واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۷ شهريور ۱۳۹۴ (۲:۴۰ق.ظ)
پس از گذشت 6 ماه از حمله نظامي: يمن، جايي که امپراطوري نظامي عربستان رنگ مي بازد گروه اقتصاد سياسي خبرگزاري موج
رسانه هاي خبري دنيا روز ششم فروردين (26 مارس) به يکباره تصاويري از تجاوز نظامي عربستان به يمن را منتشر کردند. در اين تصاوير ده ها جنگنده اف-15 بر فراز صنعا به پرواز درآمدند و زيرساخت هاي اين کشور را نشانه گرفتند.
اين اقدام به سرعت واکنش هاي بين المللي را برانگيخت. در اين ميان رهبران رياض تلاش براي بازگرداندن دولت الهادي به عنوان تنها دولت قانوني! يمن را دليل مداخله نظامي خود ذکر کردند. اما آمار و ارقام نشان داد دخالت عربستان در سياست هاي داخلي يمن، همراه با هزينه سرسام آوري خواهد بود. طبق آمار منتشر شده تنها در يک ماه و براي صد پرواز، رياض 175 ميليون دلار هزينه کرد. در همين زمان 150 هزار سرباز سعودي در مرز مشترک با يمن به حالت آماده باش درآمدند.
اين در شرايطي بود که پيش بيني ها از کسري 38.7 ميليون دلاري در بودجه سال جاري عربستان به دليل افت قيمت نفت خبر مي دادند. در اين راستا سوالي که به طور قطع به ذهن متبادر مي شد چرايي در پيش گرفتن چنين سياست پرهزينه اي در يمن از سوي رياض بود. پاسخ هايي که تحليلگران به اين سوال دادند دربرگيرنده سه محور اصلي تلاش براي کاستن از قدرت گروه هاي شيعه در يمن، جلوگيري از افزايش نفوذ ايران در نزديکي مرزهاي عربستان و جبران شکست سياست هاي رياض در منطقه بود.
هرچند از طرفي به نظر مي رسيد، هدف رياض از اين اقدام که احتمالا مخارجش از يک ميليارد دلار هم تجاوز مي کرد، به رخ کشاندن بودجه نظامي 81 ميليارد دلاري به کشورهاي منطقه از جمله ايران بود. اما پس از گذشت 6 ماه از شروع جنگ يمن، در مجموع آنچه عايد راهبرد نظامي عربستان شد، افزايش توان نظامي و سياسي حوثي هاي شيعه در يمن، آوارگي مردم چندين روستا در مرزهاي جنوبي عربستان، کشته شدن سربازان کشورهاي ائتلاف و احتمال وقوع نارضايتي داخلي اين کشورها از درگير شدن در يک جنگ خارجي است.
در اين ميان مساله قابل تامل اين است که چرا رهبران آمريکا با حمايت غيرمستقيم خود و نشان دادن چراغ سبز به عربستان، وارد جنگي شدند که نتيجه آن بدون شک واکنش منفي افکار عمومي جهان از کشتار مردم غيرنظامي و قتل عام بيش از دوهزار کودک يمني بود؟
براي پاسخ به اين پرسش بايد به ابتدا نگاهي به زرادخانه هاي عربستان، قراردادهاي تسليحات ميان رياض و واشنگتن و سلاح هاي به کار گرفته شده در يمن کرد. زيرا محکمترين عامل پيوند سعودي ها با ايالات متحده را توافق هاي نظامي تشکيل مي دهد. از اين رو بي ترديد آنچه کاخ سفيد را مجاب کرد تا عربستان وارد جنگي نامتقارن با نيروهاي غير دولتي و ارتش نامنظم يمن شود، بحث منافعي بود که از اين نبرد جيب به صنايع نظامي آمريکا سرازير مي شد.
دولت اوباما در سال 2010 و پس از ماهها مذاكره، طرح فروش 60 ميليارد دلار تسليحات نظامي به عربستان سعودي طي 15 سال، بزرگترين توافق نظامي تاريخ آمريکا را تصويب کرد. در نتيجه اين توافق، ايالات متحد متعهد شد در كنار فروش سلاحهاي سبك، موشك، پرتابگر و تجهيزات شناسايي، 84 فروند جنگنده F-15 ، حدود 190 فروند بالگرد تهاجمي نظامي، بيش از 12 هزار موشك ونزديک به 19 هزار بمب به رياض تحويل دهد. تجهيزاتي که در جنگ يمن رونمايي شدند.
علاوه بر اين در آوريل 2014 نيز، شرکت ريهتون آمريکا اعلام کرد با عربستان سعودي يک قرارداد 750 ميليون دلاري براي فروش 14 هزار موشک 2-تاو بسته است. موشکي که براي نابودي تانک و خودرو زرهي طراحي شده است.
در نتيجه اين توافقات و چند قرارداد ديگر نظامي، از سال 2010 تا 2014، عربستان سعودي 90 ميليارد دلار سلاح از صنايع تسليحاتي آمريکا خريداري کرد. ضمن آنکه در کنار عربستان سعودي، امارات متحده عربي به عنوان يکي از شرکاي اصلي رياض در ائتلاف عليه يمن، تجهيزات نظامي بسياري از جمله موشک تاو از واشنگتن خريد. پيش از اين نيز در سال 2011، امارات قرارداد نصب سپر دفاع موشکي به ارزش 3 ميليارد دلار را با آمريکا معقد کرد.
از اين رو بي دليل نيست که ابوظبي تصميم گرفت تا در کنار عربستان در جنگ يمن، تجهيزات نظامي خريداري شده و ميزان آمادگي سربازانش را بسنجد. اگرچه، اين کشورها گمان نمي کردند در هم شکستن مقاومت نيروهاي نظامي مردمي و حوثي ها اينقدر پرهزينه، زمان بر و پرتلفات باشد.
افزون بر اين توافقات، آمار سازمان بين المللي تحقيقات صلح استکهلم، نشان داد هزينه کشورهاي خاورميانه در سال جاري ميلادي با هفت ميليارد دلار افزايش نسبت به سال 2014، به رقم 18 ميليارد دلار خواهد رسيد که در اين ميان آمريکا، انگلستان و کانادا تامين کنندکان اصلي ذخاير نظامي اين منطقه هستند. از اين رو جنگ در يمن ضمن بر عهده گرفتن نقش بازار مصرف توليدات نظامي آمريکا، انبارهاي تجهيزات ميليتاريستي اعراب به ويژه عربستان را خالي مي کرد و در مقابل توافقات جديد، دلارهاي نفتي را به چرخه اقتصاد ايالات متحده بازمي گرداند.
علاوه بر اين مسائل، دکتر علي اصغر زرگر، کارشناس مسائل روابط بين الملل، در گفتگو با موج تاکيد کرد آنچه باعث همراهي آمريکا با عربستان در جنگ يمن شد، فراهم شدن زمينه تست سلاح هايشان در اين کشور و ارزيابي قدرت کشورهاي عربي براي در پيش گرفتن جنگ هاي نباتي ايالات متحده در منطقه بود.
درستي اين تحليل را زماني مي توان بهتر پي برد که خاطرنشان شود اوباما با در پيش گرفتن استراتژي «کوچ شرقي» در نظر دارد تمرکز اصلي خود را از خاورميانه به شرق آسيا تغيير دهد، جايي که چين بزرگترين رقيب اقتصادي اين کشور در حال خيز در نظام بين الملل است. از اين رو سياست کاخ سفيد اين است که خاورميانه به دست نايبان واشنگتن اداره شود.
اما با گذشت 6 ماه از تجاوز ائتلاف کشورهاي عرب عليه يمن، همان طور که دکتر زرگر نيز بر آن تاکيد دارد، به رغم تلاش رياض براي تضعيف روحيه ملت يمن از طريق نابودي سازي زير ساخت ها با حملات هوايي پي در پي، نه تنها مردم اين کشور دست از حمايت حوثي ها برداشتند بلکه حتي يک منطقه از يمن به دست عربستان و دولت فراري الهادي نيفتاد و اين به معني ناکارامدي قدرت و رهبري نظامي رياض در يمن است.
با اين اوصاف به نظر مي رسد، جنگ در يمن تبديل به يک چالش فرسايشي شده است. از يک طرف شاهد بمباران هوايي و افزايش قتل عام غيرنظاميان هستيم و از طرفي نيروهاي ائتلاف با وجود از دست دادن سربازانشان در اين جنگ، نتوانسته اند حوثي ها را عقب برانند. اين در حالي است که طبق برآورد کارشناسان فرانسوي هر روز جنگ در يمن، سه ميليون دلار خرج روي دست عربستان مي گذارد.
در اين شرايط دکتر زرگر بر اين باور است، اين نبرد در آينده نه چندان دور پس از يک نمايش قدرت از سوي عربستان، با برقراري مجدد مذاکره ميان طرف هاي سياسي يمن به پايان خواهد رسيد. وي همچنين اذعان دارد از آنجا که بحران يمن به دليل تجاوز يک کشور رخ داده و مقاومت مردمي مثمرثمر بوده است، راه حل نظامي بي نتيجه خواهد بود و اين ميز مذاکره است که به بن بست کنوني در اين کشور پايان مي دهد.
بر اين اساس، اگر رهبران رياض با ديد واقع گرايانه اي به وقايع اين 6 ماه بنگرند، متوجه خواهند شد اين جنگ برايشان چند دستاورد منفي از جمله پي بردن به عدم کارايي ارتش به ويژه در نبردهاي چريکي، غير کاربردي بودن تجهيزات نظامي خريداري شده از آمريکا در جنگ هاي منطقه اي و در نهايت ارائه تصوير غير قابل اطمينان و خطرناک از سياست هاي آتي اين کشور در خاورميانه، به همراه داشت.
از اين رو طبق اظهارات دکتر زرگر برندگان اين درگيري، اول صنايع نظامي آمريکا هستند که فرصت تازه اي براي عقد قراردادهاي نظامي در شکل ارسال تجهيزات جنگي و مشاوران نظامي به کشورهاي عربي به دست آوردند و دوم ملت يمن است. زيرا مردم اين کشور با وجود در اختيار نداشتن نيروي نظامي حرفه اي و تجهيزات نظامي کافي، توانستند علاوه بر وارد کردن ضرباتي به پرنسل نظامي اين کشورها، تاثيرات منفي در شکل جنگ رواني در ميان افکار عمومي داخليشان بگذارند.
در نهايت آنکه، به رغم تحت الشعاع قرار گرفتن حوادث يمن در ميان اخبار مربوط به تغيير جهت گيري ترکيه در قبال داعش و پ.ک.ک، معضل پناهجويان سوري در اروپا و رخدادهاي دروني عراق، اما نتيجه تجاوز غير مشروع عربستان و متحدينش به يمن، فروپاشي امپراتوري نظامي 81 ميليارد دلاري اين پادشاهي است.
زيرا عربستان با وجود آنکه پنج برابر بيشتر از ايران در زمينه بودجه نظامي خود هزينه مي کند، ولي تاکنون اين کشور نتوانسته به اهدافش در خاورميانه دست يابد. ضمن آنکه رياض با در پيش گرفتن جهت گيري هاي اخير در سوريه و عراق روابط عربستان خود را براي سال هاي متمادي با رهبران و مردم اين کشورها دچار خدشه کرد. اين در حالي است که تجاوز به يمن، علاوه بر ناامني در مرزهاي شمالي، يک کانون درگيري جديد را در مرزهاي جنوبي اين کشور به وجود آورد.
*حسيني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]