واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
تله بلاتکلیفی پیشروی اجرای برجام فرجام برجام در نظام قانونگذاری ایالات متحده در حالی روشن شده که از ابتدا، سه سناریو در قبال بررسی سند وین در کنگره آمریکا برای ما متصور بود.
یکی این که کنگره در قبال برجام سکوت اختیار کرده یا آن را تصویب کند که این، بهترین حالت برای ایران بود و می توانستیم مطمئن به لغو تحریم ها باشیم. سناریوی دوم این بود که سنا با حداقل 60 رأی سناتورها و 290 رای مجلس نمایندگان، با برجام مخالفت جدی کند که در این صورت اوباما حتی امکان وتوی مصوبه کنگره را هم نداشت که این هم اتفاق نیفتاد. سناریوی سوم از این قرار بود که کنگره با رأی نصف به علاوه یک سنا و رأی 218 نفر از نمایندگان مجلس نمایندگان، با توافق هسته ای مخالفت کند که همین سناریوی سوم با اندک تغییرات شکلی که مربوط به ضوابط تصمیم گیری در کنگره آمریکا بود، به ثمر رسید. تغییر شکلی که اشاره شد، از این قرار است که در مجلس نمایندگان، به جای این که بگویند چه کسانی با برجام مخالف هستند، گفتند چه کسانی با برجام موافق هستند؟ مخالفان توافق در واقع صورت مساله را عوض کردند و چون از نظر نمایندگان کنگره این توافق تامین کننده منافع صددرصدی آمریکا نیست، عملا مجلس نمایندگان به برجام رأی نداد. این واکنشی به تصمیم سناتورهای دموکرات بود که در سنا، به کفایت مذاکرات درباره برجام رأی نداده بودند. واقعیت این است وقتی امکان رد برجام در سنا منتفی شد، رأی نماینده ها در مجلس نمایندگان آمریکا فرمالیته شد و در حال حاضر عملا رأی مخالفت مجلس نمایندگان نمادین تلقی می شود چراکه در ساختار سیاسی آمریکا هر دو مجلس باید رای دهند تا یک موضوع جنبه قانونی پیدا کند که این اتفاق درباره برجام نیفتاد. اما حالا سوال این است که تاثیر اجرایی شدن این سناریو بر آینده برجام چیست که در پاسخ باید گفت، این، بدترین سناریوی ممکن در بین سناریوهای عنوان شده در رابطه با آینده برجام است. با رأیی که مجلسین سنا و نمایندگان دادند، عملا تحریم ها لغو نمی شود، بلکه تعلیق می شود و فقط دولتمردان آمریکایی یعنی اوباما و تیمش می توانند هر سه یا شش ماه یک بار، این تحریم ها را تعلیق کنند چراکه مرجع صادرکننده تحریم یعنی کنگره، مخالف لغو تحریم ها بوده و این روند ادامه می یابد تا زمانی که این مرجع صادرکننده رأی تحریم، آن را لغو کند. در این صورت اگر یک سال و اندی دیگر، رئیس جمهور همراه با اکثریت امروز کنگره در آمریکا روی کار بیاید، می تواند توافق را نادیده بگیرد و آن گاه تحریم ها به طور اتوماتیک احیا خواهد شد. در واکنش به این وضعیت بلاتکلیفی، باید دید ایران چه واکنشی در قبال برجام می تواند داشته باشد. واقعیت این است که از یک طرف اگر ایران برجام را تائید کند، معنایش این است که در شرایطی توافق را تائید کرده که هنوز تحریم ها لغو نشده اند و این، عدم توازن در اجرای معاهده را نشان می دهد اما در طرف دیگر اگر ایران برجام را تصویب نکند، چون برجام در آمریکا ـ هرچند دست کم به مدت یک سال ـ اجرایی می شود، آن گاه معنای رد برجام این است که ایران با توافق مخالفت کرده و فشارهای سیاسی بر ایران تحمیل شده و کشورمان متهم می شود برجام را رد کرده است بنابراین با توجه به وضعیت رقم خورده برای برجام در آمریکا، ایران شرایط سختی پیش رو دارد، چون در یک بلاتکلیفی خاصی هستیم و نمی دانیم سال دیگر چه می شود و آیا تحریم ها لغو می شود یا نه. در حال حاضر همه چیز به اراده رئیس جمهور آمریکا ـ چه اوباما و چه رئیس جمهور پس از او ـ بستگی دارد. روشن است که در چنین شرایطی سرمایه گذاران براحتی سرمایه خود را به دلیل بیم از آینده به ایران نمی آورند و حتی کشورهای متحد آمریکا در ارتقای سطح رابطه با کشورمان چندان آسایش خیال ندارند. در ایران، با توجه به این که مجلس یا شورای عالی امنیت ملی نمی توانند برجام را مشروط کرده و تنها بخشی از آن را اجرا کنند، بهترین کار این است که مجلس شورای اسلامی، الزاماتی را برای اجرای برجام بگذارد. این الزامات هم دست دولتمردان را تا حدی باز می گذارد و هم به عنوان سند سازمان ملل ثبت می شود تا به مخاطبان غربی پیام دهد اگر شرایط غیر از شرایطی که مطلوب ماست پیش رود، ممکن است الزاماتمان جدی شود و بنابراین دولتمردان با احتیاط این سند را اجرایی می کنند. دکتر جهانبخش ایزدی - استاد دانشگاه
 
یکشنبه 22 شهریور 1394 ساعت 07:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]