واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: sonbol256126th November 2007, 05:09 PMنقش من در اين داستان از اعماق خليج مكزيك شروع شد. در سال 2002، «گرك يونگ» از موسسه ارگان از مركز زيستشناسي خليج كوس، از من دعوت كرد تا در سفر به درياچه عجيبي در قعر دريا كه استخر «براين» نام داشت و از آب نمكي بهوجود آمده بود، شركت كنم. استخر براين، تراوش مواد نمكي از سطح درياست كه با فشار گاز متان از سطح دريا خارج شده و در رسوبات ته دريا گير كرده است. صدفهاي سياه اين ناحيه، از متان موجود در اين استخر نمكي تغذيه ميكنند. گستره ايجاد شده از اين صدفهاي سياه،بستر موجودات ديگر از جمله ميگوهاست. من در سفرهاي زيادي به استخر براين همراه «يونگ» بودم. در دو سال، ما با كشتي زيردريايي Johnson-sea-link نمونههاي زيادي را در فصول مختلف جمعآوري كرديم. از درون اين كشتيها، ميتوان منظره كاملي از نواحي اطراف داشت. به همين دليل، اينگونه كشتيها براي زيستشناسان اعماق دريا بسيار ارزشمند هستند. آنها عموما مجهز به دستگاههاي نمونهبرداري از جمله قاشقهاي هيدروليكي، بازوهاي مجازي و نمونهگيرهاي مكشي هستند كه ميتوانند نمونههاي مشخص شده را به درون شيشههاي مخصوص بكشند. در تحقيقاتي در فصل پاييز، متوجه شديم كه ميگوهاي مونث درياچه كه از نوعي ميگو به نام Alvinocanis Stactophila بودند، تخمهاي ريخته شده را پشت پاهاي خود حمل ميكردند و اين ثابت ميكرد كه آنها به تازگي توليدمثل كردهاند. در اوايل بهار، ما تعدادي از جنينهاي اين ميگوها را كه درون لاروهاي ما به دنيا آمده بودند، در كشتي مورد مطالعه قرار داديم. بعدها مشاهده كرديم كه گروه بعدي سلولهاي تخمي در فصل تابستان در تخمدانهاي مادر شروع به رشد ميكنند و اين فصلي بودن توليد مثل اين ميگوها را بيشتر ثابت ميكرد. در همان زمان، «يونگ» و «تايلر» از مركز اقيانوسشناسي بينالمللي ثابت كردند كه صدفهاي سياه اين ناحيه نيز مانند ميگوها، بهطور فصلي و از ماه اكتبر تا فوريه تخمريزي ميكنند. چرا با وجود غذا در همه سال، موجودات جزاير قعر دريا بهطور فصلي توليد مثل ميكنند؟ روند فصلي در توليد مثل اين جانداران سوالي مطرح كرده است: چرا با وجود غذا در همه سال موجودات جزاير قعر دريا بهطور فصلي توليدمثل ميكنند؟ جواب بايد مربوط به فرزندان اين جانداران باشد. دريچهها و مناطق تراوشي مطالعه شده، جزايري هستند كه كيلومترها با هم فاصله دارند. غذا در اين جزاير هميشگي نيست و تمام ميشود. بنابراين، لاروهاي موجودات اين نواحي بايد با جريان آب جاري شوند و به جزيرههاي جديد داراي غذا برسند. زمان توليد مثل اين موجودات، بستگي به وجود غذا براي جانداران بزرگسال ندارد، بلكه بستگي به اين دارد كه اين لاروها طي مسير غذا پيدا كنند يا نه. بهار كه عموما فصل تخمريزي صدفهاي سياه و ميگوهاست، همزمان با فوران غذاي ريخته شده از سطح دريا به اعماق آن است. «تايلر» ميگويد: «بدون درك چگونگي پراكنش غذا و موجودات در اين جزاير، ما هرگز زيست جغرافيا و دليل وجود زندگي در اعماق دريا را نخواهيم فهميد.» طبق اين نظر، آن دسته از لاروهايي كه از پلانكتونها تغذيه نميكنند، نبايد بهطور فصلي توليدمثل كنند. تاكنون اين نظريه جايگاه خود را حفظ كرده است كه حيواناتي كه براي تغذيه فرزندان خود از پلانكتونها استفاده نميكنند و فرزندان خود را بدون لارو بهدنيا ميآورند،مانند كرمهاي حلقهاي، در اين جزاير، فصلي توليد مثل نميكنند. اما آيا همه موجودات لاروزا، بهطور فصلي توليدمثل ميكنند؟ پاسخ اين سوال منفي است. جلبكهاي فصلي، در همه مناطق اقيانوسها وجود ندارند. بنابراين، آن دسته از موجوداتي كه در جزاير زير اقيانوسها زندگي ميكنند،نبايد بهطور فصلي توليدمثل كنند. پس از اينكه ما در استخر براين، ميگوهايي يافتيم كه فصلي توليدمثل ميكردند، اين سوال براي من پيش آمد كه آيا همنوعان آنها در ديگر جزاير زيردريايي نيز، به همين روش توليدمثل ميكنند يا نه؟ در يكي از سفرهاي تحقيقاتي، براي يافتن پاسخ به اين سوال، همراه گروه تجسسي «رابراسسان» و «سوزان هامفريس» از موسسه اقيانوسشناسي ماساچوست، همسفر شديم و به اعماق دريا رفتيم. اين سفر، يكي از معدود سفرهايي بود كه در فصل پاييز انجام شد. در نوامبر گذشته، سفر تحقيقاتي ما با كشتي نور به دريچهاي در خطالراس مركزي اقيانوس اطلس، جايي كه ماده غذايي زيادي در آنجا يافت نميشد، آغاز شد. نتيجه حاصل از اين سفر، يافتن دشتهايي در اعماق دريا، شبيه به دشتهاي زميني بود كه بالاي آنها، در سطح آب مقدار كمي جلبك قرار داشت. با اينكه سفر ما در خليج مكزيك سفري پرتكان بود، اما هوا مانع زيرآب رفتن كشتي زيردريايي ما (جيسون 2) كه كشتي كنترل از راه دور بود، شد و ما توانستيم نمونههايي از ميگوهاي پاييزي اين جزاير زيردريايي را به آزمايشگاههاي خود بياوريم. پس از مطالعه اين ميگوها در آزمايشگاه متوجه شديم كه اين ميگوها شباهت زيادي به همنوعان تابستاني خود دارند. بعضي از اين ميگوها، داراي غدد جنسي ناقص و بعضي داراي سلولهاي تخمي كامل بودند. اين در حالي است كه ميگوهاي درياچه براين هميشه غدد جنسي كامل داشتهاند. بنابراين ميگوهاي دريچههاي يافت شده در اقيانوسها، بهطور فصلي توليدمثل نميكنند. دستكم اين را ميتوان بهطور حتم در مورد ميگوهاي دريچههاي آبيـحرارتي مطالعه شده گفت. در قسمت شمالي خطالراس مركزي اطلس، در سطح آب، جلبكهايي ديده ميشوند. اين ثابت ميكند كه درست در اعماق اين قسمت، زندگي بهطور فصلي ادامه مييابد. «آناكولاكو» و همكارانش از دانشگاه آزورس در «هورتا»، روي نوع ديگري از صدفهاي سياه واقع در دريچههاي جنوبي آزروس مطالعه ميكنند. «آناكولاكو» ميگويد: «صدفهاي سياه اين دريچهها همه غدد جنسي كاملي دارند و در دسامبر و اوايل ژانويه شروع به تخمريزي ميكنند.» عكسهاي ارسالي از ماهوارهها نشان ميدهند كه اين روند فصلي توليدمثل، رابطه نزديكي با جلبكهاي موجود در سطح آب، در شروع فصلها دارند. بنابر همه اين كشفيات، نظريه قديمي زندگي مستقل اعماق دريچهها از نور خورشيد، رد ميشود. اما اگر امروز حوادث سطح آب، روند زندگي در اعماق دريا را مشخص ميكند، آيا در گذشته نيز همينطور نبوده است؟ حوادثي مانند تصادف خردهسيارهها با زمين كه 65ميليون سال پيش باعث نابودي دايناسورها شد، ممكن است باعث از بين بردن تاثير خورشيد و زندگي فتوسنتزي در سطح بالايي اقيانوسها نيز شده باشد. «كريس ليتل» ديرينشناس معروف از دانشگاه ليدز انگلستان، فسيلي 450ميليون ساله را در اعماق دريچههاي اقيانوسها يافت. او پس از مطالعه اين فسيل، ثابت كرد كه موجودات اعماق اقيانوسها در آن ناحيه، از همه حوادث نابودكننده زمين جان سالم بهدر بردهاند. اما دكتر «ليتل» در اين باره ميگويد كه فسيلهاي بهدست آمده، قسمت كوچكي از زندگي گذشته در اعماق دريا را نشان ميدهند و بيشتر آن قسمتي را كه مربوط به حيوانات صدفي است و بهطور كلي سالمتر از ديگر حيوانات، به ما نشان ميدهند. او ميگويد: «ما اطلاع دقيقي از كرمهاي نرمتن و سختپوستان اعماق دريا نداريم.» به همين خاطر، او معتقد است كه حوادثي كه دنياي بالاي اقيانوسها را تحت تاثير قرار دادهاند و ميدهند، ميتوانند زندگي در اعماق اقيانوسها را نيز دستخوش تغييراتي كنند. او ميگويد: «از چيزهايي كه ما تاكنون در مورد چرخه زندگي در اعماق اقيانوسها يافتهايم، اينطور به نظر ميرسد كه رابطه نزديكي بين زندگي دنياي بالاي اقيانوسها با زندگي در اعماق آنها وجود دارد.» تغييرات تدريجي در سطح آب نيز ممكن است با جريان آب به اعماق دورافتاده اقيانوسها برده شوند. در حال حاضر، زيستشناسان مطالعهاي را آغاز كردهاند تا بتوانند از طريق آن متوجه شوند كه آيا تغييرات آب و هوا، زندگي در اعماق دريا را تحت تاثير قرار ميدهد يا نه؟ در دهه 1990 «ديويد بيلت» و همكارانش از مركز اقيانوسشناسي ساتهمپتون در انگلستان، متوجه شدند كه پس از تغييرات ايجاد شده در گلهاي سطح اقيانوسها، گروهي از خيارهاي دريايي شروع به نفوذ در دشتهاي اعماق اقيانوس اطلس كردهاند. يكي از دلايل اين حادثه ميتواند تغييرات آب و هوايي باشد. «بيلت» ميگويد: «اگر زندگي اعماق درياها وابسته به تغييرات دايمي سطح آب باشد، ميتوان گفت كه تغييرات جهاني ظرف چند هفته به اعماق درياها فرستاده ميشوند. اينگونه تغييرات،ميتوانند بهراحتي به دريچهها و نواحي نشتي دريايي نيز نفوذ كنند و چگونگي پراكندگي و رشد جانداران را در اين نواحي تغيير دهند.» كشف زندگي فصلي در اعماق درياها نشان ميدهد كه زندگي در اعماق درياها، بيش از آنچه ما فكر ميكرديم وابسته به دنياي بالاي آبهاست. من هميشه فكر ميكردم كه جانداران اعماق اقيانوسها، از هرگونه ويراني در دنياي بالايي مصون هستند. اما امروزه دانشمندان ثابت كردهاند كه با اينكه زندگي در اعماق آبها، بر اثر تغييرات سطح آب نابود نميشود، اما تغييرات،بهطور كامل در اعماق اقيانوسها ديده ميشوند. اينكه ما امروز ميتوانيم به كمك تكنولوژيهاي جديد، جهان ناشناخته اطرافمان را بشناسيم، موهبت بزرگي است. هنوز هم در سياره ما جاهاي ناشناخته و كشف نشده فراوانند. سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 429]