکات جالب توجه درباره کاروانسرای دیرگچین برنامهریزی طراحان آن برای پاسخگویی به تمام نیازهای مسافران و رهگذران و تجار بوده است. در این کاروانسرا مسجد، حمام، آسیاب، حیاط خلوت و ... وجود داشته که موجب میشده تا امکان اقامت طولانی مدت مسافران نیز فراهم شود. شاید یکی از دلایل اصلی که این کاروانسرا را مادر کاروانسراهای ایران عنوان میکنند همین باشد. اما خوشبختانه در سالهای اخیر مسئولان نگاه ویژهای به کاروان سرای دیر گچین داشته و طرح جامعی برای تعمیر و بازسازی این بنای تاریخی تدوین شده است. به ویژه پس از آنکه در سال 82 این بنا در آثار ملی ایران ثبت شد عزم جدی برای بازسازی این کاروانسرا پدید آمده است. در همین زمینه عیسی رضایی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم معتقد است ساماندهی منطقه دیر گچین در اولویت برنامههای میراث فرهنگی قم قرار دارد. وی با اشاره به اینکه یک سرمایهگذار با همکاری دستگاههای مرتبط سعی دارد تا این بنا را با حداقل دخل و تصرف مورد بهرهبرداری مجدد قرار دهد، گفت: مجوزهایی صادر شده است تا برنامههای طبیعت گردی و کویرگردی در این منطقه برگزار و فضا برای کویرنوردی، رصد آسمان، باغ گیاهان و... ایجاد شود. رضایی با تاکید بر اینکه احیا و مرمت دیرگچین میتواند زمینه اشتغال و حتی توسعه استان را پدید بیاورد گفت: این مکان میتواند به یک منطقه گردشگری ویژه تبدیل شود و سرمایههای بسیاری را وارد استان کند. مرتضی موحدیان کارشناس باستان شناسی در گفتوگو با خبرنگار فارس در قم با اشاره به اینکه کاروان سرای دیرگچین یکی از نوادر معماری ایرانی اسلامی به حساب میآید گفت: هنر اسلامی ایرانی به خوبی در این بنای باستانی موج میزند. وی با اشاره به اینکه کاروانسراها یکی از جلوههای فکر و خلاقیت ایرانیان قدیم است، گفت: این طرح در هزاران سال پیش یک نوآوری مدرن محسوب میشده است. موحدیان با اشاره به اینکه بیش از یک دهه است از اعلام ایجاد منطقه نمونه گردشگری در دیر گچین میگذرد، گفت: با این حال همچنان این کاروانسرا یک مکان متروکه است. این کارشناس باستانشناسی با اشاره به اینکه نوع نگاه برخی از مسئولان به اماکن و ابنیه قدیمی باید تغییر کند افزود: برای احیای مکانهای باستانی باید کارکردهای ویژهای را متناسب با مقتضیات روز برای آنها در نظر بگیریم تا زندگی دوباره به این مناطق باز شود. وی با اشاره به اینکه بهترین کار برای احیای دیر گچین تبدیل این منطقه به یک فضای تفریحی و گردشگری است، گفت: در دیگر نقاط ایران نیز چنین طرحهایی اجرایی شده که آثار خوبی هم داشته است. امیررضا علیزاده مدیر یکی از آژانسهای گردشگری در قم نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در قم در پاسخ به این پرسش که به نظر شما در صورت بازسازی بنای قدیمی دیر گچین تا چه میزان گردشگر از این مکان بازدید خواهند کرد، گفت: اگرچه توریسم فرهنگی و بازدید از اماکن و معماریهای قدیمی یکی از شاخههای پرطرفدار گردشگری در جهان است اما به نظر من برای دستیابی به میزان بالای ورود گردشگر به این مکان ما نیازمند تعریف برخی دیگر از شاخههای گردشگری در منطقه گردشگری دیر گچین هستیم. وی با اشاره به اینکه امروز بیشتر گردشگران داخلی را جوانان تشکیل میدهند، گفت: اغلب این جوانان علاقهمند هستند که شاخههایی از گردشگری که دارای هیجان هستند تجربه کنند و به نظر من باید در کنار دیر گچین برخی از تورهای تفریحی در نظر گرفته شود. علیزاده با بیان اینکه با این حال اگر برنامهریزی دقیق و صحیحی صورت گیرد میتوان امیدوار بود دیر گچین در سالهای آتی به یکی از مناطق پربازدید در استان قم تبدیل شود، افزود: دولت میتواند از ظرفیت بخش خصوصی در زمینه احیای این مکان و چه در زمینه ارائه خدمات گردشگری بهرهبرداری کند و حتی اگر یک برنامه ریزی دقیق وجود داشته باشد میتوان از هم اکنون تدارکات معرفی و جذب گردشگر خارجی را نیز برای این مکان ساماندهی کرد. در نهایت باید گفت امروز توسعه گردشگری در استان قم میتواند به عنوان یکی از اصلیترین راهکارهای مقابله با بیکاری در دستور کار قرار بگیرد. اکنون گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین حوزههای خدماتی در سطح جهان مطرح است و اگر برنامهریزی دقیقی صورت بگیرد در کشور ما نیز این صنعت میتواند حتی جایگزین درآمدهای نفتی شود. در این میان اما بدون شک یکی از اصلیترین راهبردها در توسعه صنعت گردشگری احیا و بازسازی اماکن تاریخی است که میتواند گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب کند. کاروانسرای دیرگچین نیز یکی از اماکنی است که با استفاده از توان بخش خصوصی میتوان آن را احیا و به یک مرکز بزرگ گردشگری تبدیل کرد. با این حال باید این مسئله را نیز مد نظر داشت که در فرایند احیا و مرمت این اثر باید به خدمات گردشگری جنبی نیز توجه ویژهای داشت و صرفا یک اثر تاریخی نمیتواند پاسخگوی تمام نیازهای گردشگران باشد. پیشنهاد میشود که بخشهای نوین گردشگری تفریحی نیز در کنار فرایند احیای این اثر باستانی دیده شود تا از تمام طیفهای گردشگران بتوانند در این مکان حضور یابند و از خدمات آن استفاده کنند. ============= گزارش از سمیه رضایی ============= انتهای پیام/2258/س30
94/06/23 - 10:42
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]